Morgunblaðið - 21.06.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 21. JÚNÍ 1995 19
ERLENT
Nýjum upplýsingum um vopnasölu-
hneykslið í Bretlandi lekið til fjölmiðla
Færeyingar mótmæla framferði Dana
Þingið blekkt
„af ásettu ráði“
Háttsettir ráðherrar fylkja
liði um John Major
London. Reuter.
Afþakka danska
riddarakrossa
AKSEL Hansen skilaði dannebrogsorðu í mótmælaskyni við
það hvernig danska stjórnin hefur haldið á gjaldþroti banka
í Færeyjum. Hann telur að í gangi sé danskt samsæri um
að leggja færeyskt samfélag í rúst.
BRESKA stjórnin átti í gær fullt
í fangi með að bera af sér meið-
andi upplýsingar sem lekið var til
sjónvarpsstöðvarinnar ITN um
opinbera skýrslu þar sem ráðherr-
ar íhaldsflokksins eru sagðir hafa
villt um fyrir þingheimi varðandi
vopnasölu til íraks á seinni hluta
níunda áratugarins.
Verði upplýsingamar staðfestar
í endanlegri skýrslu Sir Richards
Scotts, dómara, munu þær veikja
mjög stöðu ríkisstjómar Johns Maj-
ors. Talsmenn Verkamannaflokks-
ins sögðu að áhrif upplýsinganna
yrðu „sem jarðskjálfti." Major sagði
í gær að upplýsingunum hefði verið
lekið af illum hvötum.
Ásetningur
„Það var af ásettu ráði sem
þingið og almenningur var látinn
halda að stefnan væri önnur en
raun var á,“ skrifar Scott í upp-
kasti að skýrslu sinni um vopnasöl-
una, samkvæmt upplýsingum sem
lekið var til ITN. Scott mun hafa
komist að þeirri niðurstöðu að þrír
ráðherrar hafí á laun samþykkt
að slaka á reglum um sölu til írak
í desember 1988, en á sama tíma
sagt þingheimi að stefnan væri
óbreytt.
Einn ráðherranna þriggja, Will-
iam Waldegrave, er núverandi
landbúnaðarráðherra í stjórn Maj-
ors. Hinir, Alan Clark og David
Tefagarne, lávarður, hafa látið af
embættum. Waldegrave var að-
stoðarutanríkisráherra 1988.
Hann sagðist í yfirlýsingu „alger-
lega hafna“ niðurstöðum Scotts.
Endanleg skýrsla dómarans er
væntanleg síðar á árinu. Major
mælti fyrir um rannsóknina 1992
eftir að málsókn gegn fram-
kvæmdastjórum verkfræðistofu,
sem gefið var að sök að hafa selt
vopn til íraks, rann út í sandinn.
Major hefur sagt að hver sá ráð-
herra sem verður uppvís að því
að hafa logið að þinginu eigi einsk-
is annars úrkosti en segja af sér.
Fylkja sér um Major
Háttsettir ráðherrar í bresku
ríkisstjórninni fylktu á mánudag
liði um Major, en hart hefur verið
sótt að honum síðustu daga og
vikur.
Kenneth Clarke fjármálaráð-
herra, sem hvað oftast hefur verið
nefndur sem hugsanlegur eftir-
maður Majors, kom forsætisráð-
herranum til varnar í útvarpsvið-
tali á mánudag. í samtali við BBC
varaði hann við mótframboði _ á
flokksþinginu í nóvember nk. „Ég
tel að John Major verðskuldi að
halda velli, hann ætti að halda
velli,“ sagði Clarke.
Ummæli Clarkes fylgdu í kjölfar
viðvörunar Michaels Portillos, at-
vinnumálaráðherra, sem margir
telja að hyggist bjóða sig fram
gegn Major.
ALTALAÐ er í Færeyjum, að
ótiltekinn fjöldi manna hafa af-
þakkað dannebrogsorðu sem
Margrét drottning hefði ella af-
hent þeim við komuna til Fær-
eyja á morgun. Á dögunum skil-
aði Aksel Hansen, forstjóri Bacc-
alao í Þórshöfn, dönskum ridd-
arakrossi í mótmælaskyni við
hvernig dönsk stjórnvöld héldu á
málum í kjölfar gjaldþrots Sjó-
vinnubankans 1992.
í bréfi til Bents Klinte, fulltrúa
dönsku krúnunnar í Færeyjum,
segist Aksel Hansen hafa fyllst
stolti er hann var gerður
dannebrogsmaður árið 1990.
Danskt samsæri
Þar segir hann, að hvað sem
mönnum sýnist um heimastjórn-
arfyrirkomulagið, hafi samskipti
Dana og Færeyinga verið með
ágætum frá 1948. Hins vegar
hafi komið á daginn, að það sem
menn í október 1992 töldu aðeins
vera rekstrarvanda Sjóvinnu-
bankans, hafi í reynd verið eitt
allsheijar samsæri Dana gegn
Færeyjum og færeysku þjóðinni.
Markmiðið hafi verið að leggja
þjóðfélagið í rúst og jafnframt
velta milljarðaskuld dansks
einkabanka yfir á Færeyinga.
Segir Hansen það hafa valdið
sér miklu hugarangri, að danska
þingið, sem byggi á einhverri
elstu lýðræðishefð á vesturlönd-
um, skuli hafa komið í veg fyrir
að sannleikur bankahneykslisins
yrði dreginn fram í dagsljósið
með_ réttarrannsókn.
„Ég mótmæli framferði ykkar
í þessu máli og frábið mér því
„heiðurinn" af því að vera
dannebrogsmaður segir í lok
bréfs Hansens til Bents Klinte.
Heimsókn drottningar
Mál Aksels Hansens hefur
vakið mikla athygli í Færeyjum.
í fyrramálið kemur Margrét Þór-
hildur Danadrottning í opinbera
heimsókn til Færeyja og þá er
búist við að hún sæmi nokkra
Færeyinga dönsku riddarakross-
orðunni. Samkvæmt heimildum
blaðsins, afþökkuðu nokkrir orð-
una er eftir því var leitað hvort
þeir myndu þiggja heiðurinn ef
veittur yrði.
Þegar orðuveiting verður til-
kynnt verða því einungis á listan-
um aðilar sem lýst hafa sig fúsa
til að taka við orðunni. Alls bera
43 Færeyingar dannebrogsorðu,
allt karlmenn.
Háfleyg
stétta-
baratta
Róm. Reuter.
FARÞEGAR með flugvél ítalska
félagsins Alitalia brugðust ókvæða
við þegar flugstjórinn tók að út-
skýra fyrir þeim ágreiningsefni
flugmanna og stjórnar félagsins,
eftir að vélin hafði tafist vegna
verkfalls flugmanna.
Blaðið la Repubblica greindi frá
því að flugstjórinn hefði haldið
ræðu sína í flugi frá Róm til Fen-
eyja, sem hófst fjórum klukku-
stundum síðar en áætlað var.
Farþegar hefðu búist við venju-
bundnu tali um veðurfar, flughæð
og flugtíma, en í staðinn hefði
kafteinninn, Vincenza Zama,
byrjað að útskýra hvers vegna
hann og starfsbræður hans væru
ekki sáttir við ráðstafanir yfir-
manna sinna.
Móðgaðir
farþegar
„Upphófust þá háværar móðg-
anir líkt og á knattspyrnuvelli, og
beindust að flugstjórnarklefanum.
Ef til vill langaði Zama að svara
fyrir sig, en ákvað á endanum að
þegja," sagði í blaðinu.
Alitalia á í heiftarlegum deilum
við tvö stéttarfélög flugmanna
vegna þess að félagið hefur leigt
langfleygar vélar ásamt áhöfn frá
áströlsku félagi, sem þátt í sparn-
aðaraðgerðum.
Dacob’s