Morgunblaðið - 05.02.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 5. FEBRÚAR 1995 19
Fyrirtæki sem nota ofangreind tölvupóstskerfi geta tengst isgátt,
sem sér um allar umbreytingar milli kerfa. Hægt er að tengjast
tölvupósti Internets, fyrirtækjum erlendis með X.400 og skipum
úti á sjó með Inmarsat gervihnattakerfinu. SKlMA,
„Ekki virðist hvarfla að ráðamönnum að
banna hinu opinbera að fara út í samkeppn-
isrekstur fyrr en aðskilnaður hef ur átt sér
stað. Þvert á móti virðist afstaðan vera sú
að leyfa þessum aðilum að byggja upp sam-
keppnisrekstur í þægilegu samlífi við vernd-
uðu starfsemina og skilja síðan á mili þegar
uppbyggingu er loksð, áhægttan að baki og
einkaaðilar liggja jafnvel ívalnum.M
rafmagnsverfræðinni greip ég
tækifærið,“ segir hún. „Síðan fór
ég í University of Minnesota og
lauk mastemámi þaðan. í fram-
haldsnáminu lagði ég einkum
áherslu á tölvusamskipti."
Að námi loknu kom hún heim
og réðst fjótlega til IBM á íslandi
þar sem hún starfaði við tölvusam-
skipti. „Starfið fólst í að setja upp
kerfi og veita fyrirtækjum ráðgjöf
í tölvutengingum, sem voru að
byggjast upp á þessum tíma. Eitt
verkefnið var til dæmis að byggja
upp alþjóðanet IBM hér á landi.
Sá bakgrunnur kemur því að mikl-
um notum við það sem ég er að
fást við núna.“
Tölvupóstur á milli fyrirtækja
Algengt er að fyrirtæki notist
við tölvupóst innanhúss, en ísgátt
framlengir tölvupóstkerfið út úr
húsinu og veitir áfram til annarra
fyrirtækja.
Að sögn Dagnýjar kemst enginn
til að lesa textann þegar hann flyst
á milli fyrirtækja nema þeir sem
sitja við skjáina hvor sínu megin.
„Það tekur skeyti aðeins örskots-
stund að fara í gegnum tækin.“
- Textinn verður sem sagt ekki
að skrá sem geymist í ísgátt?
„Nei, ekki nema þegar um er
að ræða aðgang að pósthólfi. Þeg-
ar tölvupóstskerfi tengjast ísgátt
kemur skeyti inn og fer strax út
aftur.“
Dagný segir að tölvupóstskerfi
hafi verið að byggjast upp hægt
og rólega og margir séu farnir að
reiða sig á þessa tegund boðmiðl-
unar vegna hagræðingar sem í
henni felist. „Þetta kemur að hluta
í staðinn fyrir fax, símtöl eða bréf-
póst,“ segir hún.
Næsta skref að sögn Dagnýjar
verður að bjóða upp á aukna þjón-
ustu þannig að hægt verði að senda
fax og telex í gegnum póstkerfíð.
Hún bendir jafnframt á að þægi-
legra geti verið að fá upplýsingar
beint inn á tölvu, því ekki þurfi
að slá þær inn á nýjan leik ef vinna
eigi frekar með þær.
ísgáttin fór af stað í mars í fyrra
og hefur markaðssetning og kynn-
ing þess verið stærsta verkefni
Skímu á árinu. „Þegar ísgáttin
byijaði buðum við aðgang fyrir tvö
útbreiddustu tölvupóstskerfin. Nú
getum við veitt aðgang að jsgátt-
inni fyrir sjö tegundir af
tölvupóstskerfum, sem eru svotil
öll kerfi sem eru í notkun.
Við bjóðum einnig fyrirtækjum
að leggja upplýsingar inn í Isgátt-
ina þannig að önnur fyrirtæki geti
notfært sér upplýsingarnar. Geta
notendur til dæmis sótt gengis-
skráningu Seðlabankans eða
skattatöflu ríkisskattstjóra þegar
þeim hentar. Notendum gefst einn-
ig kostur á að vera í áskrift að
upplýsingum eins og þessum og
eru breytingar sendar með tölvu-
pósti um leið og þær gerast.“
Tölvupóstur til togara
Grunnuppbygging Isgáttar er
X.400 kerfi sem er alþjóðlegur
staðall fyrir tölvupóstsamskipti.
Er fyrirtækið tengt erlendum
X.400-kerfum, þar sem fyrirtæki
bjóða sams konar þjónustu. Auk
þess tengist ísgátt Interneti og
Inmarsat gervihnattakerfinu sem
samskipti skipa fara í gegnum.
„Þannig geta fyrirtæki á sjó og
landi verið í tölvupóstsamskiptum.
Fram að þessu hafa Inmarsat-sam-
skipti við skip ekki gengið með
íslensku eins og þeir vita sem til
þekkja. Um þessar mundir leitum
við leiða til að koma íslenskum
stöfum inn og erum bjartsýn á að
það takist. Verður þessi breyting
til mikilla bóta fyrir þá sem nota
þessa samskiptaleið."
Tenging tölvupóstsnotenda Is-
gáttar við Internetið takmarkast
við tölvupóstssamskipti, enda telur
Dagný það einna eftirsóknarverð-
ast fyrir fyrirtæki. „Samt hefur
verið mikil vakning fyrir öðru sem
er á netinu og mikil forvitni að
finna út hvað þar er að finna. Við
bjóðum ekki almenna þjónustu
ennþá en við erum að undirbúa að
opna almennan Internetaðgang og
þá til að byija með fyrir þá sem
eru í póstkerfunum,“ segir hún.
í samkeppni við Skýrr og P&S
Þau fyrirtæki sem bjóða upp á
póstmiðlun eru auk Skímu, Skýrr
og Póstur og sími. Aðspurð um
hvernig litlu einkafyrirtæki hefði
dottið í hug að fara í samkeppni
við þessa tvo risa, svararði Dagný
að því væri öfugt farið og hin fyrir-
tækin hafi farið í samkeppni við
Skímu. „Þegar ísgátt opnaði í
mars buðu hvorki Póstur og sími
né Skýrr upp á þessa þjónustu,"
segir hún og bætir við að bæði
fyrirtækin hafi boðið upp á annars
konar þjónustu. „P&S bauð til
dæmis upp á þjónustu eins og póst-
hólf og X.400, en fyrirtækin urðu
sjálf að koma sér upp dýrum teng-
ingum sem umbreyta skeytum, á
staðlað form eins og t.d. X.400.“
Dagný bendir á að tölvusam-
skipti, hugbúnaðargerð og önnur
tölvuþjónusta byggist núorðið mun
meira á þekkingu og góðum hug-
myndum en stærð og fjármagni.
Þá skipti máli að hafa hæfileika
og vilja til að hlusta á viðskiptavin-
inn og vera reiðubúinn að aðlaga
þjónustuna að þörfum hans. „Lítil
einkafyrirtæki eru oft nær mark-
aðnum og viðskiptavinum en stóru
ríkisfyrirtækin. Þau eru sveigjan-
legri, bregðast hraðar við og eru
þjónustusinnaðri. Á meðan sam-
keppnin við risana tvo er háð á
þessum forsendum hef ég alls enga
ástæðu til að óttast. En það sem
ég óttast er að þeir haldi verð-
skránni óeðlilega lágri vegna þess
að þeir geta notað tekjur af vernd-
aðri starfsemi eða noti búnað og
starfsfólk grunnþjónustunnar í
samkeppnisþjónustunni.“
Mikil blaðaskrif urðu í ágúst
síðastliðnum milli Skýrr og Skímu
í kjölfar þess að Samtök íslenskra
hugbúnaðarfyrirtækja og Skima
höfðu hvort. um sig sent Sam-
keppnisstofnun erindi vegna erf-
iðrar samkepnisstöðu gagnvart
Skýrr. í úrskurði Samkeppnisráðs
í ágúst sl. mælti ráðið fyrir um
fjái'hagslegan aðskilnað á milli
samkeppnisþjónustu Skýrr og ann-
ars reksturs félagsins.
- Hafíð þið fundið breytingar á
markaðnum eftir að úrskurðurinn
var birtur?
„Það hefur komið fram að Skýrr
er að undirbúa breytingu á rekstri
fyrirtækisins í hlutafélag. Það er
ágætt í sjálfu sér, því þá greiða
þeir sömu opinberu gjöld og fyrir-
tækin almennt, en það er ekki svar
við skipuninni um aðskilnað."
Hið opinbera fylgi reglum
Dagný kveðst vonast til að Sam-
keppnisstofnun fylgi úrskurðinum
eftir, svo og ráðuneytin sjálf. Henni
fínnst súrt í broti að ráðuneytin
sýni ekki opinberum stofnunum og
fyrirtækjum aðhald að fyrra
bragðiJVIálinu sé ekki sinnt.fyrr
en það sé komið á borð Samkeppn-
isstofnunar. „Opinber fyrirtæki
eiga sjálf að haga sér í samræmi
við lögin og ráðuneytin að gæta
þess að starfsemin sé innan eðli-
legra marka.“
Dagný bætir við að því miður
gerist það of oft að ráðherrar og
starfsmenn ráðuneyta verði tals-
menn þeirra stofnana og fyrir-
tækja sem undir þá heyra í stað
þess að vera málsvarar almennings
og einkframtaksins. „Það ætti
flestum forstjórum ríkisstofnana
og -fyrirtækja, ráðherrum og
starfsmönnum ráðuneyta að vera
orðið ljóst að núverandi samkeppn-
isráð tekur hart á málum og vill
íjárhagslegan eða jafnvel algjöran
aðskilnað milli verndaðrar starf-
semi og þeirrar sem rekin er í sam-
keppni við einkaaðila. Samt þráast
menn við. Ekki virðist hvarfla að
ráðamönnum að banna hinu opin-
bera að fara út í samkeppnisrekst-
ur fyrr en aðskilnaður hefur átt
sér stað. Þvert á móti virðist af-
staðan vera sú að leyfa þessum
aðilum að byggja upp samkeppnis-
rekstur í þægilegu samlífí við
vernduðu starfsemina og skilja síð-
an á milli þegar uppbyggingu er
lokið, áhættan að baki og einkaað-
ilar liggja jafnvel í valnum."
P&S og Skýrr útverðir
Dagný bendir jafnframt á at-
hyglisverðan þátt í samkeppni á
íslenska upplýsingamarkaðinum.
„Póstur og sími og Skýrr eru út-
verðir þessa markaðar. Til dæmis
situr P&S að öllu símkerfinu sem
tölvusamskiptin byggja á. Skýrslu-
vélar eru á hinum endanum með
öll opinber gögn á sinni könnu.
Þarna á milli er í raun það svigrúm
sem einkaaðilar hafa til að bjóða
upplýsingaþjónustu á sviði tölvus-
amskipta. P&S og Skýrr líta hins
vegar svo á að það sé eðlileg út-
víkkun á grunnþjónustu þeirra að
sækja inn á þetta svið og hafa
þegar seilst ansi langt.“
Dagný segir að einkaaðilar á
upplýsingamarkaðnum þurfi ekki
aðeins að glíma við P&S og Skýrr
sem keppinauta heldur þurfí þeir
einnig á þjónustu þeirra að halda.
„Ef við fáum til dæmis hugmynd
sem tengist gagnaflutningsnetinu
X.25 eða háhraðaneti P&S verðum
við að ráðfæra okkur við samkepn-
isaðila okkar hjá P&S. Á sama
hátt reka Skýrr kerfi fyrir opin-
bera aðila sem ég hef hug á að
bjóða notendum Isgáttar aðgang
að. Þar sem þeir eru rekstraraðili
kerfisins fer málið strax í farveg
til Skýrr.
Af þessum ástæðum er mjög
erfitt að athafna sig nema að
ákveðnu marki án þess að þeir
fylgist mjög vel með því sem við
erum að gera.“
Dagný tekur annað fyrirtæki
sem dæmi, NAT, en það hyggst
fara út í GSM-farsímaþjónustu.
„Það, ásamt fýrirtækjum sem vilja
veita virðisaukandi netþjónustu
eða upplýsingamiðlun, stendur
frammi fyrir því að þurfa að byggja
upp sitt kerfi í samvinnu og sam-
keppni við Póst og síma um allt
land. Aðstöðumunurinn vegna
grunnþjónustunnar er alveg greini-
legur. Með aðskilnaði væri þetta
úr sögunni.“
Dagný kveðst þó ekki hafa veru-
legar áhyggjur af samskiptum sín-
um við þessi tvö fyrirtæki einmitt
núna, því að mörgu öðru sé að
hyggja. „Það er ótrúlegur vöxtur
í tölvusamskiptum og margt
spennandi að gerast. Tækifærin
leynast víða og það sem gildir er
að kunna að grípa þau.“
Páskatilboð
Heimsferða
t
fra 39.900
W.—or. mc
1
pr. mann
Bókaðu a
tilboðsverðinu
meðanenner\au ^||t a$ fy||aSt UIT1 páskaiia
Tryggðu þér frábæran aðbúnað í friinu og njóttu þess að dvelja á nýjum gististöðum
Heimsferða í sól og hita um páskana. Nú eru páskaferðirnar að seljast upp. Tryggðu þér
því sæti meðan enn er laust.
Kanarí
Brottför 5. apríl - 17 dagar
Kr. 55.900 pr. mann,
m.v. hjón me& 2 börn, 2ja-14 ára.
Kr. 69.700 pr. mann,
m.v. 2 í stúdió, Green Sea.
Frábær a&búnabur á Kanarí
Benidorm
Brottför 11. apríl - 12 dagar
• Kr. 39.900 pr mann
m.v. hjón me& 2 börn, 2ja-l 1 ára.
Kr. 49.900 pr. mann,
m.v. 2 í íbú&, El Faro íbúðarhóteli&.
Clæsilegur nýr glstista&ur, El Faro
Þjónusta:
• Líkamsrækt. Farþegar Heimsferöa fá frítt
tvisvar í viku.
• Sjónvarp og sími.
• Gufubab.
• Veitingasta&ur.
• Bar.
• Móttaka er opin allan sólarhringinn.
• Kvöldskemmtanir öll kvöld.
• Þvottahús
HEIMSFERÐIR
Flugvallaskattar og forfallagjöld:
Kr. 3.660 fyrir fullorðin, kr. 2.405 fyrir barn,
e kki innifalin I veröi ferðar
Austurstræti 17, 2. hæö,
sími 562 4600
Þjónusta:
• Stor sundlaug.
• Tennisvöllur.
• Móttaka opin allan sólarhringinn
• Leiktæki fyrir börnin.
• Veitingastaöur.
• Bar.
• Skemmtidagskrá á kvöldin.
• Þvottahús.
• Verslun.
Sumarbæklingurinn
kemur 12. febrúar