Morgunblaðið - 24.01.1995, Qupperneq 1

64 SIÐUR B
19. TBL. 83. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Stríðið í Tsjetsjníju á nýtt stig
Bardagamir
færast út
fyrir Grosní
Grosní. Reuter.
RÚSSAR sendu í gær liðsauka til Grosní, höfuðstaðar Tsjetsjníju, og rúss-
neskir embættismenn sögðu að Tsjetsjenar væru farnir að veita minni
mótspymu í borginni. Rússnesku hersveitimar beina nú sjónum sínum að
mikilvægum stöðum utan höfuðstaðarins og bardagamir í uppreisnarhérað-
inu virðast því vera að komast á nýtt stig, að sögn hemaðarsérfræðinga.
Reuter
Harmur í ísrael
Sjónvarpsframleiðandi Reuters,
Gleb Btjanskíj, kvaðst hafa séð 150
herbíla, meðal annars brynvarða
liðsflutningabíla, aka inn í Grosní
úr norðri og 40 bílar til viðbótar
hefðu komið með lestum. Taiið var
að Rússar væru að búa sig undir
lokaatlöguna gegn leyniskyttum í
borginni og hermönnum, sem þjálf-
aðir eru til skyndiárása.
Hernaðarsérfræðingar sögðu að
árásir Rússa á skotmörk utan við
Grosní um helgina og í gær bentu
til þess að bardagarnir væru að
komast á nýtt stig. Markmið slíkra
árása væri að draga úr getu Tsjetsj-
ena til að stunda skæruhernað með
því að uppræta vígi þeirra og eyði-
leggja vopnabirgðir.
Sérfræðingarnir spá því að
Tsjetsjenar muni stunda langvinnan
skæruhernað frá fjöllunum í grennd
við Grosní. Fréttastofan Ítar-Tass
sagði að hópar uppreisnarhermanna
væm á leið frá Grosní suður á bóg-
inn. Tsjetsjenar væru einnig að
safna liði í byggðum austast í hér-
aðinu.
Sérfræðingarnir segja að rúss-
nesku hersveitirnar verði enn ber-
skjaldaðri í bardögum utan Grosní.
Skriðdrekar þeirra og stórskota-
vopn komi að minni notum í skæm-
hernaði, einkum á fjöllunum.
„Herinn ætlar ekki að elta upp-
reisnarmennina upp fjöllin. Hann
mun bíða eftir góðu sumarveðri,"
sagði Pavel Felgengauer, varnar-
málasérfræðingur rússneska dag-
blaðsins Sevodnja. „Hersveitirnar
verða í langan tíma í Tsjetsjníju."
Þjóðverjar hóta að hætta
efnahagsstuðningi
Evrópusambandið hvatti til þess
í gær að endi yrði bundinn á bardag-
ana í Tsjetsjníju og að viðræður
yrðu hafnar um frið. Þjóðveijar,
helstu bandamenn Rússa á Vestur-
löndum, hótuðu að hætta að veita
Rússum fjárhagsaðstoð nema
blóðsúthellingamar yrðu stöðvaðar.
„Ef svo fer fram sem horfir verða
fjárfrestingar afturkallaðar og vita-
skuld fjárhagsstuðningurinn einn-
ig,“ sagði Klaus Kinkel, utanríkis-
ráðherra Þýskalands, eftir viðræður
við starfsbróður sinn í Rússlandi.
Jegor Gajdar, leiðtogi Valkosts
Rússlands, stærsta flokksins á rúss-
neska þinginu, sagði að stríðið í
Tsjetsjníju myndi ekki aðeins kosta
Rússa mörg mannslíf heldur einnig
valda þeim miklum efnahagslegum
skaða. Hætta væri á að verðbólgan
færi úr böndunum og seðlabankinn
þyrfti að hækka vexti í um 200
prósent á næstunni.
NÍTJÁN ísraelar, sem Iétu lífið
í tveimur sjálfsmorðssprenging-
um í Netanya í miðhluta ísraels
á sunnudag, voru bornir til graf-
ar í gær. Átján hinna látnu voru
hermenn á aldrinum 18-24 ára.
Mikil reiði ríkir í Israel vegna
þessa og hafa forseti landsins og
stjórnarandstæðingar krafist
þess að friðarviðræðum við
Frelsissamtök Palestínu verði
frestað. ísraelsk stjórnvöld sögð-
ust hins vegar myndu halda þeim
áfram. íslömsku hryðjuverka-
samtökin Jihad lýstu ábyrgðinni
á hendur sér og segja tvo liðs-
menn sína hafa látist í sprenging-
unum. Á myndinni hafa foreldrar
eins fórnarlambanna fleygt sér
ofan á gröf sonar síns.
Sarajevo
Bláar
leiðir
opnaðar
Sarajevo. Reuter.
SIR Michael Rose lét í gær af starfi
yfirmanns herafla Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ) í Bosníu í gær. Er hann
kvaddi Sarajevo skýrði hann frá því
að deiluaðilar hefðu undirritað nýja
víðtæka samninga um útfærslu
vopnahlés sem tók gildi á nýársdag.
Rose sagði horfur betri nú en
áður að deiluaðilar í Bosníu, fulltrú-
ar stjórnarinnar í Sarajevo annars
vegar og Bosníu-Serbar hins vegar,
sneru að samningaborði.
I gær hefðu þeir samþykkt að
svokallaðar „bláar aðflutningsleið-
ir“ til Sarajevo yrðu opnaðar nk.
föstudag, bæði fyrir flutninga með
hjálpargögn og almenna umferð.
Sömuleiðis hefðu þeir ákveðið að
skiptast á um 600 föngum í vik-
unni og skiptast á liðsforingjum til
að samhæfa innbyrðis samskipti
deiluaðilanna.
Rose sagði þessar ákvarðanir
renna frekari stoðum undir vopna-
hléð og sér virtist sem báðir aðilar
litu á það sem raunhæft tækifæri
til þess að öðlast varanlegan frið.
Þrýsta á um samninga
Aukinn þungi er að færast í til-
raunir fimmveldanna til þess að fá
Bosníu-Serba og múslima að samn-
ingaborði. Charles Thomas, fulltrúi
Bandaríkjastjórnar í fimmvelda-
hópnum, ræddi í gær og fyrradag
við leiðtoga þeirra í Pale og
Sarajevo. Fulltrúar annarra ríkja í
hópnum koma til Sarajevo í dag.
Bandarískur embættismaður
sagði, að Bosníu-Serbar segðust nú
tilbúnir til að koma til samninga
og nota friðaráætlun fimmveldanna
sem samningsgrundvöll. Þeir hafa
áður hafnað áætluninni svo og korti
um skiptingu Bosníu, sem gerði ráð
fyrir því að þeir fengju yfirráð á
49% landsins. Nú eru þeir sagðir
tilbúnir að gera breytingartillögur
við kortið og jafnvel skiptast á
svæðum, að sögn embættismanns-
ins. Vandinn sé hins vegar sá, að
þeir vilji helst ekkert láta í staðinn.
---:—♦ » ♦-----
Dregið úr
hallanum
New York. Daily Telegraph.
TVEIR rafmagnsstólar verða meðal
ríkiseigna sem senn verða boðnar
upp í New York til þess að afla
ríkinu tekna til þess að draga úr
fjárlagahalla.
Búist er við hörðu kapphlaupi um
stólana á uppboði en talið er að
a.m.k. 250.000 dollarar fáist fyrir
hvorn þeirra.
Þeir voru notaðir til að taka um
700 manns af h'fi í fangelsum í New
York frá 1890 til 1963.
George Pataki nýkjörinn ríkis-
stjóri hefur einsett sér að innleiða
aftur dauðarefsingu. Aftaka færi
þó fram með lyfjagjöf og því verða
engin not fyrir rafmagnsstólana.
Knúið á stjórnina/21
Telja nýjar upplýsingar veita O.J. Simpson fjarvistarsönnun
Atök um nýjan vitnisburð
I.ns AiurnliK Rnnfpr
Los Angeles. Reuter.
RÉTTARHÖLD í máli bandarísku íþrótta- og
sjónvarpshetjunnar O. J. Simpsons áttu að
hefjast í gær í Los Angeles en komust ekki
af stað vegna deilna um formsatriði og ný
gögn. Saksóknari fór í upphafi fram á, að
þeim yrði frestað um viku svo embættið gæti
metið vitni og ný sönnunargögn sem veijend-
ur Simpsons lögðu fram á síðustu stundu í
gær.
Nokkrum stundum áður en réttarhald skyldi
hefjast nefndu veijendurnir til sögunnar 34
ný vitni, sem saksóknaraembættið hafði ekki
heyrt á minnst áður.
Lance Ito dómari gaf til kynna, að það
væri honum ekki að skapi að fresta réttarhald-
inu, en þegar síðast fréttist lá úrskurður hans
ekki fyrir.
Þó hafnaði hann kröfu veijendanna um að
nefna 24 af vitnunum 34 til sögunnar í upp-
hafsræðum sínum. Bandarískar rannsóknir
benda til þess að þessar ræður hafí mest áhrif
á kviðdómendur og afstaða þeirra gagnvart
sakborningi ráðist fyrst og fremst af þeim.
UPPHAF réttarhaldanna. Carl Douglas,
einn af verjendum Simpsons, hefur orðið.
Veijendur Simpsons sökuðu ennfremur
rannsóknarlögreglustjórann Mark Fuhrman
um að hafa leynt upplýsingum úr yfirheyrslum
á Rosu Lopez, vinnukonu nágranna Simpsons,
sem er mikilvægt vitni í málinu. Hún hafi
sagst hafa séð bifreið Simpsons við heimili
hans á sama tíma og lögreglan telur hann
hafa verið að fremja morð í þriggja kílómetra
fjarlægð. Hér geti því verið um fjarvistarsönn-
um að ræða sem leitt gæti til sýknunar.
Veijendurnir héldu því fram, að Fuhrman
hefði sleppt þessum vitnisburði úr skýrslu sinni
vegna andúðar á blökkumönnum og fordóma
í garð hjónabanda fólks af ólíkum litarhætti.
Virtist tilgangurinn með málflutningi veijand-
anna hafa verið að fá Ito dómara til að leyfa
þeim að halda því fram við vörn sína að Fu-
hrman væri haldinn kynþáttafordómum og
hann hefði hugsanlega falið blóði drifinn
hanska á heimili Simpsons sem passaði við
annan sem fannst á morðstaðnum.
Ito féllst á, að veijendurnir gætu spurt
Fuhrman um kynþáttaskoðanir hans er hann
bæri vitni í réttinum en bannaði þeim að víkja
að þessu atriði í upphafsræðum sínum.
Simpson er gefið að sök að hafa myrt fyrr-
verandi eiginkonu sína Nicole og ástmann
hennar Ronald Goldman. Hann hefur neitað
sakargiftum.