Morgunblaðið - 10.08.1993, Side 25

25
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1993
Morgunblaðið/Dave Massey
Sedco
BORSKIPIÐ Sedco, öðru nafni Joides Resolution, er með 120 manna
áhöfn, þar af 50 vísinda- og aðstoðarmenn. Skipið, sem er afar fullkom-
ið, kemur til Reykjavíkur í loks september.
A Akureyri
KOMIÐ var með Filipseyinginn til Akureyrar um kl. 16.20.
Aðgerðin byggð-
ist á samvinnu
„Mig langar aðeins til að Ieggja áherslu á að þó gaman hafi
verið að fljúga vélinni, lenda á pallinum og taka sjómanninnn
upp í byggðist aðgerðin auðvitað fyrst og fremst á samvinnu.
Margir komu að henni og það er þeim öllum að þakka hversu
vel tókst,“ sagði Keith Sullivan, höfuðsmaður og þyrluflugmaður
í varnarliðinu á Keflavíkurflugvelli, sem tók þátt í sjúkrafluginu
á sunnudag.
„Flugið var svolítið erfitt að því
leyti að maður varð aumur í aftur-
endanum af allri setunni. Við vorum
í loftinu í átta og hálfan tíma,“
sagði Sullivan þegar rætt var við
hann í gær.
Annars sagði hann að fyrir utan
óhagstæð veðurskilyrði hefði flugið
gengið vel. „Útkallið var kl. 8.15
og rúmlega 9 voru við lagðir af
stað i beinni fluglínu til Akureyrar.
Við voru þó ekki komnir nema um
30 mílur norður af Reykjavík þegar
komið var í svo mikla ísingu að við
neyddumst til að snúa við til Kefla-
víkur og finna aðra leið. Svo tókum
við aðra þyrlu, ef eitthvað kæmi
fyrir hina, og fórum suður með
landinu, hjá Hornafirði og Egils-
stöðum. Þessi leið að skipinu var
nokkuð lengri en við reiknuðum
með en hún var þó að a.m.k. fær,“
sagði Sullivan og bætti við að öll
skilyrði hefðu verið góð þegar kom-
ið hefði verið að skipinu. Hafið
hefði verið spegilslétt og þyrlupallur
á skipinu hefði gert lendinguna
auðvelda.
Ekki hægt að treysta veðri
Síðan sagði Sullivan að flogið
hefði verið til Akureyrar, „Við
ákváðum, vegna þess að ekki var
hægt að treysta á veðrið, að gera
eins og við gerðum í nóvember,
þ.e. flytja sjúklinginn úr þyrlunni í
flugvélina og láta hana ljúka
sjúkrafluginu til Reykjavíkur. Við
vorum heldur ekki vissir um að
komast strax til Reykjavíkur en það
hefði svo sem verið í lagi hefðum
við ekki verið með sjúkling en af
því við vorum með hann hefði það
ekki gengið. Þannig hugsuðum við
sem svo að a.m.k. kæmum við sjúkl-
ingnum eins fljótt og við gætum
til Reykjavíkur þó við þyrftum að
gista á Akureyri. Nú, okkur líkar
ágætlega við Akureyri,“ sagði Sulli-
van léttur í bragði en ekki kom til
þess að áhöfn björgunarþyrlanna
þyrfti að gista á Akureyri.
Sullivan hefur verið hér á landi
í eitt og hálft ár en fer til Nýju-Mex-
íkó í desember. Hann viðurkennir
að hann sé farinn að hlakka svolít-
ið til að fara þangað en segir engu
að síður að sér hafi liðið afar vel
hér á landi. Hann hafi líka aflað
sér þó nokkurrar reynslu, m.a. tek-
ið þátt í 10 þyrluleiðöngrum, og sér
finnist sem hann hafi gert nokkuð
gagn hér á landi.
Alls tóku 20 manns þátt í sjúkra-
fluginu.
Braut upp lás að innan
og opnaði fyrir Feeney
Feeney með pakistanskan og kólumbískan gjaldeyri auk dala
SAMKVÆMT upplýsingum
Morgunblaðsins er talið líklegt
að Donald Feeney og Jón Gestur
Ólafsson hafi átt sér vitorðs-
menn í fangahópnum eystra við
flóttann. Jón Gestur hefur tjáð
lögreglu að hann hafi dirkað upp
innan frá læsingu á klefadyrum
sínum, komist þannig fram á
gang og opnað klefa Feeneys
með því að draga frá dragloku.
Þannig komust mennirnir tveir
fram á gang og þaðan að rimla-
dyrum sem lokaðar voru með
hengilás sem þeir spenntu upp
með röri eða einhvers konar
áhaldi, sem ekki lá í gær ljóst
fyrir hvert var. Ekki var full-
Ijóst í gær hvernig ferðum
mannanna var háttað eftir að
þeir struku úr fangelsinu um
miðnætti á föstudag. Þeir sitja
í Síðumúlafangelsi í einangrun
og munu silja þar um óákveðinn
tíma en agaviðurlögum af því
tagi er beitt við strok. Takist að
sanna að mennirnir hafi sam-
mælst um strokið geta þeir átt
yfir höfði sér sérstakt refsimál
þar sem unnt er að beita allt að
6 mánaða fangelsisrefsingu.
Mennirnir höfðu ekki verið yfir-
heyrðir að gagni í gær af RLR
um ferðir sínar eftir komuna til
Reykjavíkur en við yfirheyrslu
í Vestmannaeyjum sagði Jón
Gestur að þeir hefðu gengið til
Selfoss, tekið þaðan leigubU til
Reykjavíkur og farið með hon-
um á Hótel Loftleiðir og dvalið
þar um nóttina.
Leigubílsljórar kannast ekki við
að hafa ekið með fangana
Leigubílstjórar á Selfossi kannast
ekki við það í samtali við Morgun-
blaðið að hafa ekið föngunum til
Reykjavíkur. Starfsfólk Hótels Loft-
leiða kannast heldur ekki við að
mennirnir hafi leigt þar herbergi
en þar sást þó til þeirra um nótt-
ina, að sögn Einars Sigurðssonar,
blaðafulltrúa Flugleiða, á svæði því
sem Kynnisferðir hafa til umráða á
hótelinu.
Talið er að fangarnir hafi upphaf-
lega ætlað með Flugleiðum til Fær-
eyja en þegar vélinni seinkaði vegna
þoku fóru þeir á afgreiðslu íslands-
flugs, komust til Vestmannaeyja og
höfðu gengið frá áframhaldandi
leigu á vél Islandsflugs til Færeyja
með millilendingu á Höfn í Horna-
firði. Af því varð þó ekki þar sem
lögreglan í Reykjavík komst á spor
þeirra og þeir voru handteknir í
Eyjum.
Paldstanskir og kólumbískir
peningar
Hvorugur mannanna var þá með
vegabréf og vegabréf Feeneys hefur
ekki verið í vörslu fangelsisyfírvalda
á Litla-Hrauni. Veski Feeneys var
úttroðið af peningum. Hann hafði
greitt fyrir flugvélina, um 200 þús.
kr., í dollurum og átti talsvert eftir
af þeim, auk þess sem hann var
með í veskinu kólumbíska og mexí-
kóska pesósa og einnig t.a.m. pak-
istanskan gjaldeyri. Feeney var
einnig með greiðslukort og nafn-
skírteini.
Feeney vildi ekki tjá sig við lög-
reglu eftir handtöku nema að við-
stöddum lögfræðingi sínum. Nær
engar yfirheyrslur höfðu farið fram
yfir honum um miðjan dag í gær
þegar Morgunblaðið leitaði upplýs-
inga. Þá lá fyrir samkvæmt upplýs-
ingum Morgunblaðsins að Feeney
segist hafa verið með svo mikla
peninga á sér allt frá því að hann
var handtekinn í vetur. Að sögn
Gústafs Lilliendahls, forstjóra fang-
elsisins á Litla-Hrauni geyma fang-
ar oft talsvert af peningum hjá sér
Aftur í fangelsið
LÖGREGLA og fjöldi fjölmiðla-
fólks tók á móti Donald M. Feeney
þegar hann kom í lögreglufylgd
til Reykjavíkur frá Vestmannaeyj-
um eftir að hafa strokið um fijálst
höfuð í nokkrar klukkustundir.
en eiga í sjálfu sér ekki rétt á öðrum
peningum en vinnulaunum. Hann
kvaðst ekki hafa vitað um þessa
peninga í fórum Feeneys og í sam-
tali við Morgunblaðið sagði Jón Sig-
urðsson yfirfangavörður á Litla-
Hrauni að stærsta spurningin sem
eftir væri að fá svar við í málinu
væri sú hvemig Feeney hefði farið
að því að komast yfir svo mikla
peninga og halda tilvist þeirra
leyndri.
Að sögn Gústafs Lilliendahls hef-
ur Feeney verið talinn fyrirmyndar-
fangi til þessa. Hann hefur unnið í
hellusteypu fangelsisins og hefur
verið talinn góður starfskraftur. Jón
Gestur Olafsson hefur einnig unnið
við hellusteypu í fangelsinu.
Síðast heimsóttur í júní
Fangar á Litla-Hrauni eiga rétt
á heimsóknum frá nánustu, vanda-
mönnum. Feeney hefur setið á Litla-
Hrauni frá því á útmánuðum og
hefur á þeim tíma fengið 12 heim-
sóknir, að sögn Gústafs Lilli-
endahls. Fimm sinnum liefur ká-
þólskur prestur vitjað hans og fjór-
um sinnum fulltrúar frá bandaríska
sendiráðinu, eins og alvanalegt er
um erlenda fanga, samkvæmt upp-
lýsingum Morgunblaðsins. Þá hefur
lögmaður hans heimsótt hann og
einnig lagaprófessor í fylgd erlends
lögfræðings. Síðustu heimsóknina
fékk Feeney þann 23. júní sl. er
prestur hans vitjaði hans.
Fangar á Litla-Hrauni eiga rétt
á að hringja þrisvar í viku og að
fá hringingar þrisvar í viku. Símtöl
úr fangelsinu eru skráð. Feeney
hefur aldrei hringt til Bandaríkj-
anna en eiginkona hans hefur hringt
á skrifstofu fangelsisins og fengið
að tala við hann þar. Þá hafa þau
notið þeirra sérkjara að hún hefur
fengið að senda lionum símbréf á
bréfsíma fangelsisins og barst Feen-
ey eitt slíkt sl. föstudag, þar sem
kona hans Judy mun hafa greint
frá miklum aðsteðjandi fjárhagserf-
iðleikum tengdum fyrirtæki þeirra
CTU, en starfsemi þess hefur legið
niðri frá handtöku Feeneys. Sú
sending er sögð hafa komið Feeney
í uppnám og getum er að því leitt
að þá hafi hann ákveðið að reyna að
stijúka.
Sérstök gæsla nema að
næturlagi
Feeney hefur setið í haldi hér á
landi frá því hann var handtekinn
í janúar á Keflavíkurflugvelli á leið
úr landi með dætur Ernu Eyjólfs-
dóttur. Hæstiréttur dæmdi hann til
2 ára fangelsisvistar. í janúar hefði
helmingur þess tíma verið afplánað-
ur og þá getur Feeney sótt um
reynslulausn á eftirstöðvum refsing-
arinnar. Eins og fram kom í Morg-
unblaðinu á mánudag bað Fangels-
ismálastofnun ríkisins um að Fee-
neys yrði gætt sérstaklega þar sem
ástæða væri til að óttast að hann
reyndi að strjúka. Morgunblaðið
hefur ekki upplýsingar um hvernig
vísbendingar um hugsanlegt strok
bárust, ep hvernig fór þessi sérstaka
gæsla fram? Gústaf Lilliendahl
sagði að strax hefði verið brugðist
við og Feeney valið starf við hellu-
steypu á þeim stað á svæði LitlJPft
Hrauns þar sem fangaverðir misstu
aldrei sjónar á honum. í raun hafi
hans verið gætt sérstaklega vel og
varla verið litið af honum, „nema
rétt meðan hann svaf,“ sagði Gú-
staf.
Hann sagði að klefum væri læst
um klukkan 23.40 og þeir opnaðir
klukkan 8 að morgni. Gústaf sagði
að ekki væri unnt að sjá inn í klef-
ana að utanverðu og ekki hefði ver-
ið talið rétt að raska næturró manna'
með því að opna inn til þeirra að
næturlagi. Gústaf sagði að fanga-
verðirnir fjórir sem eru við störf að
næturlagi væru bæði á ferð um
útisvæði fangelsisins og húsakynni
þess. Einn væri bundinn við yfirsetu
í einangrunarálmu fangelsisins og
væru þar vaktaskipti á klukku-
stundarfresti og fylgdi því umferð
um svæðið. Hins vegar sagði hann
aðspurður að engar starfslýsingar
hefðu verið gefnar út um hvernig
haga skyldi starfi fangavarða þrátt
fyrir áhuga starfsmanna og forvars-
manna á að þau mál kæmust í betra
horf. Gústaf taldi að útgáfa starf-
slýsinga ætti að vera á ábyrgð ráðu-
neytisins sem réði fangaverði til
starfa. Hann ítrekaði að eins og
fram hefði komið við strok nýlega
væri af nógu að taka ef bæta ætti
úr ástandi í fangelsismálum eftir
langvarandi fjársvelti og vanrækslu
þess málaflokks þrátt fyrir að brýn
þörf fyrir úrbætur hefði lengi verið
augljós.
Ónýtir lásar fyrir dyrum
Eins og fyrr segir komust fang-
arnir út úr klefum sínum og fram
hjá þeim íjórum fangavörðum sem
um nóttina gættu fanganna 52 í
tveimur álmum Litla-Hrauns með
því að Jón Gestur dirkaði upp að_
innanverðu lás fyrir klefahurð sinni'
og hleypti Feeney út. Tveir lásar
eru á hveijum klefa í fangelsinu.
Að öðrum hafa fangar lykla og er
læst innan frá, að hinum er læst
utan frá og hafa fangaverðir lykla.
Þessir síðarnefndu lásar eru afar
lélegir og margir ónýtir, að sögn
Jóns Sigurðssonar, eins og kom í
ljós við þetta strok. Jón segir að
fyrir fáum mánuðum hafi verið lok-
ið hönnun á nýjum og endurbættum
draglokum fyrir klefadymar og hafí
það mál verið komið í hendur Ir.o^
kaupastofnunar ríkisins í lok maí.
Jón sagði að fyrir þremur ámm
hafi komið til tals að endumýja all-
ar klefahurðir og dyraumbúnað en
hætt hafi verið við að ráðast í þann
kostnað um það leyti sem ráðast
átti í útboð þar sem mönnum þótti
að framkvæmdin yrði of dýr.
P.G.