Morgunblaðið - 11.10.1994, Page 22

Morgunblaðið - 11.10.1994, Page 22
22 ÞRIÐJUDAGUR 11. OKTÓBER 1994 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR PRO Arte-kórínn frá Danmörku. Fyrstu Háskólatónleikar vetrarins FYRSTU Háskólatónleikar vetrarins verða í Norræna húsinu nk. miðviku- dag, 12. október, kl. 12.30 og eru iiður í Dönskum haustdögum 8.-16. október. Á þessum tónleikum flytur danski kórinn Pro Arte söngva eftir danska tónskáldið Carl Nielsen (1865-1931) undir stjóm Ole Isaksen sem er menntaður í kórstjóm við tón- listardeild Árósaháskóla. Kórinn samanstendur af 10 söngv- urum og stunda nokkrir þeirra nám við tónlistarskólana í Kaupmanna- höfn, Árósum, Álaborg og Esbjerg. Kórinn var stofnaður 1992 og hefur á þessum tveimur árum skapað sér sess í dönsku tónlistarlífi. Á Háskólatónleikunum verða ein- göngu flutt verk eftir Carl Nielsen, en kórinn var stofnaður í þeim til- gangi að leggja rækt við danska sönghefð frá rómantíkinni til vorra daga. Carl Nielsen fæddist á Pjóni og var kominn af alþýðufólki. Faðir hans var málari og fjölskyldan var ekki velefnuð. Faðir hans var ágætur fiðluleikari og lék við brúðkaup og önnur tækifæri. Carl Nielsen ólst upp í danskri alþýðutónlistarhefð en kynntist sígildri tónlist hjá frænda sínum sem var organisti í Oðinsvéum. Hann var ekki nema sex ára þegar hann fór að fikta við fiðluna og spila eftir eyranu við söng móður sinnar. Átján ára gamall komst hann inn í Konunglega danska tónlistarskólann í Kaupmannahöfn með því að fara á fund tónskáldsins Niels W. Gade, sem var rektor skólans, og sýna hon- um kvartett sem hann hafði samið. Hann stundaði nám við tónlistarskól- ann í 3-4 ár. Síðan varð hann sjálfur rektor Tónlistarakademíunnar. Eftir 1905 helgaði hann sig eingöngu tón- smíðum. Verk Carl Nielsens er hægt að setja í tvo flokka, annarsvegar einföld tónverk af þjóðlegum toga og hinsvegar flóknari verk í klass- ískri hefð. Á tónleikunum verða flutt verk af báðum gerðum. „Danskir dagar“ MYNPLIST Listhúsið Foid MÁLVERK ÁSGEIR SMÁRI Opið frá 11-18 virka daga og 14-18 sunnudaga. Til 16. október. Aðgang- ur ókeypis. MÁLARINN Ásgeir Smári Einars- son hefur þá sérstöðu í íslenzkri myndlist að fjalla aðallega um borg- arlífíð, enda þótt borgir hans séu ekki staðbundnar. Þær gætu verið hvar sem er á hnettinum, þar sem iðandi mannlíf þróast og háleggjaðar og barmfríðar stúlkur eiga sér drauma, sem ungir halir leggja sig fram við að uppfylla. Ásgeir hefur verið búsettur í Danmörku undanfar- in ár og líkað stórvel, eins og fram kemur í viðtali. Hann verður helst var við þau grónu gildi sem piýða menningu þarlendra, sem þeir halda fast utan um, þótt þeir hafí jafnframt ómældan áhuga á nýjungum, eru enda meðal hinna fremstu í heiminum á ýmsum sviðum hátækni. Þetta tvennt telst nátengt og jafnframt frumskilyrði heilbrigðrar framþróun- ar. Ætli þetta sé ekki einmitt sá skóli, sem íslendingum sé hvað holl- astur nú á tímum, því ungir velkjast í nýjungum hér heima og þeim flest- um tilbúnum og ímynduðum. Hið nýja verður því ótrúlega fljótt gam- alt og lúið án þess að endumýja sig. Verra er þó að þeir halda margir á vit enn meiri nýjunga og enn meiri blekkinga í út- landinu, og komast þannig aldrei í návígi við þann upprunalega mannlífsgróður sem hefur dugað norrænum kynstofni hvað best í aldanna rás. Gervi- menning og yfírborðs- heimur er nú einmitt það sem listamenn eiga helst að forðast í heimi hér, öllu frekar á að vera metnaður þeirra að opna augu fólks fyrir sönnum lífsmögnum og fegurðinni allt um kring. Danmerkur- dvölin hefur þannig haft heillavænleg áhrif á Ásgeir og opnað augu hans fyrir ýmsu sem honum var gersam- lega hulið, vegna þess að íslendingar hafa glutrað fornum gildum niður með ógnarhraða. Annað er að sá landlægi trassaskapur í umgengni við verðmæti sem hér tíðkast, mun okkur í blóðið borinn og í sinnið of- inn, og verður ekki kveðinn niður nema með gagngerri hugarfarsbreyt- ingu. Málverkið hefur eðlilega tekið nokkrum breytingum hjá Ásgeiri, þótt myndefnið sé keimlíkt, og þá helst í þá veru að litimir eru safarík- ari í sumum dúkanna og jafnframt jarðtengdir innri lífæðum myndflat- arins. Litimir eru þá að vísu ekki eins glaðhlakkalegir og heitir, en mettaðri og dýpri í öllum blæbrigð- um. Kemur þetta eink- um fram í fjórum mynd- um á sýningunni, „Dag- ur rís“ (1), „Dagur kveður“ (15), „Hrynj- andi næturinnar“ (17) og „Næturlíf“ (18). Ás- geir er rómantíker í eðli sínu og það birtist glögglega í myndum hans og jafnframt détt- ur mér í hug, að hann sé eins konar undanfari þeirrar kynslóðar, sem nú hefur óvænt komist í sviðsljósið, og er mar- tröð allrar skipulagðrar markaðssetn- ingar. Að vísu á tónlistarsviðinu, og markar nokkurs konar blöndu af meðvituðu kæmleysi æskusljóleika og hirðuleysi, og er uppstokkun á allri mögulegri vinsældatónlist síð- ustu áratuga, og nefnist rapp. Kannski fráleit samlíking, en Ásgeir hirðir lítt um almenn lögmál í lit- og myndbyggingu og fer að hlutunum með samblandi af meðvituðu kæru- leysi, ábyrgðarlausri alvöru og elsku- legri léttúð ... Og ætli það sé ekki framtíðin, að ungir fari sínar eigin leiðir og hristi af sér niðursuðuiðnað- inn og hvers konar miðstýringu og forsjárhyggju, sem gerir lífíð svo kalt, staðlað og óaðlaðandi. Bragi Ásgeirsson Ásgeir Smári Einarsson Flugtak 1 TONLIST 1» j ó ð 1 c i k h ú s i ð VALD ÖRLAGANNA Verdi: Vald örlaganna/Gunnsteinn Ólafsson. Laugardagur 8. október. UM ofanskráða óperuuppfærslu Þjóðleikhússins hefur þegar verið ritað tvisvar á þessum vettvangi, og stafar hjáverandi umfjöllun (nr. 3) af sama tilefni og nr. 2, þ.e. vegna manna- skipta; að þessu sinni á stjórnpalli, er Gunn- steinn Ólafsson kór- og aðstoðarhljómsveitar- stjóri tekur við af Maurizio Barbacini. Auk sýningarkvöldsins sem hér um ræðir mun Gunn- steinn stjórna tvö kvöld í viðbót, eða þar til tón- sprotinn flyzt í hönd Ric- os Saccanis seinnipart mánaðarins. Lífíð virðist oft ósann- gjarnt. Ef svo væri ekki, væru melódramatísku harmleikimir sem óper- ur eru svo uppfullar af - og er þar Vald örlag- anna aðeins ein af mörg- um - tilefnislausar. Það virðist í fljótu bragði ósanngjamt, að ungur og enn lítt reyndur hljómsveitarstjóri skuli þurfa að grípa sprotann á lofti í miðri óperusýningaröð, án þess að fá tæki- færi til að renna í gegnum verkið í heild í ró og næði rétt áður; þó ekki væri nema einu sinni. Ekki sízt ef haft er í huga, að ópera er eitt hvikul- asta hverfandahvel sem höndlað verð- •ur í lifandi tónlistarflutningi. Hvergi em jafnmargir möguieikar á að eitt- hvað fari úrskeiðis. Þó ku þetta vægðarleysi tíðkast úti í hinum harða heimi, þá ungum iiðþjálfum maestró- anna er hleypt upp á dekk. Þeim er gert að fljúga með litlum fyrirvara; að duga eða drepast. Og svo var einn- ig uppi á teningnum, er Gunnsteinn Ólafsson átti sitt Þjóðleikhús-debút sl. laugardagskvöld, þar var stokkið út á grængolandi djúpið án flotbúnings. Það væri aðeins til að kóróna áður- taida ósanngimi að skjóta því inn, að sá sem lét tilleiðast að reifa téð flug- tak, nýtur ekki viðmiðunar af fyrri | sýningum undir stjórn signors Barbac- | inis, telst ekki i hópi Verdi-geggjara, né heldur hafði hann heyrt La Forza I áður í heild. En að öllu því meðgengnu þykist hann bera jafngóð kennsl á góðum flutningi eða slæmum og hver annar sæmilega athugull tónlistamnnandi. Og niðurstaðan var góð. Að minnsta kosti var ekki að heyra neitt fum á mannskapnum umrætt laugardags- kvöld, þótt splunkunýr stýrimaður stæði í lyft- | ingu. Að hljómsveitin skyldi rása örlítið fram úr „hergöngu“-kórnum, eða að Alvaro (Kristján Jóhannsson) skyldi eitt andartak lenda úr hryn- fasa við hljómsveitina, er varla orð á gerandi. Hljómsveit og söngur náðu samt betra jafn- vægi í heild en undirrit- aður hefur heyrt á íslenzkum ópem- uppfærslum — þó svo að þar hafi oft- ast verið um frumsýningarkvöld að ræða, en ekki hið fímmta eins og nú. Sama gilti um hrynskerpu og styrk- breytingar. Hljómsveitin hljómaði samstilltari og liðugri á laugardaginn var en það sem undirritaður þykist hingað til hafa greint úr hérlendum ópemgryfjum. Á köflum var jafnvel | eins og Verdi gamli lifnaði loks við fyrir vanþakklátum eymm þess er þetta ritar. Það er afrek út af fyrir | sig. Bravo, maestro! Og - að öðm 1 söngfólki ólöstuðu — bravissimo, Leo- nora alias Elín Ósk Óskarsdóttir. Ríkarður Örn Pálsson Gunnsteinn Ólafsson Karlakór Reykjavíkur g Vetrarstarfið hafið ' VETRARSTARF Karlakórs Reykjavíkur er nú hafið. Stærsta verkefnið á þessu starfsári verður að undirbúa geisladisk með söng kórsins sem gefinn verður út næsta vor. Einsöngvarar með kórnum á þessum geisladisk verða væntan- lega Kristján Jóhannsson og Krist- inn Sigmundsson og undirleikari Jónas Ingimundarson. Félagar í kórnum eru nú 70 að tölu og hafa aldrei verið fleiri, þó má alltaf bæta við röddum, sér- staklega í 1. tenór og 2. bassa. Vortónleikar kórsins verða í Lang- holtskirkju í apríl á næsta ári. Á þeim tónleikum verður sérstök áhersla lögð á að flytja verk eftir Sigurð Þórðarson tónskáld, stofn- anda og söngstjóra kórsins í rúm 40 ár. Ýmislegt annað verður á dagskrá hjá kórnum í vetur og mun kórinn syngja fyrir fleiri en borgarbúa á vetri komanda. Karlakórinn er að byggja tón- ■ listarhús við Skógarhlíð í Reykja- * vík sem tekur rúmlega 400 manns í sæti og leitar nú að samstarfsað- ila við byggingu og rekstur húss- ins. Áætlað er að húsið verði fok- helt að ári og fullbúið eftir 2-3 ár. nýr maður - ný viðhorf - nýjar leiðir - ný öld Stuðningsmenn hafa opnað kosningaskrifstofu að Skeifunni 11 (í sömu byggingu og Þvottahúsið Fönn). Opið dagiega frá kl. 16 - 22.30 á virkum dögum frá kl. 12 - 22.30 um helgar. Símar. 811 066,811 067 og 811 076. Allt sjálfstæðisfólk er velkomið. Tryggjum Pétri 5. - 6. sæti á listanum. Stuðningsmenn r^dr7p<itur H. Blöndall Macintosh námskeið Mjög vandað og gott námskeið fyrir byijendur. Stýrikerfi tölvunnar, ritvinnsla og kynning á helstu forrilum. Með íylgir disklingur ineð deiliforritum, dagbókarforriti, teikniforriti, leikjum, veiruvamarforriti o. fl. • Hagstætt verð! Tölvu- og verkfræðiþjónustan Verkfræðistofa Halldórs Kristjánssonar Grensásvegi 16 • sími 68 80 90 :mmmau More tölvnr 4Mb minni, 210 Mb diskur, VESA Local Hus, 14" SVGA skjár, lyklaborð og mús ^BGÐEIND- Austurströnd 12. Sími 612061. Fax 612081

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.