Morgunblaðið - 24.12.1993, Blaðsíða 64

Morgunblaðið - 24.12.1993, Blaðsíða 64
64 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. DESEMBER 1993 UJAIS6C-A ss/ CCCL-TUAÍLr J 11-9 01992 Farcus Carloons/Dislribuled by Umversal Press Syndicale „ Bg heJdq3 þii JttUr'aZ gleymcc þtcsati Augmgnd uryi il-fr<?entsjQmpó-' Ast er. i-zs .. . að fara saman með borðbæn. TM Reg. U.S P«t Off — ali rights reMrved ® 1994 Los Angetes Times Syndtcate 115!> Þetta minnir mig á skemmti- legt atvik, sem ég varð fyrir á leiðinni hingað. Allt í lagi! Farðu þá og kauptu borðstofuborð á morgun. HÖGNI HREKKVÍSI ...LÓA^þRÖSTOR.SPÓUÖMO, 6/€S, KALkÚJN. KJOklinöur. krAka , RJÚPA..." JMwpmlifafrffe BRÉF TIL BLAÐSINS Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329 Hversu holl er mjólkin? Frá Einari Steinþórssyni: Nýlega voru opinberaðar fyrir landslýð breytingar á verði nokkurra mjólkurvara. í stuttu máli ganga þessar breytingar út á það að „holl- ari“ (eða minna skaðlegar) mjólkur- vörur eins og t.d. undanrenna og skyr voru hækkaðar mikið í verði og „minna hollari" (eða meira skaðleg- ar) mjólkurvörur eins og t.d. smjör og nýmjólk voru lækkaðar í verði. Þessar breytingar kölluðu á við- brögð ýmissa aðila. Manneldisráð og hjartaskurðlæknar mótmæltu þess- um breytingum harðlega. Stefnan hefur verið sú undanfarin ár að reyna að draga úr fituneyslu landsmanna og þar með reynt að fækka ýmsum sjúkdómum sem eru í beinu sam- hengi við neyslu fitu. Hver er þá ástæðan fyrir því að verði mjólkurvara er breytt þannig að neyslunni er stýrt frekar á óholl- ari mjólkurvörurnar en hinar minna óhollari? Það er eingöngu peningahags- munir sem ráða ferðinni. Það eru það miklir hagsmunir í húfí að alls ekki má minnka mjólkurneysluna. Nú hefur safnast upp myndarlegt fitu- Qall sem þarf að losna við. þá eru einfaldlega gerðar verðbreytingar á milli vöruflokka og neyslunni stýrt í fitumeiri vörur, þrátt fyrir mótmæli margra sérfræðinga eins og hjarta- skurðlækna. Þá er ekkert hugsað um hollustuna og að aukin fítuneysla eykur tíðni hjarta- og æðasjúkdóma, heldur að- eins um skammtíma peningahags- muni. Og svo er fólki talið trú um að mjólkin sé svo holl og nauðsynleg að við getum ekki án hennar verið. Við getum hæglega búist við því, ef svo ólíklega fer með þessum verð- breytingum að t.d. smjömeysla auk- ist ekki á kostnað fítuminna viðbits, að farið verði að auglýsa að smjör sé bráðnauðsynlegt fyrir fólk og það fái ekki einhver nauðsynleg vítamín nema það borði svo og svo mikið af smjöri á dag. Læknar hafa skrifað í Morgun- blaðið og bent á rannsóknir sem gerðar hafa verið, sem benda á að það sé ekkert sem sanni að mjólkin sé holl fyrir fólk og það fái öll þessi efni úr venjulegri fæðu og ennfremur að mjólkin sé í besta falli hlutlaus fæða og í versta falli hreinlega óholl. Við eigum ekki að þurfa drekka mjólk eins og pelabörn fram á grafar- bakkann, eina dýrategundin í öllum heiminum. Þar að auki mjólk sem búið sé nánast að „framleiða" upp á nýtt í mjólkurbúum og á því lítið skylt við móðurmjólk sem er nauð- synleg komabömum og kúamjólk sem er nauðsynleg kálfum. Þessu til stuðnings hefur verið bent á fræðibækur og rannsóknir. Aldrei hefur þessu verið svarað, og hver er ástæðan fyrir því? Er það ekki að hagsmunaaðilar treysta sér ekki út í almennar uniræður um hversu „holl og nauðsynleg" mjólkin er fyrir fólk. Einu viðbrögðin hafa verið að aug- lýsa meira hversu holl mjólkin er. „Segðu einhveija vitleysu nógu oft og þá fer fólk að trúa því,“ er þeirra mottó. Persónulega hef ég þá trú að mjólkin sé alls ekki eins nauðsynleg Frá Sigríði Kristinsdóttur: PRESTAR hafa nú fengið kaup- hækkun í gegnum Kjaradóm og þar með sagt sig úr lögum við stéttarfé- lög. Við skulum vera minnug þess að meðan félagar þeirra vom að beijast í BHMR létu þeir í ljós vand- lætingu á vinnubrögðum félaga sinna en þeir beittu vopnum sem prestar töldu ekki guði þóknanleg. Kjaradómur er greinilega guði þóknanlegur að mati presta enda telja þeir að þeir séu búnir að beij- ast fýrir launum sínum. Formaður þeirra, sem hefur aðsetur í því helga véi höfðingjanna í Reykholti, hefur auðvitað fengið umbun launa sinna eins og allir höfðingjar þessarar þjóð- ar fyrr og síðar, og einni stétt er umbunað af yfirvöldum þessa lands en öðrum haldið niðri, eins og títt var til foma. Hinn 12. desember á lesendasíðu Morgunblaðsins er hnýtt í formann BSRB fyrir að hafa gert athugasemd um launakjör presta en á sama tíma hafí lögreglumenn fengið kauphækk- og af er látið. Ef maður borðar sæmi- lega fjölbreytta fæðu fást öll nauð- synleg efni sem líkamanum er nauð- synleg. Ég held að fólk ætti að skoða þessi mál og mótmæla þessum hækk- unum á óhollari og fitumeiri mjólkur- vörunum og senda Fimmmanna- nefndinni, Mjólkurdagsnefnd og þessum hagsmunaaðilum sem hrein- lega ráðskasfmeð heilsu landsmanna eftir því hversu stórt smjörfallið er, skýr skilaboð og minnka neyslu á mjólkurvörum eins og hægt er. Ég sakna þess að næringafræð- ingar, læknar og aðrir sem vit hafa á þessum málum skýri frá því hversu holl mjólkin sé í raun og veru og hvort nauðsynlegt sé fyrir fólk að nota eins mikið af mjólkurvörum og sífellt er verið að telja okkur trú um í auglýsingum frá Mjólkurdagsnefnd og fleiri aðilum. EINAR STEINÞÓRSSON, Borgarvegi 19, Reykjavík. un. Sálnahirðirinn á Grundarfirði gerði samanburð miðað við menntun og ábyrgð, eins og gjarnan er gert, og þar kemur í ljós að presturinn hefur 25 þúsund krónum hærri laun en lögreglumaðurinn. Hið veraldiega vald á íslandi hefur tekið þá ákvörð- un að prestar séu mjög mikilvægir fyrir almúga landsins og við afneitum ekki þeim úrskurði, en gjarnan vildi ég sjá að margir aðrir, sem annast þá sem minnst mega sín, hefðu sömu laun og prestar. T.d. hafa þeir sem vinna á sambýlum fyrir fatlaða að meðaltali um 57 þúsund krónur á mánuði í dagvinnu. Ekki nenni ég að munnhöggvast við prestinn um vaktaálag og bakvaktir en þar er farið eftir kjarasamningum eins og ég vona að prestar viti um. Vonast ég til að prestum fínnist að þeir, sem vinna veraldleg störf, séu verðir launa sinna og störf þeirra guði þóknanleg. SIGRÍÐUR KRISTINSDÓTTIR, Grenimel 3f, Reykjavík. Um kjaramál Víkveiji skrifar Nú gengur í garð mesta hátíð kristinna manna, jólahátíðin, og um gervallan hinn vestræna heim er minnst fæðingar frelsarans Jesú Krists. En hvers konar hátíð eru jólin? Vitað er að jólahátíðin er miklu eldri en kristnin. Jól voru t.d. forn hátíð á Norðurlöndum og voru þau e.t.v haldin nokkru síðar en nú, miðsvetr- arblót. Um skýringu á þessu forna norræna nafni, Jól“, er ekkert vitað með vissu og hafa ýmsar tilgátur verið uppi um tilurð þess og merk-f ingu. Með kristninni urðu hins vegar jólin aðalhátíð hennar og ákvörðunin um að halda fæðinardag frelsarans, 25. desember, hátíðlegan breiddist út í Suðurlöndum á 4. öld eftir Krist. xxx Igær var Þorláksmessa, sem haldin er til minningar um Þorlák helga Þórhallsson biskup í Skálholti, sem kaþólska kirkjan tók í dýriingatölu eftir lát hans, sem var einmitt 23. desember 1193. Það eru því rétt 800 ár frá því að þessi dáði maður lézt. Annars nægði ekki ein Þorláksmessa nefnd hefur verið Þorláksmessa að sumri og er 20. júlí. Sú messa var lögleidd árið 1237 í minningu þess að þann dag árið 1198 voru bein Þorláks tekin upp í Skálholti. Þor- láksmessa að sumri var fyrir siða- skipti ein mesta hátíð ársins. Þorláksmessa að vetri,,dánardæg- ur Þorláks, var hins vegar lögleidd 38 árum fyrr eða árið 1199 og sex árum eftir dauða hins helga manns. Kaþólikkar á íslandi hafa haldið sér- staka Þorlákshátíð nú um þessar mundur vegna 800 ára ártíðar hans. XXX Sólstöður eða sólhvörf voru á þriðjudag. Þau eru rétt eins og Þorláksmessan tvisvar á ári. Stafar það af möndulhalla jarðar og táknar þá stund, þegar sól kemst lengst frá miðbaug himins til norður eða suð- urs. Fyrri sólstöður ársins eru á tíma- bilinu 20. til 22. júní og er þá dagur lengstur á norðurhveli, en stystur á suðurhveli, en hinar síðari eru 20. til 23. desember og er þá dagur styst- ur á norðurhveli sem nú, en lengstur á suðurhveli. Breytileiki dagsetning- anna stafar fyrst og fremst af því að almanaksárið er ekki nákvæmlega ÉTO&ÉI jafnlangt árstíðaárinu og samræm- ingin við árstíðaárið fer fram í stökk- um með hlaupárum. Nafnið sólstöður mun vísa til þess að sólin stendur kyrr, þ.e. hættir að lækka eða hækka á lofti. XXX En hvað sem því líður, þá er jóla- hátíðin að ganga í garð og það gerir hún hinn 24. desember klukkan 18. Víkveiji sendir öllum lesendum sínum beztu jólaóskir. Jólin eru hátíð ljóssins og að fornu voru þau sjálf- sagt hátíð þess að dag tók að lengja á ný. En hátíð ljóssins fylgja kerti og að fólk umgengst mikið opinn eld. Því er aldrei nægilega brýnt fyr- ir fólki að fara varlega með eldinn. Víkveiji biður því lesendur sína að fara gætilega um þessa miklu hátíð og vera minnuga þess að lítill sak- leysislegur logi getur orðið að skað- ræðisbáli, sem getur haft örlagaríkar afleiðingar. Að svo rituðu, óskar Vík- veiji landsmönnum öllum ánægju- legrar jólahátíðar og segir: á ári og því eru þær tvær, þótt minna fari í seinni tíð fyrir hinni fyrri, sem * Éh 0t.il ’it Uiáii Í
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.