Morgunblaðið - 19.04.1995, Qupperneq 1

88 SÍÐUR B/C/D
88. TBL. 83. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Gervihnatta-
diskarnir
fjarlægðir
Nikósíu. Reuter.
ÍRÖNSK yfírvöld hafa fyrirskipað
að frá og með næsta laugardegi
verði gervihnattadiskar teknir niður
af húsþökum þar í landi til að hamla
á móti vestrænni menningarinnrás,
að sögn Ali Mohammad Besharati
innanríkisráðherra.
Haft var eftir ráðherranum að
þetta væri gert til að vemda íslömsk
gildi fyrir vestrænni menningu.
Bannið myndi koma í veg fyrir að
slík „innrás úr vestri“ hefði áhrif á
írönsku þjóðina.
Besharati sagðist eiga von á því
að um 80% þeirra sem eigi gervi-
hnattadiska muni taka þá niður
sjálfviljugir. Löggæslumenn munu
sjá til þess að nýju reglugerðinni
verði framfylgt hjá hinum. Verða
eigendurnir sektaðir og diskarnir
gerðir upptækir.
Reuter
Frakkar hóta að draga
gæslusveitir frá Bosníu
París, Sarm’evo. Reuter.
FRAKKAR lögðu í gær til að örygg-
isráð Sameinuðu þjóðanna (SÞ)
samþykkti nýja ályktun um Bosníu
sem kvæði á um framlengingu
vopnahlés og nýjar tilraunir til þess
að stilla til friðar í landinu með
samningum.
Öryggisráðið fundaði fyrir luktum
dyrum í gær um ástandið í Bosníu.
Frakkar sögðu að grípa þyrfti til
nýrra ráðstafana af hálfu SÞ til þess
að vernda líf friðargæsluliða í land-
inu. Tveir franskir gæsluliðar voru
drepnir í Sarajevo sl. föstudag og
Iaugardag. Alain Juppe utanríkis-
ráðherra sagði í gær að flest benti
til þess að leyniskytta stjórnarhers-
ins hefði drepið annan þeirra. Edou-
ard-Balladur forsætisráðherra sagði
að Frakkar ættu ekki annarra kosta
völ. en kalla 4.500 gæsluliða heim
yrði vopnahléið, sem renna á út um
næstkomandi mánaðamót, ekki
framlengt og ráðstafanir gerðar til
að gæsluliðar gætu sinnt hlutverki
sínu með eðlilegum hætti.
Haris Silajdzic, forsætisráðherra
Bosníustjómar, sem lagðist gegn
brottför franskra gæsluliða, sagði
að með því yrðu banamenn gæslulið-
anna tveggja, sem vegnir voru úr
launsátri, verðlaunaðir. Gekk hann
út frá því að Bosníu-Serbar hefðu
verið að verki en síðar skellti Juppe
sökinni á morði annars gæsluliðans
á stjóm múslima.
Bosníu-Serbar héldu uppi skothríð
á flutningaleið til Sarajevo vestur
af borginni í gær og í fyrradag skutu
þeir á úthverfið Hrasnica, að sögn
fulltrúa SÞ. Þá var flutningaflugvél
á leið til Sarajevo snúið við í gær
er Bosníu-Serbar afturkölluðu loforð
um að skjóta ekki á hana. Áskilja
Serbar sér neitunarvald um ferðir
óvopnaðra flugvéla með óbreytta
borgara og hjálpargögn til og frá
Sarajevo.
Hátíðarhöld
undirbúin
Moskvu. Reuter.
MIKIL hátíðarhöld eru nú í
undirbúningi í Rússlandi til að
minnast þess að fimmtíu ár eru
liðin frá því að sigur vannst á
innrásarliði Þjóðveija. Unnu
verkamenn í gær við að koma
fyrir risavaxinni styttu í Sigur-
garðinum í miðborg Moskvu.
Viktor Tjernómyrdín forsætis-
ráðherra sagði í ræðu á ráð-
stefnu um þá lærdóma er draga
mætti af heiinsstyrjöldinni að
ekki mætti gleyma því mikil-
væga hlutverki sem Jósef Stal-
ín gegndi í styrjöldinni. Slíkt
væri ekki réttlátt, þar sem hon-
um hefði tekist að sameina íbúa
Sovétríkjanna á erfiðum tím-
um. Stalín hefur verið í ónáð í
Rússlandi í mörg ár og vakti
þessi athugasemd Tjernómyrd-
íns því mikla athygli þó að
hann hafi á öðrum stöðum í
ræðunni gagnrýnt einræðis-
herrann. Var ummælunum
um, sem voru fyrrum hermenn
er börðust í síðari heimsstyrj-
öldinni,
Grálúðusamningur
Pólitískt
hitamál
á Spáni
Madrid. Reuter.
SAMNINGUR Kanada og Evrópu-
sambandsins um grálúðuveiðarnar
við Nýfundnaland er orðinn að
miklu, pólitísku hitamáli á Spáni. Á
það einkum við um Galisíu, þaðan
sem flestir úthafsveiðitogararnir eru
gerðir út, en þar líta menn á sam-
komulagið sem uppgjöf og svik.
„Veik stjórn uppsker aðeins ósig-
ur og það er einmitt það, sem gerst
hefur,“ sagði Jose Maria Aznar, for-
maður Alþýðufylkingarinnar, og í
hafnarborginni Vigo í Galisíu eru
menn ævareiðir ríkisstjórninni.
Segja talsmenn útgerðarinnar, að
samningurinn jafngildi endalokum
spænska úthafsveiðiflotans og spá
því, að þúsundir manna muni missa
atvinnu sína í fiskiðnaðinum.
Boðað hefur verið til mikilla mót-
mæla gegn samningnum í höfuðstað
Galisíu, Santiago de Compostela, 29.
apríl.
■ Stefnumótandi samningur/20
Chirac í sókn
FLÓTTI virðist vera að koma
í lið stuðningsmanna Edouards
Balladurs forsætisráðherra
Frakklands. I gær gáfu þau
Charles Pasqua innanríkisráð-
herra og Simone Veil félags-
málaráðherra i skyn að þau
teldu líklegt að Jaeques Chirac
myndi sigra í fyrri umferð for-
setakosninganna, sem fram fer
á sunnudag. Balladur ítrekaði
í gær þá afstöðu að hann hygð-
ist hvetja stuðningsmenn sína
til að kjósa Chirac í síðari um-
ferð kosninganna ef hann yrði
undir í þeirri fyrri. Ekki er
leyfilegt að birta skoðankann-
anir síðustu vikuna fyrir kosn-
ingar og var síðasta könnunin
því birt nú um helgina. Sam-
kvæmt henni ætla 26,5% kjós-
enda að kjósa Chirac, 20,5%
Jospin og einungis 16,5%
Balladur. Á myndinni má sjá
Chirac á kosningafundi í borg-
inni Nantes í gær.
Tjernóbíl
Norskt
sauðfé enn
geislavirkt
Ósló. Morgunblaðið.
TÆPLEGA níu árum eftir
Tjernóbil-slysið eiga norskir
sauðfjárbændur enn í vand-
ræðum vegna geislavirkrar
mengunar sem barst yfir Nor-
eg vorið 1986.
Samkvæmt nýrri skýrslu frá
norska landbúnaðarráðuneyt-
inu varð að sérfóðra 64 þúsund
ær og lömb fyrir slátrun á síð-
asta ári. Var ástæðan sú að
sesíum-magn í kjötinu reynd-
ist fyrir ofan viðmiðunarmörk
stjómvalda.
Dýrar aðgerðir
Nam kostnaður vegna þess-
ara aðgerða 156 milljónum ís-
lenskra króna á síðasta ári.
Norsk stjórnvöld hafa lýst yfir
ánægju með aðgerðirnar og
segja enga hættu á að neyt-
endum sé boðið geislavirkt
kjöt.
Til samanburðar má geta
þess að sérfóðra varð 103 þús-
und ær og lömb í fyrra og 58
þúsund árið 1992. Þau svæði,
sem verst hafa orðið úti, eru
Heiðmörk, Upplönd, Nyrðri-
Þrændalög og Norðland.
Smalað fyrr
Til að draga úr geislavirkni
í kjötinu er fénu smalað saman
af beitarlöndum fyrr en venja
er og gefið sérfóður fram að
slátrun. í fóðrið er meðal ann-
ars bætt efnum sem draga í
sig geislavirknina hraðar en
ella hefði orðið. Þá hafa einnig
verið gerðar tilraunir með
lyfjagjöf að vori er gefið hafa
góða raun.
Geislavirkni veldur einnig
erfiðleikum í hreindýrarækt og
er talið að aðgerðir til að draga
úr henni sl. vetur hafi kostað
75 milljónir íslenskra króna.