Morgunblaðið - 06.11.1994, Blaðsíða 25

Ert þú á aldrinum 14-18 ára? Hefur þú áhuga á að stunda nám í eitt
ár í skóla þar sem mikið er um að vera, spennandi verkefni og þar
sem þú getur eignast nýja félaga? Þá er Roskilde Efterskole eitthvað
fyrir þig!
Verkleg og bókleg kennsla * Próf á grunn- og menntaskólastigi *
Fjölbreytt tómstundastarfsemi: Blak, körfubolti, fótbolti, leiklist, tón-
list * Námsferðir t.d. til Englands, Spánar, Tyrklands. * Roskilde
Efterskole er heimavistarskóli með pláss fyrir 100 ungmenni * Við
tökum við nemendum frá Danmörku, Norðurlöndum og öðrum Evópu-
löndum.
Kynningarfundur verður í Reykjavík í byrjun nóvember!
Byrjar 1. ágúst! Skrifið eða hringið!
Roskilde Efterskole, Tástrup, Valbyvej 122, DK - 2635 Ishoj
Sfmi: 9045 43995544. Símbréf: 9045 43995982.
PANTIÐ JÓLAGJAFIRNAR
OC JÓLAFÖTIN TÍMANLECA 1
SUMAR VÖRUTEOUNDIRNAR SELJAST UPP!
PÖNTUNARSÍMI 52866.
Thomson 55MS11 PSM
Thomson 36 MP 12 er vandaö 14" sjónvarpstæki
meb fjarst., inniloftneti, aögeröastýr. á skjá, tíma-
rofa, Scart-tengi, 40 stöbva minni, sjálfv. stöbvaleit,
tengi fyrir heymartól og sjónvarpsmyndavél o.m.fl.
er vandab 21" fjölkerfa sjónvarp
I meb flatskjá, fjarst., abgerbastýr. á skja,
’ tímarofa, Scart-tengi, 40 stöbva minni,
sjálfv. stöbvaleit, tengi fyrir heyrnartól o.m.fl.
Coldstar RQ 20 HP er vandab QuickStart-
myndbandstæki meb 2 siálfhreinsandi mynd-
hausum, stafrænni myndsKerpu, abgerbastyringum
á skjá, Scart-tengi, barnalæsingu o.m.fl.
.■s iu)i|r:-54.Qn-
Goldstar MA-680 er 17 lítra örbylgjuofn, 800 W,
meb snúningsdiski og tölvustvringu. 99 mín.
klukka, 10 hitastillingar o.m.fí.
Goldstar FFH-101 er hentug hljómtækjasamstæba
meb 100W magnara, tónjafnara, FM/MW/LW útvarpi,
30 stöbva forvali, kassettutæki, 16 bita geislaspilara
meb fjölda stillinga, tímarofa, vekjara, fjarst. o.m.fl.
Echostar SR-700 stereo-gervihnattamóttakari meb
þráblausri fjarstýringu, asamt 1.2 m diski,
0.6-7 dB LNB. Tilvaiinn til móttöku á ASTRA-
gervihnattastöbvum.
Athugib ab þetta er abe'm
sýnishorn afþeim fjölmörgu vörum
sem eru a vetrartilbobinu okkar.
íakmarltað magn...
Gríptu gcesina meban hún gefst!
Sendum um allt land!
MUNALÁN
Frábær greiöslukjör
viö allra hæfi!
SKIPHOLT119
SÍMI 29800
já, nú síendur
þér til boba úrval
af vöndubum og
góbum tækjum á sérlega
hagstæbu verbi.
En athugabu ab þab er
takmarkab magn til...
og þeir sem koma fyrst
gera gób kaup!
Eitt ár í fr< i M i
i Dai ■■ ■
MORGUNBLAÐIÐ ______________ SUNNUDAGUR 6. NÓVEMBER1994 B 25
750/2 eða 350 atkvæði. B- lista
maðurinn hefur því 43% forskot
fram yfir varmanninn, þar sem
500/350=ca.l43%.
I Suðurkjördæmi hefur A-listinn
einnig þegar hlotið mann. Næsti
kandídat í því kjördæmi er því 1.
maður B-lista með 600 atkvæði.
Einnig þá væri kjördæmið fullskip-
að og 1. varamaður kæmi af A-
lista út á 550 atkvæði. A-lista mað-
urinn hefur því*um 9% forskot fram
yfir varmanninn.
Forskotsreglan mælir svo fyrir
að úthlutun fari fram í því kjör-
dæmi þar sem næsti kandídat hefur
mest forskot. Það er samkvæmt
framansögðu í Norðurkjördæmi.
Þriðja manni er því ráðstafað til
efsta lausa manns þar, sem er af
B-lista, og síðan er einungis pláss
fyrir þann fjórða hjá A-lista í Suður-
kjördæmi.
Lokaniðurstaðan samkvæmt for-
skotsreglu yrði því sú hin sama og
fram kemur í 5. töflu. Úthlutunin
uppfyllir þar með umræddar sann-
gdrniskröfur.
Hugsunin að baki mælikvarðan-
um á stöðu manna eftir forskots-
reglunni — og þar með á skynsem-
inni í úthlutunarröðinni — er á
margan hátt sú sama og liggur til
grundvallar úthlutunarreglu
d’Hondts, þ.e.a.s. að reyna að koma
í veg fyrir að ráðstafa þurfi sæti
til frambjóðenda sem hafa fá at-
kvæði að baki sér. Og hér, eins og
í skáklistinni, er reynt að horfa
nokkra leiki fram á við. Mikið for-
skot næsta lausa manns í tilteknu
kjördæmi fram yfír fyrsta vara-
mann er vísbending um að vara-
maðurinn hafí fá atkvæði að baki
sér — a.m.k. hlutfallslega. Sé því
frestað að láta þann sem hefur
mesta forskotið fá sæti, kann svo
að fara að flokkur hans sé búinn
að fá öll sæti sín þegar viðkomandi
kjördæmi kæmi til álita á ný í út-
hlutuninni. í því tilviki er ljóst að
grípa verður til þess manns sem
áður var á varamannsbekknum í
viðkomandi kjördæmi — eða jafnvel
annars með. enn minna fylgi. Út-
hlutun sætis í því kjördæmi þar sem
forskot efsta manns er mest, er því
til þess fallin að koma í veg fyrir
að síðar í úthlutunarferlinum þurfi
þingsæti að fara til manns með lít-
ið fylgi.
Við fyrstu sýn kann þessi aðferð
að virðast flókin, rétt eins og gild-
andi kosningalög. En hún er einföld
í framsetningu sem sést m.a. af því
að henni má lýsa í lagatexta með
helmingi færri orðum en þarf til
að lýsa núgildandi úthlutunarregl-
um. Hefði þessari aðferð verið beitt
1991 hefði skipan Alþingis orðið
sú sama og nú. Úthlutunin hefði
því einnig verið í samræmi við sann-
girniskröfurnar.
Niðurstaðá
Með þremur blaðagreinum um
kosningafræði hefur verið leitast
við að rifja upp markmið löggjafans
með seinustu endurskoðun kosn-
ingalaga. Jafnframt hefur verið
bent á að þau tvö meginskilyrði,
sem stjómarskrá setur kosninga-
lögum um flokkajöfnuð á landsvísu
og fasta tölu þingsæta í hveiju kjör-
dæmi, eru illsamrýmanleg. Annað-
hvort verða kosningalögin óhjá-
kvæmilega flókin og torskilin eða
sú áhætta er tekin að úthlutun þing-
sæta reynist ankannaleg. Hér hefur
þó verið bent á aðferð sem er frem-
ur einföld í framsetningu og ætla
má að gefí í flestum tilvikum eiils
eðlilega niðurröðun þingsæta og
stjórnarskrárramminn frekast leyf-
ir. Frekari einföldun og aukin sann-
girni kallar á stjómarskrárbreyt-
ingu.
Höfundur cr ráðuneytissljóri en
var reikniráðgjafí við undirbúning-
gildandi kosningalaga.
1 Er þá miðað við þá útgáfu aðferðar-
innar sem grundvallast á reiknireglu
d’Hondts, sbr. 2. blaðagreinina.
2 Halldór Elíasson, prófessor lagði ein-
mitt í blaðagreinum í árslok 1982 áherslu
á nauðsyn þess að vega atkvæðin á þenn-
an hátt áður eiginleg en úthlutun hæfist.
3 Viðmiðun við hlutfail, fremur en t.d.
mismun, veldur því að misvægi atkvæða
eftir kjördæmum hefur engin áhrif.