Morgunblaðið - 20.11.1993, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. NÓVEMBER 1993
Seltzer Ltd. framlengir leigusamning um gosdrykkjaverksmiðju íslensks bergvatns Orra veitt
umhverfis-
verðlaun
Leitar eftir samningfum
um kaup verksmiðjunnar
Lánastofnanir vilja sjá fyrir endann á fjárhagslegri endurskipu-
lagningu Smjörlíkis hf. áður en gengið verður til samningaviðræðna
EIGENDUR Seltzer Drinks Company Ltd. í Bretlandi framlengdu sl.
fimmtudag samning um leigu á átöppunarverksmiðju sem áður var
í eigu íslensks bergvatns hf. Samningurinn gildir tU 1. október nk.
og var gerður við Iðnlánasjóð, Iðnþróunarsjóð og Glitni sem hafa
leyst verksmiðjuna til sín. Fram til 1. október ætlar Seltzer-fyrirtæk-
ið að kanna möguleika á að kaupa verksmiðjuna en einnig kemur
til greina að flytja framleiðsluna úr landi ef samningar nást ekki.
Útflutningsverðmæti Seltzers frá íslandi á þessu ári nemur um 1,1
milljón sterlingspunda eða um 117 milljónum króna. Gera áætlanir
fyrirtækisins ráð fyrir því að salan aukist um 42% á næsta ári.
Mark Peters og Rubert Marks,
eigendur Selzer Drinks Ltd., sögðu
á fundi með blaðamönnum að þeir
hefðu á síðustu vikum leitað leiða
til að halda áfram framleiðslu eftir
10. febrúar. Þá rennur út núgild-
andi leigusamningur sem gerður
var til sex mánaða í sumar. Peters
og Marks hafa kannað möguleika
á að kaupa verksmiðjuna, flytja
hana innanlands eða jafnvel færa
framleiðsluna til Skotlands. Þeir
sögðu að ekki hefði reynst unnt að
semja um kaupin á næstu þremnr
mánuðunum en lýstu yfir einlægum
vilja sínum til að framleiðslan yrði
áfram á Islandi.
30% söluaukning á þessu ári
Peters og Marks sögðu að sam-
starfíð við Sól um söluna hér á landi
hefði gengið vel. Hefðu þeir hug á
að fjárfesta í viðbótarbúnaði í verk-
smiðjunni fyrir framleiðslu á gos-
drykkjum í hálfs lítra umbúðum.
Þeir sögðu að lánastofnunum sem
nú ættu verksmiðjuna virtist mjög
umhugað um að tryggja áframhald-
andi rekstur hennar og útflutning
á Seltzer. Samkvæmt upplýsingum
Morgunblaðsins vilja lánastofnan-
imar sjá fyrir endann á fjárhags-
legri endurskipulagningu Smjörlíkis
áður en gengið verður til samninga
um sölu á gosdrykkjaverksmiðj-
unni. Með leigusamningi var unnt
að tryggja að þessir mikilvægu við-
skiptavinir fæm ekki úr landi með
framleiðsluna meðan unnið er að
lausn þessara mála.
Seltzer hefur unnið að því að
koma drykkjunum á markað í ýms-
um löndum og er m.a. búið að selja
um 600 þúsund dósir til Suður-Afr-
íku. Þá em sölusamningar við aðila
á Ítalíu og í Sviss á lokastigi og
fyrirspurnir hafa borist frá Saudi-
Arabíu. „Salan á þessu ári jókst
um tæplega 30% frá síðasta ári
þrátt fyrir að þetta hafí verið slæmt
ár í gosdrykkjaframleiðslu í Evrópu.
Það em miklir möguleikar fyrir
Seltzer en við höfum haft þá stefnu
að auka söluna smám saman. Við
höfum einnig unnið að því með Sól
að auka söluna á innanlandsmark-
aði.“ Hluta af þeim fjármunum sem
Seltzer hyggst nota til markaðs-
setningar á næsta ári verður varið
til að kanna hvort grundvcllur sé
fyrir útflutningi á íslensku vatni.
Seltzer-fyrirtækið hefur kannað
möguleika á flármögnun íslensku
verksmiðjunnar hjá breskum bönk-
um en ekki haft erindi sem erfiði.
Mark Peters sagði að ef fyrirtækið
þyrfti á lánsfé að halda til að kaupa
verksmiðjuna þá yrði ömgglega að
afla þess hér á landi. Hins vegar
gerðu vaxtakjörin á íslandi slíka
fjárfestingu erfíðari en ella og ís-
land væri ömgglega ekki eftirsókn-
arverðasti staðurinn til að taka lán.
Hann sagðist þó vita til þess að
vextir hefðu lækkað hér á landi og
benti á að vextimir í Bretlandi
hefðu lækkað um helming á tæpu
ári.
Morgunblaðið/Sverrir
Eigendurnir
MARK Peters og Rubert Marks, eigendur Selzer Drinks Ltd., með
drykkinn sem þeir framleiða og selja.
ORRA Vigfússyni, formanni
stjómar Norður-Atlantshafslax-
sjóðsins, The North Atlantic Salm-
on Fund, vom afhend Lee Wulff-
umhverfisverðlaunin á stjórnar-
fundi Atlantic Salmon Federation
í New York á fimmtudag, 18. nóv-
ember.
Efnt var til Lee Wulff-umhverfis-
verðlaunanna árið 1987 og er til-
gangurinn með þeim að viðurkenna
störf og heiðra einstaklinga fyrir
framúrskarandi framlag til laxa-
vemdar í Bandaríkjunum um lengri
tíma. Verðlaunin em veitt fyrir
árangur á vissum svæðum eða'í land-
inu öllu, frekar en á einum stað eða
í einni á.
Önnur verðlaunin
Eins og áður segir hlaut Orri Vig:-
fússon verðlaunin að þessu sinni.
Ekki eru nema nokkrir dagar síðan
hann var sæmdur Chuck Yeager-
verðlaunum National Fish and Wild-
life-sjóðsins í Bandaríkjunum. Verð-
launin em veitt einstaklingum sem
ná afburðarárangri á sviði náttúm-
vemdar í Norður-Ameríku. Orri hlaut
þau vegna framkvæðis síns og starfs
við kaup á laxakvótum Færeyja og
Grænlands síðustu fjögur árin auk
þess að uppræta ólöglegar laxveiðar
danskra fiskibáta á alþjóðlegau hafs-
svæði milli Noregs, Færeyja og Is-
lands.
Athugandi að breyta skattkerfínu til að laða að erlenda fjárfesta
Háð því að erlenda fjár-
magnið verði eftir hérlendis
Sjónskert 92 ára kona
sendir frá sér ljóðabók
TIL GREINA kemur að gera lagfæringar á skattkerfinu til að laða
erlenda fjárfesta til landsins, segir Friðrik Sophusson, fjármálaráð-
herra. Hann segir málið ekki síst í tengslum við hugmyndir um frí-
svæði hérlendis en flókið sé og viðkvæmt hvort og með hvaða hætti
eigi að gera upp á milli innlendra og erlendra fjárfesta þegar um er
að ræða nýfjárfestingu í atvinnulífinu. „Við viljum skoða þetta þvf að
það kann að vera svo eftirsóknarvert að fá erlenda fjárfesta að það
megi Iíta á einhveijar lagfæringar á skattkerfinu, ekki síst ef tryggt
verður að fjármagn erlendu aðilanna stöðvist hér um tiltekinn tíma,“
segir Friðrik.
lífínu, einkum og sérílagi til að laða
að erlent fjármagn til landsins, sem
sé mjög tímabært verkefni. í skýrslu
Félags löggiltra endurskoðenda sem
sagt var frá í bláðinu á miðvikudag
kom fram gagnrýni á ákvæði og
framkvæmd núgildandi skattalaga á
þeim forsendum að þau hvetji hvorki
til þátttöku íslendinga í atvinnu-
rekstri ytra né til fjárfestinga útlend-
inga hér.
Fjármálaráðherra kveðst hafa
óskað eftir tilnefningum annarra
ráðuneyta í nefnd til þess að kanna
hvort beita megi skattalögum til þess
að ýta undir nýfjárfestingu í atvinnu-
ÓLÖF Ketilbjarnar sendir frá
sér þriðju Ijóðabók sína, Stjörnu-
blik, á næstu dögum. Fyrsta bók-
in, Gullregn, kom út árið 1983
og Mánaskin kom út árið 1991.
Ólöf er 92 ára, fædd 14. apríl
árið 1901 á Klukkufelli í Reyk-
hólasveit, en fluttist ung að
Saurhóli í Dalasýslu og bjó þar
fram á unglingsár er hún fluttist
til Reykjavíkur. í Reylgavík hef-
ur hún búið alla tið síðan ef
undan eru skilin sex ár sem hún
dvaldi við tungumálanám í
Bandaríkjunum.
„Ég yrki til fólks og um ýmis-
legt sem til fellur," sagði Ólöf, en
hún er sjálf útgefandi að bókunum.
„Ég held að þessi síðasta bók sé
best en ég veit það þó ekki. Vigdís
Finnbogadóttir sendi mér kveðju
sem gladdi mig en hún fékk fyrstu
tvær bækumar og er eitt Ijóð í
nýju bókinni, Stjömubliki, ort til
hennar."
Ólöf er sjónskert og blind á letur
en þrátt fyrir það skrifar hún ljóð-
in með penna á blað eftir minni.
„Ég er svona að þessu til að dreifa
huganum og hafa eitthvað að
gera,“ sagði hún. „Ég hugsa upp
Við tölvuna
Morgunblaðið/RAX
ÖLÖF Ketils hreinskrifar ljóðin sín við tölvuna en hún er að gefa
út sína þriðju Ijóðabók, Stjörnublik, um þessar mundir.
tvær ljóðlínur í senn og skrifa strax
niður þó svo ég sjái þær aldrei_ á
blaði en ég læt mig hafa það. Ég
á ekki nema eitt auga eftir því ég
varð fyrir slysi á hægra auga og
sé aðeins með því vinstra. Það er
guðs mildi að hafa þó það. En svo
færðu þeir mér tölvu frá Sjónstöð-.
inni án þess að ég bæði um það.
Ég get ekki ort á hana en ég hrein-
skrifa með hennar aðstoð og ég
get lesið af henni. Þessi tölva er
sérstaklega hönnuð fyrir sjónskerta
þannig að hún stækkar upp letrið
á skjánum og mann munar um
það. Þetta er alveg merkilegt að
það skuli vera hægt að lesa svona
af tölvunni."
Framkvæmdin í athugun
Friðrik segir að skýrslan sé fagn-
aðarefni en komi ekki á óvart og hún
sé eðlileg viðbrögð löggiltra endur-
skoðenda. við hertu -skatteftirliti
skattstofanna og einkum Skattstof-
unnar í Reykjavík sem hafi leitt
ýmsa ágalla í ljós, bæði í framtölum
fyrirtækja og í sjálfu skattkerfinu.
„Þessi skýrsla tekur á þessum málum
eins og þau blasa við endurskoðend-
um og um leið þeim fyrirtækjum sem
endurskoðendumir telja fram fyrir.
Fyrir stuttu skipaði ég nefnd sem
sérstaklega er ætlað að taka á þeim
framkvæmdarmálum sem endur-
skoðendur em að fjalla um í skýrslu
sinni. í nefndinni eiga sæti tveir lögg-
iltir endurskoðendur og á annar
þeirra, Ámi Tómasson, hlut að
skýrslunni," segir Friðrik.
Hann kveðst hafa beðið nefndina
um að haga starfi sínu á þann hátt
að hún geti skilað niðurstöðum sínum
í áföngum, þannig að hún taki fyrir
brýnustu efnin fyrst og skili niður-
stöðu og síðan koll af kolli. „Ég þori
ekki að nefna neinar dagsetningar
en vonast til að fyrstu tillögur nefnd-
arinnar geti komið innan skamms
tíma. Það er stefna mín að laga
skattalögin að þeim raunvemleika
sem íslenskt atvinnulíf starfar í,“
segir Friðrik.
6 mánaða fangelsi
fyrir alvarlega árás
46 ÁRA gamall maður hefur verið dæmdur í Hæstarétti í 6 mánaða
fangelsi fyrir líkamsárás sem framin var í nóvember 1991 og leiddi
til þess að nema varð á brott með skurðaðgerð milta, eggjastokk og
eggjaleiðara úr 37 ára gamalli konu.
í niðurstöðum Hæstaréttar segir
að áverkar konunnar hafi verið slíkir
að við eigi að telja að brotið hafi
verið gegn 2. mgr. 218. greinar
hegningarlaganna, sem kveður á um
allt að 16 ára fangelsi fyrir stórfellt
líkams- eða heilsutjón sem hljótist
af árás eða ef brot sé sérstaklega
hættulegt vegna þeirrar aðgerðar
sem notuð sé. Eins og ákæm ríkis-
saksóknara sé háttað beri hins vegar
að ákveða manninum refsingu fyrir
1. mgr. 218. greinar hegningarlag-
anna sem kveður á um allt að 3 ára
fangelsi fyrir vísvitandi líkamsárás
sem valdi öðram manni tjón á líkama
eða heilbrigði.
Árásin átti sér stað á heimili
mannsins í Hveragerði en maðurinn
og konan vora kunningjar. í kæra
konunnar kom fram að maðurinn
hefði reynt að fá hana til samræðis
við sig og þegar hún hafi neitað
hafí hann ráðist á hana, fellt hana
í gólfið, slegið hana liggjandi mörg
hnefahögg í kvið og sparkað marg-
sinnis í kvið hennar svo milta sprakk
og blæddi inn á eggjastokk með fyrr-
greindum afleiðingum.
í héraðsdómi hafði maðurinn verið
dæmdur til 6 mánaða fangelsisvist-
ar, þar af 3 mánuði skilorðsbundið.
Hæstiréttur taldi 6 mánaða fangelsi
hæfílegt en ekki var talið tilefni til
að beita skilorðsbindingu.