Morgunblaðið - 05.09.1993, Side 27

+
26
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. SEPTEMBER 1993
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. SEFl'EMBER 1993
27
PltrgmnlíWilí
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Kringlan 1, 103 Reykjavík. Símar: Skiptiborð 691100. Auglýsingar:
691111. Áskriftir 691122. Áskriftargjald 1400 kr. með vsk. á mánuði
innanlands. í lausasölu 125 kr. með vsk. eintakið.
Innflutningnr á
svínakjöti
Sjónir manna hafa enn einu sinni
beinzt að innflutningi búvara,
sem er orðið eitt helzta þrætuepli
þjóðmálaumræðunnar. Þar er fyrst
og fremst tekizt á um sérhags-
muni ýmissa greina landbúnaðar-
ins og almenna hagsmuni neyt-
enda. Landbúnaðurinn hefur staðið
fast gegn innflutningi búvara
nema þeirra, sem ekki eru fram-
leiddar í landinu, eða þegar íslenzk
framleiðsla fæst ekki tímabundið.
Neytendur vilja hins vegar aukið
val en þó umfram allt sem lægst
verð. Verð á daglegri neyzluvöru
almennings getur skipt sköpum um
afkomu, ekki sízt í efnahagssam-
drætti með minnkandi tekjum og
vaxandi atvinnuleysi.
Hagkaup hafa flutt til landsins
2,5 tonn af soðinni danskri skinku
og soðnum hamborgarhrygg, sem
keyptur er á heimsmarkaðsverði
að sögn fyrirtækisins. Það hyggst
bjóða kjötið á innan við þriðjung
þess verðs, sem neytendur þurfa
að greiða fyrir það íslenzka. Verð-
munurinn er hreint ótrúlegur. Enn
er þó óljóst, hvort viðskiptavinir
verzlunarkeðjunnar geti keypt það,
því tollayfirvöld stöðvuðu afhend-
ingu kjötsins og óskuðu eftir áliti
fjármálaráðuneytisins um, hvort
innflutningur væri heimill og þá
með hvaða hætti.
Fjármálaráðuneytið mun ekki
finna nein lagaákvæði, sem banna
innflutning soðins kjöts, sem keypt
er á heimsmarkaðsverði, ef marka
má orð yfirdýralæknis hér í blaðinu
í gær. Hins vegar mun landbúnað-
arráðuneytið líta svo á, að innflutn-
ingur þessi sé óheimill lögum sam-
kvæmt. Sýkingarhætta stafar yfir-
leitt ekki af soðnum kjötvörum og
því ekki hægt að banna innflutning
af þeim sökum. Akvæði eru í bú-
vörulögum þess efnis, að innfiutn-
ing má banna, ef nægilegar birgð-
ir eru til af innlendri framleiðslu,
en þau ákvæði vísa til laga, sem
féllu úr gildi 1992 með nýjum lög-
um um innflutning. Fjármálaráðu-
neytinu er hins vegar heimilt að
leggja á jöfnunargjald, sé ástæða
til að ætla, að um undirboð sé að
ræða. Fjármálaráðuneytið mun
ekki telja lagagrundvöll til að
banna innflutninginn, en hyggst
leggja á innflutningsgjald með til-
vísan til undirboðsákvæðisins. Mið-
að verður við, að innflutta varan
kosti álika mikið og sú innlenda.
Hagkaupsmenn mótmæla þessu
harðlega og telja engan lagagrund-
völl til álagningar jöfnunargjalds,
hvað þá að banna innflutninginn.
Þorsteinn Pálsson, framkvæmda-
stjóri Hagkaupa, segir, að fyrir-
tækið muni sjálft greiða jöfnunar-
gjaldið svo neytandinn fái kjötið á
eðlilegu verði. Hins vegár verði
krafizt endurgreiðslu á jöfnunar-
gjaldinu, þótt það kunni að kosta
málshöfðun.
Viðbrögð landbúnaðarkerfisins
koma ekki á óvart. Talsmenn þess
telja innflutninginn annað hvort
ólöglegan með tilvísan í búvörulög-
in eða sjálfsagt sé að leggja á jöfn-
unargjald. Þá mun landbúnaðar-
ráðherra leggja á það áherzlu, að
lögum verði breytt strax og Al-
þingi kemur saman til að stöðva
slíkan innflutning, reynist gat í
núgildandi lögum.
Svínarækt er að flestu leyti ólík
hefðbundinni landbúnaðarfram-
leiðslu eins og kúabúskap og sauð-
fjárrækt. Framleiðsla svínakjöts
líkist verksmiðjuframleiðslu og
eiga svínaræktendur að geta keppt
við erlenda framleiðendur, að því
tilskildu að sjálfsögðu að þeir búi
við sömu rekstrarskilyrði. Gæði
íslenzks svínakjöts eru fyllilega
sambærileg við erlent og gæðin
reyndar meiri í mörgum tilfellum
og á það við um flestar greinar
íslenzkrar búvöruframleiðslu. Af
þeim ástæðum þurfa íslenzkir
framleiðendur ekki að óttast sam-
keppnina. En þeir benda á, að þeir
verði að greiða hvers kyns gjöld,
sem erlendir framleiðendur sleppa
við. Slíkt nær að sjálfsögðu engri
átt. Með auknu innflutningsfrelsi
verður að tryggja samkeppnisstöðu
innlendrar framleiðslu. Það er hlut-
verk stjórnvalda. Þá kröfu verður
að gera til dreifingaraðila að álagn-
ing þeirra sé ekki hærri á inn-
lendri framleiðslu en erlendri.
Neytandans er hins vegar að velja
matvöruna.
28 • Whitman telj-
ist ekki nýskáld að
hætti hins finngálkn-
aða skáldskapar er
hann meiri brautryðj-
andi í ljóðlist en nokk-
urt táknmálsskáld eða expressjón-
isti. Án hans hefði Eliot ekki ort
Eyðilandið þótt ólíkt sé Grasblöðum
hans, en Ingimar Erlendur Sigurðs-
son hefur lagt til atlögu við þau
með ágætum árangri einsog sjá
má í Lesbók og af þeim dæmum
sem Kristján Karlsson hefur valið
í íslenzkt ljóðasafn, þýðingar; 1977
(úr Bók XVI, Söngur veltandi jarð-
ar). Einhveijir myndu fremur leggja
áherzlu á mælsku þessara frjálsu
ljóða en ýmsar þær nýjungar sem
í þeim birtast. En þó er hnitmiðun
og ögun Whitmans ekkisíður aug-
ljós einsog sjá má af fyrmefndum
þýðingum — og þá ekkisísður eftir-
minnilegri glímu höfuðsnillinga ein-
sog Einars Benediktssonar og
Helga Hálfdanarsonar við texta
hans.
En Eliot hefði ekkiheldur komið
hugsun sinni og áformum til skila
í því ljóðræna formi sem raun ber
vitni án evrópskra módemista sem
sóttu einnig áhrif og ný viðhorf
vestur um haf, þ.e. í symbólisma
og nýskáldskap E.A. Poes sem
Baudelaire rótfesti í Evrópu. Hið
sama má segja um Jóhann Sigur-
jónsson og Eliot þegar hinn fyrr-
nefndi yrkir Sorg. Þóað þetta sér-
stæða og á sínum tíma frumlega
kvæði Jóhanns sæki myndmál og
tungutak í Biblíuna er jafnvíst að
skáldið hefur ekkisíður lært af laus-
málsljóðum Whitmans og breiðum
ljóðrænum stíl hans, en áferðina
sækir hann þó helzt í súrrealistískan
og expressjónistískan skáldskap
sem var 1 tízku um hans daga. Þar
ræður úrslitum hið áferðamýja
tungutak sem lýsir sér helzt í þess-
HELGI
spjall
ari eftirminnilegu
setningu: eins og
tunglsgeislar sváfum
við á bylgum hafsins.
í raun og vera merkir
þetta ekkert þvíað
enginn sefur einsog
geisli á hafinu en samt vekur setn-
ingin hughrif sem sérhver lesandi
upplifir og vinnur úr með sínum
hætti. Án evrópskra módemista
væri slík setning óhugsandi. En það
er ekki merkingin sem úrslitum
ræður, né skírskotunin, heldur hin
nýja áferð. Hún birtist einnig en
þó ekki með jafnnýstárlegum hætti
í upphafsorðum þessa sama erindis
þarsem reynt er að breyta himin-
hvolfinu og stjörnunum í leikvang
mannsins sem hleypir hvítum hest-
um uppá bláan himinbogann.
Þessar setningar skilja eftir sig
ótvíræð spor í síðari tíma skáldskap
íslenzkum og þau leyna sér ekki í
Tímanum og vatninu og því síður
í Dymbilvöku, ekki frekaren við
skynjum áferðargaldur Walt Whit-
mans og E.L. Masters í Þorpinu.
Að því leyti er þessi ljóðaflokkur
Jóns úr Vör algjör nýjung í ís-
lenzkri ljóðlist; tungutaki sem á
rætur í hversdaglegu talmáli sjávar-
þorpsins er veitt inní skáldskapinn
og öðlast þar ljóðræna sannfær-
ingu, ef svo mætti segja. Steinn
notaði alla ljóðlistarhefðina frá
Whitman og Sandburg til evrópskra
módernista og veitti henni á gróður-
lendi íslenzks skáldskapar með
þeim hætti sem ljóð hans bera vitni.
Það er löng leið frá fyrstu hvers-
dagsljóðum Steins einsog Vori,
Gönguljóði, Veruleika og Barni og
hefðbundnum rímuðum ljóðum hans
að Tímanum og vatninu sem sumir
töldu að væri einskonar háspekileg-
ar hugleiðingar, eða tómhyggja, svo
óvæntur og nýr sem þessi skáld-
skapur var, þráttfyrir þær fullyrð-
ingar Steins sjálfs að ljóðaflokkur-
inn væri ósköp hefðbundnar terzín-
ur. Sumt í flokknum má skoða í
því ljósi einsog annað kvæði um
sólina og hið tíunda sem er þó nýst-
árlegt að því leyti að sorginni er
líkt við firðblátt haf:
Frá vitund minni
til vara þinna
er veglaust haf.
En draumur minn glóði
í dulkvikri báru,
meðan djúpið svaf.
Og falin sorg mín
nær fundi þínum
eins og firðblátt haf.
Þessar línur bera að sjálfsögðu
vitni um hina nýju áferð í íslenzkri
ljóðlist þótt ekki sæki hún endilega
fýrirmyndir í evrópskan módern-
isma einsog sum önnur kvæðin í
flokknum sem fjalla um „síðhærða
daga“, „tálblátt regn“ sem fellur
einsog tár „yfir trega minn“. Það
er rétt hjá Erni Ólafssyni að Steini
Steinar er einkarsýnt um að hlut-
gera hugtök og tilfinningar, t.a.m.
sorg mín nær fundi þínum.
Steinn var ekkisíður en aðrir með
hugann við Sorg Jóhanns Sigur-
jónssonar:
ég sé mjúkar hendur
slá mjallhvítum eldi
í myrkursins fax
Ekki þarf að tíunda tengslin við
fax myrkursins í Sorg, svo augljós
sem þau era, enda er hitt mikilvæg-
ara hvernig hið nýja tungutak Jó-
hanns einsog það birtist í fyrr-
nefndri línu: eins og tunglsgeislar
sváfum við á bylgjum hafsins smýg-
ur inní íslenzka ljóðlist og gjörbreyt-
ir áferð hennar: Frá stjörnunni í
vatnið falla tár mín, segir í Dymbil-
vöku og skyldleikinn er augljós.
M
(meira næsta sunnudag)
Hringvegur
um Vest-
firði
í SÍÐASTA
Reykj avíkurbréfi
var m.a. fjallað um
byggðakjarnana
vestra og hvernig
samgöngukerfið
eitt getur stuðlað að hagkvæmni í atvinnu-
háttum og félagslegri uppbyggingu. ísland
er erfitt land og kalsamt og í fréttum
Morgunblaðsins fyrir rúmu ári, í júní 1992,
voru lýsingar á því hvernig reynt var að
halda Dynjandis-, Hrafnseyrar-, Breiða-
dals- og Botnsheiðum opnum þá um sum-
arið og voru stórvirk snjóruðningstæki
stanzlaust í notkun á fiallvegum vestra.
Og ekki viðraði betur á Norðurlandi þar
sem kyngdi niður snjó aðfaranótt Jóns-
messu, eða 24. júní. Börnin gerðu snjó-
karla heima við bæina í Mývatnssveit en
óttazt var um féð.
Það er nauðsynlegt að gera útlendum
ferðamönnum grein fyrir því á hveiju þeir
geta átt von að sumarlagi. Þeir eru að
sjálfsögðu ekki í sólbaði hér á landi en
búast þó ekki heldur við slíkum áhlaupum
um hásumarið eins og var í júní í fyrra
þegar skafrenningur var í Mývatnssveit-
inni og erlendir ferðamenn vöknuðu í tjald-
búðunum eftir kalsama nótt og horfðu
með stíramar f augunum inn í óvænta
skaflana.
ísland er ekkert gæludýr. Hér verða
menn að búast við óblíðu veðurfari allan
ársins hring. Það er því nauðsynlegt að
hafa góða vegi og greiðfæra og nú hefur
verið lagður góður vegur inn Djúp og var
hann opnaður árið eftir þjóðhátíð, 1975,
og þar með hringvegur um Vestfirði.
F'yrir um aldarfjórðungi var fjallað á
þessum vettvangi um Skötufjörð og bú-
skap þar en áður þurfti að fara sjóleiðina
til suðurfjarðanna við Djúpið. En nú er
öldin önnur og skotfæri í Hólmavík eða
Reykhólasveit þótt veginum yfir Þorska-
fjarðarheiði sé illa við haldið.
Það er eftirminnilegt að fara þessa leið
í góðu veðri, horfa á Vigur af Ögurnesi
og koma við á þeim nafnkunnu býlum sem
við þekkjum úr langri sögu okkar og má
þar ekki sízt nefna Ögur og aðrar vinjar
í þessu nakta og svalkalda umhverfi. Þá
voru fjöllin við Skötufjörð ekki sízt eftir-
minnileg en þar eru klettgóð hamrabelti
fyrir ránfugla.
Aðalhraðbrautin úr ísafjarðardjúpi og
byggðakjarna ísafjarðarkaupstaðar, Bol-
ungarvíkur, Hnífsdals, Súgandafjarðar,
Flateyrar, Þingeyrar og Súðavíkur er að
sjálfsögðu flugið því að firðirnir eru langir
og geta verið þreytandi og heiðarnar háar
og illfærar á vetram. Margir vildu heldur
leggja veg yfir Kollafjarðarheiðina innst í
Djúpi en fara Steingrímsfjarðarveg til
Hólmavíkur, enda snjóléttari að flestra
dómi. Vonandi hefur niðurstaðan verið
reist á faglegum forsendum þótt hitt sé
víst að oft og víða hefur byggðastefnan
tekið mið af tilfínningum og geðþótta,
ekki sízt misviturra þingmanna, þótt þeir
hafi sjaldnast faglega þekkingu á vega-
lagningu sem er auðvitað forsenda fyrir
raunhæfri byggðastefnu.
HEIÐAR GUÐ-
brandsson, hrepps-
nefndarmaður í
Súðavík, sem við
hittum óvænt þar á
staðnum er þeirrar skoðunar að fara hefði
átt Kollafiarðarheiðina fremur en um
Steingrímsfjarðarheiði, en þó getur það
auðvitað verið álitamál. Hann vill fara
varlega í sameiningu sveitarfélaga og
bendir á að gert hafi verið að físki úr
Bersa frá Súðavík á Suðureyri, þótt
Breiðadalsheiði sé oft illfær. Samstarf við
nærliggjandi sveitarfélög hafi yfirleitt ver-
ið gott, þótt þau hafí ekki verið sameinuð,
en nú hafí það rofnað við ísafjörð um
eyðingu sorps sem er einn af mikilvægum
þáttum sveitarstjórnarmála.
En ísfirðingar sem búa í eina kaupstaðn-
um á Vestfjörðum þar til Bolungarvík hlaut
kaupstaðarréttindi 5. apríl 1974 vilja vera
sem sjálfstæðastir í þessum kjarna norður-
byggðanna þar vestra, enda búa nær 4.000
Gott sam-
starf
manns við Skutulsfjörð. Þar er verzlun
ævagömul og útgerð hefur verið aðalat-
vinnuvegur þar frá fornu fari. En þar hef-
ur einnig ýmislegt gengið á og oft slys
áðurfyrr á Breiðadalsheiði vegna snjóflóða,
en heiðin var opnuð bifreiðum 1936. Þar
sem nú er ísafjarðarkaupstaður stóð áður
prestssetrið Eyri, frægt af píslarsögu sr.
Jóns Magnússonar þumlungs sem skrifaði
einhveija sérstæðustu bók um galdra sem
til er. Höfn er góð á ísafirði, athafnalíf
fjölbreytt og aðkomumönnum augljóst að
þar er mikilvæg miðstöð mannlífs þar
vestra. Nú geta Isfirðingar og aðrir Djúp-
menn valið ýmsa kosti til suðurferða,
Breiðadalsheiði, eða göngin innan
skamms, flug eða Steingrímsfjarðarheið-
ina sem opnuð var 1984.
Þótt sitt sýnist hveijum og menn deili
um sameiningu sveitarfélaga hefur sam-
starf Ísaíjarðarkaupstaðar og Hnífsdals
gengið vel, en staðirnir urðu eitt bæjarfé-
lag 1971.
Þegar við vorum á ferð um Djúp lá
varðskip á spegilsléttum Skutulsfirði. Það
var góð tilfínning að horfa á þetta skip
sem verndar umhverfi okkar og lífsbjörg
og minnir sífelldlega á hveijir eiga þetta
stórbrotna land. Og þessi gjöfulu fiskimið.
En einkaframtak í hlíðum Eyrarfjalls ofan
við ísafjarðarkaupstað, skógarbleðill sem
undirstrikar hið skriðunakta umhverfí sitt,
dregur að sér ræktunarauga aðkomu-
mannsins og vekur spurningar um skóg-
rækt í slíku umhverfi.
Allt í sam-
ræmi við að-
stæður
Á ÞAÐ HEFUR
verið bent áður hér
í Reykjavíkurbréfi
hve vegagerð er
mikilvæg og ekki
úr vegi að geta þess
aftur þegar framkvæmdamenn vildu
byggja sérstaka höfn í Garðinum á sínum
tíma, en þá sagði Ólafur Thors þingmaður
þeirra og átrúnaðargoð: „Leggið heldur
góða vegi milli plássanna og keyrið fiskinn
á milli. Bezt er að hafa hafnirnar þar sem
aðstæður era hentugastar frá náttúrunnar
hendi.“ Þessi leið var farin og nú eru sam-
göngur á þessum slóðum með þeim hætti
að flutningar eru auðveldir milli Garðs og
nærliggjandi hafnarbæja og þannig hefur
myndazt einskonar athafnakjarni í kring-
um þessi mikilvægu sjávarpláss á Suður-
nesjum.
Hið sama er að gerast vestra.
En þótt unnið sé að því að þétta byggð
á þeim slóðum sem hér hefur verið fjallað
um er þess að vænta að Vestfírðir haldi
einkennum sínum og því sérstæða mann-
lífi sem þar hefur þróazt og getið af sér
stórmikla sögu og sérstæðar bókmenntir
eins og við getum séð í skáldverkum Guð-
mundar G. Hagalíns frá Lokinhömram við
Amarfjörð og annarra nútímahöfunda sem
hafa fjallað um þennan landsfjórðung, en
mörg klassísk verk sprattu einnig úr þessu
umhverfi til forna eins og Gísla saga Súrs-
sonar, Hávarðar saga ísfirðings og Fóst-
bræðra saga svo nokkur verk séu nefnd,
en úr hinni síðast töldu óx Gerpla eins og
kunnugt er. Og þá á Ljósvíkingurinn ræt-
ur í Önundarfirði eins og alkunna er. Þess
er að vænta að Vestfirðir verði áfram
umgjörð um svo sérstætt mannlíf og svo
mikilvæga atvinnuhætti sem raun ber
vitni. Vestfirðingar bera vonandi ávallt
sérkennum sínum vitni og þrátt fyrir sjón-
varp og erlenda alhæfingu getum við bor-
ið þó nokkra von í bijósti um það að þeir
verði ekki eins og Paul Theroux segir í
Patagóníu-hraðlestinni um indíána, að þeir
hafi hætt að vera indíánar þegar þeir fóra
að ganga í skóm. Þá breyttust þeir í hvít-
ingja. Verðmæti sem eru sérstæð eru mik-
ilvægari nú á tímum en nokkru sinni fyrr
eins og reynt er að steypa allt og alla í
sama blýmótið, en það er hvimleiðasti
galli sjónvarps- og myndbandaaldar.
í REYKJAVÍKUR-
BRÉFI um Snæ-
fellsnesið og
Breiðaljörð segir
m.a. að það sé einstætt ævintýri að borða
REYKJAVIKURBREF
Laugardagur 4. september
ASólbakka
Einar Oddur Krisljánsson. Flateyri og fiskvinnsluhús hans í baksýn.
Ljósm./Mbl.

i

Skorsteinninn á Hóli við Önundarfjörð. Minnismerki um Hans Ellefsen og athafnir
hans.
hörpudisk upp úr fírðinum þegar heimsótt-
ar eru með Eyjaferðum í Stykkishólmi
nærliggjandi eyjar þar og í Hvammsfirði.
En þegar komið er á Flateyri við Önundar-
fjörð og farið í fylgd með Einari Oddi
Kristjánssyni í fiskvinnsluhús hans kemur
í ljós að þetta er ekkert einstakt því að
þar er unnið algjört brautryðjendastarf í
skelfisksvinnslu og unnt að bragða á þessu
lifandi lostæti beint úr skelinni, en Einar
og samstarfsmenn hans eru að þróa þess-
ar veiðar og nú hefur hann sett í þessa
tilraunastarfsemi 50-60 milljónir króna.
„Það er alltof mikið,“ segir hann, „og verð-
ur að fara að gefa eitthvað af sér.“
Einar Oddur býr ásamt fjölskyldu sinni
í nýlegu húsi sem stendur á hæðinni yfir
bænum og heitir Sólbakki, en það var
Hans Ellefsen, Norðmaðurinn sem stofn-
aði til hvalveiðistöðvar á Flateyri, sem gaf
húsi sínu þetta nafn. Stöðin brann 1901
og lagðist síðan niður þar en var flutt
austur í Mjóafjörð. Ibúðarhús Ellefsens að
Sólbakka líktist ekki þeim kotum sem er-
lendir ferðamenn lýsa við Önundarfjörð
fyrr á öldum og voru fremur eins og ryki
af hólum eða hverum úr fjarlægð séð því
íbúðarhús hans er Ráðherrabústaðurinn
sem nú stendur við Tjarnargötu í Reykja-
vík, en Ellefsen gaf Hannesi Hafstein
húsið 1904 og var það þá tekið af grunnin-
um og flutt suður.
Það er við hæfi að hús Einars Odds
standi á grunni Ráðherrabústaðarins.
Garðurinn umhverfis Sólbakka er yndi
Einars Odds en ekki áþján. Hánn er villtur
og sér um sig sjálfur. Einar er óbundinn
og getur farið allra sinna ferða fyrir garð-
inum, það er kannski mestur kostur hans.
í garðinum vaxa 50 tijátegundir, eða jafn-
margar og þeir sem nú vinna í fyrirtæki
Einars Odds, Hjálmi.
Þegar ekið er út Hvilftarströndina frá
Sólbakka og suður fyrir fjörð í Bjarnardal
er komið að Kirkjubóli, höfuðsetri annars
skálds, Guðmundar Inga Kristjánssonar,
frænda Einars Odds. Hann er 86 ára. Við
hittum ekki Guðmund Inga en töluðum
við Jóhönnu systur hans sem er „mikil
ræktunarkona og vel skáldmælt eins og
bróðirinn", segir Einar Oddur. Guðmundur
Ingi var á náttúrulækningahælinu í Hvera-
gerði sér til heilsubótar því hann er illa
farinn í fótum. Það var mildur dagur og
kyrrt veður. „Það er oft,“ segir Jóhanna,
„hér um slóðir og sjaldan aftök.“ Það
væri frekar í sunnanáttum á Flateyri, kall-
að Grundarendaveður og minna á Hrúta-
hjallaveður á Seyðisfirði. „En þessi veður
á Flateyri taka af á tveimur tímum,“ seg-
ir Einar Oddur, „það er meiri innlögn á
Flateyri en hér, en það er vindur af hafi
vegna hitamismunar hafs og lands. En það
getur gert harda garda eins og segir í
vísunni. En nú talar enginn lengur svona.
Ég hef aðeins einu sinni hitt karl sem bar
ð fram með þessum hætti.“
Við fórum svo aftur með athafnaskáld-
inu að Sólbakka, en þaðan blasa við fisk-
vinnsluhús hans niðri á Eyrinni, gul hús
með rauðu þaki. Einn yfírbyggður línubát-
ur var í höfn, Jónína, þeir veiða í ís og
eru allt að fímm dögum í hveijum túr.
En Einar Oddur er með hugann við
garðinn sinn. Hann sýnir okkur valadeplu
sem er norsk jurt og minnir á gleymérei
en vex villt á Sólbakka, en þar er einnig
norskur fífill sem þeir Ellefsen fluttu með
sér út hingað. Á það er minnzt í Flóru
að valadepla vaxi einungis á Sólbakka og
Einari Oddi þykir mikið til þess koma.
Hann segir okkur að Ellefsen hafi einung-
is notað íbúðarhús sitt tvo mánuði á ári.
Þá voru þeir tímar þegar athafnaskáld
flosnuðu ekki upp í kreppu og kvótaóáran
en áttu mikið undir sér.
„Verömæti sem
eru sérstæð eru
mikilvægari nú á
tímum en nokkru
sinni fyrr eins og
reynt er að steypa
allt og alla í sama
blýmótið, en það
er hvimleiðasti
galli sjónvarps-
og myndbanda-
aldar.“