Morgunblaðið - 23.07.1993, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR B
STOFNAÐ 1913
163. tbl. 81.árg.
FÖSTUDAGUR 23. JÚLÍ 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Hvergi má
nú svæla
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttarit-
ara Morgunbladsins.
Umhverfisvemdarráð Banda-
rikjanna (Environmental
Protectíon Agency), sem er
stjórnarstofnun, hefur nú hafið
herferð gegn óbeinum reyking-
um. Ráðið hvetur einnig almenn-
ing tíl að banna reykingar í
heimahúsum sínum.
Carol Browner, formaður ráðs-
ins, leggur sérstaka áherslu á vemd
barna gegn tóbaksreyk.
í nýjum bæklingi umhverfis-
vemdarráðsins em ítrekaðar ýmsar
kröfur ráðsins, t.d.
* að veitingahús sem leyfa reyk-
ingar bæti loftræstingu svo að þeim
sem ekki reykja sé sem minnst
hætta búin af óbeinum reykingum.
* að allir vinnustaðir aðskilji að
fullu svæði þeirra sem ekki reykja
og hinna sem reykja, bæði á kaffi-
stofu, á göngum og í anddyri og
tryggt sé að reykingaloft fari ekki
aftur inn í loftræstikerfi vinnustaða.
^ Reuter
Atök undir Igmanfjalli
ELDAR brenna eftir hörð átök Serba og múslima i gær í þorpinu Ljuta við rætur Igmanfjalls, um 40
km suðvestur af Sarajevo.
Bosníuviðræðum frest-
að vegna árása Serba
Genf, Belgrad. Reuter.
SÁTTASEMJARAR í Bosníudeilunni hafa frestað samningaviðræðum
sem hefjast áttu í Genf i dag fram á sunnudag. I tílkynningu sem
gefin var út í gær segir að viðræðuaðilar, þar á meðal Alija Izet-
begovic, forsetí Bosníu, og leiðtogar Serba og Króata,, hafi sæst á
að fundur hefjist í Genf á sunnudagsmorgun. Bílalest með hjálpar-
gögn á vegum Sameinuðu þjóðanna komst loks tíl umsetinna músl-
ima í austurhluta Bosníu í gær.
Reuter
Ákvörðunin um að fresta viðræð-
unum var tekin „í ljósi ástandsins
á átakasvæðunum," að tillögu Izet-
begovics. Varaforseti hans, Ejup
Ganic, sagði í Sarajevo að forsætis-
ráð Bosníu myndi sniðganga upphaf
viðræðnanna vegna árása Serba á
borgina í gærmorgun. Að minnsta
kosti sjö manns létust og 38 særð-
ust. Izetbegovic hafði sett það sem
skilyrði fyrir þátttöku í viðræðunum
að Serbar létu af árásum við og í
Sarajevo.
Iljálpargögn til múslima
Ganic sagði í gær að Serbar yrðu
einnig að hætta atlögum gegn
múslimum í Gorazde og Brcko, áður
en forsætisráðið féllist á að fara til
Genfar. Þá var það ennfremur skil-
yrði af hálfu Izetbegovic að Serbar
leyfðu flutning á hjálpargögnum til
griðasvæðis múslima í Gorazde, og
í gær hleyptu Serbar flutningalest
SÞ til bæjarins með 75 tonn af
matvælum og fleiri hjálpargögnum.
Talsmaður SÞ sagði þó að engin
vissa væri fengin fyrir því að frek-
ari hjálp yrði leyfð.
Haft hefur verið eftir vestrænum
embættismönnum, að stjórnvöld í
Bandaríkjunum og helstu Evrópu-
ríkjum þrýsti nú á Bosníustjórn að
sættast á friðaráætlun sem bindi
enda á stríðið nú þegar, því ljóst
þyki að einungis séu fáeinar vikur
uns múslimar bíði algeran ósigur.
Því hafi Vesturlönd vikið sér undan
beiðni múslima um hemaðaraðstoð
við að koma í veg fyrir fall Sarajevo.
Sjá „Hafa Vesturlönd .. ?“ á
bls. 16.
Dregið
úr glápi
Lundúnum. The Daily Telegraph og
Reuter.
ÞAÐ er helst fólk í „menning-
arlágstétt" sem horfir á sjón-
varp í Bretlandi núorðið. Sam-
kvæmt niðurstöðum athugana
sem voru birtar í fyrradag,
horfir hátekjufólk minna á
sjónvarp, og að mati flestra
er þessi miðill ekki lengur jafn
mikilvægur og áður þóttí.
Fólk er orðið mettað af sjón-
varpi, og vildu 60 af hundraði
gera eitthvað annað en að horfa.
Samkvæmt könnuninni, þar sem
úrtakið var 1.500 manns, þýðir
breytingin á sjónvarpsáhorfi að
fíölskyldur með lágar tekjur
horfa að meðaltali í 34 tíma á
viku, en fólk sem hefur hvað
mestar tekjur horfir að meðaltali
í um 23 tíma.
Ástæða þess að áhuginn er
orðinn minni, er framboðið, sem
42% þátttakenda sögðu vera
„leiðinlegt og efnið fyrirsjáan-
legt“, auk mikillar fjölgunar á
þeim k'ostum sem fólki býðst nú
að eyða frístundum sínum í; þeir
teljast nú vera um 4.000, en
voru 2.800 fyrir áratug.
Pirrandi auglýsingar
Niðurstöðurnar eru fráleitt
uppörvandi fyrir auglýsendur,
því tveir af hveijum þrem áhorf-
endum sögðu að sjónvarpsaug-
lýsingar væru „pirrandi" og 14%
prósent horfðu jafnan á tvær
stöðvar í einu; skiptu á milli með
fjarstýringunni.
Óánægja með ofbeldi í sjón-
varpi hefur farið vaxandi á Vest-
urlöndum síðustu árin og í gær
sagði sérstök eftirlitsnefnd með
breskum sjónvarpsstöðvum, ITC,
að þær yrðu að draga úr slíkum
útsendingum. Talið er að vin-
sældir sjónvarps hafi minnkað
meira en útvarps og dagblaða.
Einungis 16 af hundraði töldu
útvarp vera „leiðinlegt", og á
meðan 41% sagði að sjónvarp
hefði versnað á liðnú ári, sögðu
einungis 20% það sama um dag-
blaðið sitt, og sex prósent um
útvarpið. Staðbundnar fréttir eru
mest lesnar í blöðum, og ríflega
70% aðspurðra vildu fá að vita
meira um hvað væri á seyði í
þeirra eigin byggðarlagi. Slíkar
fréttir voru teknar frammyfir
landsmálafréttir, sem aftur voru
vinsælli en erlendar fréttir.
Hrundið af stalli
KIICHI Miyasawa, forsætis-
ráðherra Japans, drúpir höfði á
fundi með þingmönnum Frjáls-
lynda lýðræðisflokksins, LDP,
þar sem hann sagði af sér
embættinu í gær eftir kosn-
ingaósigurinn sl. sunnudag.
Miyasawa gegnir embætti
áfram til bráðabirgða þar til
þingið kýs eftirmann hans.
Ungir umbótasinnar í flokknum
kröfðust þess að arftakinn yrði
kjörinn með lýðræðislegum
hætti og mótmæltu harðlega
tillögu um að hópi gamalla
flokksleiðtoga yrði falið að
finna heppilegan frambjóðanda
í embættið með hefðbundnu
baktjaldamakki.
Breska stjórnin bíður ósigur í Maastricht-atkvæðagreiðslu
Major krefst traustsyfírlýsingar
London. Reuter, The Daily Telegraph.
RÍKISSTJÓRN Johns Majors í Bretlandi beið
í gær ósigur í atkvæðagreiðslu á þingi um
stjómartillögu sem gert hefði kleift að stað-
festa Maastricht-samkomulagið um nánara
samstarf ríkja Evrópubandalagsins, EB. At-
kvæði féllu 324-316; alls hlupust 23 íhalds-
menn undan merkjum. Major fór þá í ræðu-
stól og skýrði frá því að hann færi fram á
atkvæðagreiðslu á þingi í dag, föstudag, þar
sem fulltrúar myndu lýsa trausti eða van-
traustí á stefnuna varðandi félagsmála-
ákvæði Maastricht. Yrði stjórnin undir yrði
efnt til nýrra þingkosninga.
Áður höfðu atkvæði fallið jafnt, 317-317,
þegar greidd voru atkvæði um tillögu Verka-
mannaflokksins er vildi að Bretar samþykktu
aðild að félagsmálaákvæðum Maastricht. Þing-
forseti tryggði þá stjórninni meirihluta og tillag-
an féll því á einu atkvæði. Stjórn Majors samdi
við hin EB-ríkin um að Bretar stæðu utan við
félagsmálasáttmálann sem lögfestir ýmis rétt-
indi lauriþega og kveður m.a. á um samræmd
ákvæði um hámarks vinnutíma.
Blíðmæli og hótanir
Embættismenn flokksins beittu jafnt blíðmæl-
um sem hótunum til að fá þingmenn til að bregð-
ast ekki forystunni en meirihluti íhaldsflokksins
á þingi er 18 sæti. Nokkrir uppreisnarmenn úr
íhaldsflokknum, sem eru andvígir Maastricht
studdu félagsmálasáttmálann þótt þeir væru
andvígir honum í sjálfu sér. Þeir hafa gælt við
þá hugmynd að reyna með þessu að fella sjálfan
Maastricht-samninginn, vonað að stjórnin gerði
félagsmálaákvæðin að úrslitaatriði. Major tókst
að fá stuðning níu þingmanna sambandssinna á
N-írlandi í þeirri atkvæðagreiðslu. Þótt Major
sigri í dag er talið ljóst að staðfesting Ma-
astricht muni dragast í Bretlandi.