Morgunblaðið - 28.09.1995, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 28. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Þríþætt
formvinna
HAFDÍS Ólafsdóttir: Straumar. Trérista, 1995.
Hátt í þqa-
tíu þúsund
gestir
NORRÆNU samsvninminni
MYNPLIST
Listasafn Kópavogs -
Gcróarsafn
MÁLVERK/GRAF-
ÍK/BLÖNDUÐ TÆKNI
Kristín Geirsdóttir/Hafdís Ólafsdótt-
ir/Þóra Sigurðardóttir. Opið alla
daga (nema mánud.) kl. 12-18 til 8.
október. Aðgangur kr. 200.
Sýningarskrár ókeypis
í GERÐARSAFNI eru sýningar-
rýmin þijú vel aðgreind, og hentar
því vel að hafa samtimis uppi ólíkar
einkasýningar, þar sem áhorfendur
geta gengið á milli sala og kynnt sér
mismunandi vinnubrögð iistafólks.
Um þessar mundir standa yfir sýn-
ingar á verkum þriggja listakvenna,
sem vinna hver með sinn miðil, en
eru þó allar að takast á við formið
og miðilinn með einum eða öðrum
hætti. Hafdís Ólafsdóttir vinnur í
grafík og Kristín Geirsdóttir sýnir
hér málverk, en báðar eru þær bæjar-
listamenn Kópavogs 1995 og því vel
við hæfi að þær sýni verk sín á þess-
um stað. Þóra Sigurðardóttir nálgast
viðfangsefni sín úr nokkuð annarri
átt, en hún vinnur út frá rýminu
með blandaðri tækni.
Hafdís Ólafsdóttir
Þetta er fjórða einkasýning Haf-
dísar, en hún hefur í rúman áratug
tekið þátt í miklum fjölda samsýn-
inga á grafík, bæði hér á landi og
erlendis, en hún hefur verið virk í
félaginu Islensk grafík um árabil og
verið kennari á þessu sviði við MHí
frá 1985.
Hafdís hefur einkum orðið þekkt
fyrir að vinna með tréristur, og þær
eru uppistaða sýningarinnar; einnig
eru hér nokkur verk þrykkt af kopar-
plötum, og er litvinnsla listakonunn-
ar ekki síðri í þessurn verkum en í
tréristunum, eins og „í grænu hafi“
(nr. 2) ber glöggt vitni um.
Eins og stundum áður hefur Haf-
dís tekið fyrir ákveðið viðfangsefni,
sem öll verk sýningarinnar tengjast
MYNDLIST
Gallerí Fold
MÁLVERK
Haukur Dór. Opið mánud.-Iaugard.
10-18 og sunnud. 14-18 til 8.
október. Aðgangur ókeypis.
ÞEIR sem leggja sig eftir að fylgj-
ast með ferli einstakra listamanna
taka fljótt eftir þegar breytingar
verða á verkum þeirra, og fara þá
gjarna að leiða líkur að hvað valdi
þeim. Einfaldasta og um leið rétt-
asta svarið felst oftast í að vísa til
aukins þroska og víðsýni viðkom-
andi listamanna, sem tíminn vinnur
með líkt og hjá öðru fóiki.
Þau verk sem Haukur Dór sýnir
hér að þessu sinni vitna um tals-
verða breytingu á list hans frá sýn-
ingu sem hann hélt um svipað leyti
á síðasta ári. Vinnúbrögðin eru um
flest hin sömu, og enn hljóta áhorf-
endur að undrast það samspil áferð-
ar og lita, sem listamaðurinn nær
fram með að nota pappír á mark-
vissan hátt í verkum sínum; breyt-
ingin felst hins vegar í viðfangsefn-
um málverkanna og þeim litum, sem
eru nú mest áberandi í þeim.
með einum eða öðrum hætti; að þessu
sinni er yfírskriftin „Vatn“, og verk-
in fylgja því eftir. í þessu efni finnur
listakonan gífurlega fjölbreytni, sem
skilar sér hér í ríkulegum myndflöt-
um. Línuspilið er nú nokkuð einfald-
ara en áður, en skapar myndunum
samt ákveðna hrynjandi; styrkur
þeirra liggur þó fyrst og fremst í lit-
unum, sem Hafdís raðar saman af
mikilli kost.gæfni.
Tréristumar virðast að mestu unn-
ar með krossviði, sem síðan er lif-
andi þáttur í myndunum. Þær eru
settar saman úr mörgum þrykkjum,
þar sem litir, útskurðurinn og línur
viðarins vinna saman og skapa hverri
mynd ákveðinn heildarsvip. Lista-
konan vinnur myndirnar hér að
mestu í ákveðnum flokkum, sem
standa vel saman. Þannig mynda
verk nr. 10-14 og 16 skýran flokk
mynda, og síðan nr. 17-21, þar sem
sjónarröndin hátt í fletinum skapar
jafnvel tilvísun til vatnaliljumynda
Monet, sem er ekki fjarlæg hugsun
þegar litið er til þeirra litasamsetn-
inga, sem listakonan nær að laða
fram í verkunum.
Þessi þekkilegu verk eru í rökréttu
framhaldi af því sem Hafdís hefur
verið að fást við síðustu ár í grafík-
inni, og gott dæmi um þá litadýrð,
sem hægt er að skapa með jafn ein-
földum verkfærum og grafíkin bygg-
ir á.
Kristín Geirsdóttir
„Blábakki" er yfirskrift sýningar
Kristínar Geirsdóttur í vestursal
safnsins, sem og heiti eins málverks-
ins á sýningunni. í þessu verki má
finna nokkur helstu einkenni þess
vinnulags, sem Kristín hefur tamið
sér og sem má lesa úr öllum málverk-
unum hér, stórum sem smáum. Þar
ber fyrst að telja afar fínlega vinnu
með litina, sem eru lagðir á í þunnum
lögum, hver á fætur öðrum, þannig
að birta fyrri áferða kemur ætíð í
ljós undan yfirborðinu; í forminu
vinnur listakonan einkum með fern-
inga, krossa og tígla, sem hún notar
ýmist í yfirborðinu eða undir því, og
beitir gjama til að skipta fleti mál-
verksins í smærri einingar, sem síðan
Á síðasta ári tengdust viðfangs-
efnin öðru fremur ósigi-um manns-
ins fyrir náttúrunni, og það var
drungi yfir dökkum flötunum, þar
sem bláir og svartir litir voru ríkj-
andi, þó einnig hafi mátt fínna já-
kvæðari tóna, einkum í ýmsum
minni verkanna. Nú er miklum mun
bjartara yfir heildarsvipnum en fyrr,
meiri breidd í litavali - jafnvel heitir
rauðir og gulir litir ríkjandi; úr-
vinnslan er fjörugri og myndefnin
eru að sama skapi fjölbreyttari".
Með nokkrum rökum má segja
að hér sé um afar eðlilega þróun
að ræða - eftir að hafa kannað hin
myrkari svið sé kominn tími til að
líta til bjartari hliða mannh'fsins.
Myndir um kærleik, samferðafólk,
tímamót og fallegt sólarlag eru bein
tilvísun til þessa, en um leið minnir
Haukur Dór okkur á að ekkert er
einhlítt í þessu lífi; óttinn, sorgin
og einmanaleikinn eru hin hliðin á
hamingjunni, gleðinni og öllu fjör-
inu.
Sem fyrr kemur Haukur Dór
þessum vangaveltum best til skila
með samanburði og flokkum mynda,
sem vinna saman. „Um óttann“ I,
II og III (nr. 2, 3 og 5) sýna okkur
ímynd barnsins af cauðum, þrútnum
KRISTÍN Geirsdóttir:
Blábakki. Olía á striga. 1995.
vinna saman með mismunandi litum.
Þessar heildarlínur eru í góðu sam-
ræmi við það sem Kristín hefur ver-
ið að vinna að undanfarin.ár, þar sem
samspil littóna hefur verið í fyrirrúmi
og dýpt flatarins hefur verið hinn
óræði þáttur hvers verks fyrir sig.
Hið fyrrnefnda kemur hér vel fram
í málverkum eins og „Skil“ (nr. 4),
en hið síðamefnda virðist meginvið-
fangsefnið í „Blábakki“ (nr. 2) og
jafnvel „Nið“ (nr. 9), sem þarf að
skoða frá ýmsum sjónarhornum til
að dýpstu litimir komi í ljós.
Að þessu sinni eru málverk Krist-
ínar stærri en oft áður, og njóta rým-
isins einkar vel. Einnig veitir salurinn
ákveðna möguleika á samspili verka,
sem listakonan nýtir sér t.d. í þeim
andstæðum, sem „Hrím“ og „Afl“
(nr. 6 og 7) mynda með sínum tilvís-
unum í heitt og kalt, eld og ís.
Hér er á ferðinni fáguð úrvinnsla
málverksins, þar sem athugun á
möguleikum lita og rýmis í forminu
eru í fyrirrúmi, líkt og áður hjá þess-
ari vandvirku listakonu.
karli sem ógn stendur af. „Mynd
um kærleik“ (nr. 1) og „Mynd um
sorg“ (nr. 18) eru eins upp byggð-
ar, og sýna vel vald listamannsins
á þeim atriðum, sem skipta öllu -
öryggi faðmsins í fyrra tilvikinu og
örvamtingu augnanna í því síðara.
Myndirnar „Föstudagurinn langi“ I
og II (nr. 17 og 8) eru sem logandi
kyndlar vonar og birtu, og gjörólík-
ar meðhöndlun listamannsins á
sama viðfangsefni fyrir ári.
Einn sterkasti þáttur sýningar-
innar að þessu sinni eru hinar ýmsu
myndir af fólki, sem birtist hér með
öllum sínum kostum og göllum, en
á þó alltaf hug okkar, einkum þegar
það nær saman og skapar eina heild
Þóra Sigurðardóttir
Þóra Sigurðardóttir er fyrst og
fremst að vinna með rýmið í verkum
sínum á neðri hæð safnsins, eða eins
og hún segir sjálf í sýningarskrá:
„Á verkin má líta sem spurningar
um staði í rýminu. Afmörkun þeirra,
efni, innihald og tóm, innra rými og
ytra. Um aðgengi og óaðgengileik,
það augljósa og ósýnilega, um opna
staði og lokaða.“
Verkin eru fimm talsins, og mið-
ast að mestu við salinn og hvernig
þau njóta sín þar; þijú þeirra eru á
veggjunum, m.a. jarðleir, sem er
þrykkt beint á vegginn og myndar
eins konar brúnan renning þar, og
tvö eru á gólfi. Auk þessa hefur lista-
konan sett upp níu teikningar unnar
á striga; hér verða til mynstur fyrir
samspil lóðréttra og láréttra lína, þar
sem femingar skapa reglu sem virk-
ar sem mótvægi við aðra hluta sýn-
ingarinnar.
Þóra einkennir verkin ekki með
öðru en þeim efnum, sem í þeim eru,
og það er því áhorfandans að skoða
þau til að meta þá þætti, sem hún
nefnir að ofan. Málmdósir á plasti
og glerplötu, aðrar hangandi í plasti,
hálffylltar vatni, skeljabrot í grisju,
svampfylling í púða - allir þessir
þættir eru hluti þeirra ímynda sem
settar eru fram.
Hér eru á ferðinni spurningar, en
ekki svör, eins og fyrr segir; þau
verður hver að finna hjá sjálfum sér,
eftir því sem áhuginn leiðir viðkom-
andi. En þar sem spumingar um
rými og tengsl þess við umhverfið
hafa verið hafðar uppi í myndlistinni
um áratuga skeið, og eru um sumt
enn óljósar, er eins líkegt að mönnum
finnist engin ástæða til að leita svara
- spurningarnar nægi.
Eiríkur Þorláksson
eins og gerist t.d. í „Mynd um tíma-
mót“ (nr. 10).
Sem fyrr segir er ætíð gaman að
velta vöngum yfir þeim breytingum
sem verða á verkum einstakra lista-
manna og leiða líkur að orsökum
þeirra. Almennur þroski og framrás
Iífsins er eðlilegasta skýringin, og
vonandi verður svo enn um sinn;
listamaður sem í engu breytir verk-
um sínum árum saman er mögulega
staddur í einhverri þeim kreppu,
sem erfitt kann að komast frá. Með
þetta í huga er rétt að hvetja listunn-
endur eindregið til að líta inn á sýn-
ingu Hauks Dórs og njóta þar birtu
tímamótanna áður en henni lýkur.
Eiríkur Þorláksson
Hátt í þrjá-
tíu þúsund
gestir
NORRÆNU samsýningunni
Ljós úr norðri lauk síðastliðinn
sunnudag í Listasafni íslands og
að sögn Beru Nordal forstöðu-
konu safnsins sóttu á bilinu 25.
til 27.000 gestir hana. „Þetta
er töluvert meiri aðsókn en við
bjuggumst við þar sem sýningin
stóð ekki nema í sex vikur. Það
hefur verið gríðarlegur áhugi á
sýningunni og mikil ánægja.“
Að sögn Beru var ekki hægt
að lengja sýningartímann þrátt
fyrir þennan mikla áhuga því að
sýningin er á leiðinni til Stokk-
hólms þar sem hún verður opnuð
19. október næstkomandi.
Nýjar bækur
• ÚT er kominn hjá Hljóðbóka-
klúbbnum senni hluti skáldsögunnar
Góði dátinn Svejk eftir Jaroslav Ha-
sek í íslenskri þýðingu Karls ísfelds.
Það er Gísli Halldórsson leikari sem
les söguna, en upptakan var upphaf-
legagerð árið 1979
til flutnings í Rík-
isútvarpinu. Fyrra
bindi hljóðbókar-
innar kom út í febr-
úar síðastliðinn og
markaði upphaf út-
gáfu Hljóðbóka-
klúbbsins.
Sagan kom fyrst
út á islensku
1942-43 og varð
strax vinsæl, enda hefur hún marg-
sinnis verið endurútgefm. „í túlkun
Gísla Halldórssonar er dregin upp
eftirminnileg mynd af dátanum Svejk
og gefur það hljóðútgáfunni aukið
gildi,“ segir í kynningu.
Seinna bindi Góða dátans Svejk
er á sex snældum, en alls er verkið
gefíð út á 12 snældum ogtekur um
16 klukkustundir í flutningi.
Útgefandi hljóðbókarinnar Góði
dátinn Svejk II er Hljóðbókaklúbb-
urinn. Hljóðritunin vargerð hjá Rík-
isútvarpinu, en um íjölföldun sá
Hljóðbókagerð Blindrafélagsins.
Kápu hannaði Þórhildur Elín. Hljóð-
bókin verður fyrst um sinn aðeins
seld félögum í Hljóðbókaklúbbnum
og kostar 1.995 krón ur.
-------»'-»"♦-----
Helgi Marinós-
son á tónleikum
í Stuttgart
HELGI Marinósson tenór frá Kefla-
vík heldur tónleika i Theatersaal der
Kunstakademie Stuttgart, næstkom-
andi laugardag kl. 17. Helgi mun
syngja íslensk lög og óperuaríur frá
ýmsum löndum og undirleikari er
Rúnar Emilsson píanóleikari.
Tónleikamir eru í samvinnu við
Verbreiterungsfach Werken der Sta-
atlichen Akademie der Bildenden
Kiinste Stuttgart og Professor Sotiri-
os Michou auk þess sem þeir eru
styrktir af íslenska byggingafyrir-
tækinu Ger GmbH, Vajhingen an der
Enz.
Aðgangur er ókeypis.
------»-----------
Söngur að hausti
ilúsavík. Morgnblaðið.
SÖNGUR að hausti nefndi Lissýar-
kórinn tónleika sem kórinn stóð fyrir
síðastliðinn laugardag í fullsetnum
sal og við góðar undirtektir í Borgar-
hólsskólanum á Húsavík, undir stjórn
Hólmfríðar Benediktsdóttur.
Auk Lissýarkórsins komu fram
Stúlknakór Húsavíkur, Bama- og
unglingakór Akureyrarkirkju, allir
undir stjórn Hólmfríðar. Nokkrir
fyrrverandi og núverandi söngnem-
endur hennar sungu bæði einsöng
og tvísöng með undirleik píanóleik-
aranna Helgu Bryndísar Magnús-
dóttur og Guðrúnar A. Kristinsdótt-
ur.
Því var fagnað að Hólmfríður átti
afmæli þennan dag.
Birta tíma-
mótanna
HAUKUR DÓR: Mynd um tímamót. 1995.
Gísli
Halldórsson