Morgunblaðið - 13.01.1995, Page 27
26 FÖSTUDAGUR 13. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
KROFUR VR
VERZLUNARMANNAFÉLAG Reykjavíkur hefur, góðu
heilli, valið þá leið, að leggja fram launakröfur, sem
við fyrstu sýn virðast ekki munu kollvarpa þeim efnahags-
lega stöðugleika, sem hér ríkir, auk þess sem ætla má, að
krónutöluhækkun til umbjóðenda gerði það að verkum, að
þeir sem lökustu kjaranna njóta, uppskæru mestar kjara-
bæturnar.
Að meðaltali gera kröfur VR ráð fyrir að laun félags-
manna hækki um 8,29%, í þremur áföngum, á næstu tveim-
ur árum. Farið er fram á mesta hækkun til handa þeim
sem taka laun samkvæmt lægstu launatöxtum, eða um
11.300 krónur á mánuði. Krónutalan fer síðan stiglækk-
andi, að 90 þúsund króna launastiginu og er sú sama, eða
6.400 eftir það.
Magnús L. Sveinsson, formaður VR, segir hér í blaðinu
í gær, að það sé hans trú að útfærsla VR geti orðið fyrir-
mynd fyrir launabreytingar í landinu á næstu mánuðum.
Kröfurnar miði að því að raska ekki stöðugleikanum í efna-
hagsmálum og að launþegar nái að feta sig frá láglauna-
töxtum.
Fyrstu viðbrögð VSÍ voru jákvæð. Framkvæmdastjóri
VSÍ segir m.a. í Morgunblaðinu í gær: „Verzlunarmennirn-
ir koma með til muna nákvæmari útfærslu á sínum hug-
myndum. Þeir leggja til grundvallar, að samkeppnisstöð-
unni verði ekki raskað.“ Þetta vekur vonir um að hér verði
ekki endilega langvarandi, hörð og skaðleg átök á vinnu-
markaði, eins og margt hefur bent til að undanförnu, að
kynni að vera nánast óhjákvæmilegt.
Hins vegar kemur í ljós, þegar kröfur Verzlunarmannafé-
lags Reykjavíkur eru skoðaðar, að gera þarf vissar breyting-
ar á þeim til þess að markmiðum um stöðugleika í efnahags-
lífinu verði náð. Ef þær kaupbreytingar, sem VR leggur
til leggjast á taxtakaup hjá þeim og öðrum, er fyrirsjáan-
legt að raunverulegar launahækkanir verða langt umfram
það, sem atvinnulífið þolir. Öðru máli gegnir hins vegar,
ef þær kaupbreytingar, sem felast í tillögum VR, koma til
viðbótar greiddum launum. Þá er líklegt að raunhækkun
launa verði nær því, sem þjóðarbúskapurinn getur staðið
undir. Með slíkri breytingu eiga kröfur VR að geta orðið
grundvöllur nýrra kjarasamninga, sem tryggja áframhald-
andi stöðugleika í atvinnu- og efnahagslífi.
SAMKEPPNII
BIFREIÐASKOÐUN
NÝTT bifreiðaskoðunarfyrirtæki, Aðalskoðun hf. í Hafn-
arfirði, hefur starfsemi í dag, en einkaréttur Bifreiða-
skoðunar íslands hf. til aðalskoðunar bifreiða var afnuminn
fyrir rúmu ári. Nokkur samkeppni hefur ríkt í endurskoðun
bíla undanfarin ár.
Aðalskoðun hf. hyggst keppa við Bifreiðaskoðun, bjóða
betri þjónustu og 6% lægra verð. Því ber að fagna og má
búast við að neytendur njóti góðs af samkeppninni.
Hins vegar er langt frá því að hinu nýja fyrirtæki séu
sköpuð eðlileg samkeppnisskilyrði. Samkeppnisráð vakti á
síðasta ári athygli á því að mikil eiginfjármyndun hefði átt
sér stað hjá Bifreiðaskoðun íslands í skjóli einkaleyfisvernd-
ar. Þetta telur ráðið að raski samkeppnisstöðu hugsanlegra
keppinauta Bifreiðaskoðunar.
Þá benti samkeppnisráð á að það hlyti að teljast óeðli-
legt að ráðuneytisstjóri dómsmálaráðuneytisins væri stjórn-
arformaður Bifreiðaskoðunar, þar sem slíkt hlyti að vekja
tortryggni hjá keppinautunum. Eignarhald á Bifreiðaskoðun
íslands, þar sem ríkið á 50% hlut, vekur jafnframt að
mati sarnkeppnisráðs upp spurningar um það hvort þessi
stóri eigandi beini viðskiptum sínum fremur til Bifreiðaskoð-
unar en keppinauta hennar.
Þegar Bifreiðaskoðun íslands var breytt í hlutaféiag
árið 1988 var markmiðið að spara og hagræða í ríkisrekstr-
inum, en gamla Bifreiðaeftirlitið hafði verið baggi á ríkis-
sjóði. Nú er þessu markmiði náð. Tvö önnur markmið, sem
ríkisvaldið ætti að tryggja, þ.e. jöfn samkeppnisskilyrði
fyrirtækja og virk samkeppni, sem skilar neytendum kjara-
bótum, eru hins vegar ekki tryggð með núverandi fyrir-
komulagi.
Stjórnvöld hljóta því að huga að því að bregðast við
áðurnefndri gagnrýni og skapa eðlileg samkeppnisskilyrði
í bifreiðaskoðun. Eðlilegast er að ríkið selji hlut sinn í Bif-
reiðaskoðun íslands.
GERVIHNATTAÖLD
ÞRÁTT FYRIR bann íranskra stjórnvalda við gervihnattasjónvarpi munu án efa margir íranir taka gervihnattasjónvarp fram yfir rikisfjölmiðilinn.
ifta Ahrif af
himnum
L
EITARFLUGVELARNAR
sveimuðu yfir Teheran í
íran í síðustu viku í leit að
nýjustu ógninni við
íslömsku byltinguna. A jörðu niðri
sveipuðu borgarbúar netum og dúkum
í felulitum yfír hlutina sem stjórnin
er svo ósátt við. Klerkastjórnin hefur
áður sagt myndbandstökuvélum og
myndbandstækjum stríð á hendur en
hefur nú snúið sér að gervihnattasjón-
varpi. íranska þingið hefur samþykkt
bann við því að eiga gervihnattadiska
til að koma í veg fyrir þau áhrif sem
sjónvarpsefnið kann að hafa á hinn
almenna borgara.
Eigendur gervihnattadiska hafa um
einn mánuð til þess að taka þá niður.
Byltingarvörðurinn fylgist með úr lofti
og af láði, reiðubúinn að framfylgja
banninu. Fáir eiga hins vegar von á
því að það hafi einhver áhrif þegar
til lengri tíma er litið, írönsk yfirvöld
hafa ekki getað fylgt eftir banninu
við myndbandstækjunum og gervi-
hnattaþróunin er einfaldlega óstöðv-
andi.
Gagngerar breytingar
Stjórnvöld geta lokað landamærum
sínum, lokað fyrir símtöl til útlanda,
brennt bækur og komið í veg fyrir
dreifingu erlendra dagblaða. Þau geta
hins vegar ekki komið í veg fyrir send-
ingar um gervihnetti, nema þeir sem
stjórna dagskrá sjónvarpsstöðvanna
gangi í lið með þeim. Ástæðan er sú
að til þess að trufla útsendingar um
gervihnött þarf að trufla sendingar á
mun fleiri tíðnisviðum en
t.d. ef um útvarpssending-
ar er að ræða. Til þess
þarf svo flókinn tækjabún-
að að það er talið nær
ómögulegt. _________
Óttinn við áhrif gervi-
hnattasjónvarpsins er skiljanlegur.
Konfúsíus, Múhameð og Marx hafa
hingað til haft mest áhrif á hugsunar-
hátt Asíubúa en nú koma fjölmiðlajöf-
urinn Rupert Murdoch og starfsbræð-.
ur hans í þeirra stað, senda efni sem
mun ýta undir gagngerar breytingar
í fjölmennustu álfu heims.
Móttökudiskar setja nú þegar svip
sinn á Ho Chin Minh-borg í Víetnam,
eitt af síðustu vígjum kommúnismans.
Og í frumskóginum á landamærum
Tælands og Búrma geta skæruliðarn-
ir stillt á alheimsþjónustu BBC, þó
að þeir hafi hvorki síma, símbréf né
telex.
ofan
Gervihnattasjónvarpið hefur valdið byltingu í þróun-
arríkjum. Einræðisstjórnir reyna að spyrna við fótum
en ekkert virðist hafa við tækniframförunum.
Tæknin ber
sigurorð af
reglugerðum
íbúar smáþorps á Indlandi rífast
hástöfum um ágæti hinna ýmsu
sjampótegunda sem þeir hafa séð
auglýstar í gervihnattasjónvarpi,
þrátt fyrir að þeir hafí ekki aðgang
að rennandi vatni.
„Þetta er frábært. Þetta hefur aldr-
ei áður verið gert; að bjóða upp á
óhlutdrægar, ábyrgar fréttasending-
ar, lausar við tilfinningahita, á arab-
ísku,“ segir Charles Richards, yfir-
maður fréttaþjónustu BBC fyrir Mið-
Austurlönd sem nýlega hóf göngu
sína.
Mismikil hrifning
Ekki er víst að hinir ýmsu konung-
ar, emírar, lífstíðarforsetar og aðrir
leiðtogar séu eins ánægðir með fram-
tak BBC og þau áhrif sem
óritskoðaðar fréttir hafa á
þegna þeirra.
Fréttir af atburðum líð-
andi stundar kunna að
_________ höfða meira til fólks en
yfirvöld kunna að meta og
kvikmyndir og tónlistarmyndbönd ná
til þeirra sem ekki hugnast fréttir.
Þá er einnig ástæða fyrir einvalda til
að hafa áhyggjur af því að gervi-
hnattatæknin gerir útlendingum ekki
aðeins kleift að senda fréttir og Ma-
donnu-myndbönd til lokaðra landa,
heldur einnig fréttir frá þeim.
Nýjasta dæmið um þetta er frétta-
flutningurinn af eyðileggingu og
dauða almennra borgara og barn-
ungra hermanna í Grosní í Tsjetsjníu,
sem kann að varða veginn að falli
Borísar Jeltsíns Rússlandsforseta.
Fréttasendingar þaðan eru sönnun
þess að flytja má fréttir frá guðsvoluð-
ustu og afskekktustu stöðum heims.
„Það sem nú á sér stað í Grosní er
sönnun þess að Rússar hafa ekki átt-
að sig á möguleikum hinnar nýju
tækni og að þeir hafa enga stjórn á
henni,“ segir Nik Gowing, fréttastjóri
hjá Rás 4 í Bretlandi, en hann hefur
rannsakað áhrif tækninnar.
Margþætt áhrif
Það sem verra er, ástandið getur
aðeins versnað fyrir þá valdhafa sem
vilja koma í veg fyrir að neikvæðar
myndir berist frá landi þeirra og séu
svo sendar þangað aftur í fréttatím-
um. Rússar geta ekki eða vilja ekki
gera stóran gervihnattadisk, sem not-
aður er til að senda hryllingsmyndir
frá Tsjetsjníu, óvirkan.
Ekki mun langur tími líða
þar til hægt verður að
senda myndir um símalín-
ur, sem gerir yfirvöldum
nær ómögulegt að stöðva
þær.
Áhrif gervihnattasjónvarpsins eru
ekki aðeins pólitísk og siðferðileg, það
kann einnig að verða til þess að yfir-
völd neyðist til að bæta eigið sjón-
varpsefni og fréttaflutning. Þeim
verður nauðugur einn kostur að sýna
efni sem höfðar til fleiri. Dæmi um
þetta er íranskur brandari um mann
sem hringir á sjónvarpsverkstæði.
„Getið þið hjálpað mér? Það er klerk-
ur fastur í sjónvarpinu mínu og ég
get ekki losnað við hann!“
Þegar rætt er um áhrif gervihnatta-
sjónvarps má ekki einblína á pólitísk
áhrif. Geysilega mikið er í húfi fyrir
þá sem komast fyrstir inn á þann
gríðarlega stóra auglýsingamarkað
sem Asía er.
Miklu máli skiptir að hafa í huga
hver markaðurinn er. AfTF-sjónvarps-
stöðin gætir þess að sýna ekki Asíubú-
um öll þau myndbönd sem sjálfsögð
þykja í Evrópu. Jafnvel fjölmiðlajöfur-
inn Rupert Murdoch, sem á stærstu
sjónvarpsstöðina sem sendir um gervi-
hnött til Asíu, fer afar varlega á þeim
markaði, þrátt fyrir að hann sé þekkt-
ur fyrir baráttuanda en ekki var-
færni. „Þegar allt kemur til alls mun
tæknin bera sigurorð af stjórnmála-
mönnum og reglugerðum. Það gerðist
í Bandaríkjunum og í Bretlandi. Við
sjáum það eiga sér stað um allan
heim,“ segir hann kokhraustur.
Ritskoðaðar
gervihnattaútsendingar
Asíubúum tókst hins vegar það sem
öllum öðrum hefur mistekist, að gera
Murdoch, svarinn óvin ríkisafskipta,
að besta vini ríkisstjórna. Murdoch
hefur náð samningum við kínversk
yfírvöld um nokkurs konar ritskoðun
efnisins. Fjölmiðlaveldi hans sendir
út á fjórum opnum rásum auk einnar
stöðvar sem ruglar útsendingar sínar.
Þeir sem eiga diska verða að láta
skrá þá eða láta fjarlægja þá. Þetta
er gert til þess að vernda Kínveija
gegn „hnignandi hugmyndafræði og
borgaralegum lífsstíl". Murdoch
ákvað að hætta að sjónvarpa BBC
vegna harðra deilna þeirra við kín-
versk yfirvöld, sem voru ævareið yfír
umfjöllun BBC um Tíbet, vinnubúðir
Kínveija og einkalíf Maós formanns.
CNN er því eina fréttastöðin sem
Kínvetjar ná og til þess að hafa not
af henni verða menn að kunna ensku.
Yfirvöld hafa skipað hótelum og öðr-
um þeim sem hafa gervihnattadiska
að aftengja þá þegar von er á óþægi-
legri umfjöllun, svo sem í tilefni þess
að fimm ár voru fyrir skömmu liðin
frá atburðunum á Torgi hins himn-
eska friðar. Murdoch á nú í frekari
viðræðum við kínversk stjórnvöld um
áskriftarsjónvarp sem þau
geta tekið úr sambandi ef
þeim fellur ekki tiltekið
efni og gefur Murdoch
einkarétt á aðgangi að
kerfinu. Vilji aðrir komast
inn á sjónvarpskerfið verð-
ur það að vera í gegnum hans fyrir-
tæki.
Þarna liggur hundurinn grafinn.
Fjölmiðajöfrar framtíðarinnar hafa
ekki sömu markmið og eigendur blaða
hér áður fyrr. Tilgangurinn er að
ekki að hafa áhrif og beijast fyrir
réttlæti heldur gróðavon. Hætt er við
að með því að kynna íbúum þróunar-
landanna menningu iðnríkja í formi
skyndifæðu sé verið að koma á nýrri
tegund þrældóms. í stað þess að fylgja
venjum og hefðum þjóða sinna verði
menn ofurseldir lífsháttum Vestur-
Ianda.
Byggt á: The Daily Telegraph
„Það er klerk-
ur fastur í
sjónvarpinu"
FÖSTUDAGUR 13. JANÚAR 1995 2T
Kjarakröfur verkalýðsfélaga að líta dagsins ljós
Alþýðusamband
Vestfjarða
„Flóa-
bandalagið"
Landssamband
verslunarmanna
Kennara- /
félögin
LAUNALIÐUR Lánskjaravísitala LAUNABÆTUR SKATTAMÁL
Aðrar stjórn-
valdsaðgerðir
SERMAL
Almenn launahækkun
7% á alla kaupliði.
Mánaðaiiaun hækki að
lágmarki um 10 þús. kr.
Breytt reiknilíkan vísitöl-
unnar svo hækkun launa
valdi ekki margfeldis-
áhrifum á vísitöluna.
Desemberuppbót verði
20.349 kr. fyrir fullt starf
og orlofsuppbót verði
8.000 kr.
Skattleysismörk hækki
í 60.655 kr. og tekju-
skattsprósenta lækki
verulega.
Jöfnun orkuverðs og
átak ti! að auka atvinnu.
Atvinnuréttindi fisk-
verkafólks, breytingar á
löndunarsamningum
o.ft.
Allir iaunaflokkar hækki
um 10.000 kr. Lægsti
taxti verði 50.000 kr.
Lánskjaravísitalan verði
afnumin. Til vara að
miðað verði við
framfærsluvísitölu.
Starfsaldurshækkunum
hraðað, tilfærslur úr
lægri í hærri launaflokka
o.fl.
Hækkun skattleysis-
marka. Skattgreiðandi
nýti persónuafslátt
maka að fullu.
Átak við skuldbreytingar
í húsnæðiskerfinu.
Sérstakt átak til að auka
atvinnu.
Ymis mál varðandi lönd-
unarsamninga, olíu-
stöðvarsamninga, samn-
inga hlaðmanna o.fl.
Launahækkanir í 3 á-
föngum. Samanlögð
meðaltalshækkun á 2
ára samningstíma 8,29%
Tenging launavísitölu
við lánskjaravísitölu
verði afnumin.
Breytingar á röðun I launaflokka, laun
hækki um 4 launaflokka í áföngum
og endurskoðun starfsheitaröðunar.
Metið til um 25% launahækkunar.
Skattar á launþega verði
ekki hækkaðir, ef svig-
rúm skapast þá verði
þeir lækkaðir.
Lán í húsbréfakerfinu
verði lengd í 35 ár. Efna-
hagsbati verði notaður
til að fjölga störfum.
Krafa um starfsgreina-
samning, breytingar á
skilgreindum vinnutíma,
hvíldartima, orlofi o.fl.
Áhersla á breytta skilgreiningu
á vinnutíma og kennsluskyldu
í tengslum við umbætur í
menntamálum.
Samiðn
Starfsmannaf.
ríkisstofnana
Félag íslenskra
símamanna
Starfsmanna-
félagið Sókn
Starfsmanna-
félag Reykjavíkur
Verkalýðsfélag
Húsavíkur
Verkalýðs-
félagið Eining
Rafiðnaðar-
samband íslands
Félag íslenskra
leikskólakennara
Ákv. kröfur ómótaðar en
vilja fella niður lægstu
taxta og færa kauptaxta
að greiddu kaupi.
Lánskjaravisitalan verði
endurskoðuð eða
afnumin.
Orlofs- og desember-
uppbót verði hækkuð.
Lækkun skatta af
launatekjum, Afnám
tvisköttunar á lífeyri.
Atak í atvinnumálum,
hækkun atvinnuleysis-
bóta, vextir verði
lækkaðir.
Kjarasamningar aðildar-
félaga samræmdir,
samið verði um afkasta-
hvetjandi launakerfi o.fl.
Allir launaflokkar hækki
um 9.000 kr. Lægstu
launaflokkar felldir niður.
Lánskjaravísitalan verði
endurskoðuð svo breyt-
ingar á launum hafi ekki
áhrif á hana.
Skattleysismörk verði að
jafngildi sömu og 1988 og
felld verði niður tvísköttun
á lífeyrissjóðsgreiðslum.
Kjör atvinnulausra verði
bætt og velferðarkerfið
ekki skert.
Starfsmat verði tekið upp
og ný röðun I launaflokka
Þrepahækkanir ráðist af
starfs- og/eða Irfaldri.
Allir launataxtar hækki
um 10.000 kr. og lægstu
launaflokkar felldir niður.
Lánskjaravisitalan verði
endurskoðuð.
Starfsmenn fái 13.
mánuðinn greiddan.
Skattleysismörk hækki
og verði að jafngildi
sömuog1988.
Allir launaflokkar hækki
um 10.000 kr.
Öll grunnlaun hækki um
10.000 kr. Sérstök áhersla
á hækkun lægstu launa og
tryggingu kaupmáttar.
Breyting á kjörum og
vinnutíma vaktavinnu-
fólkso.fl.
Launaþrepahækkanir
ákvarðist af Iff- og /eða
starfsaldri o.fl.
Lífaldursnegla gildi í öllum launaflokkum, endur-
skoðun á röðun í launaflokka, átak i starfsmennt-
un, endurskoðun á reglum um réttindi og skyldur
verði lokið áður en gengið verður frá kjarasamningi.
Kaupmáttur launa aukinn
verulega, ekki sett fram
ákveðin tala um lág-
markslaun.
Tengsl launa við láns-
kjaravisitölu verði
afnumin.
Desemberuppbót hækki
í 13.000 kr. og oriofs-
uppbót í 12.000. Launa-
uppbót hækki verulega.
Skattleysismörk hækki í
74 þús. Tvísköttun lífeyris
verði afnumin. Fjár-
magnstekjuskatti komið á
Vextir lækkaðir og láns-
timi tengdur. Aukið fjár-
magn í atvinnuskapandi
verkefni.
Aukin starfsfræðsla fyrir
ófaglærða, kauptrygg-
ingarsamningur
fiskvinnslufólks o.fl.
Lægstu laun hækkuð og
kaupmáttur tryggður.
Hærri launabætur til
hinna lægst launuðu.
Lánskjaravísitala verði
afnumin.
Orlofsuppbót og
desemberuppbót verði
hækkaðar.
Skattleysismörk verði hækkuð,
tvísköttun á lífeyri afnumin,
ónýttur persónuafsláttur maka
yfirfæranlegur að fullu.
Veikindaréttur betur
tryggður og dögum
vegna veikinda bama
verði fjólgað.
Almenn launakrafa sett
fram í tengslum við
viðræður milli
landssambanda.
Lægstu laun verði ekki
undir 80.000 kr.
Launaflokkar samræmdir og neðstu 3-4
launaflokkar felldir niður. Breytt skilgrein-
ing launaflokka og krafa um stjómunar-
álögur og álag á viðkomandi launaflokka.
Kröfur á hendur
stjómvöldum settar
fram í viðræðum milli
landssambanda.
Ymis réttindi haldist við gjaldþnot eða sam-
drátt í fyrirtækjum, kröfur um réttindi til að
sækja námskeið, aðgerðir vegna undirverk-
takastarfsemi, útköll verði 4 timar o.fl.
Starfsheitaröðun verði
endurskoðuð.
Launað námsleyfi 19 mánuði eftir 12 ára starf og
endurskoðun varðandi þátttöku f námskeiðum, viðvera
á vinnustað styttist eftir 50 ára aldur, stofnaður verði
vísindasjóður, aukið framlag í starfsmenntunarsjóð o.fl.
Áhersla á krónutölu-
hækkun lægstu launa
KJARAKRÖFUR verkalýðsfélaga og
landssambanda þeirra vegna komandi
kjarasamninga líta nú dagsins ljós
hver á fætur annarri en kjarasamning-
ar nánast allra stéttarfélaga í landinu urðu laus-
ir um áramót. Fram að þessu hefur kjarasamn-
ingagerðin farið fram á vettvangi einstakra stétt-
arfélaga eða landssambanda en viðræður hafa
einkum snúist um sérmál einstakra félaga við
viðsemjendur. Hins vegar hefur sú skoðun verið
ráðandi að viðræður um sameiginleg mál, sér-
staklega þau sem snúi að stjórnvöldum, fari fram
á vettvangi landssambanda eða heildarsamtak-
anna.
Félögin eru mjög mislangt komin við frágang
kjarakrafna sinna og þær sem komnar eru fram
eru um margt ólíkar þótt samstaða virðist um
nokkur stór mál.
Flest félög vilja breyta lánskjaravísitölu
Það virðist vera sameiginlegt með þeim kröf-
um sem fram hafa komið að sérstök áhersla er
lögð á hækkun lægstu launa og að kaupmáttur
þeirra launa sem samið verði um verði tryggð-
ur. Mörg félög hafa sett fram kröfu um krónu-
töluhækkun launa í stað krafna um prósentu-
hækkanir og er krafan um 10.000 kr. hækkun
mjög áberandi. Einnig virðast flest félög sam-
mála um að gera verði breytingar á lánskjara-
vísitölunni þótt útfærslurnar séu mismunandi.
Verkalýðsfélögin sem standa að Alþýðusam-
bandi Vestfjarða og Verslunarmannafélögin riðu.
á vaðið á almenna vinnumarkaðinum við kynn-
ingu á heildstæðri kröfugerð. Kröfur þessara
aðila voru kynntar viðsemjendunum í vikunni og
í kjölfarið lögðu svo Dagsbrún, Hlíf og Verka-
lýðs- og sjómannafélag Keflavíkur, „Flóabanda-
lagið“, fram sameiginlega kröfugerð.
Samið verði til eins eða tveggja ára
ASV vill almenna launahækkun upp á 7% og
að mánaðarlaun hækki að lágmarki um 10. 000
kr. Verslunarmenn vilja launahækkanir í þremur
áföngum samtals 6.400 kr. á tveggja ára samn-
ingstíma og að laun undir -90.000 kr. hækki
sérstaklega. Verkalýðsfélögin þrjú vilja 10.000
kr. hækkun allra launataxta en eru einnig með
kröfu um 50.000 kr. lágmarkslaun og hækkanir
allra launaflokka til samræmis vi það, auk starfs-
aldurshækkana og fleiri breytinga. Kennarafé-
lögin hafa krafist breytinga á launaflokkum sem
báðir samningsaðilar hafa metið til 25% hækkun-
ar. Ýmis önnur félög sem sett hafa fram ákveðn-
ar kröfur um launahækkanir krefjast einnig
breytinga á launaflokkum og starfsaldurshækk-
ana, en ekki er vitað hvað sú breyting þýðir til
viðbótar beinum launakröfum þeirra.
Kröfugerð verslunarmanna miðast við að gerð-
ur verði samningur til tveggja ára en fæst verka^i*
lýðsfélög hafa lýst jafn ákveðið til hversu langs
tíma skuli samið. Formaður Hlífar hefur sagst
vilja semja til 8-12 mánaða og í kröfugerð
Verkalýðsfélags Húsavíkur er krafist samnings
til eins ár. „Aríðandi er að samið verði fyrir
kosningar í vor. Verkafólk getur ekki beðið leng-
ur eftir því að fá lagfæringu á sínum kjörum.
Eðlilegt er að samið verði til skamms tíma þar
sem ekki er vitað hvaða ríkisstjóm verður við
völd eftir kosningar,“ segir í kröfugerð félagsins.
Sameiginleg mál á borð heildarsamtaka
í þeim samanburði sem hér birtist eru tekin
saman nokkur helstu atriði í kröfugerð félaga
opinberra starfsnianna og innan ASÍ sem blaðinu
er kunnugt um. í mörgum tilfellum hafa forystu-
menn einstakra félaga tekið undir kröfur sem'
fram hafa komið á hendur stjórnvöldum en vilj-
að að samið verði um þau í gegnum landssam-
bönd eða á vettvangi heildarsamtakanna, og því
er þeirra ekki getið í kröfugerð viðkomandi fé-
laga. Jafnframt hafa talsmenn ýmissa félaga
sagst vilja bíða með að setja fram ákveðnar töl-
ur um launahækkanir.