Morgunblaðið - 29.04.1995, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 29. APRÍL 1995 31
INGIBJORG
GUÐFINNSDÓTTIR
+ Ingibjörg Guð-
finnsdóttir
fæddist á Litlabæ í
Skötufirði 15. júlí
1906. Hún lést á
Sjúkrahúsi Bolung-
arvíkur 22. apríl
1995. Foreldrar
hennar voru hjónin
Halldóra Jóhanns-
dóttir, f. 3. júní
1870, d. 3. ágúst
1940, ættuð úr
Skagafirði og
Húnavatnssýslu, og
Guðfinnur Einars-
son, f. 22. janúar
1866, d. 4. desember 1920, frá
Hvítanesi í Ögursveit í Isa-
fjarðardjúpi. Þau hjón eignuð-
ust fimmtán börn, en níu kom-
ust til fullorðinsára. Þau eru
nú öll látin, en makar tveggja
lifa, þau Sigurgeir Sigurðsson
í Bolungarvik og Þorgerður
Einarsdóttir í Reykjavík. Ingi-
björg giftist 7. apríl 1928 Páli
Sólmundssyni, f. 12. september
1894 að Minni Garði í Dýrafirði
d. 15. júlí 1965, sjómanni og
verkamanni í Bolungarvík.
Synir þeirra Ingibjargar og
Páls voru: 1) Guðmundur Magn-
ús Pálsson, leikari, f. 22. ágúst
1927, d. 5. ágúst 1987. Eigin-
kona hans var Sigríður Hagalín
leikkona, f. 7. desember 1926,
d. 26. desember 1992, dóttir
þeirra er Hrafnhildur Hagalin.
Dóttir Sigríðar er Kristín Ól-
afsdóttir. 2) Guð-
finnur Pálsson, f.
22. apríl 1930, d.
sama dag. Kjör-
dóttir Ingibjargar
og Páls er Birna
Hjaltalín Pálsdótt-
ir, f. 9. júlí 1933,
húsmóðir í Bolung-
arvík. Maki hennar
var Vagn Margeir
Hrólfsson, sjómað-
ur, f. 25. apríl 1938,
d. 18. desember
1990. Börn þeirra
eru Ingibjörg, Soff-
ía, Hrólfur, Mar-
grét, Pálína, Haukur og Þórð-
ur. Fósturdóttir Ingibjargar og
Páls frá tveggja ára aldri er
Kristín Sigurðardóttir, Ijós-
móðir, systurdóttir Ingibjarg-
ar, f. 14. september 1935, maki
Benedikt Guðbrandsson, lækn-
ir, f. 13. júní 1933. Börn þeirra
eru Guðrún Inga og Guðbrand-
ur. Þegar Ingibjörg og Páll
byrja sinn búskap þá kom til
þeirra fósturbróðir Páls Bjarni
Gunnarsson, sjómaður, f. 13.
apríl 1916, d. 2. janúar 1982.
Kona hans var Stefanía Daní-
elsdóttir, f. 9. apríl 1915, d. 4.
júní 1979. Börn þeirra Runný,
Birna, Gunnar Sólmundur,
Bryiyólfur og Jóna.
Utför Ingibjargar fer fram
frá Hólskirkju í Bolungarvík í
dag, 29. apríl, og hefst athöfnin
kl. 14.00.
ÞEGAR ég kveð elsku ömmu mína
er margt sem kemur upp í hugann.
Allt frá því að ég fæddist í litla
herberginu í húsinu þeirra afa á
Holtastíg hef ég verið umvafin ást
hennar og umhyggju.
Ég var fyrsta barnabarn þeirra
og þeim tengjast æskuminningar
mínar flestar. Amma var alltaf já-
kvæð og stutt í léttleikann. Ógleym-
anlegt er mér þegar við fórum sam-
an í hennar fyrstu utanlandsferð,
hún komin yfir sjötugt, en þá flug-
um við til Danmerkur og ferðuð-
umst með rútu til Ítalíu. Einnig
allar ferðirnar okkar til Hesteyrar.
Amma kenndi mér margt, meðal
annars að lesa og draga til stafs.
Þegar amma hætti að geta búið í
húsinu sínu og flutti til mömmu og
pabba var ég svo heppin að fá að
flytja þangað með mína fjölskyldu.
Amma kom oft til okkar og nutu
dætur mínar þess mjög að vera í
kringum hana. Hún hafði þá þolin-
mæði sem börn þurfa og sat hún
oft og las fyrir þær, kenndi þeim
kvæði og spilaði við þær á spil. Það
var oft broslegt að sjá þegar þær
sátu með langömmu á milli sín við
að setja rúllur í hárið hennar og
punta hana. Þá heyrðist oft dillandi
hlátur ömmu.
Þó síðustu mánuði væri hún
hætt að þekkja fólkið sitt var ekki
að sjá að henni liði illa og var það
okkur mikil huggun. Vil ég fýrir
hönd fjölskyldu hennar allrar þakka
þá góðu ummönnun sem hún fékk
á sjúkrahúsinu í Bolungarvík.
Þegar ég kvaddi hana í síðasta
sinn, aðeins klukkutíma áður en hún
dó var enn sama ró og æðruleysi
yfir henni sem alla tíð hafði ein-
kennt hana. Að leiðarlokum vil ég
þakka elsku ömmu fyrir allt sem
hún var mér og minni fjölskyldu
óg bið góðan Guð að geyma hana.
Ingibjörg Vagnsdóttir.
Það kom ekki á óvart andlátið
hennar Ingu, frænku minnar. Á
föstudaginn langa leit ég til hennar
á sjúkrahúsinu í Bolungarvík. Hún
var falleg á koddanum, þar sem hún
lá í rúminu sínu. Mikil birta var
yfir fölu andlitinu, og gráa hárið
hennar fór vel. Hún varð ekki vör
við komu mína, en þegar ég tók í
hönd hennar, opnaði hún aðeins
augun og brosti. Mér hlýnaði um
hjartarætumar, og bað þess, að hún
þyrfti ekki lengi að bíða eftir að
kallið kæmi.
Ingibjörg var föðursystir mín, og
síðust Litlabæjarsystkinanna
fímmtán til að kveðja þennan heim.
Ég á margar ljúfar minningar
um hana Ingu frænku. Þegar ég
man fyrst eftir henni, áttum við
heima í svokölluðum Eyfirðinga-
búðum, sem voru þijú sambyggð
hús. Pabbi, mamma og við sjö
systkinin, móðuramma og dóttir
hennar áttum öll heima í innstu
búðinni. Inga og hennar fjölskylda
í miðbúðinni. Árni Árnason, sem
lengst var eini skrifstofumaður föð-
ur míns, bjó með sinni fjölskyldu í
þeirri ystu.
Við Guðmundur sonur Ingu vor-
um jafnaldrar og lékum okkur því
mikið saman. Guðmundur átti föð-
urafa, sem við systkinin öfunduðum
hann mikið af, vegna þess að við
áttum engan afa. En Guðmundur
leyfði okkur einnig að kalla hann
afa; Sóla afa.
Ég man eftir þegar hún Inga tók
hana Birnu frænku mína í fóstur.
Þegar við Guðmundur vorum sjö
ára, áttum við að gæta hennar, sína
vikuna hvort, og Inga lét sem ég
væri í vist hjá henni. Þau hjónin
tóku einnig aðra frænku mína í
fóstur, Kristínu. Guðmundur, Birna
og Kristín ólust því upp eins og
systkini og voru sólargeislarnir
hennar Ingu. Páll var einnig mikill
barnavinur. Hann dó 1965.
Hún Ingibjörg, frænka mín, var
falleg kona, björt yfirlitum og bros-
mild. Hún var mikill mannvinur,
mild og ljúf. Hún lagði góðum mál-
um lið og var félagslynd.
Ég starfaði með henni í kvenfé-
laginu Brautinni í áratugi. Þar
starfaði hún af alhug, og var gerð
að heiðursfélaga. Við félagskonur
kveðjum hana og þökkum henni
störfin.
Inga tók hveiju sem að höndum
bar með jafnaðargeði og æðruleysi.
Guðmund, einkason sinn, missti hún
árið 1987, langt um aldur fram.
Fósturdæturnar hafa ætíð látið sér
mjög annt um móður sína, og viljað
launa henni uppeldið, og Inga mín
heppin að eiga þær að.
Birna hefur ætíð verið búsett í
Bolungarvík og því í nábýli við
móður sína, en Kristín er gift og
búsett í Reykjavík.
MINNINGAR
Birna varð fyrir miklu áfalli þeg-
ar hún missti mann sinn og tengda-
son í sjóslysi 18. desember 1990.
Höggið var stórt - rétt fyrir jólahá-
tíðina. En samheldni flölskyldunnar
hefur ætíð verið mikil, og Birna
stóð eins og klettur. Saman héldu
þau hönd í hönd. Inga var þá flutt
til Birnu, enda orðin háöldruð. Það
var ánægjulegt að sjá hve Birna,
börn hennar og barnabörn voru góð
við Ingu ömmu. „Það er allt látið
eftir mér,“ sagði hún, þegar verið
var að klæða hana í falleg föt og
greiða hárið hennar, eða fara með
hana í smáferð.
Ánægjulegt ættarmót var haldið
í Skagafirði árið 1992. Á þetta
ættarmót mættu þær systur, Ingi-
björg og Margrét. Báðar nutu þær
þess að vera með frændliðinu, sem
var um 300 manns. Guðrún og
Margrét létust báðar á síðasta ári,
og nú bætist Inga í hópinn.
Hún á eflaust góða heimkomu,
þar sem Litlabæjarsystkinin fagna
henni. Við horfum á eftir þeim og
minnumst þeirra með hjartans
þökk.
Ég votta Birnu, Kristínu og böm-
um þeirra og Hrafnhildi, dóttur
Guðmundar, einlæga hluttekningu.
Hildur Einarsdóttir.
Fyrir örfáum dögum höfðum við
orð á því í fjölskyldunni, þar sem
við eyddum helginni í ró og næði
í fallegum bústað austur í sveit,
að senn færi að líða að því að alda-
mótakynslóðin liði undir lok. Við
rifjuðum upp það sem við, kynslóð-
in milli þrítugs og fertugs, höfðum
heyrt af frásögnum þeirra sem í
kringum okkur voru á uppvaxtarár-
unum af þessari kynsloð. Þessi
umræða var einkennilegur aðdrag-
andi þess að tæpum sólarhring síð-
ar fengum við fregnina af því að
elsku amma okkar Ingibjörg Guð-
finnsdóttir væri látin.
Inga-amma, þessi elska sem
ásamt manninum sínum og afa
okkar Páli Sólmundssyni, hafði
gefið okkur barnæsku með návíst
ömmu og afa. Ömmu og afa sem
voru meðal þeirra síðustu í þorpinu
sem höfðu hænsni í túngarðinum
kringum húsið og heimalninga á
vorin sem við fengum að gefa mjólk
úr pela. Það voru þau sem gáfu
okkur tengslin við fyrri kynslóðir,
þau voru aldamótakynslóðin sem
nú er að líða undir lok.
Þetta var fólkið sem hafði tekið
móður okkar Birnu í fóstur þegar
hún, aðeins viku gömul var send í
smörlíkiskassa úr tré til Bolungar-
víkur sem enn er varðveittur í
geymslunni heima. Dvölin átti að
verða tímabundin, en úr henni
teygðist, og þau Ingibjörg og Páll
gengu henni í foreldrastað. Þau
áttu fyrir einn son, Guðmund, sem
nú er látinn. Það gekk svo nærri
ömmu að koma þessum sólargeisla
þeirra í heiminn að minnstu mun-
aði að hennar eigið líf yrði í staðinn
tekið. Þeim auðnaðist þess vegna
ekki að eignast fleiri börn en tóku
þess í stað að sér tvö börn í fóstur
og það þriðja um tíma.
Okkur langar í auðmýkt og
djúpri þökk að minnast þessarar
yndislegu konu. Inga-amma og
Palli-afí bjuggu alla tíð, að minnsta
kosti alla okkar tíð, á Holtastíg 9,
í húsi sem átti sér langa sögu sem
amma sagði okkur oft. í húsinu
hafði meðal annars búið læknir sem
rak þar apótek og lúgan í eldhús-
hurðinni, sem að vísu var búið að
negla fyrir, var sönnun þess. í hús-
inu höfðu búið margar fjölskyldur,
sagði amma okkur, mun nægj-
usamari heldur en nútímafjölskyld-
an, þar sem margir deildu her-
bergi, jafnvel fleiri en ein fjöl-
skylda. Síðan var byggt við húsið.
Það var stóra stofan. Þar sváfum
við barnabörnin alltaf. Við skipt-
umst á að sofa hjá ömmu eftir að
hún varð ein, en Palli afi lést fyrir
aldur fram árið 1965. Amma bjó
því ein á Holtastígnum frá þeim
tíma. Stóra stofan var oft köld á
vetrum því ekki var einangrunin
mikil. Amma læddist þess vegna
nokkru áður en hún sendi okkur
til náða, og bjó um, en lagði sæng-
ina flata yfír ofninn í stofunni til
þess að hita hana, svo ekki yrði
eins kalt að leggjast upp í.
Amma breyttist eiginlega ekkert
allan þann tíma sem við munum
eftir henni. Hún var lágvaxin,
fremur dökk til augnanna, há kinn-
bein með lífsrúnir í andlitinu og
með sitt hvíta dúnmjúka hár sem
seinni árin var klippt rétt neðan
við eyrun og gerðu hana að meiri
dömu en hún kærði sig um að vera.
Áður fyrr vafðist það í löngum
fléttum um höfuð hennar. Það var
alltaf ævintýri að horfa á hana
flétta sig. Hún skipti hárinu í miðju
að aftan, fléttaði hratt í tvær flétt-
ur og sleit svo hár úr höfði sínu
og vafði enda fléttanna þannig að
þær röknuðu ekki. Við spurðum
hana oft hvort hún meiddi sig ekki.
Hún brosti þá bara blítt og hristi
höfuðið. Hún þreyttist seint á því
að segja okkur frá fyrri tíð. Hún
sagði okkur frá Gulu búðinni og
hún sagði okkur frá barnæsku sinni
i Hvítanesi. Hún sagði okkur frá
því þegar pabbi hennar drukknaði
fyrir augunum á þeim í brimi við
Hvítanes. Og hún sagði okkur sög-
una af móður sinni sem ætlaði til
skips norður í Skagafirði og sigla
með því til Kanada í leit að betra
lífí, en skipinu seinkaði, og hún
breytti för, fór þess í stað vestur
á fírði og hitti þá föður hennar.
Hún sagði okkur margt, margt
fleira sem greipt var inn í hugann
og sálina.
Amma var afskaplega glaðvær,
og það var auðvelt að fá hana til
að brosa. Hún gat verið föst á
meiningunni, en það var alltaf stutt
í hláturinn, sem oft náði yfírhönd-
inni þannig að tárin hrundu niður
kinnamar, og þá sagði hún: „Æ,
það er gott að geta gert að gamni
sínu!“
Þau amma og afí voru af hinni
sönnu íslensku alþýðustétt sem alla
tíð lagði hart að sér við vinnu. Afí
var verkalýðsfrömuður og var mik-
ill stuðningsmaður Hannibals heit-
ins Valdimarssonar. Amma vann
mestan hluta ævi sinnar í frysti-
búsi bróður síns, Einars heitins
Guðfinnssonar útgerðarmanns.
Hún lét sig ekki muna um að vinna
þar fullan vinnudag fram á efri
daga, trú sinni verkamannastétt
og alltaf jafnþakklát fyrir allt sem
hún hafði, minnug þess erfíðis sem
hún í æsku upplifði hjá foreldrum
og forfeðrunum við að hafa til hnífs
og skeiðar. Hún ól okkur upp í því
að leifa ekki matnum, að fara vel
með hluti, að spara okkur ekki í
aðstoð við aðra og kenndi okkur
að bera virðingu. fyrir foreldrum
okkar.
Amma hefur án efa verið foreldr-
um okkar mikil hjálparhella á árum
+ Margrét Erlingsdóttir
fæddist á Geitabergi í
Svínadal 12. júní 1906 og lést
á Droplaugarstöðum 29. mars
síðastliðinn. Hún var jarðsung-
in frá Fossvogskirkju 7. apríl sl.
FÖSTUDAGINN 7. apríl var borin
til hvíldar hún elsku amma mín.
Ég fékk fréttirnar fimmtudaginn
30. mars út til Englands að hún
amma mín hefði dáið eftir löng
veikindi. Það er alltaf erfitt að heyra
svona fréttir, þó hún sé örugglega
fegin að komast í himnaríki sitt.
Þú varst amma mín kæra — ég
var nafna þín — og við vorum góð-
ar vinkonur. Öll æskuárin mín átti
ég heima niðri í Breiðholti v/Lauf-
ásveg og oft fór ég upp til þín
amma. Þú hafðir alltaf tíma fyrir
börnin. Ég lærði faðirorið á hnján-
um hjá þér og margar fallegar vís-
ur.
Þegar eiginmaður minn kom til
íslands tókst þú hann inn á heimil-
ið, og þó þið töluðuð ekki sama
tungumálið, þá dáðust þið bæði að
áður. Þau, ung með fullt hús af
litlum börnum, áttu vísan stað á
Holtastígnum. Við rifjum upp dag-
ana þegar sjónvarpið kom og fjöl-
skyldan arkaði af Þjóðólfsveginum
úteftir til ömmu til að fá að horfa.
Við rifjum líka upp þegar pabbi
veiktist í bakinu og var frá vinnu
í heilt ár, og móðir okkar ákvað
að stofna verslun í einu herbergi
uppi á lofti heima. Þá var haldin
fjölskyldufundur heima hjá Ingu-
ömmu og okkur börnunum tilkynnt
að við ættum að dvelja hjá ömmu
í viku því mamma væri að fara til
Reykjavíkur að kaupa dót til að
selja í nýju búðinni.
Ógleymanlegar eru stundirnar
sem við eyddum með ömmu og afa
á túninu í dalnum. Síðsumars þeg-
ar var komið fram í slátt fóru þau
með gamla, hvíta, botnlausa tjaldið
sitt fram á tún til að heyja. Þá
fengum við öll að vera með. Við
áttum að reyna að verða til gagns,
en það var allur gangur á því, enda
var ljúft að læða sér inn í hvíta
tjaldið og hnupla ástarpung eða
heimabökuðu rúgbrauði úr nest-
isboxinu.
Svona hrannast upp minningarn-
ar þegar að leiðarlokum er komið.
Ámma eyddi síðustu tveimur
árunum á sjúkrahúsinu í Bolungar-
vík, en hafði þar áður verið í nokk-
ur ár heima hjá mömmu á Þjóðólfs-
veginum. Það var yndislegt að reka
inn nefíð og vita að amma hafði
alltaf heitt á könnunni ef mamma
var upptekin í búðinni sem þá var
rekin í bílskúrnum. Það var líka
yndislegt að börnin okkar fengu
að alast upp í návígi við þessa ein-
stöku konu sem sjaldan skipti skapi
og átti næga blíðu fyrir þau öll og
pijónaði ullarsokka í hundraða tali
á allar fótastærðir, má segja fram
á síðasta dag. Elsta systir okkar,
Ingibjörg, býr nú í húsinu á Holta-
stígnum ásamt fjölskyldu sinni.
Ingu-ömmu þótti sérstaklega vænt
um það að vita af einhveiju af fólk-
inu sínu í húsinu, enda er Ingibjörg
fædd þar og elsta barnabamið
hennar. Börn hennar hafa nú húsið
gamla til að minna sig á gamla
tíma. Dætur hennar tvær hafa
ræktað langömmu sína af einstakri
natni og heimsóttu hana á sjúkra-
húsið til hinstu stundar.
Við þökkum henni einstaka gjöf
í líf okkar, þá gjöf að fá að kynn-
ast henni og þiggja návist við hana
í uppvexti og fram á þennan dag.
Megi himnamir opnast og taka
vel á móti henni, því hennar dagur
var orðinn langur og hún hvíldinni
fégin. Góður guð geymi elsku Ingu-
ömmu okkar.
Ingibjörg, Soffía,
Hrólfur, Margrét, Pál-
ína, Haukur, Þórður,
makar og barnabörn.
fegui-ð Esjunnar sem blasti við
gegnum eldhúsgluggann hjá þér.
Minningar Peters af þér, amma
mín, eru eins og svo margir aðrir
hafa, þegar þú stóðst við að baka
pönnukökur.
Þegar ég kom í heimsókn til ís-
lands lá leiðin alltaf strax niður í
Breiðholt til að heilsa upp á ömmu
og afa.
Börnin mín Mark og Emma hafa
hamingjusamar minningar af
langömmu eins og önnur börn.
Okkar síðustu samvemstundir vom
síðastliðinn ágúst þegar ég kom í
heimsókn, en þú verður alltaf í
huga okkar og ég þakka þér fyrir
minningarnar. Sofðu rótt, amma
mín.
Gegnum Jesú helgast hjarta
í himininn upp ég líta má.
Guðs míns ástar birtu bjarta
bæði fékk ég að reyna og sjá.
Hryggðarmyrkrið sorgar svarta
sálu minni hverfur frá.
Margrét Guðmundsdóttir
Smith.
MARGRET
ERLINGSDÓTTIR