Morgunblaðið - 04.11.1993, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 1993
Hagnr fyrirtækja og heimila af 2% vaxtalækkun
Ráðstöfunarfé vex um
tæpa 10 milljarða kr.
LÆKKUN raunvaxta um tvö prósentustig mun auka ráðstöfunarfé
heimila, fyrirtækja og ríkis og sveitarfélaga um 5,1 milljarð króna
ef litið er til skamms tíma og um 9,7 milljarða ef litið er til lengri
tíma. Þetta kom fram hjá Sighvati Björgvinssyni viðskiptaráðherra
á upplýsingafundi í gærkvöldi um hagsmuni heimila og fyrirtækja
af vaxtalækkun, þar sem ýmsir forsvarsmenn fyrirtækja og stofnana
á fjármálamarkaði sátu fyrir svörum fundarmanna.
T-r~
Morgunblaðið/Ami Sæberg
Vaxtalækkun
FJÖLMENNI sótti upplýsingafund viðskiptaráðuneytisins á Hótel
Sögu um hag almennings og fyrirtækja af vaxtalækkun.
Á fundinum komu fram skiptar
skoðanir um hvort ráðlegt væri að
fresta útboði á ríkis- og húsnæðis-
bréfum sem fyrirhugað er eftir
helgina. Yngvi Óm Kristinsson hjá
Seðlabanka Islands sagði það skoð-
un sína að standa ætti við fyrirætl-
anir um útboð en Sigurður B. Stef-
ánsson, framkvæmdastjóri Verð-
bréfamarkaðar Islandsbanka, taldi
að ástæða gæti verið til að fresta
útboðinu. Sighvatur Björgvinsson
sagði að engar ákvarðanir hefðu
verið teknar í þessum efnum, en
stjórnvöld myndu hafa vaðið fyrir
neðan sig og gera ekkert sem gæti
spillt þeim árangri sem náðst hefði
í að lækka vextina.
667,5 milljónir í stimpilgjöld
Lárus Valdimarsson fasteigna-
sali spurði hvað gera ætti fyrir það
fólk sem tekið hefði húsbréfalán
með 6% föstum vöxtum og hvaða
framhald ætti að vera á þessu af-
fallakerfi. Sagði hann að frá því
að húsbréfakerfið hóf göngu sína
fyrir tæpum fjórum árum næmu
húsbréfalán rúmum 44 milljörðum
króna og ríkið hefði á þessum tíma
innheimt í stimpilgjöld af húsbréf-
um 667,5 milljónir króna. Það jafn-
gildi meðalverði 110 þriggja her-
bergja íbúða samkvæmt upplýsing-
um Fasteignamats ríkisins. Vitnaði
hann í fréttabréf Alþýðuflokksins
frá árinu 1989 þar sem kæmi fram
að um afföll yrði ekki að ræða í
húsbréfakerfinu og sagði að afföllin
á þessu árabili jafngiltu meðalverði
á 1.100 þriggja herbergja íbúðum.
Grétar Guðmundsson hjá Hús-
næðisstofnun ríkisins sagði að bæt-
ur til fólks sem væru með húsbréfa-
lán á 6% vöxtum áhvílandi á eignum
sínum kæmu að miklu leyti í gegn-
um vaxtabótakerfið. Hann sagði að
fólk hefði vitað að hveiju það gekk
þegar það tók lánin.
Brynjólfur Helgason, aðstoðar-
bankastjóri Landsbanka íslands,
varaði við fyrirhugaðri skattlagn-
ingu fjármagnstekna sem taka á
gildi um mitt næsta ár og sagði að
hún væri líkleg til þess að ýta und-
ir hækkun vaxta. Hann sagði að
lækkun útlánsvaxta bankanna
myndi gera það að verkum að þeir
hefðu úr minni vaxtamun að spila
á næstunni þar sem lækkanir á inn-
lánsvöxtum kæmu ekki fram að
fullu fyrr en um áramót. Hins veg-
ar myndi minni vaxtabyrði væntan-
lega gera það að verkum að útlána-
töp bankakerfisins minnkuðu.
Sigurður B. Stefánsson sagði að
lánskjaravísitalan væri ónothæfur
mælikvarði á raunvexti eftir að
stjómvöld tóku launavísitölu inn í
grunn hennar og skoraði á stjórn-
völd að leiðrétta það.
Varnarviðræðurnar
Framhald-
íð oraðið
FUNDI viðræðunefnda ís-
lendinga og Bandaríkja-
manna um framtíðarfyrir-
komulag vamarstöðvarinnar
á Keflavíkurflugvelli var
fram haldið í Washington í
gær, án þess að niðurstaða
fengist. Samkvæmt upplýs-
ingum úr sendiráði íslands í
Washington í gærkveldi, var
framhald málsins óljóst, og
ekki talið að það lægi fyrir,
fyrr en síðla nætur (að'ís-
lenskum tíma) hvort nefnd-
irnar funduðu á nýjan leik í
dag.
Fulltrúar beggja nefnda
vörðust allra fregna er Morgun-
blaðið náði tali af þeim í Wash-
ington í gærkveldi. íslenska
viðræðunefndin hélt áfram á
fundi í sendiráði íslands í
Washington, eftir að fundarhlé
var gert á fundinum með
Bandaríkjamönnum, en hann
stóð í þijár klukkustundir.
Gunnar Pálsson, deildarstjóri
alþjóðaskrifstofu utanríkis-
ráðuneytisins, sem á sæti í ís-
lensku viðræðunefndinni sagði
í gærkveldi að ekki væri ákveð-
ið hvort nefndimar hittust á
nýjan Ieik í dag. „Við emm að
ráða ráðum okkar, og það verð-
ur ekki fyrr en að fundi okkar
loknum, einhvemtíma í kvöld,
sem það liggur fyrir hvort það
verður framhaldsfundur á
morgun," sagði Gunnar.
Vextir helstu skuldabréfa á fjármagnsmarkaðnum halda áfram að lækka
Húsbréf voru í gær seld
á yfírverði í fyrsta skiptí
ÁVÖXTUNARKRAFA húsbréfa lækkaði úr 6,15% í 5,98% á
Verðbréfaþingi í gær og í 5,9% hjá Landsbréfum. Þar sem
vextir bréfanna eru 6% þýðir þetta að þau voru seld á yfir-
verði. Hingað til hafa húsbréf ávallt verið seld með afföllum
frá því húsbréfakerfið var tekið upp og voru afföllin mest
um 24% á árinu 1991. Búist er við að ávöxtunarkrafa hús-
bréfa muni enn lækka á næstu dögum.
Á Verðbréfaþingi lækkaði
ávöxtunarkrafa allra ríkisverð-
bréfa í gær og þar voru viðskipti
með ríkisskuldabréf samtals fyrir
645,7 milljónir króna. Viðskipti
vora mest með ríkisvíxla, eða fyrir
tæpar 495 milljónir, viðskipti með
spariskírteini voru 3,7 milljónir,
viðskipti með húsbréf voru fyrir
47,6 milljónir, og 98 milljónir með
ríkisbréf.
Lítil viðskipti með spariskírteini
í gær era talin benda til þess, að
markaðurinn haldi að sér höndum
þar til í ljós komi hvort vextir á
þeim lækka meira. Ávöxtunar-
krafa sparskírteina_ lækkaði í gær
úr 5,62% í 5,32%. Ávöxtunarkrafa
húsbréfa lækkaði á Verðbréfaþingi
úr 6,15% í 5,89%, ávöxtunarkrafa
ríkisbréfa lækkaði úr 7,82% í
7,71% og ávöxtunarkrafa ríkis-
víxla lækkaði úr 7,13% í 6,94%.
Trú á frekari vaxtalækkun
Hjá Landsbréfum var kaupgengi
á síðasta húsbréfaflokki 103,38 í
gær. Það þýðir með öðrum orðum,
að fyrir einnar milljónar króna
húsbréf fengust í gær 1.033.800
krónur áður en sölulaun voru
greidd, en með sölulaunum voru
0,18% afföll af bréfununum.
Sigurbjöm Gunnarsson deildar-
stjóri hjá Landsbréfum sagði að
talsverð eftirspum hefði verið eftir
húsbréfum sem sýndi að menn
tryðu því að vextir muni halda
áfram að lækka. Því væri hugsan-
legt að ávöxtunarkrafa húsbréfa
lækkaði enn, sérstaklega ef vextir
á spanskírteinum ríkissjóðs færa í
5%. „Ég held að markaðurinn eigi
eftir að jafna sig og það sé engin
ástæða fyrir fólk að hlaupa til og
selja húsbréf strax,“ sagði Sigur-
bjöm.
tt'kurtílsUufuumámnól : í\'j\ '■
j Jgj&ljz'i I \ •
Islenskt, já takk
Almannasamtök
framleiðslu 16
Noregur
kynna íslenska
Norski skíðamaðurinn Vegard Ul-
vang telur Ketil bróður sinn hafa
verið drepinn 23
Fiskiþing
Sjávarútvegsráðherra gagnrýnir
hagsmunahópa sjávarútvegsins 30
Leiðari
Fækkun seðlabankastjóra 24
Viöskipti/Atvinnulíf Dagskm
► Björgvin Halldórsson á Bylgj-
unni - Evrópskar teiknimyndir
sækja í sig veðrið - Tvíburar
skiptast á hlutverkum - Bíóin i
borginni - Myndbönd
► Sparisjóðabanki - Útlit fyrir
bjartari tíma hjá íslandsbanka -
Hvað gerist þegar vextirnir
lækka? - Þjóðarstolti Spánar lok-
að - Markaðssetja lambakjöt
þus. kr.
1.100
Myndln sýnir viðsWpti með húsbréf fyrir 1 milljón króna sem setjandi
íbúðar fær i hendur í desember 1992 og sýnir hvernig ávöxtunarkrafa og
afföll hafa hækkað og lækkað. Bréfið er fyrst selt 1. janúar 1993 með um
14% afföllum og þvi fást fyrir það tæpar 860 þúsundir króna. Síðustu
viðskipti með bréfið eru látin fara fram í gær, og þá fær seljandi í sinn hlut
1 milljón og 88 þúsund krónur. Miðað er við ávöxtunarkröfu hjá
Landsbréfum á hverjum tíma.
1.1 '93 1.2
1.3
i
1.4
3.5 1.6
i
1.7
2.8
i
1.9
-850
i ,800
1.10 3.11
Búist við riftiinarmálum vegna Miklagarðs
Mál gegn stjórn-
endum í athugun
Á SKIPTAFUNDI í Miklagarði í gær kom fram að skiptasljórar þrota-
búsins eiga von á að á vegum búsins verði höfðaðir nokkrir tugir rift-
unarmála en ákvarðanir þar að lútandi verða teknar í upphafi næsta
árs, að lokinni skoðun endurskoðenda á viðskiptum fyrirtækisins við
um 160 aðila. Samkvæmt upplýsingum Morgunblaðsins er m.a. talið
líklegt að riftunarmái verði höfðuð gegn Ölgerð Egils Skallagrímsson-
ar og Sól hf. sem hafi fengið greiddar skuldir við Miklagarð með
sykri nokkru fyrir gjaldþrotið. Þá hafa skiptaráðendur í samráði við
Félag íslenskra stórkaupmanna til athugunar að höfða skaðabótamál
á hendur stjórnenduin Miklagarðs hf.
hlutafjárloforðum. Þá kemur fram að
framkvæmdastjóri fyrirtækisins lýsti
þvi yfir í fjölmiðlum í september 1992
að 98% hlutfjáraukningar væri frá-
gengin eða frágangi að ljúka með
greiðslu í peningum og framtíð fyrir-
tækisins væri tiyggð.
I skýrslu bústjóra kemur fram að
eignir Miklagarðs séu um 250 millj-
j ónir króna og dugi, samkvæmt var-
legri áætlun, til greiðslu á 5-10%
almennra krafna auk forgangs-
krafna. Bústjórar hafa samþykkt
1.200 milijóna kröfur í búið en 1.800
milljóna kröfum var lýst. Fjárhæð
samþykktra krafna er talin munu
hækka að sögn skiptastjóra.
Sjá: „Skiptas^jórar teHa...“
- á bls. 25......
Allar skýrslur þrotabúsins um
málefni fyrirtækisins verða sendar
saksóknara án þess að skiptastjórar
leggi mat á það hvort tilefni sé til
frekari aðgerða á þeim vettvangi.
í skýrslu endurskoðenda fyrir
skiptastjóra kemur fram að um 163
milljónir af ráðgerðri 616 milljón
króna hlutafjáraukningu fyrirtækis-
ins í september 1992 hafí ekki skilað
sér í bækur þess. Stærstur hluti hluta-
fjáraukningarinnar, 393 milljónir,
kom frá SIS með skuldajöfnun. Frá
stofnun félagsins með 15 miiljóna
króna hlutafé árið 1989 var hlutafé-
lagaskrá aldrei tilkynnt um breyting-
ar á hlutafé fyrr en skiptastjórar
sendu inn tilkynningu til að vernda
hagsmuni búsins gagnvartégreiddum -