Morgunblaðið - 10.10.1993, Qupperneq 6

6 FRÉTTIR/iNNLENT
MORGUNBLAÐIÐ BÚnNUDAGUR1'lO. okTÖBEÍÍ 1993
Morgunblaðið/Sverrir
Haustlauf
HAUSTIÐ er komið og marglit
haustlauf þekja víða götur og torg
í þéttbýli. Laufin falla líka á gljá-
fægða bíla eins og þennan sem
þeir félagar Stefán Hjalti Garðars-
son og Gunnar Mikael Elmarsson
gengu fram á i Grænuhlíð í Reykja-
vík.
-------♦-----------
Siglufjörður
Sýslumaður
biðst lausnar
ERLINGUR Óskarsson, sýslumað-
ur á Siglufirði, hefur beðist lausn-
ar frá störfum.
Að sögn Þorsteins Geirssonar
ráðuneytisstjóra í dómsmálaráðu-
neytinu var orðið við beiðni sýslu-
manns og fékk hann lausn frá störf-
um síðastliðinn föstudag.
Misjöfn staða verktaka-
uppsagnir víða framundan
VERKEFNASTAÐA verktakafyrirtækjanna í landinu virðist ólík á
milli fyrirtækja og stærri verktakafyrirtækin kvarta ekki á meðan
meðalstór fyrirtæki bóa sig undir uppsagnir á starfsmönnum.
Gunnar I. Birgissori, forstjóri Gunnars og Guðmundar hf., kveðst
allt eins eiga von á gjaldþrotum í gi-eininni í vetur miðað við afkom-
una nú.
Uppsagnir
„Útlitið er afar dökkt. Mér skilst
að menn hafi verkefni eitthvað
frameftir haustinu en eftir það
virðist vera mjög lítið framundan.
Auðvitað er það mismunandi eftir
fyrirtækjum, en almennt er þetta
frekar dauft,“ sagði Gunnar.
Gunnar og Guðmundur hf. ljúka
við gerð brimbrjóts í Bolungarvík
eftir einn mánuð og lagningu slit-
lags á Nesjavallaveg lýkur í þess-
um mánuði. Verkefni framundan
eru því fá og segir Gunnar óhjá-
kvæmilegt að grípa til uppsagna.
70 manns starfa hjá fyrirtækinu
en Gunnar vildi ekki segja hve
mörgum yrði sagt upp, en sagði
að fækkunin yrði veruleg. „Það er
almennur samdráttur í greininni.
Gífurleg minnkun hefur orðið í
byggingum en það hefur verið
reytingur í jarðvinnu þar til núna,“
segir Gunnar.
Hann sagði að venjulega væri
eitthvað að gera yfir vetrarmánuð-
ina en nú væri ekkert framundan.
„Menn verða að fara undir feldinn
en ég er ekki viss um að öll fyrir-
tækin lifi veturinn af. Eins og af-
koman er í greininni núna væri
ekki óeðlilegt að ætla að eitthvað
yrði um gjaldþrot.
Góð staða hjá ístaki
Öllu betra hljóð var í Páli Sigur-
jónssyni forstjóra Istaks hf. Hann
sagði að verkefnastaðan væri
nokkuð góð og útlitið gott í vetur.
Þó yrði eitthvað um uppsagnir við
verklok minni verka, líkt og svo
oft á haustin. Istak er m.a. að
byggja jarðgöng á Vestfjörðum,
36 íbúðir fyrir aldraða háskóla-
menn á Þorragötu í Reykjavík,
skólabyggingu í Garðabæ og kirkju
í Grafarvogi. „Samdrátturinn hjá
okkur er heldur minni núna en í
fyrra,“ sagði Páll. Tæplega 200
manns eru í vinnu hjá ístaki en
Páll vildi ekki nefna neinar tölur
um uppsagnir.
Aukning milli ára
Öm Kærnested, framkvæmda-
stjóri Álftaróss, sagði að verkefna-
staðan væri mjög góð og væri jafn-
vel hægt að tala um aukningu á
verkefnum milli ára. „Við erum í
góðum verkefnum, erum að byggja
fyrir Reykjavíkurborg sundlaug í
Árbæ, íbúðir í Aðalstræti sem
Reykjavíkurborg kaupir af okkur
að stórum hluta, miðbæ í Mos-
fellsbæ og Garðabæ og þessi verk
eru öll í fullum gangi,“ sagði Örn.
Álftarós stofnaði fyrir nokkru í
félagi við Ármannsfell hf. fyrirtæki
um innflutning á hráefnum til
byggingar svokallaðrá „permo-
form-húsa“ sem boðin eru á mun
lægri kjörum en tíðkast hefur.
„Það eru allar horfur á því að sal-
an verði veruleg á þessu ári,“ sagði
Örn. Fyrstu íbúðirnar af þessari
gerð verða afhentar í nóvember.
Um 70 manns starfa hjá Álftarósi
og 50-60 undirverktakar. Engar
uppsagnir eru fyrirhugaðar hjá
fyrirtækinu.
30% aukning
Júlíus Ólafsson framkvæmda-
stjóri Hlaðbæjar-Colas sagði að í
magni hefði orðið 30% aukning hjá
fyrirtækinu á þessu ári. Fyrirtækið
fæst einkum við malbikunarfram-
kvæmdir og hefur því að einhveiju
leyti notið góðs af fjárframlögum
ríkis og sveitarfélaga til atvinnu-
uppbyggingar. Flest hafi verkefnin
þó verið á vegaáætlun._Fyrirtækið
hefur verið með viðhald á Reykja-
nesbraut og var með töluverðar
malbikunarframkvæmdir á Akra-
nesi í sumar. Hins vegar leggst
starfsemin að mestu leyti niður á
veturna. Hann sagði að of snemmt
væri að segja.til um verkefnastöð-
una næsta sumar.
Dökkar horfur
Sigurður Sjguijónsson fram-
kvæmdastjóri Byggðaverks sagði
að horfurnar væru dökkar í vetur.
„Við vonum það bara innilega að
ríkisstjórnin komi með eitthvað út
í atvinnulífið annað en það sem
hún gerði fyrir jarðvinnuverktak-
ana. Það var staðið myndarlega
að því og í sjálfu sér er það gott
mál. Viðhalds- og byggingaverk-
efnin eru hins vegar miklu mann-
aflafrekari. Við vonum að á næstu
vikum verði sæmilegt útboðs-
ástand. Það eru mörg hundruð
manns í vinnu við þetta, ekki að-
eins hjá verktökum heldur einnig
hjá hönnunarstofum," sagði Sig-
urður.
Hann sagði að verkefnastaðan
væri sæmileg fram í nóvember en
töluvert mikið vantaði upp á að
staðan væri góð í vetur. „Verk-
efnaskorturinn gerir fyrirtækjun-
um mjög erfitt fyrir þessa dagana.
Ég vildi sjá verkefnastöðuna hjá
mér 400 milljónum kr. betri.
Lausafjárstaðan gerir okkur erfitt
fyrir þegar við höfum svo mikið
fé bundið. Þá gengur vaxtaokrið í
landinu ekki lengur upp,“ sagði
Sigurður.

Rætt við spænska kvikmyndaleikstjórann Carlos Saura
Veruleikinn, galdurinn og ég
„ÉG VEIT það ekki,“ segir Carlos Saura, „ég veit það ekki. Um
hvað eru myndirnar mínar; hvernig hafa þær breyst; hvað er
veruleiki; hvers leita ég; ungur enn; hvað get ég gert? Ég veit
það ekki.“ Víst veit hann það. Um hvað myndirnar eru og hvern-
ig þær hafa breyst með fráfalli einræðisherra og árum og reynslu.
Hann veit líka hvert hann ætlar næst. Og hvar hjartað slær.
Sagði meira að segja svolítið frá þessu, svona óhjákvæmilega og
óvart í alvarlegu, alltof alvarlegu viðtali, af því hann kvaðst
þreyttur eftir ferðalag frá því eldsnemma morguns og bað í Bláa
lóninu í ofanálag.
Carlos Saura kom til íslands á
föstudagskvöld, heiðursgestur
Kvikmyndahátíðar, með nýjustu
mynd sína Sevillanas í poka og
við annan mann til að sjá um að
allt gangi að óskum við sýningar
hennar. Hann talar um kvikmynd-
irnar sem hann hefur gert eins
og uppkomin börn, man varla
hvernig þau voru og hvort þau
áttu eitthvað sameiginlegt. Segir
þó að myndirnar séu hann sjálfur
og sýn hans, til atburða og afleið-
inga og annarra manna. „En Se-
villanas," bætir hann við, „hún er
öðru vísi. Stílæfing og ástarsaga.
Ég hef sérstakar taugar til henn-
ar.“
Flamenco-hefðin í Andalúsíu
hefur orðið Saura yrkisefni í fieiri
myndum en þessari um dansana
frá Sevilla; Blóðbrúðkaupi, Carm-
en og Ást í álögum (E1 amor
brujo); hann leitaði í þjóðlega hefð
eftir að fargi Francos létti fyrir
átján árum. Áður þurfti hann að
tala meira í táknum og myndirnar
voru pólitískari. Ögraði þá helsið
og kynti undir sköpunargáfunni?
Sprettur besta listin af einhvers
konar þjáningu?
Hann segist auðvitað vera póli-
tískur. Og hafa verið. Andstæð-
ingur einræðisherrans, listamaður
með efni til ádeilu, og bróðir
manns sem aldrei jafnaði sig eftir
hrylling borgarastríðsins. En eng-
in straumhvörf hafi orðið í verkum
hans með auknu frelsi til tjáningar
eftir dag Francos. „Ég hef alltaf
túlkað umhverfi mitt í mynd og
eitt verk leiðir til annars, það eru
engin lykilorð. Eða ef þau eru, þá
þekki ég þau ekki. Ég hef aldrei
farið í sálgreiningu, aðeins búið
til bíómyndir. Skoðað veruleikann
og verið um borð á pramma á
þessu fljóti sem heitir ævi. Farveg-
ur þess er alltaf að breytast.
Það er engin uppskrift til að
mynd. Hún þarf hvorki að hafa
móral né skilaboð. Ekki endilega.
Ég er skelfingu lostinn yfir því
kappi sem nú er lagt á realisma.
Hvað er raunveran ef út í það er
farið? Hvað er og hvað var og
hvað er ímyndun og hvað draum-
ur. Veit nokkur hvað raunveru-
leikinn er? Þar býr þá svarið við
því hvað þurfi að vera í kvik-
mynd.“
En hvað vill Saura hafa í sínum
myndum? Hann þreifar sig áfram,
segist hafa tilfinningu frekar en
rökhugsun, þótt enn spyiji hann
hvað sé hvors. Vill hann galdurinn
- el duende - eins og í flamenco?
Þar virðist loksins komið að
kjarna: „Við leitum hans öll. Þessa
galdurs sem gerist og ekki er
hægt að særa fram. Ég hef aldrei
séð hann í heilli mynd, aðeins at-
riði og atriði. Ekki síst vegna þess
að ég hef unnið með fólki sem
hefur þennan kraft. Antonio Ga-
des til dæmis. Hann býr yfir el
duende. En það er sjaldgæft. Get-
ur birst í tónlist, tónlistin í mynd-
unum skiptir mig geysimiklu máli,
eða dansi. Og í einni svipan þegar
allt kemur saman á mynd.
Saura segist ánægður með
marga yngri kvikmyndagerðar-
menn. „Sérstaklega spænska, þeir
ganga sína götu, ólíka öðrum. Mér
finnst þeir ungu hafa heilmikið
að segja og þeir segja það ýmsir
skemmtilega." Hann tekur undir
að hinn vinsæli Almodovar hafi
farið þessa nýju „smörtu“ línu
með pompi og prakt og bætir við
að aðferðirnar séu allt aðrar en
hans eigin. Niðurstaðan fyndin og
snögg.
Sjálfur lætur hann berast
lengra með prammanum, vinnur
að mynd um málarann Goya og
ætlar svo að búa til aðra um
söngva og dansa í Mið-Ameríku.
Um sígildan meistara og um blóð-
hita. Hann sjálfan og það sem
hann sér. „Tilfmningu um raun-
veruleika."
Þ.Þ.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
Carlos Saura.
Sevillanas fjallar um flamenco.