Morgunblaðið - 06.11.1994, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 6. NÓVEMBER 1994 B 7
Endurskoðunarbaráttuna, og loks,
þegar sex vikur voru til prófs, setti
hann mér fyrir að rita um Benedikt
Sveinsson og þátt hans í endurskoð-
uninni. Hvort sem litið var á al-
menna sögu, þ.e. útlenda, eða ís-
lenska, varð 19. öldin mitt svið.“
- Hvernig var að skrifa um Bene-
dikt Sveinsson?
„Það var ekki eins auðvelt og
ætla mætti. Annars vegar var hann
mesti hugsjónamaðurinn af þeim,
sem hlut áttu þá að málum. Hins
vegar voru hugmyndir hans um
margt óljósar, afskaplega óljósar."
- Hættir þú á póstinum að loknu
cand.mag.-prófi?
„Viiyrði um þriggja mánaða laun-
að frí til að rita prófritgerðina hafði
ég fengið hjá Ingólfi Jónssyni ráð-
herra, en póst- og símamálastjóri,
Gunnlaugur Briem, synjaði mér
þess. í stað þess veitti pósturinn
mér lán eins og svaraði til þriggja
mánaða launa, sem ég ynni af mér
á eftirfarandi ári.“
- Gerði pósturinn þér starfstil-
boð?
„Já, Magnús Jochumsson póst-
meistari vildi ráða mig til að rita
sögu póstsins, en póst- og símamála-
stjóri tók ekki undir það.
Skömmu eftir að ég lauk
cand.mag.-prófi tók Vísindasjóður
til starfa, en hann var eitt afreka
Gyifa Þ. Gíslasonar sem mennta-
málaráðherra. Þorkell Jóhannesson,
sem þá var forseti Sögufélagsins,
sótti um styrk til sjóðsins til útgáfu
á skjölum Landsnefndarinnar fyrri
frá 1770 og 1771. Bað hann mig
að taka það verk að mér. Kom ég
út tveimur bindum, hinu fyrra 1958,
hinu síðara 1961. Tók þá fyrir styrk
Vísindasjóðs. Mikið af skjölum
Landsnefndarinnar fyrri er enn óút-
gefið.“
Kennsla og ritstörf
- Að loknu þessu viðbótarári
þínu hjá póstinum, hvað tók þá við?
„Ég varð kennari við Gagnfræða-
skóla Vesturbæjar, sem þá var til
húsa í gamla Stýrimannaskólanum
við Öldugötu, en fluttist síðar í hús
Jóns Loftssonar. Við skólann kenndi
ég í fjögur ár.“
- Hvernig féllu þér vistaskiptin?
„Þetta var mjög athyglisverður
skóli. Það hafði verið tekið upp fjórða
bekkjar nám máladeildar, og ýmsir
höfðu trú á, að honum yrði breytt í
menntaskóla innan tíðar. En þá var
sú skoðun ríkjandi, og fram á sjö-
unda áratuginn, að aðeins einn
menntaskóli skyldi vera í Reykja-
vík.“
- Hvernig var kennaraliðið skip-
að?
„Skólastjóri var Óskar Magnússon
frá Tungunesi. í kennaraliðinu voru
Sverrir Kristjánsson, Björn Þor-
steinsson og Jón Guðnason, allir mér
áður kunnir, og Jóhann Briem,
Sverrir Arngrímsson, Haraldur
Magnússon, Már Ársælsson og ýms-
ir aðrir. Einar Magnússon mennta-
skólakennari kom á hverju vori í
skólann sem prófdómari. Kennara-
stofu skólans
sagði hann vera ___________________
þá menningarleg-
ustu, sem hann
hefði í komíst. í
henni væri aðeins
talað um það, sem ““'“■*“
máli skipti.“
- Hvenær tókstu að þér að semja
eitt bindið í mannkynssögu Máls og
menningar?
„Um það leyti, sem ég var að ljúka
cand.mag.-prófi, kallaði Björn Þor-
steinsson okkur nokkra á fund heim
til sín á Suðurgötunni, en ásamt
konu sinni bjó hann þá í húsi tengda-
móður sinnar, Laufeyjar Vilhjálms-
dóttur, ekkju Guðmundar Finnboga-
sonar. Þar réðst, að við Jón Guðna-
son tókum að okkur að semja sitt
bindið hvor, og Jón Thor Haraldsson
var fenginn til að rita hið þriðja, en
hann hafði þá enn ekki lokið prófi.
Þetta varð til þess að Sverrir Krist-
jánsson tók sig til og ritaði enn eitt
bindið. SamtjSem áður var ekki lok-
ið við mannkynssögu Máls og menn-
ingar.“
- Kenndir þú líka í öðrum skóla
á þessum árum?
„Eftir að ég hafði kennt einn vet-
ur í Gagnfræðaskóla Vesturbæjar,
kom Þórhallur Vilmundarson að
Aldrei hefur að mér
hvarf lað að hafa bein
afskipti af stjórnmálum
máli við mig og bað mig að kenna
sögu við Menntaskólann í Reykjavík,
að leysa af Skúla Þórðarson, sem
var að fara í ársfrí. Úr varð, að við
Sveinn Skorri Höskuldsson skiptum
kennslu hans á milli okkar. Upp frá
því, frá hausti 1959 til vors 1971,
kenndi ég á hverjum vetri við
Menntaskólann í Reykjavík."
- Mannkynssaga 1648-1789,
bindi þitt í mannkynssögu Máls og
menningar, á fimmta hundrað blað-
síður, kom út 1963. Hvenær vannst
þér tími til að rita hana?
„Hún var sumarvinna mín þessi
ár.“
- Tókstu víðar að þér auka-
kennslu?
„Þriðja veturinn, sem ég kenndi,
1960-61, taldi ekkja Jóns Jóhann-
essonar, Guðrún Helgadóttir, mig á
að kenna við Kvennaskólann, en hún
hafði að nokkru verið mér samtíða
við nám í Háskólanum. Þann vetur
kenndi ég liðlega 50 tíma á viku,
en það er fjarstæðukennt álag. Mér
varð til lífs að einn daginn byijaði
ég ekki að kenna fyrr en á hádegi.
Aðra daga hóf ég kennslu klukkan
átta á morgnana. Úr þessu álagi dró
ég veturinn eftir, en’þá kom líka
annað til.“
- Nú?
„Dag einn hringdi Lúðvík Krist-
jánsson til mín, bað mig að taka
strætisvagn til Hafnarfjarðar og að
stíga úr honum utan við Bæjarbíó.
Lét ég ekki á mér standa. Erindi
hans við mig var að kanna, hvort
ég hefði áhuga á að taka við samn-
ingu ævisögu Tryggva Gunnarsson-
ar, sem Þorkell Jóhannesson hafði
dáið frá. Sjálfur hafði hann verið
um það beðinn, en undan því færst,
því að hann hafði annað verk undir
höndum. Eftir að hafa rætt þau til-
mæli við Sigurð Nordal varð ég við
þeim. Varð það til þess, að haustið
1962 réðst ég til Seðlabankans og
Landsbankans til þess að halda
áfram sögu Tryggva. Var það síðan
aðalverk mitt um þriggja ára skeið.
Lauk ég 1965 við annað bindið, sem
Þorkell Jóhannesson hafði verið lið-
lega hálfnaður með, 1972 við hið
þriðja og loks 1990 við hið fjórða.
Alls er ævisaga Tryggva Gunnars-
sonar um 2.350 blaðsíður."
- Hvenær hófstu kennslu við
Háskóla íslands?
„Það mun hafa verið haustið
1967, að Halldór Halldórsson, þá
forseti heimspekideildar, hringdi til
mín og bað mig að kenna þar Norð-
urlandasögu um veturinn, og varð
ég við beiðni hans. Um veturinn var
auglýst laus staða lektors í sagn-
fræði við Háskólann. Sótti ég um
hana og var ráðinn."
- Hvernig stóð á för þinni til
Bandaríkjanna 1971?
„Þá um nokkur ár hafði American
Council and Learned Societies boðið
styrk, sem hérlendis hafði ekki verið
sótt um, að Ólafur Hansson benti
mér á. Sótti ég um hann og fékk,
eftir að hafa verið kallaður til Lond-
on til viðræðna við fulltrúa þessarar
stofnunar eða stofnana. Fór ég um
haustið til Uni-
________________ versity of North
Dakota, í Grand
Forks, bæ með um
40-50 þúsund
íbúum. Hafði ég
“ samband við Har-
ald Bessason í
Winnipeg og lagði mig eftir að kynna
mér Vestur-Islendinga, bæði í
Bandaríkjunum og Kanada. Styrkur-
inn tók raunar ekki til ferða til
Kanada. Kom ég heim haustið
1972.“
- Hvenær tókstu að þér að semja
síðasta hlutann í íslandssögu lil okk-
ar daga, sem út kom 1992?
„Það átti nokkurn aðdraganda.
Björn Þorsteinsson ræddi það upp-
haflega við mig 1978 eða 1979, en
litlu síðar sneri Politikens Forlag sér
til hans um samningu íslandssögu á
dönsku, sem hann kom síðan út. Ég
tók saman yfirlit yfir íslandssöguna
frá upphafi einveldisskeiðsins, en
áður en Björn lyki á íslensku íslands-
sögu í einu bindi, féll hann frá.
Helgi Skúli Kjartansson og Anna
Agnarsdóttir komu Islandssögunni
síðan út, en ég ritaði síðasta hlut-
ann.“
Höfundur er hagfræðingur.
HOTELIÐ
9SMÁ HJEM
Vika í Kaupmannahöfn með eigin
baðherbergi og salerni, sjón-
varpi, bar, ísskáp og morgun-
mat, sameiginlegu nýtísku eld-
húsi og þvottahúsi. Allt innréttað
í fallegum byggingum.
Njóttu lúxus-gistingar á lágu verði
við 0sterport st. Við byggjum á því
aö leigja út herbergi til lengri tíma.
Skrifstofan er opin daglega kl. 9-17.
Verð fyrir herbergi:
Eins manns....1.764 dkr. á viku.
Eins manns......325 dkr. á dag.
Tveggja manna 2.415 dkr. á viku.
Tveggja manna....445 dkr. á dag.
Morgunmatur er innifalinn í verðinu.
Hótel-íbúðir meö séreldhúsi,
baðherbergi og salerni og að-
gang að þvottahúsi.
Eins herbergis ibúð, sem rúmar
einn, 1.764 dkr. á viku.
Eins herbergis íbúð, sem rúmar
tvo, 2.415 dkr. á viku.
Tveggja herbergja ibúð.
Verð á viku....■...3.164 dkr.
Tveggja herbergja ibúð.
Hótel-íbúð sem rúmar fjóra.
Verðáviku...........3.990 dkr.
Morgunmatur er ekki innifalinn.
í okkar rekstri:
Tagensvej 43, Thorsgade
99-103, 2200 Kebenhavn N.
2 herbergja hótel-íbúðir sem
rúma þrjá.
Með sturtuklefa...2.198 dkr.
3 herbergja............3.990 dkr.
Sendum gjarnan
upplýsingabækling.
HOTEL 9 SMÁ HJEM,
Classensgade 40,
DK-2100 Kebenhavn O.
Sími: (90 45) 35 2616 47
Fax: (90 45)35 4317 84
Álvoru tilboS
Uliarjakkar frá 5.900
Alpahúfur ,hattar
og treflar
N#HI45IÐ
Laugavegi21, s. 25580
MEIRAPROF
Næsta námskeið til aukinna
ökuréttinda hefst á morgun kl.18
Mánudaginn 7. nóvember hefst nýtt námskeiö til
aukinna ökuréttinda hjá Ökuskólanum í Mjódd.
Námskeiðið kostar kr. 92.000- stgr.
Afborgunarkjör.
Innritun eftir kl. 13 á morgun í síma 670300.
NÁMSKEIÐIÐ HEFST KL. 18 Á MORGUN.
□□□
(P
OKUSKOLINN I NiJODP
Þarabakka 3, Mjóddinni, sími 670300
TML
fs tímar 5.600 - 16 timar 7.000
Reynslan hefur sýnt aS þetta æfingakerfi hentar sérlega vel fólki ó öllum aldri, sem ekki
herur stundaS einhverja líkamsþjalfun í langan tíma. Æfingakerfiö ereinnia gott fyrir fólk,
sem ekki stundar almenna leikrimi veana stífra vöðva o.fl. 7 bekkja æfingakerfið liðkar,
styrkir og eykur blóðstreymi til vöðva pannig aS ummól þeirra minnkar. Éinnig gefur þaS
gott nuda og slökun.
Getur eldra fólk notið góðs af þessum bekkjum?
Jó, þessi leið við að hreyfa líkamann er þægileg, liSkar og gefur góSa slökun.
Og er þess vegna kjörin fyrir eldra fólk.
Margrét Ámundadóttir:
Eg hef stundaS æfingabekkina í tvö ór og finn
storkostlegan mun á vextinum. Og ekki hvað
síst hafa vöðvabólgur og höfuðverkur algjörlega
horfið. Þetta er það besta sem ég hef reynt
og vil ekki missa úr einn einasta tíma.
yilhelmína Biering:
Ea er eldri borgari og hef verið hjá Sigrúnu í
aetingabekkjunum í 5 ár og hlakka til í hvert
sinn. Mér finnst þetta ómetanleg hreyfing
fyrir alla vöðva og finnst mér ég ekki mega
missa úr einn tíma enda finnst mér að elcfri
borgarar eigi að njóta þess að vera í æfingum
til ao halda góðri heilsu og um leið hafa eigin
tíma.
Helqa Einarsdóttir:
Eg nef í mörg ár þjáðst af verkjum í mjöðmum
og fótum en síðan ég fór að stunda æfinga-
bekkina hef éa ekki rundið fyrirþví svo ég
mæli eindregio með þessum æfingum.
Stefania Davíðsdóttir:
Undirrituð hefur stundað æfingabekþina reglu-
lega í rúm 5 ár oa líkað mjöq vel. Ég þióðist
verulega af liðagikt oa vöðvabólgum oq þoldi
þess vegna ekki venjuíega leikfimi. Meo hjálp
æfingabekkjanna hefur vöðvabólgan smá saman
horfið og líðan í liðamótum allt önnur. Þetta er
eitthvað pað besta æfingabekkjakerfi fyrir allan
líkamann sem flestir ættu að þola.
Erum með þrekstiga og þrekhjól
• Ert þú með lærapoka?
• Ert þú búin að reyna allt,
án árangurs.
• Hjá okkur nærðu áranari.
• Prófaðu og þú kemst ao því að
sentimetrunum fækka ótrúlega fliótt.
• Eru vöðvabólgur að hrjá þig í baki,
öxlum eða handleggjum?
• Sh'rðleiki í mjöðmum og þreyta í fótum?
• Vantar þig aukið blóðstreymi, þol og slökun?
• Þá hentar æfingakerfið okkar vel.
ÆFINGABEKKIR HREYFINGAR Armúla 24, sími 680677.
Opið frá kl. 9*1 2 og 1 5-20. - frír kynningartími -