Morgunblaðið - 26.05.1994, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B/C
gnc0UíiiMaíiiill>
STOFNAÐ 1913
116. TBL. 82.ARG.
FIMMTUDAGUR 26. MAI1994
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Stefnubreyting átta ríkja á fundi hvaiveiðiráðsins
Ví síndastj ómun
verði samþykkt
Samkvæmt reiknilíkani stæði Islandi til boða 100 dýra
hrefnukvóti og árlegur kvóti upp á 20-30 langreyðar
Puerto Vallarta, Mexíkó. Morg-unblaðið.
FULLTRÚAR Bandaríkjanna og sjö annarra ríkja á ársfundi
Alþjóðahvalveiðiráðsins (IWC) hafa lagt til við ráðið að það
samþykki þegar í stað umdeilt reiknilíkan um hvalveiðistjórnun
(RMP) en það fæli í raun í sér að veiðar á hvalategundum sem
ekki eru taldar í útrýmingarhættu gætu hafist að nýju. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins fælu kvótaútreikningar í sér
að íslendingum gæti staðið til boða árlegur veiðikvóti upp á
um 100 hrefnur og 20-30 langreyðar.
Innrás vofir
yfir á Haíti
New York. The Daily Telegraph.
LÍKURNAR á innrás Bandaríkjamanna í Haítí jukust í gær
eftir að bandarísk strandgæsluskip skutu viðvörunarskotum
yfir skip sem virtu að vettugi viðskiptabannið á landið.
Bill Clinton forseti er sagður vera
að bræða með sér hvort gera eigi
innrás í landið og nota sömu rök og
í innrásinni í Panama árið 1989 -
að eiturlyfjum sé smyglað frá land-
inu til Bandaríkjanna. Hermt er að
bandaríska dómsmálaráðuneytið sé
að undirbúa málshöfðun gegn hátt-
settum embættismönnum í her og
lögreglu Haítí sem grunaðir eru um
samstarf við kólombíska eiturlyfja-
hringa.
Clinton hefur einnig varað við
straumi flóttamanna frá Haítí til
Skólabörn-
um kenndir
mannasiðir
Lundúnum. Reuter.
BRESKA stjórnin kynnti í gær
áform um kennslu í mannasið-
um og siðfræði fyrir nemendur
á aldrinum fimm til ellefu ára.
Almenningur í Bretlandi
hefur miklar áhyggjur af vax-
andi afbrotatíðni meðal ung-
menna og kennarar hafa
kvartað yfir því að andfélags-
legrar hegðunar sé farið að
gæta meðal mun yngri barna
en áður. Stjórnin greip því til
þess ráðs að láta skólana
kenna börnunum að þekkja
muninn á réttu og röngu og
virða lögin. í boði er námsefni
sem tekur á ýmsum vandamál-
um, svo sem ofbeldi, einelti,
þjófnaði og skemmdarverkum.
Reuter
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
horfir á sjóliðsforingjaefni,
sem fagna eftir að hafa verið
brottskráðir frá skóla banda-
riska flotans í gær.
Bandaríkjanna og sagt að Haítí sé
eina landið á vesturhveli jarðar þar
sem herforingjar séu við völd eftir
að hafa steypt þjóðkjörnum leið-
toga.
Þessi skyndilegi áhugi Clintons á
Haítí hefur vakið mikla umræðu í
Bandaríkjunum. Repúblikanar eins
og Bob Dole hafa sagt að ekki sé
réttlætanlegt að hætta lífi banda-
rískra hermanna til að koma Jean-
Bertrand Aristide, útlægum forseta
Haítí, aftur til valda.
í þessu felst að ríkin átta viður-
kenna að ekki séu lengur efnisleg-
ar forsendur fyrir því að hafna
vísindarökum um að hefja beri
takmarkaðar hvalveiðar sem
byggðust á hugmyndinni um sjálf-
bæra nýtingu hvalastofna. Er þá
miðað við að árlegur veiðikvóti
næmi um 0,5% af áætlaðri stofn-
stærð viðkomandi tegundar.
Viðamikið eftirlit
í tillögum ríkjanna átta er það
sett sem skilyrði fyrir að veiðar
verði leyfðar að komið verði á yfir-
gripsmiklu veiðieftirliti sem ætlað
er að koma í veg fyrir veiðisvindl,
ranga upplýsingagjöf og smygl á
hvalkjöti. I því sambandi þykir
koma til álita að taka upp sérstök
kjarnsýrupróf (DNA) til að stað-
festa uppruna kjöts.
Hrefnukvóti Norðmanna
yrði 300 dýr
Að tillögu Norðmanna vinnur
sérstakur vinnuhópur innan hval-
veiðiráðsins að tillögu um veiðieft-
irlit. Umræðan snýst einkum um
fjölda erlendra eftirlitsmanna,
hvert valdsvið þeirra ætti að vera
og hver ætti að borga kostnaðinn
af eftirlitinu.
Á grundvelli vísindastjórnunar
má ætla að árlegur hrefnukvóti
Norðmanna yrði um 300 dýr.
Norsk stjórnvöld ákveða í næstu
viku hvað norskir hvalfangarar fá
að veiða af hrefnu í sumar.
RtJSSNESKI rithöfundurinn Alexander Solzhenítsyn kveður
búgarð sinn í birkiskógum Vermont-ríkis í Bandarikjunum
þar sem hann bjó í hálfgerðri einangrun í 18 ár.
20 ára útlegð
loks að ljúka
Cavendish. Reuter.
ALEXANDER Solzhenítsyn,
mesta núlifandi skáld Rússlands,
hélt áleiðis til Moskvu í gær,
tuttugu árum eftir að hann var
handtekinn af öryggislögregl-
unni KGB, sviptur sovéskum rík-
isborgararétti og neyddur til að
flytjast til Vesturlanda.
Nóbelsskáldið er 75 ára og
hefur búið í hálfgerðri einangrun
á 31 hektara búgarði í birkiskóg-
um Vermont-ríkis í Bandaríkjun-
um undanfarin 18 ár. Þar settist
skáldið að eftir tveggja ára dvöl
í Sviss en þangað hraktist það
frá Moskvu 14. febrúar 1974.
I einangruninni við bæinn Cav-
endish í Vermont hefur Solzhen-
ítsyn varast fjölmiðla og einungis
veitt örfá blaðaviðtöl. Naut hann
dyggrar hjálpar íbúa í Cavendish
við að forðast fjölmiðla því bæj-
arbúar bundust um það samtök-
um að neita að vísa fjölmiðlafólki
leiðina að búgarði skáldsins.
Solzhenítsyn heldur ásamt
konu sinni Natalju og þremur
sonum til Moskvu en verið er að
byggja hús fyrir fjölskylduna í
útjaðri borgarinnar.
Rússar boða þátttöku í Friðarsamstarfi NATO
Vilja að sambandið
verði miklu nánara
Brussel. Reuter.
RÚSSAR ætla að gerast aðilar að Friðarsamstarfi NATO-ríkjanna
án nokkurra skilyrða en vilja jafnframt að sambandið verði miklu
nánara og taki einnig til reglulegs samráðs um evrópsk og alþjóðleg
málefni. Kom þetta fram hjá Pavel Gratsjov, varnarmálaráðherra
Rússlands, en Sergio Balanzino, aðstoðarframkvæmdastjóri NATO,
sagði að nánara samband við Rússa yrði takmörkunum háð og
Rússar ættu ekki að geta beitt neitunarvaldi gagnvart bandalaginu.
Gratsjov sagði á fundi í Brussel
með varnarmálaráðherrum NATO
og ýmissa Austur-Evrópuríkja að
Moskvustjórnin vildi sérstök tengsl
við NATO og samráð um margt
annað en hemaðarmál. „Tillaga
okkar er að komið verði upp sam-
eiginlegum vettvangi fyrir umræð-
ur um evrópsk og alþjóðleg mál-
efni,“ sagði Gratsjov. Ráðherrann
afhenti skjöl þar sem greint var frá
þeirri ætlun rússnesku stjórnarinn-
ar að taka þátt í Friðarsamstarfi
NATO.
Varfærnisleg viðbrögð
Embættismenn NATO sögðust
ætla að íhuga tillögur Gratsjovs og
þeim yrði svarað síðar. Balanzino
sagði að ekki kæmi til greina að
fá Rússum neitunarvald í málefnum
aðildarríkja NATO þótt þeir gerðust
aðilar að Friðarsamstarfinu. Þá
sagði hann óhugsandi að koma á
leynilegu sambandi milli Rússa og
NATO-ríkjanna um skipan evr-
ópskra öryggismála, en af þessu
hafa ráðamenn í fyrrum leppríkjum
Sovétríkjanna í álfunni austanverðri
verulegar áhyggjur.