Morgunblaðið - 29.04.1995, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐALFUNDUR LANDSVIRKJUNAR
Jóhannes Nordal um uppbyggingu orkufreks iðnaðar á ársfundi Landsvirkjunar
Nýr gróandi
eftir margra
ára kyrrstöðu
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
JÓHANNES Nordal flytur ræðu á ársfundi Landsvirkjunar.
„EFTIR margra ára kyrrstöðu í
þróun orkufreks iðnaðar hér á
landi virðist nýr gróandi vera í
lofti,“ sagði dr. Jóhannes Nordal,
stjómarformaður Landsvirkjunar,
á ársfundi fyrirtækisins í gær.
Jóhannes sagði að batnandi af-
koma fyrirtækja í orkufrekum iðn-
aði hvarvetna í heiminum ásamt
hagkvæmum skilyrðum til stækk-
unar stóriðjuvera, gæfí vafalaust
bestu og skjótvirkustu tækifærin
til þess að hefja að nýju þróun
orkufreks iðnaðar hér á landi.
Einnig skipti miklu máli, að nú
mætti í fyrsta skipti í sögu stór-
iðjumála hér á landi treysta á al-
menna og fordómalausa samstöðu
stjómvalda og almennings um
öfluga uppbyggingarstefnu á
þessu sviði.
í ræðu Jóhannesar kom fram
að síðustu þijú árin hefðu reynst
Fram kom í ræðu Halldórs Jóna-
tanssonar, forstjóra Landsvirkjun-
ar, á ársfundi fyrirtækisins í gær,
að til að anna þessum markaði
gerði Landsvirkjun ráð fyrir að
ráðast í framkvæmdir sem kosta
um 1.800 milljónir króna en þær
munu auka árlega afkastagetu
kerflsins um 540 gígavattstundir
á ári, sem bætist við umframorku
núverandi kerfís en áætlað er að
hún verði 700 GWst/ári árið 1997.
Ljúka 5. áfanga
Kvíslaveitu og
stækka Blöndulón
„Til að anna þessum markaði
gerir Landsvirkjun ráð fyrir að
Ijúka við byggingu fímmta áfanga
Kvíslaveitu, skipta um vatnshjól í
Búrfellsstöð og auka afl hennar
með því móti um 35 megavött og
stækka Blöndulón úr 220 gígalítr-
um í 400 gígalítra," sagði Halldór.
Hann vék einnig að hagkvæmn-
iathugun á byggingu sinkverk-
smiðju hér á landi sem áætlað er
að geti tekið til starfa í árslok
1998 en samtímis yrði núverandi
starfsemi Áburðarverksmiðjunnar
væntanlega hætt. Halldór sagði
að hægt væri að fullnaegja orku-
þörf sinkverksmiðju með stækkun
Búrfellsstöðvar 100 megavött
(MW) og byggingu 30 megavatta
Nesjavallavirkjunar ásamt há-
spennulínu milli Nesjavalla og
spennistöðvarinnar í Korpu en
áætlað er að þessar framkvæmdir
rekstri Landsvirkjunar mjög þung
í skauti og stjórn fyrirtækisins
hefði talið sér skylt að gæta ýtr-
asta aðhalds varðandi verðhækk-
anir og því litlar viðbótartekjur
fengist til. að standa undir þeirri
aukningu á afkastagetu, sem
gangsetning Blöndustöðvar hafði
í för með sér. Sagði hann að kapp
hafi verið lagt á hagræðingu í
rekstri og m.a. verið gerð rækileg
endurskoðun á skipulagi og verka-
skiptingu innan fyrirtækisins.
Nú væri hins vegar að koma
fram bati í þjóðarbúskapnum sem
hefði þegar haft nokkur áhrif til
hækkunar á tekjum Landsvirkjun-
ar á seinasta ári, einkum frá Jám-
blendifélaginu vegna batnandi af-
komu þess og frá ÍSAL vegna
tengingar raforkuverðs við verð á
áli, sem hækkaði ört á síðari helm-
ingi ársins.
myndu kosta alls um 7.100 millj.
kr. Halldór sagði að einnig væri
til athugunar hvort stækkun
Hrauneyj afossstöðvar um 70 MW
eða Sigöldustöðvar um 50 MW
kæmi til greina í stað stækkunar
Búrfells.
„Ennfremur er til athugunar
enn frekari stækkun ÍSAL sem
fæli í sér um 30 þúsund tonna
aukningu í afkastagetu á ári en
þyrfti um 500 gígavattstundir á
ári. Sú stækkun gæti komið í
rekstur á árinu 2.000 og væri
hægt að fullnægja hinni auknu
orkuþörf með byggingu 115 mega-
vatta virkjunar við Vatnsfell,"
sagði Halldór.
Pólitísk stefna um
sæstrengsútflutning
Finnur Ingólfsson iðnaðarráð-
herra ávarpaði ársfund Lands-
virkjunar og sagði að þó lægð
hefði verið í orkufrekum iðnaði á
undanfömum árum væru nú ýmis
teikn á lofti um bjartara ástand
framundan. Finnur sagði að við-
ræður við Alusuisse Lonza um
stækkun ÍSAL gæfi tilefni til nok-
kurrar bjartsýni. „Ekki er þó séð
fyrir hvort þeim viðræðum muni
ljúka með ákvörðun um stækkun
álversins," sagði hann. Finnur
sagði að tímabært gæti verið að
móta pólitíska stefnu um útflutn-
ing raforku um sæstreng þegar
niðurstöður hagkvæmniathugun-
ar, sem nú væri í gangi, lægju
fyrir síðar á þessu ári.
Má búast við ákvörðunum
um stækkun álvera
Vék Jóhannes að þeim kostum
sem uppi em í uppbyggingu orku-
freks iðnaðar hér á landi. Hann
sagði að flest benti til þess, að
fjárhagsstaða áliðnaðarins í heim-
inum væri nú að nálgast það stig
að framleiðslufyrirtækin hefðu
bolmagn til þess að ráðast í ný-
framkvæmdir eftir undanfarið
samdráttarskeið. „Fyrst í stað má
þó frekar búast við ákvörðunum
um stækkun eldri álvera, þar sem
góð aðstaða er fyrir hendi, en
bygging alveg nýrra álvera verði
DR. NIGEL Evans, forstjóri breska
ráðgjafarfyrirtækisins Caminus
Energy Ltd., flutti erindi um sam-
keppni í raforkuiðnaði á ársfundi
Landsvirkjunar í gær. Nigel Evans
sagði ljóst að Landsvirkjun ætti
allmikla viðskiptamöguleika á al-
þjóðavettvangi, með þátttöku í upp-
byggingu raforkuvera og tæknilegri
ráðgjöf.
Rök með og á móti samkeppni
á raforkumarkaðinum
Nigel Evans rakti rök með og á
móti því að komið verði á sam-
keppni á raforkumarkaði á íslandi.
Hann lagði áherslu á að óskynsam-
legt væri að koma á samkeppni í
raforkuiðnaði ef það yrði neytend-
um ekki til hagsbóta. Sagði hann
að ýmis rök mæltu með samkeppni
á íslenskum raforkumarkaði.
enn að bíða betri tíma,“ sagði Jó-
hannes.
Fjallaði hann um viðræður sem
hafnar eru við Alusuisse-Lonza
um stækkun álbræðslunnar í
Straumsvík og áhuga stjórnenda
íslenska jámblendifélagsins á að
hefja könnun á stækkun verk-
smiðjunnar með fjölgun bræðslu-
ofna, svo og að athugun á mögu-
leikum á framleiðslu magnesíum.
„Það er athyglisvert, að allar þess-
ar framkvæmdaáætlanir eiga það
sameiginlegt, að gert er ráð fyrir
því að nýta margvíslega aðstöðu,
sem fyrir er, svo sem hafnir, vegi
og háspennulínur,“ sagði Jóhannes.
„Einn möguleikinn er sá að hafa
samkeppnisútboð í sambandi við
nýjar virkjanir og önnur raforku-
mannvirki í landinu. Þótt nokkurn
tíma tæki að koma því á vegna
þess að nóg orka er fyrir hendi eins
og er, gæti það haldið niðri kostn-
aði við uppbyggingu nýrra mann-
virkja og virkað sem þak á núver-
andi raforkuverð," sagði hann og
nefndi auk þess möguleika á að
stofna nokkur fyrirtæki sem síðan
yfirtækju þær virkjanir sem fyrir
em.
Nigel Evans sagði einnig að
ýmis rök mæltu gegn því að sam-
keppni yrði komið á hér á landi.
Því fylgdi óhjákvæmilegur kostnað-
ur, auk þess sem raforkuverð á Is-
landi í dag væri mjög lágt, jafnvel
enn lægra en í Noregi. Því til viðbót-
ar mætti spyija hvort smæð ís-
Raforku-
verð ÍSAL
hækkar
STJÓRNENDUR Landsvirkjunar
gera ráð fyrir áframhaldandi bata
í afkomu fyrirtækisins í ár og á
næstu árum. í áætlunum fyrirtæk-
isins er gert ráð fyrir að rekstraraf-
koman verði um einum milljarði
króna hagstæðari á yfírstandandi
’ári en á síðastliðnu ári og að rekstr-
arhallinn lækki í samræmi við það
úr 1.491 millj. kr. í 540 millj. kr.
á þessu ári.
í ræðu Halldórs Jónatanssonar,
forstjóra Landsvirkjunar, á ársfundi
fyrirtækisins í gær, kom fram að
áætlanir gerðu ráð fyrir að hand-
bært fé úr rekstri á þessu ári verði
um 1.834 milljónir kr. Þar af er
ætlunin að veija 1.782 millj. kr. til
nettó lækkunar skulda sem myndi
þýða um 3,5%. lækkun langtíma-
skulda. í þessum áætlunum er gert
ráð fyrir að meðalverð til ÍSAL
hækki úr 13,22 mill á kílówattstund
í 17 mill/kWst, eða um 28,6% vegna
hækkandi álverðs, að því er fram
kom í máli Halldórs.
Tekjur Landsvirkjunar hækkuðu
á seinasta ári um 522 millj. kr. og
námu samtals 6.917 millj. Stafaði
það einkum af 1,6% aukningu í
rafmagnssölu og hækkun á meðal-
verði til almenningsrafveitna vegna
gjaldskrárhækkana. Þá hækkaði
meðalverð til ÍSAL um 5,2% á ár-
inu. Á þessu ári er gert ráð fyrir
að tekjur Landsvirkjunar aukist í
7.301 millj. kr.
Vaxtagjöld rúmír 3 milljarðar
I rekstrargjöldum Landsvirkjun-
ar á seinasta ári, sem námu 8.408
millj. kr., voru afskriftir stærsti lið-
urinn eða 3.324 millj, en vaxtagjöld
námu 3.099 millj. kr. og almennur
rekstrarkostnaður 1.985 millj. kr.
Afborganir lána námu 1.606 millj.
kr. nettó. Eigið fé Landsvirkjunar
nam 26,2 milljörðum um seinustu
áramót eða 33,2% af heildareign,
sem nam um 78,9 milljörðum.
Skuldir voru 52,7 milljarðar og þar
af voru 51,3 milljarðar lán til langs
tíma en langtímaskuldir fyrirtækis-
ins lækkuðu um 1.380 millj. kr. frá
fyrra ári.
Gert er ráð fyrir að framkvæmd-
ir á yfírstandandi ári verði með
minnsta móti og varið verði til
þeirra 49,1 milljón kr. en áætlað
er að veija 61,6 millj. kr. til virkjun-
arrannsókna á árinu, þar af 25,9
millj. vegna Jökulsár á Fjöllum og
Jökulsár á Brú og 21 millj. vegna
rannsókna á möguleika þess að
flytja út raforku um sæstreng.
lenska raforkumarkaðarins kæmi í
veg fyrir að raforkufyrirtæki, sem
ættu í samkeppni, næðu að þrífast.
í lok ræðu sinnar benti Nigel
Evans á að Alþjóðabankinn spáði
því að á næstu tíu árum þyrfti að
fjárfesta fyrir um 100 milljarða
bandaríkjadala árlega í nýjum orku-
verum fyrst og fremst í Suðaustur-
Asíu.
„Ljóst er að Landsvirkjun á all-
mikla möguleika á mörkuðum sem
eru að opnast um viða veröld. Fyrir-
tækið gæti komið ár sinni fyrir
borð með tvennum hætti. í fyrsta
lagi gæti það veitt tæknilega ráð-
gjöf í sambandi við vatns- og jarð-
gufuvirkjanir og í öðru lagi gæti
það tekið þátt í samkeppni um upp-
byggingu nýrra raforkumann-
virkja,“ sagði hann.
1.800 millj. kr. framkvæmd-
ir vegna stækkunar álvers
Enn frekari aukning á afkastagetu
ÍSAL fyrir árið 2000 er til athugunar
VERÐI af fyrirhugaðri stækkun álvers ÍSAL í Straumsvík um
62 þúsund tonna afkastagetu á ári er reiknað með hún verði
komin í rekstur á síðari hluta árs 1997. Er áætluð orkuþörf
stækkunarinnar um 924 gígawattstundir á ári (GWst/ári) og
er talið að forgangsorkuþörf ÍSAL gæti samtals aukist í rúm-
lega 1.000 gígawattstundir á árinu 1997.
Dr. Nigel Evans, forstjóri Caminus Energy Ltd.
Landsvirkjun á góða mögu-
leika á alþjóðamarkaði
Arnardalur, Brú, Lagarfoss,
Búðarháls, Urriðafoss
Orkuáætlun
Landsvirkjunar
til 2015 Kárahnúkar, Hraunaveita, Stækkun ”
Krðflu, Bjamarflag, Stafnsvðtn
Norðlingaölduveita \Nesjavellir2_
Sultartangi, Fljótsdalur
Stækkun Búrfells, Nesjavellir 1 \ stækkun Sæstrengur 1
StækkunBlðndulóns\
Aflaukning Búrfelli \
Kvislaveita, 5. áfangi \ Vatnsfell jf >->■»«*, tm.vw wun
Stækkun
Krðflu
TWst/ári
20
15
•10
2015