Morgunblaðið - 15.10.1995, Blaðsíða 34

MORGUNBLAÐIÐ
-34 B SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 1995
á
gegnum tölvu og það án þess
að hafa nokkum tímann séð
viðkomandi? Hildur Fríðriks-
dóttir komst að því eftir að
hafa spjallað við fjölda fólks
að margir hafa orðið fyrir
hughrifum, aðrir daðra á al-
netinu og enn aðrir verða ást-
fangnir og hefja sambúð.
alnetinu
Er hægt að verða ástfanginn
af viðmælanda sínum í
EG HEF hlegið, grátið og orð-
ið afbrýðisöm fyrir framan
tölvuskjáinn, því tilfinning-
amar verða svo sterkar,“
sagði ein þeirra fjölmörgu
kvenna sem orðið hafa ást-
fangnar á alnetinu (Internetinu).
Ástfanginn? Er það hægt og án
■“yæss nokkurn tíma að hafa séð við-
komandi augliti til auglitis?
Þeim sem hafa engin kynni af
töluvsamskiptum finnst erfitt að
ímynda sér að tilfinningar geti fylgt
því að skrifast á með þessum hætti.
Þeir klykkja jafnvel út með að slík-
ur samskiptamáti sé mjög óper-
sónulegur. Þeir sem til þekkja segja
hins vegar að samskipti í gegnum
tölvur geti verið mjög persónuleg.
„Munurinn á þeim og á samskiptum
augliti til auglitis er sá að fólk
þorir að tjá allar hugsanir sínar,“
sögðu nokkrir þeirra sem Morgun-
blaðið ræddi við.
Þeir bentu einnig á að
ífeægt væri að halda
áfram sambandinu á net-
inu, þar til maður þekkti
viðkomandi, en þá væri
hægt að hittast augliti til auglitis.
„Það er kostur að vera andlitslaus,
því ef manni líst ekki á viðkomandi
er hægt að slíta sambandinu strax
og án eftirmála," sagði kona um
fertugt.
í raun er hugsunin um að ást
geti kviknað á alnetinu ekki frá-
leit, því dæmi eru um að slíkt
hafi gerst milli pennavina svo og
jnilli fólks sem átti mikil sam-
skipti í gegnum síma.
Hér á landi virðast sambúðir
sem rekja má til spjalls á netinu
vera hálfgert feimnismál og fólk
lítt tilbúið að tjá sig undir nafni.
í Bandaríkjunum hins vegar og
víða erlendis er vitað um mörg
slík sambönd. Meira að segja fara
kögur af einu slíku sem átti sér
stað í sumar, þar sem fólkið sást
aðeins hálfum mánuði fyrir brúð-
kaupið og meðal gesta var að sjálf-
sögðu fjöldi netvina þeirra!
Finnurðu hvað er að gerast?
Ein þeirra kvenna sem Morgun-
blaðið ræddi við og varð fyrir hug-
hrifum lýsir framvindu mála þann-
.
„Eg eignaðist vin á bandarískri
rás. Við spjölluðum oft og mikið
saman, en svo í eitt skipið segir
hann: „Finnurðu hvað er að ger-
ast?“ - „Já,“ svaraði ég. - „Hvað
finnst þér um það?“ Ég svaraði að
ég væri efins, því mér fyndist skrýt-
ið að tengjst svona sterkum bönd-
um manneskju sem ég hafði aldrei
séð. „Við skulum hægja svolítið á
okkur,“ sagði ég.
Við erum enn mjög góðir vinir
en lokuðum á þann möguleika að
ástarsamband þróaðist. Við höfum
oft talað um að svona
„landamæraást" gangi
ekki alltaf upp, því annar
aðilinn þarf að fóma sín-
um högum,“ sagði hún
og bætti við: „Eg held
að maður hlaupi ekkert út í ástar-
sambönd en það er gaman að kynn-
ast góðu fólki og finna að því stend-
ur ekki á sama um mann.“
Sambandið hélst á netinu
Maður sem kominn er vel yfir
þrítugt kynntist konu hjá sameig-
inlegum vini. Þau bjuggu ekki í
sama landshluta svo þau héldu
sambandinu áfram í tölvu. „Sam-
skiptin eiga sér stað mun oftar í
tölvu en í síma og sambandið verð-
ur mun fyrr innilegt vegna þess
að fólk á auðvelt með að tjá sig.
Sambandið þróaðist þannig að við
fórum að daðra á netinu á milli
þess sem við töluðum saman í
síma. Síðar slitnaði upp úr sam-
bandinu og var það aðallega vegna
þess að hún skipti um vinnustað
Það er kostur
að vera and-
litslaus.
og hafði ekki lengur aðgang að
tölvu.“
Margir hafa bent á að feimið
fólk njóti sín ákaflega vel í tölvu-
samskiptum. Það getur tjáð sig um
allt mögulegt án þess að aðrir sjá
að það roðnar, hikar, stamar eða
verður undirleitt. „Feimið fólk á
auðvelt með að daðra. Ég fann að
þegar ég ræddi við stúlkuna mína
gat ég verið opinskárri á tölvunni
en ég hefði nokkurn tíma verið
augliti til auglitis," sagði maður
sem átti ástarsamband á netinu.
„Maður fer út á ystu nöf,“ bætti
hann við.
Alþjóðlegt kaffihús
Margrét Pálsdóttir málfræð-
ingur hefur átt bæði persónuleg
og fagleg samskipti á netinu. Hún
líkir því við að fara á alþjóðlegt
kaffihús þegar hún fer inn á spjall-
rásirnar. „Það er hægt að setjast
við tölvuna, skreppa í heimsókn,
flækjast um heiminn og/eða land-
ið og ræða við marga í einu eða
tala við einhvern einn á einkarás-
um. Það eru alltaf einhverjir á
þessu kaffihúsi sem ég þekki,“
segir hún.
Hún leggur einnig áherslu á að
persónuleiki hvers og eins komi
mjög sterkt fram og því njóti fólk
sín vel sem einstaklingar. „Það er
ekki spurt um aldur, menntun og
fyrri störf,“ sagði hún. „Það er
ekki farið eftir útliti, litarhætti og
jafnvel ekki spurt um kyn. Það er
persónan, nákvæmlega eins og hún
er, sem skiptir máli.“
Undir þetta tóku allir þeir sem
blaðið spjallaði við og töldu það
ótvíræðan kost, ekki síst þegar
ungt fólk ætti í hlut því það væri
mun dómharðara gagnvart útliti.
Munklífi nútímans
Almennt er hægt að segja, að
unga fólkið sem spjallar mikið á
netinu á ýmislegt sameiginlegt.
Það er mikið til heima á kvöldin,
jafnvel svo að foreldrum finnst nóg
um. Ein móðirirn gekk svo langt
að nefna tölvusamskiptin „munk-
lífi nútímans“. En oft er hún ekki
betri músin sem læðist en sú sem
stekkur, því vitað er um dæmi af
dreng sem var allt í einu kominn
með stúlku upp á arminn, foreldr-
um og vinum til mikillar undr-
unar. Enginn hafði orðið var við
að hann væri í þessum hugleiðing-
um, en hann fann sem sagt stúlk-
una sína á netinu. Einnig er vitað
um ungt par sem hafði talað sam-
an á tölvunni í heilt ár en til-
kynntu þá öðrum á netinu að þau
væru byijuð saman.
Þá er fólk sammála um að með
tölvusamskiptum verði kímnin allt
öðruvísi. Ingólfur Ásgeir Jóhanns-
son menntunar- og sagnfræðingur
hefur töluvert velt sam- _______
skiptum á netinu fyrir
sér og einnig borið sam-
an sendibréf og tölvu-
bréf. „Mér sýnist bréfin
keimlík varðandi efnis-
innihald, húmor og nærveru. Sjálf-
um finnst mér erfiðara að vélrita
einkabréf en það er öðruvísi þegar
ég er við skjáinn. Augliti til auglit-
is svara ég ekki alltaf „spontant“,
en í tölvusamskiptum er mun auð-
veldara að sýna húmorísku hlið-
arnar rétt eins og í sendibréfl,“
segir hann.
Hann bendir einnig á að laðist
fólk að hvort öðru þar sem það
hittist í fyrsta skipti geti það gefið
upp netfang í stað símanúmers.
„Það þarf ekki að svara póstinum
frekar en það 'vill eða það getur
kannað sambandið frekar og þá
jafnvel hist á kaffihúsi,“ segir hann
og bendir á að hér á landi sé við-
horf til stefnumóta frábrugðið því
sem þekkist til dæmis í Bandaríkj-
unum. „Áður fyrr voru diskótekin
Feimið fólk á
auðvelt með
að daðra.
staðirnir sem þeir leituðu sem víldu
þreifa fyrir sér, síðan líkamsrækt-
arstöðvamar og nýlega las ég í
bandarísku tímariti að grænmetis-
hornin í stórmörkuðunum hefðu
tekið yfir. Það nýjasta er greinilega
alnetið."
Margrét Pálsdóttir er ekki hlynnt
því að fólk leiti markvisst að
skyndikynnum eða maka á netinu.
Hún segir að hópur netnotenda
hafi breyst töluvert að undanförnu
og nú sé nokkuð af yngra fólki þar
í leit að skyndikynnum. Af því hafí
hún áhyggjur. „Mér finnst þessi
breyting ekki eftirsóknarverð,"
sagði hún.
Hvernig sem á því stendur er
mikið spjallað um ástina á netinu
og margar einmana sálir eru leit-
andi og á það aðallega við um er-
lendu rásirnar. „Það er til heið-
arlegt fólk sem vill eignast lífsföru-
________ naut, en svo er hættan
alltaf til staðar að við-
komandi lendi á
skemmdu epli,“ sagði
Jónína Kárdal kennari og
námsráðgjafi sem hefur
notað samskipti á alnetinu í nokkur
ár. Hún lenti meira að segja í því
að bandarískur maður taldi hana
hina eina réttu konu í lífi sínu eft-
ir örstutt kynni, en hún kveðst að
sjálfsögðu hafa hafnað þessu góða
boði.
Klám ekki á dagskrá
Þeir sem Morgunblaðið ræddi við
voru sammála um að klám ætti
ekki erindi inn á netið. Yrðu þeir
varir við að einhver sýndi áhuga á
því væri lokað á samskipti við við-
komandi eða honum gefið í skyn
að umræðuefnið væri ekki áhuga-
vert. „Ef einhver hefur áhuga á
klámi þá fer hann á þá rás sem
slíkt er rætt, en það er meira af-
markaður heimur,“ sögðu þeir.