Morgunblaðið - 07.07.1995, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 7. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hlutdeild 1 tapi Lands-
virkjunar 3,1 milljarður
í SKÝRSLU borgarendurskoðanda með ársreikn-
ingum Reykjavíkurborgar árið 1994, kemur fram
að arður fyrirtækja borgarinnar til borgarsjóðs
var samtals 984.166.000 krónur árið 1994. Fram
kemur að staða Vatnsveitunnar hefur farið versn-
andi á undanfömum árum en staða Hitaveitunn-
ar hefur verið að styrkjast. Þá segir að hlutdeild
Rafmagnsveitu Reykjavíkur í tapi Landsvirkjunar
sé 3,1 milljarður á síðustu þremur árum.
Sumarhús í Úthlíð
Um Vélamiðstöðina segir að athygli veki stöð-
ugur halli á rekstri vélanna og vaktþjónustu. Á
fjórum árum 'sé hallinn 25 millj. Þá komi fram
í ársreikningi að fyrirtækið hafi keypt á árinu
sumarhús í landi Uthlíðar í Biskupstungum til
notkunar fyrir starfsmenn þess og gerir borgar-
endurskoðun athugasemd vegna þessa.
Bent er á að árið 1988 hafi verið reist þjón-
ustumiðstöð á kostnað borgarsjóðs fyrir sumar-
húsabyggð borgarstarfsmanna við Ulfljótsvatn.
Byggingarkostnaður var 40 millj. miðað við verð-
lag í árslok 1994. Þá segir, „Það hlýtur að vera
eðlileg krafa, ef borgarsjóður leggur fé til sumar-
húsa í þágu starfsmanna, að þau verði staðsett
í nágrenni þjónustumiðstöðvarinnar við Úlfljóts-
vatn. Með þeim hætti verði stutt við rekstur
miðstöðvarinnar og stuðlað að betri nýtingu á
hinu mikla fjármagni sem í henni liggur.“
Vakin er athygli á að nýt-ing fjármagns hafi
farið stiglækkandi á árunum 1991 til 1994, sem
þýði að rekstrartekjur hafi verið að dragast sam-
an sem hlutfall af heildareignum. Skýringin sé
nýr tækjabúnaður og samdráttur í rekstri sem
sé áhyggjuefni ef þróun næstu ára verður með
svipuðum hætti.
Tekjuskráningu SVR áfátt
í skýrslunni er ítrekuð athugasemd frá fyrra
ári um endurskoðun tekna af grænu korti í árs-
reikningi SVR. Fram kemur að athugun á tekju-
skráningu og innra eftirliti sé umfangsmikill
þáttur sem ekki hafi náðst að gera fullnægjandi
skil við endurskoðun SVR til þessa. Vandinn
tengist tekjuskráningu staðgreiddra fargjalda
og er helst: engin upprunaskráning fargjalda í
vögnum, ferli peninga frá losun bauka til talning-
ar er opið aðgengi fólks og varsla verðmæta á
mismunandi stigum er tæplega nógu örugg. Þá
segir að „Þegar rekstur SVR hf. hófst var gerð-
ur samningur við SPRON um talningu fjár og
vörslu. Gerð var vettvangsathugun á myntstöð
og talningarstöðinni hjá'SPRON, og varð niður-
staða þessarar skoðunar sú að talning stað-
greiðslufjár hjá SPRON bætti ekki mjög mikið
öryggi við skil allrar staðgreiðslu, og í talningu
og vörslu, frá því sem áður var. Kanna þarf
rekstrarlega hagkvæmni þess að breyta fyrir-
komulaginu."
Orkukaup 56,6% af tekjum
Þegar útgjaldaliðir Rafmagnsveitu Reykjavík-
ur eru bornir saman við tekjur af raforkusöiu,
kemur í ljós að orkukaup eru 56,6% af tekjum
vegna orkusölu á árinu 1994, samanborið við
55% á árinu 1993. í skýrslunni kemur einnig
fram að hlutdeild rafmagnsveitunnar í tapi
Landsvirkjunar hafi verið um 3,1 milljarður síð-
astliðin þrjú ár. Þá segir að reikningsskilum
rafmagnsveitunnar hafi verið breytt á þann veg
að inneign fyrirtækisins hjá borgarsjóði sé sýnd
sem hluti af handbæru fé, enda um óbundna
innistæðu að ræða sem rafmagnsveitan hefur
greiðan aðgang að. Borgarsjóður greiðir fyrir-
tækinu sem nemur vöxtum af almennum spari-
sjóðsbókum fyrir afnotin en vaxtakjör á öðru
umframfé fyrirtækisins miðast við kjörbókar-
vexti eða sambærilega vexti. Miðað við að Raf-
magnsveitunni hefði gefist kostur á að ávaxta
allt sitt fé á þeim kjörum hafa tapast um 15,3
millj. vegna viðskipta við borgarsjóð.
Greitt úr
borgar-
sjóði án
fylgiskjala
í SKÝRSLU borgarendurskoðunar
með ársreikningum borgarinnar fyr-
ir árið 1994, er gerð athugasemd
vegna greiðslna úr borgarsjóði.
Dæmi eru um að kostnaður sé
greiddur með borgarsjóðsávísunum
án þess að reikningur fylgi.
Borgarendurskoðun bendir á að
setja þurfi borgargjaldkera skýrar
reglur, þar sem dæmi væru um að
borgarsjóðsávísanir væru' greiddar
án undirskriftar þess aðila sem heim-
ilaði greiðsluna. Fram kemur að svo
virðist sem þessi háttur sé almenn
regla þegar um afborganir af
skuldabréfum er að ræða.
Dæmi hafi fundist um ósamræmi
í vaxtaútreikningi þegur um afborg-
anir var að ræða af fasteignalánum
sem skipt hafði verið á fleiri en eitt
skuldabréf. Því sé mikilvægt að
ákveðinn aðili beri formlega ábyrgð
á sannprófun skilmála og útreikn-
ings þegar afborganir af skuldabréf-
um eiga sér stað.
Bent er á að heppilegast væri að
fela fjármála- og hagsýsludeild
ábyrgð á þessari sannprófun.
i
I
I
s
i
I
i
Júlíus Hafstein seg-ir útvegun aukafj árveitinga ekki í
sínum verkahring sem fyrrverandi borgarfulltrúa
Fljótlega ljóst að eytt
yrði umfram áætlun
„ÉG HELD að menn hafi séð það
mjög fljótlega að 40 milljónir var
vanáætlað miðað við þau verkefni
sem voru lögð til. Verkefnin voru
samþykkt og hátíðarhöldin sjálf
samþykkt af borgarráði og að því
leyti lá þetta fyrir en þetta er ekk-
ert einkamál mitt sem fyrrverandi
borgarfulltrúa, fjárhagsáætlun
vegna lýðveldishátíðar var lögð fyr-
ir framkvæmdanefndina alla,“ seg-
ir Júlíus Hafstein formaður lýð-
veldishátíðarnefndar á sínum tíma.
„En auðvitað er ég sem formað-
ur nefndarinnar ábyrgur fyrir því
að nefndin fór í þessi verkefni,"
segir hann.
Samkvæmt skýrslu borgar-
endurskoðunar fór lýðveldishátíðin
í Reykjavík í fyrra rúmar 19
milljónir fram úr áætlun og er sá
kostnaður sundurliðaður í henni.
Hins vegar hefur ekki komið fram
í hvað 40 milljónunum sem upphaf-
lega voru áætlaðar vegna hátíðar-
innar var eytt. „Það var ljóst að
hátíðarhöldin myndu fara fram úr
áætlun en hvað mikið vissi ég ekki
um mitt síðasta ár. Þessi niðurstaða
kemur mér á óvart að því leyti til
að talan er hærri en ég átti von á.
Ef til vill hefði átt, réttilega, að
biðja um aukafjárveitingu en það
var ekki gert í þessu tilfelli enda
var það ekki í mínum verkahring
eftir að ég var hættur sem borgar-
fulltrúi." Aðspurður segist Júlíus
ekki geta gert nákvæma grein fyr-
ir kostnaðinum sakir þess hversu
langt er um liðið.
Kostnaðaráætlun unnin með
hliðsjón af 200 ára afmæli
Júlíus segir starfsmenn borgar-
innar hafa unnið kostnaðaráætlun
vegna lýðveldisafmælisins með
hliðsjón af hátíðarhöldum vegna
200 ára afmælis borgarinnar. „Þá
var ýmis kostnaður tengdur afmæl-
inu færður á menningarstofnanir,
ráð og nefndir aðrar en þá sem
stýrði afmælinu og við tókum mið
af því.
Menn gera kostnaðaráætlanir og
Morgunblaðið/Þorkell
KÁPA afmælisbókarinnar.
reyna að láta þær standast en það
er sífellt verið að bæta við fram-
kvæmdum á síðustu stundu,
breyta, gera betur og svo framveg-
is. Það komu upp ýmsar fram-
kvæmdir sem aðrar stofnanir eiga
að bera kostnað af, eins og til
dæmis það að búa til bílastæði. En
gatnamálastjóri hefur kannski ver-
ið kominn að rauðu línunni með
fjárveitingar og þess vegna neitað
að greiða uppgjörið. Þessu er hent
til nefndarinnar aftur sem fer fram
úr áætlun í kjölfarið því ekki var
gert ráð fyrir framkvæmdunum í
upphaflegri fjárhagsáætlun," segir
hann.
Engin vilyrði fyrir
fjárframlagi
Borgarendurskoðun segir enn-
fremur í skýrslu sinni að nefndin
hafi tekið ákvarðanir sem hafí haft
í för með sér umtalsverðan út-
gjaldaauka fyrir nokkrar menning-
arstofnanir án þess að tryggja þeim
mótframlag.
„Það er ekki rétt að við höfum
gefið vilyrði fyrir frekari greiðslum
til annarra stofnanna borgarinnar
vegna ýmissa uppákoma á þeirra
vegum. Við óskuðum eftir sam-
starfí við aðrar stofnanir um ýmis-
legt sem tengdist afmælinu og
lögðum til fé í sumum tilfellum.
Að öðru leyfi var það á þeirra
ábyrgð og ekíri hægt að vísa á lýð-
veldishátíðarnefndina. Þessum aðil-
um var í lófa lagið að segjast ekki
ráða við tiltekna framkvæmd enda
átti hún að borgast af fjárveitingu
viðkomandi stofnunar. Nefndin
hefur ekkert um það að segja þótt
einhverjar stofnanir hafi farið fram
úr áætlun," segir Júlíus.
Innheimtu vegna
bókar ekki lokið
Borgarendurskoðun tilgreinir að
10 milljónum hafi verið varið til
útgáfu bókarinnar Hátíð í hálfa öld
og að áætlað hafi verið að hún
stæði undir sér. Bókin var prentuð
í 2.500 eintökum og kemur fram
að þijú hafi verið seld. „Ég kann
ekki skýringu á því og keypti nú
tvö eintök sjálfur. En ég á von á
því að þetta sé vegna þess að bók-
in kemur út rétt fyrir jól. Þá er
henni dreift í nokkur hundruð ein-
tökum og uppgjör vegna þeirra eru
ekki komin þegar bókhaldi síðasta
árs lýkur.
Það á eftir að innheimta greiðsl-
ur vegna nokkur hundruð eintaka
sem eru útistandandi. Ég kann
ekki aðrar skýringar. Því má bæta
við að við reiknuðum með að bókin
yrði eignfærð og því ekki gjaldfærð
fyrr en hún yrði seld. Þetta hefði
Iækkað kostnað vegna lýðveldishá-
tíðar um 10 milljónir.
En slíkar bækur eru hluti af
menningu þjóðarinnar og þótt
menn kunni að kvarta yfír kostnaði
vegna útgáfunnar í dag munu þeir
fagna henni eftir fimmtíu ár því
sem heimild er hún sérstaklega
góð.
Ég læt af störfum sem borgar-
fulltrúi um mitt síðasta ár, bókin
kemur út í desember og ég kem
ekkert nálægt markaðssetningu
hennar. Ritnefnd bókarinnar sá um
hana ásamt starfsmanni ÍTR,“ seg-
ir Júlíus loks.
Morgunblaðið/Kristinn
SVIPMYND frá lýðveldishátíð í Reykjavík í fyrra.
Of mikið tillit
tekið til fjárveit-
inga fyrri ára
í SKÝRSLU borgarendurskoðunar
með ársreikningi Reykajvíkurborgar
sem lögð hefur verið fram í borgar-
ráði er vakin athygli á mismunandi
afkomu sölubúða í húsnæði aldraða
og nýtingu á hráefni í matsölum
aldraða. Einnig kemur fram að of
mikið sé litið til íjárveitinga ársins
á undan við gerð fjárhagsáætlunar.
I kaflanum um umhverfísmál
kemur fram að á síðasta ári þegar
sýnt var að rekstur hverfísbæki-
stöðva garðyrkjudeildar stefndi fram
úr fjárhagsáætlun, hafí garðyrkju-
stjóri ákveðið að fullnýta ekki Ijár-
veitingu til tijáplöntukaupa fyrir
bækistöðvarnar og fresta þannig
útplöntun um eitt ár. Tókst þannig
að halda rekstri í samræmi við fjár-
hagsáætlun. Fyrir vikið varð Rækt-
unarstöðin í Laugardal af tekjum
vegna tijáplöntusölu, en átti sem því
nam meira í birgðum. Stóðu vonir
til að unnt yrði að planta út sam-
kvæmt eldir áætlun í sumar.
Hvetur ekki til sparnaðar
Þá segir að þegar kom að gerð
fjárhagsáætlunar ársins J995 hafí
ekki fengist hærri fjárveiting til
kaupa á plöntum en sem nam raun-
tölum síðasta árs. Er því fyrirsjáan-
legt að ræktunarstöðin situr áfram
uppi með birgðir og tekst því ekki
að innleysa tekjur sínar. „Þessi hátt-
ur við gerð fjárhagsáætlunar er ekki
til þess fallinn að hvetja forstöðu-
menn til sparnaðarviðleitni og bendir
til þess að of mikið sé horft til út-
komu síðasta árs þegar fjárveitingar
eru ákveðnar,“ segir í skýrslunni.
Athugasemd vegna sölubúða
Öldrunarmál eru í fyrsta sinn sér-
stakur málafiokkur og gerir borgar-
endurskoðun athugasemd vegna
reksturs sölubúða á Dalbraut, Drop-
laugastöðum, í Seljahlíð og Löngu-
hlíð. Vakin er athygli á misjöfnum
rekstri þeirra en í áætlun var gert
ráð fyrir að greiða með rekstri þeirra
allra og hefur sú orðið raunin, að
einni þeirra undanskilinni sem skilar
tekjum. Fram kemur að athugun
hafi leitt í ljós að nettó álagning á
vörur til endursölu er afar misjöfn
eða allt frá 21,8% á Dalbraut niður
í 4,6%. Ef hún hefði allstaðar verið
svipuð og á Dalbraut hefðu búðirnar
skilað um 1 millj. hærri tekjum og
rekstur þeirra nær staðið undir sér.
Vikið er að veitingasölu á 12 stöð-
um í borginni á vegum félagsstarfs
aldraða. Borgarsjóður greiðir allan
kostnað nema matvæli, sem gestum
er ætlað að greiða. Verðið er sam-
ræmt milli staða en nýting hráefnis
virðist afar misjöfn. Ef hún hefði
alls staðar verið jafn góð og við
Vesturgötu og á Dalbraut hefði út-
koman á veitingastöðunum í heild
orðið 9,6 millj. betri.
i
I
I
I
E
»
i
*
í.
i
»
s
I
I
I
I
I-