Morgunblaðið - 22.06.1995, Blaðsíða 18

18 FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
URVERINU
*
Viðar Sæmundsson er skipstjóri á Arsæli Sveinssyni einum
netabátanna sex sem veiðieftirlit stóð að meintu brottkasti
afla undan Þorlákshöfn. í samtali við Pétur Gunnarsson
____ræddi Viðar um meðferð sjávarútvegsráðuneytisins á_
_____kærunni og um umgengni netabáta um auðlindina._
„Frétti fyrst af svipt-
ingunni í fjölmiðlum“
SKIPSTJÓRAR netaveiði-
bátanna sem Sjávarútegs-
ráðuneytið svipti veiðileyfi
í vikutíma fyrir að hafa
hent þorski fyrir borð að veiðieftir-
litsmönnum ásjáandi eru gagnrýnir
fyrir meðferð málsins í ráðuneytinu.
Viðar Sæmundsson, skipstjóri á
Arsæli Sveinssyni, segir að ekki
aðeins séu sakargiftimar tilhæfu-
lausar heldur hafi fjölmargar rang-
færslur og afflutningur á málstað
sjómannanna komið fram í þeim
upplýsingum sem ráðuneytið hefur
látið frá sér fara vegna málsins
og dragi það úr trúverðugleika
málsmeðferðarinnar. í ofanálag
hafi sér enginn úrskurður verið
birtur um veiðileyfasviptingu og
hann hafi ekkert heyrt um hana
nema í íjölmiðlum.
„Það hefur margoft komið
fram hjá þeim að við höfum
verið á Selvogsbanka ’en við
vorum á Bjarnarvík og aðrir á
Háaleitinu sem kallað er. Það
er langt utan við Selvogsbanka.
Þetta er álíka fáránlegt og að
taka mann fyrir of hraðan akst-
ur á Selfossi og kæra hann svo
fyrir að hafa verið að aka of
hratt á Akranesi.
Samhljóða eðlilegar
skýringar
Annað er eftir þessu. Skrif-
stofustjóri ráðuneytisins segir í
Morgunblaðinu að ráðuneytið
hafi kannað málið og rætt við
áhafnir bátanna en ég veit ekki
til þess að það hafi verið talað
við neina aðra en okkur skip-
stjórana; okkur var sent bréf,
fjórir okkar svöruðu hver fyrir sig
og ég veit ekki hvað hann er að
fara með því að tala um að „fram-
burður“ okkar hafi verið samræmd-
ur. En menn geta ekki annað en
verið samhljóða um ýmislegt eins
og þessa röngu staðsetningu og
eins vorum við með sömu veiðar-
færi og höfum þess vegna væntan-
lega svipaða sögu að segja. Það
bara staðfestir það að við erum að
gefa eðlilegar skýringar.
Ég veit ekki heldur hvaðan Jón
B. Jónasson hefur þessa skýringu
sem hann segir að við höfum gefið
um að það hafi fækkað í áhöfnum
bátanna. Ég hef verið með sama
mannafjölda hjá mér í nokkur ár -
frá því að kvótinn fór að minnka -
og eftir því sem ég þekki til á hin-
um bátunum veit ég ekki annað en
það sama eigi við þar. Það er hægt
að staðfesta það með því að kanna
lögskráningargögnin hjá sýslu-
manni. Þannig að þetta er ekki
mjög sannfærandi framsetning hjá
ráðuneytinu en við hveiju á maður
að búast þegar það eru teknir ein-
hveijir lögfræðingar sem hafa litla
innsýn í sjómannsstörf og þeim er
falið að stjórna þessu. Maður veit
ekki hvað gerist næst en það er
búið að kæra okkur til lögreglu og
yfírheyra okkur þar.“
- Hvað með sakargiftimar. Þið
voruð staðnir að því að henda físki
fyrir borð?
Sniglast eins og múkkar
„Þeir eru að hafa eftir okkur að
við höfum ekki verið með mann á
netarúllunum og þess vegna hafi
eitthvað af fiski farið í sjóinn. A
stærri bátunum, sem eru með flest
netin og kannski 12-13 manns,
gengur ekki að draga nema hafa
sérstakan mann á rúllu til að liðka
„Umgengni neta-
báta um miðin hef-
ur aldrei verið
betri en í vetur“
fyrir en við á þessum minni bátum
drögum netin hægar. Skipstjóri
fylgist með netunum og sá sem
næst.ur er á dekki er í svona 1-2
metra fjarlægð. Það er gangurinn
í þessum veiðum og ekki vegna
neinnar fækkunar. Það kemur alltaf
Viðar Sæmundsson
fyrir að það losna einhveijir fiskar
úr neti og glatast; því meira sem
meira er í netunum, sérstaklega
fiskur sem er nýkominn í netin og
liggur laus í. Það kemur líka alltaf
fyrir einstaka sinnum að fiskur
lendir milli netateins og rúllu og
ónýtist þannig að enginn getur gert
úr honum verðmæti. Það var ekki
um að ræða neitt annað en bluti
af þessu tagi hjá okkur þama þeg-
ar þeir voru að sniglast í kringum
okkur á þessum báti eins og múkk-
ar.
Við vorum búnir að vera í mok-
fiskeríi frá því eftir páskastopp og
vorum þama að fá 14 tonn í 55
net en þetta hefur allt verið rang-
fært. Það hafa verið
sendar í blöð myndir af
fiski sem við áttum að
vera að henda og þar
sést stór og fallegur
þorskur 12-14 kíló -
fyrsta flokks vara, sem
menn fá tvöfalt verð fyrir, fískur
sem allir vildu hafa innanborðs.
Hann hefur hrunið úr neti og glat-
ast en þeir velta sér upp úr þessu
eins og þetta sýni að við séum að
ganga illa um auðlindina."
-1 frásögnum í Morgunblaðinu
hafa einmitt margar ásakanir kom-
ið fram um umgengni ykkar á neta-
bátunum um fískimiðin
„Þessar sögur era þvert á það
sem ég þekki nú orðið. Ég veit
ekki annað en umgengni netabáta
um auðlindina hafi verið mjög góð
í vetur enda hafa menn verið sér
mjög meðvitaðir um nauðsynina á
því að gera hlutina eins vel og
hægt er. í því sambandi er númer
eitt, tvö og þijú að geta sinnt veið-
arfærunum vel og draga netin helst
daglega. Ég lenti t.d. aldrei í því
að draga tveggja nátta net frá því
Númer eitt,
tvö og þrjú að
draga netin
daglega
seinni partinn í febrúar. Menn eru
farnir að hugsa um þetta miklu
meira en áður.
Netin tekin upp ef spáð er
stinningskalda
Alltaf þegar spáð er misjöfnu
veðri, þótt það sé ekki meira en
stinningskalda, þá eru netin dregin
í bátinn og þau höfð um borð. Menn
hafa ekki tekið neina áhættu og ég
fyllyrði að það hefur tekist af-
bragðsvel hjá öllum tegundum neta-
báta, bæði þeim smærri og hinum
stærri.
Það hefur mikið verið vegið
að okkur netaköllunum í þessari
umræðu enda eigum við okkur
enga málsvara - LIÚ hugsar
bara um togarana - en ég full-
yrði að menn hafa reynt sitt
besta til að standa vel að þessum
málum og tel að það hafi al-
mennt tekist vel. Og við þessir
sex netabátar verðskuldum síður
en svo að vera teknir út úr sem
dæmi um slæma umgengni.
- En hvað með tveggja nátta
fiskinn. Er honum hent?
„Það er nú þannig að yfir
vetrarmánuðina er sjórinn mjög
kaldur og það hefur áhrif á hvað
fiskurinn lifir lengi í netunum.
Einnig þessi stærri riðill sem
menn hafa verið með í nokkur
ár, fiskurinn hefur meira rými í
möskvunum og lifir lengur í
þeim. Þess vegna hefur maður
komist niður í að vera með 1-5%
af dauðum fiski í tveggja nátta
netum. Ég hef verið í föstum
viðskiptum með lifandi blóðgað-
an fisk og landa dauðblóðguðu
á markað. Eftir áramótin, eru
markaðirnir sterkir og þá vorum
við að fá þetta 95-111 kr. fyrir
kílóið af dauðblóðguðu.
Hins vegar geta menn lent í erflð-
um málum með tveggja nátta net
ef þeir era að fá 1-2 tonn í trossu
á þeim tíma þegar verð er lágt á
mörkuðunum. Þá gætu menn freist-
ast til að láta eitthvað af dauðum
fiski fara fyrir borð.
Á flótta undan þorski
Okkar verstu vandamál núorðið
eru afleiðingar af því þegar menn
juku ýsu- og ufsakvótann samhliða
niðurskurði á þorskkvóta. Hlutföllin
í þessum veiðum hafa breyst og
vegna þess hafa margir
lent í vandræðum þegar
menn hafa verið að fara
á ýsuveiðar með 6
tommu riðii. Að veiða
ýsu á vorin þegar hún
........ er komin að hrygningu
og er verðmætust er nánast ógem-
ingur án þess að fá mikið af þorski
með. í fyrra skildi ég eftir 35 tonna
þorskkvóta til að eiga þegar ég fór
að elta ýsu í 6 tommu riðil. Maður
var í vandræðum með að ná ýsunni
en hins vegar á flótta undan þorsk-
inum. Ég var búinn með kvótann
áður en ég var hálfnaður með ýsuk-
vótann og seldi þá afganginn af
ýsukvótanum frá mér varanlega og
keypti þorskkvóta- í staðinn.
Fyrir svona 10 árum þá lék mað-
ur sér að því að fá 65% af ýsu og
35% af þorski en nú er þetta nán-
ast farið að snúast við. Fiskifræð-
ingamir hafa verið að tala um vöxt
í ýsustofninum en ég get ekki séð
betur en þetta gefi þvert á móti til
kynna að það mætti frekar auka
þorskkvótann en skerða kvótann
af ýsunni.
FRETTIR: EVROPA
Reuter
Ciller biður um stuðning
JACQUES Chirac, forseti Frakk-
lands, hneigir sig djúpt og kyss-
ir á hönd Tansu Ciller, forsætis-
ráðherra Tyrklands, er hún
heimsótti hann i Elysée-höll á
þriðjudag. Ciller var hins vegar
hin auðmjúkasta er hún ávarpaði
þing Vestur-Evrópusambandsins
(VES). Hún bað um stuðning við
fullgildingu tollabandalagsins,
sem samið hefur verið um milli
Evrópusambandsins og Tyrk-
lands, en Evrópuþingið hefur
verið tregt til að staðfesta samn-
inginn. Vilja þingmenn að Tyrk-
ir hraði umbótum í mannrétt-
indamálum. Ciller sagði að höfn-
un samkomulagsins myndi
styrkja íslamska öfgamenn í
Tyrklandi. Hún minnti á stuðn-
ing Tyrklands við málstað Vest-
urlanda og sagði vestræna fjöl-
miðla draga upp rómantíska
mynd af baráttu vopnaðra sam-
taka Kúrda, sem í raun væru
hryðjuverkasamtök.
Hurd vill þjóðar-
atkvæði um EMU
London. Reuter.
DOUGLAS Hurd, utanríkisráð-
herra Bretlands, segir það persónu-
lega skoðun sína að halda ætti þjóð-
aratkvæðagreiðslu, ákveði ríkis-
stjórnin að Bretland gangi í Efna-
hags- og myntbandalag Evrópu
(EMU).
Talið er að tillaga Hurds sé til-
raun til að breiða yfir ágreining
innan íhaldsflokksins um þátttöku
í myntbandalagi og róa efasemda-
mennina svokölluðu á hægri væng
flokksins fyrir þingkosningamar,
sem halda verður í síðasta lagi í
maí 1997.
„Ég tel rök fyrir því að halda
þjóðaratkvæðagreiðslu um þetta
mál ef brezka ríkisstjórnin kemst
að þeirri niðurstöðu að sameiginleg
mynt þjóni þjóðarhagsmunum, en
þetta er persónuleg skoðun," sagði
Hurd á fundi með utanríkismála-
nefnd þingsins á þriðjudag.
í fyrstalagi 1999
Dagblaðið Sun greindi frá því
að Hurd hefði sagt frá því á fundi
með íhaldsþingmönnum á þriðju-
dag að John Major forsætisráð-
herra væri hlynntur hugmyndinni.
Hurd neitar þessu hins vegar. „Ég
lagði forsætisráðherra ekki orð í
munn. Ég vakti einfaldlega athygli
á að hann hefði ekki útilokað
þetta,“ segir utanríkisráðherrann.
Stjórn Verkamannaflokksins
efndi til þjóðaratkvæðagreiðslu um
aðild Bretlands að Efnahagsbanda-
lagi Evrópu árið 1975, eri þá voru
svipaðar deilur innan Verkamanna-
flokksins og innan íhaldsflokksins
nú. Meirihluti kjósenda samþykkti
áframhaldandi aðild.
Atkvæðagreiðslan yrði haldin í
fyrsta lagi árið 1999, en nú hefur
verið ákyeðið að EMÚ komist ekki
á fyrr. íhaldsmenn gætu því sagt
kjósendum í kosningunum 1997 að
þeir fengju sjálfir að taka hina
umdeildu ákvörðun.
Dvínandi þrýstingur á
að víkka valdsviðið
Hurd skýrði þingnefndinni frá
því að þrýstingur á að víkka út
valdsvið Évrópusambandsins færi
dvínandi, og það myndi koma í ljós
á leiðtogafundi sambandsins í Can:
nes í Frakklandi í næstu viku. „í
fyrsta sinn í sögu bandalagsins
nálgast mikilvægur fundur og það
eru engar tillögur uppi í alvöru um
að færa Evrópusambandinu meiri
völd eða víðara valdsvið. Þetta er
umtalsverð breyting,“ sagði Hurd.
Hann sagði hins vegar að brezk
stjórnvöld myndu áfram beita sér
gegn hugmyndum um að draga úr
rétti til notkunar neitunarvalds í
ráðherraráði ESB.
Umsókn frá Rúmeníu í dag
viðurkenna að ekki yrði hægt
að gera breytingar fyrr en árið
1999. Þýzkaland leggur fram
mest fé allra aðildarríkja, eða
28% af fjárlögum ESB.
• RÁÐHERRAR ESB-ríkja
reyna nú að ná samkomulagi um
ýmis mál, sem valdið hafa erfið-
leikum í samskiptum þeirra und-
anfarna mánuði, áður en leið-
togafundur ESB hefst í Cannes
í næstu viku. Á meðal við-
kvæmra deilumála eru starfsemi
sameiginlegu lögreglustofnun-
arinnar Interpol og fjárframlög
til þróunaraðstoðar. Náist ekki
samkomulag, má búast við að
leiðtogarnir verði að leysa hnút-
ana, en leiðtogafundir ESB hafa
í auknum mæli verið notaðir til
slíkrar samkomulagsgerðar.
• RÚMENÍ A mun í dag sækja
um fulla aðild að Evrópusam-
bandinu. Teodor Melescanu, ut-
anríkisráðherra Rúmeníu, mun
þá afhenda hinum franska
starfsbróður sínum, Herve de
Charette, aðildarumsóknina á
fundi þeirra í Strassborg. Um-
sókninni mun fylgja áætiun um
það hvernig Rúmenía hyggst
aðlaga efnahagskerfi sitt reglum
ESB. Rúmenar undirrituðu fyrir
tveimur árum svokallaðan Evr-
ópusamning við ESB, sem kveð-
ur á um fulla aðild í framtíðinni.
• THEO Waigel, fjármálaráð-
herra Þýzkalands, segist vilja
hefja viðræður á næsta ári um
lækkun framlaga Þýzkalands til
sameiginlegra fjárlaga Evrópu-
sambandsins. Hann sagðist þó