Morgunblaðið - 05.02.1995, Qupperneq 20

20 SUNNUDAGUR 5. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
KVIKMYNDIR/Sambíóin sýna stórmyndina Wyatt Earp með þeim Kevin Costner, Denn-
is Quaid og Gene Hackman í aðalhlutverkum. Myndin fjallar um ævi fógetans harð-
snúna sem fyrir löngu er orðinn ein af þekktustu persónum Villta vestursins
Æviferill
goðsagnar
GOÐSAGAN um Wyatt Earp
er ein af þekktustu sögum
Villta vestursins, en þessi harð-
snúni laganna vörður var uppi á
einum mestu róstutímum Banda-
ríkjanna. Kevin Costner leikur
Wyatt Earp í samnefndri stór-
mynd leikstjórans Lawrence
Kasdan, en Costner er einnig einn
af framleiðendum myndarinnar.
Ungur að árum lærði Wyatt
Earp af föður sínum að ekkert
skipti meira máli en fjölskylda
manns og framganga réttlætisins.
A þeim umbrotatíma í sögu
Bandaríkjanna sem leiddi hann
frá vemduðu umhverfi fjölskyld-
unnar til óheflaðra lifnaðarhátta
Villta vestursins breyttist Earp
úr saklausum dreng og ungum
manni með ævintýraþrá í harð-
gerðan laganna vörð. Á leiðinni
til þess að verða goðsögn í lifanda
lífi toguðust stöðugt á í honum
ævintýraþráin og skyldan gagn-
vart fjölskyldunni sem hann hafði
í hávegum, en óhagganlegt trygg-
lyndið sem hann sýndi bræðrum
sínum færði honum bæði fölskva-
lausa hamingju og að lokum
ómældan sársauka.
Earp-fjölskyldan var aðeins ein
af mörgum sem freistuðu gæf-
unnar í óbyggðum Ameríku með
það í huga að setjast þar að og
skjóta rótum. Það var ekkert í
fortíð Wyatts sem gaf til kynna
að hann yrði einhver skelfilegasta
skytta vestursins og síðan sá lag-
anna vörður sem vakti hvað mesta
ógn. Þvert á móti benti flest til
þess að hann myndi feta í fótspor
föður síns og afa og verða lög-
fræðingur eða dómari.
För Wyatts frá kornökrunum í
Iowa til lögleysunnar sem við-
gekkst í vestrinu gekk ekki áfalla-
laust. Hann var kvæntur æskuást-
DENNIS Quaid fer með
hlutverk spilasjúka tann-
læknisins Doc Holliday.
inni sinni, lagði stund á laganám
og var ákveðinn í því að dveljast
í Missouri og stofna þar fjöl-
skyldu. En skyndilegt dauðsfall
hinnar kornungu konu hans svipti
honum á þá braut sem hann gat
ekki snúið af. Hann settist fyrst
að í Wichita, síðan í Dodge City,
þá Kansas og loks Tombstone í
Arizona. Wyatt hafði bræður sína
með í för og ætlaði hann í fyrstu
að leggja stund á viðskipti með
WYATT Earp öðlaðist fljót-
lega frægð fyrir að vera
harður í horn að taka.
þeim og byija lífið upp á nýtt. í
Kansas giftist hann annarri konu
sinni, Mattie, en þar bar hann í
fyrsta sinn stjörnu fógeta. Öðlað-
ist hann fljótlega frægð fyrir að
vera harður í horn að taka á sviði
löggæslunnar, og í Kansas hófst
vinátta hans og Doc Holliday
(Dennis Quaid), sem var tann-
læknir og forfallinn fjárhættuspil-
ari. Skömmu síðar kvæntist Wy-
att svo þriðju konunni, en það var
glæsileg ævintýramannsekja að
nafni Josie.
Margir töldu Doc Holliday vera
hættulegan og kaldrifjaðan morð-
ingja, en hann varð einn traust-
asti bandamaður Wyatts og sá
eini utanaðkomandi sem gekk til
liðs við þá Earp-bræður í al-
ræmdri viðureign við bófaklíkur
tvær, sem átti sér stað í O.K.
Corral. Þar var um að ræða byssu-
bardaga sem átti rætur að rekja
til hefndarþorsta og þykir hann
eitt klárasta dæmið um lagavörslu
í Villta vestrinu. Viðureign þessi
tryggði Wyatt Earp ódauðleika í
sögu Bandaríkjanna sem fulltrúa
hinna harðsnúnu og öguðu manna
Villta vestursins sem komu skikki
á upplausnarástandið sem þar
ríkti, en fyrir það varð hann að
gjalda dýru verði, þar sem bræður
hans féllu í valinn. í kjölfar bar-
dagans breytti Wyatt Earp svo um
lífsmáta og reyndi upp frá því að
lifa í sátt við sáran bræðramissinn.
í Wyatt Earp eru fjöldi þekktra
andlita í aðalhlutverkum sem
aukahlutverkum. Sem fyrr segir
leikur Dennis Quaid Doc Holliday,
en með annað stórt hlutverk fer
Gene Hackman, sem leikur Nic-
holas Earp. Þá fer Isabella Rossel-
ini með veigamikið hlutverk og
sömu sögu er að segja um þá
Mark Harmon, Michel Madsen,
Bill Pullman og JoBeth Williams.

v’-
'' WtBP »

EARP-bræðurnir halda uppi löggæslu á róstutímum Villta vestursins.
KEVIN Costner hefur ekki aðeins skipað
sér sess sem einn vinsælasti leikari sam-
tímans í Hollywood, heldur er hann einn-
ig óskarsveðlaunahafi sem framleiðandi
og leikstjóri stórmyndarinnar Dances
with Wolves, sem hann gerði 1990. Vann
myndin til sjö óskarsverðlauna, meðal
annars fyrir bestu leiksljóm og sem besta
mynd ársins.
í Wyatt Earp tekur Costner á nýjan
leik höndum saman við leikstjórann Lawr-
ence Kasdan, en hann var framleiðandi
The Bodyguard sem Costner lék í á móti
Whitney Houston, en Kasdan skrifaði
einnig handritið að þeirri mynd. Samstarf
þeirra félaga byijaði hins vegar þegar
Costner fór með hlutverk í The Big Chill,
sem Kasdan leikstýrði. Þáttur Costners í
myndinni lenti hins vegar á gólfinu í
klippiherberginu.
Costner hefur leikið í mörgum aðsókn-
armestu myndum síðasta áratugar, og
má þar m.a. nefna JFK, Robin Hood og
Field of Dreams. Hann er fæddur í Kali-
forníu þar sem hann útskrifaðist úr
menntaskóla með viðskiptafræði sem að-
algrein, en fljótlega að loknu námi hóf
hann leiklistarnám í kvöldskóla. Costner
sást fyrst á hvíta tjaldinu árið 1981 í
mynd sem hét Shadows Run Black og
næstu ár lék hann hlutverk í myndunum
Night Shift og Chasing Dreams og fór
með smárullu í myndinni um ævi leikkon-
unnar Frances Farmer, árið 1983, þar sem
Jessica Lange var í aðalhlutverki. Arið
1983 fór hann með aðalhlutverk í Stacy’s
Knights. Allt fram yfir gerð þeirrar mynd-
ar vann Costner aukavinnu sem sviðssljóri
Costner og
Kasdan
saman á ný
í kvikmyndastúdíói til að hafa í sig og á.
Mynd Lawrence Kasdan, Big Chill, var
ákveðið bakslag á ferlinum árið 1983 því
þar sluppu atriði með honum ekki í gegn-
um klippingu. Kasdan gaf Costner þó síð-
ar tækifærið sem réð úrslitum fyrir hann,
það bauðst í vestranum Silverado og
myndin American Flyer fylgdi í kjölfarið
og eftir næstu mynd þar á eftir, The
Untouchables, var farið að tala um Kevin
Costner sem stórstjörnu. Ótalin eru aðal-
hlutverk hans í No Way Out, Bull Durham
og Revenge. í Perfect World þar sem
Costner fór með aðalhlutverk á móti Clint
Eastwood fór hann svo í fyrsta sinn með
hlutverk skúrks í kvikmynd.
Um þessar mundir er svo Costner að
beijast við að koma saman dýmstu kvik-
mynd allra tíma, Waterworld, en búist er
við að hún verði frumsýnd síðar á þessu
ári.
Sískrifandi frá unga aldri
Nafn Lawrence Kasdan er að finna sem
einn handritshöfunda þriggja af mest
sóttu kvikmyndum allra tíma, en það eru
myndimar Raiders of the Lost Ark, The
Empire Strikes Back og Retum of the
Jedi. Þá á hann að baki fimm kvikmyndir
sem hann hefur leikstýrt auk þess að vera
höfundur handrits, en það em Body Heat,
The Big Chill, Silverado, The Accidental
Tourist og Grand Canyon.
Strax á unga aldri vaknaði áhugi Kas-
dans á skapandi skrifum og var hann
hvattur óspart áfram á þeirri braut. Hann
stundaði nám við Michigan-háskóla í ensk-
um bókmenntum og síðar lauk hann meist-
aragráðu í kennslufræðum, en síðan tóku
við fimm ár þar sem hann starfaði sem
textahöfundur á auglýsingastofu í Detro-
it. Samhliða því skrifaði hann kvikmynda-
handrit án afláts sem hann reyndi að selja
og það tókst honum í sjöttu tilraun og
var þar um að ræða handritið að The
Bodyguard. Næsta handrit hans, Contin-
ental Divide, rataði svo á hvíta tjaldið og
fór John Belushi með aðalhlutverkið í
þeirri mynd, en hún vakti athygli Steven
Spielberg sem kynnti Kasdan fyrir
George Lucas og var það upphafið að
samstarfi þeirra.
Fyrsta kvikmyndin sem Kasdan leik-
stýrði sjálfur var Body Heat með William
Hurt og Kathleen Turner í aðalhlutverk-
um, en þau voru þá nánast óþekkt. Síðan
hefur hver myndin fylgt í kjölfar annarr-
ar hjá þessum afkastamikla kvikmynda-
höfundi. Engin þeirra hefur hins vegar
notið jafn mikilla vinsælda og The Body-
guard, sem gerð var eftir fyrsta handrit-
inu sem hann seldi, en hún skilaði rúm-
lega 400 milljónum dollara í kassann.