Morgunblaðið - 29.12.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 29. DESEMBER 1995 2 7
Ljóðlist
einfaldleikans
BOKMENNTIR
Ljóð
KVAK
eftir Steingerði Guðmundsdóttur.
174 bls. Útg. Skákprent. Prentun:
Skákprent. Reykjavík, 1995.
STEINGERÐUR Guðmunds-
dóttir gefur þessa sjöttu ljóðabók
sína út í minningu föður síns, Guð-
muntiar Guðmundssonar skóla-
skálds. Hann var einn af skáldum
nýrómantísku stefnunnar, orti ljóð
sem voru hugnæm og þýð, jafnt
til lestrar og söngs, og heyrast
mörg ljóð hans enn í dag vegna
sönglaga sem við þau voru samin.
Ljóðlist Steingerðar minnir á föður
hennar þó tímar séu vitanlega
breyttir og enginn yrki lengur eins
og ort var á fyrstu áratugum aldar-
innar. Steingerður er skáld einfald-
leikans. Hún dáir hið fagra og
góða. Þess vegna kýs hún oft að
skoða umhverfið með auga barns-
ins sem undrast og treystir. í fýrsta
ljóðinu lýsir hún hughrifum lítillar
stúlku sem stendur frammi fyrir
bókaskáp föður síns. Litla stúlkan
dáist að fegurð bókanna en hlakk-
ar jafnframt til að verða svo viti
borin að hún geti skyggnst inn í
þann undraheim sem þær búa yfir.
Ljóðform Steingerðar er tíðast
fijálst og óbundið.
Sums staðar notar hún
þó rím og ljóðstafi.
Lætur henni það bet-
ur. Rímið verður henni
í senn stuðningur og
aðhald. Cresscendo
nefnist eitt að stystu
ljóðum bókarinnar,
ljóðrænt og þýtt:
Brimrót!
Brimrót í hafi!
Berst mér að eyrum
gnýr.
Vitund úr viðjum
flýr.
Vindur upp segl
úr sólartrafi
siglir á duggu
úr gullnu rafi
til hafs - til hafs -
til hafs!
Samsvörunar við ljóðlistina leit-
ar Steingerður í öðrum listgrein-
um. í Kvaki eru ljóð sem heita
Hlustað á Bach og / myndheitni
Svavars Guðnasonar.
Þá yrkir hún ljóð í
minningu Björns Ól-
afssonar fiðluleikara.
Síðasta ljóð bókarinn-
ar nefndir hún De pro-
fundis. Þar er kafað í
hugans djúp jafnframt
því sem beðið er til
hins æðsta að hann lini
þjáningar mannanna
og láti ljós sitt skína í
myrkum heimi.
Steingerður Guð-
mundsdóttir er hóg-
vær í list sinni og boð-
skapurinn í ljóðum
hennar er einfaldur.
Ekki hefur hún heldur
notið utanaðkomandi áhrifa til að
koma ljóðum sínum á framfæri.
Rödd hennar er lágvær og þýð.
Markmiðin í ljóðlist hennar eru
eigi að síður skýr. Því munu ljóð
hennar á endanum komast þangað
sem þeim er ætlað.
Erlendur.Jónsson
Steingerður
Guðmundsdóttir
Hátíða-
hljómar við
áramót
LISTVINAFÉLAG Hallgríms-
kirkju efnir til tónleika á gamlárs-
dag kl. 17 í Hallgrímskirkju undir
yfirskriftinni Hátíðarhljómar við
áramót.
Leikin verður þekkt tónlist fyrir
tvo trompeta og orgel. Meðal verk-
efna er Tokkata og fúga í d-moll
eftir Johann Sebastian Bach og
Adagio eftir Albinoni auk tónverka
eftir Frescobaldi og Pezel. Þetta er
í annað skiptið, sem efnt er til tón-
leika við áramót í Hallgrímskirkju.
Flytjendur eru trompetleikararnir
Ásgeir H. Steingrímsson og Eiríkur
Örn Pálsson ásamt organista Hall-
grímskirkju, Herði Áskelssyni.
Tónleikarnir taka um það bil
þijá stundarfjórðunga en kl. 18
verður sunginn aftansöngur með
hefðbundnum hætti. Prestur er sr.
Ingólfur Guðmundsson og Mót-
ettukór Hallgrímskirkju syngur.
Aðgangur að tónleikunum er kr.
800. Miðar eru seldir við inngang-
inn.
------» ♦ ♦-----
Nýtt myndlist-
arverk í Borg-
arleikhúsi
VIÐ frumsýningu leikritsins ís-
lenska mafían í Borgarleikhúsinu
í gærkvöldi var sýnt nýtt mynd-
listarverk eftir Kristin Hrafnsson.
Verkið, sem leikhúsgestir munu
beija augum næstu vikurnar, ber
heitið „Sjö vatnsborð".
Verkið er skúlptúrar sem sýna
sjö stöðuvötn í íslenskri náttúru og
grafíkmyndir sem fylgja verkinu.
Vatnsborð stöðuvatnanna er steypt
í brons sem stendur á steinsteypt-
um stöplum í forsal Borgarleik-
hússins. Grafíkmyndirnar sýna
sömu vatnsborð. Sjö vatnsborð var
fyrst sýnt í Ásmundarsafni á einka-
sýningu Kristins, „Hér getur allt
gerst“ árið 1994. Verkið er í eigu
Listasafns Reykjavíkur, en það er
til sýnis í Borgarleikhúsinu með
góðfúslegu leyfí þess.
Kristinn E. Hrafnsson nam í
Myndlistarskólanum á Akureyri,
Myndlista- og handíðaskóla íslands
og Akademie der Bildende Kunste
í Munchen. Kristinn hefur tekið
þátt í ijölda samsýninga en sýning
hans í forsal Borgarleikhússins er
hans fimmta einkasýning.
Nú stendur yfir samkeppni hjá
félögum Nýlistasafnsins um verk í
forsal Borgarleikhússins eftir ára-
mót. Síðar verður skýrt frá því
hvaða listamenn munu sýna verk
á þess vegum eftir áramót.
BOKMENNTIR
F r á s ö g n
BLOSSINN
eftir John Hersey. Minning mann-
kyni til viðvörunar. Hírósíma borgin
sem hvarf 6. ágúst 1945. Bergþóra
Sigurðardóttir þýddi. Fjölva-útgáfa
1995.157 bls. 2.280.kr.
„BLOSSINN" er frásögn frá
Hírósíma þar sem fylgt er eftir sex
íbúum frá því er sprengjan féll og
hinum hrikalegum afleiðingum
sem fylgdu á eftir. Nú þegar 50
ár eru liðin frá þessum afdrifaríku
atburðum er ekki úr vegi að minn-
ast þeirra á einhvern hátt. „Bloss-
inn“ er veikburða tilraun til þess,
en höfundurinn Hersey skráði frá-
sögn sína ári eftir að bomban féll.
Bókin skiptist í fjóra kafla og fylgt
er eftir upplifum og örvæntingu
sex einstaklinga sem lifðu þennan
hildarleik af.
Dregin er upp hlutlæg mynd af
þessum atburðum, þar sem óhugn-
aðurinn og ýmsar staðreyndir eru
Frásögii
frá Híró-
síma
birtar og er það svo sem alltaf
þörf áminning. Textinn er í blaða-
mannastíl þó að samúðin sé að
sjálfsögðu með fómarlömbunum.
Einna áhrifamesti hlutinn er
fyrsti og annar kaflinn „Hljóðlaus
blossi" og „Eldarnir loga“ þar sem
lýst er staðsetningu og viðbrögð-
um hjá þessum sex einstaklingum.
Jafnframt þessu eru gerð góð skil
óttanum sem fylgdi því að engin
vissi um hverslags sprengju var
að ræða. Einnig eru ýmsar stað-
reyndir um mannfall í Hírósíma-
borg látnar fylgja með til glöggv-
unar og er það vel. Hinu óhugnan-
lega eldhafi sem bræddi þessa
borg í orðsins fyllstu merkingu er
lýst á nokkuð magnaðan hátt. Á
köflum er þó skotið yfír markið í
lýsingum á líkamlegum sárum þar
sem textinn virðist á tíðum nærast
á þess háttar lýsingum.
Seinni tveir kaflarnir „Styijald-
arlok“ og „Eftirköstin“ lýsa þessu
svo nánar, en jafnframt fylgir með
eftirmáli þýðanda sem getur þess
að þegar þessi bók sé skrifuð, ári
eftir að sprengja féll, þá hafi ekki
verið komin fram sú vitneskja um
áhrif geislavirkni á mannslíka-
mann eins og síðar átti eftir að
koma í ljós.
„Blossinn" er því áminning til
allra þeirra sem varðar um eyði-
leggingarmátt atómsprengjunnar
og veitir smá innsýn og skilning
inn í heim þeirra sem lifðu af þessa
ógn, sem erfitt er að skilja nú til
dags.
Nokkrar svart/hvítar myndir
eru í bókinni og eru þær flestar
vel þekktar, en þær eru heldur
dökkar. Prentvillur voru nokkrar
og þýðingin ber stundum merki
þess að vera heldur of bókleg.
Einar E.Laxness
ATHAFNAMENN!
Notaðar vinnuvélar og tæki á sérkjörum
fram til áramóta
ATHUGIÐ! Tvöföld flýtifyming
ef keypt erfyrir árrnnót
=== Ingyar
==^1 Helgason hf.
.~ Sævarhöfða 2
■—■ vcladeild sími 525 8070
Blab allra landsmanna!
- kjarnt malsms!
Hljómeyki
í Krists-
kirkju
SÖNGHÓPURINN Hljóm-
eyki heldur tónleika í Krists-
kirkju laugardagskvöldið 30.
desember kl. 20. Á efnisskrá
tónleikanna verða Aldasöng-
ur og Requiem eftir Jón Nor-
dal ásamt Messu í g-moll eft-
ir Vaughan Williams. Stjórn-
andi verður Bernharður Wilk-
inson. Aldasöngur var frum-
fluttur af Hljómeyki 1986 og
er saminn við texta úr Alda-
söng Bjarna Jónssonar (um
1600), Salutatio Mariæ (ísl.
kvæði frá 15. öld) og Maríu-
vísum eftir Jón Helgason
(1899-1986). Jón samdi
Requiem á þessu ári og frum-
flutti Hljómeyki verkið í Skál-
holti í júlí. Fyrir dyrum standa
upptökur á kórverkum Jóns
sem Hljómeyki, Mótettukór
Hallgrímskirkju og Islensk
tónverkamiðstöð standa sam-
an að.
Sönghópurinn Hljómeyki
var stofnaður árið 1974 og
starfaði þá í nokkur ár undir
stjórn Rutar L. Magnússon.
Hljómeyki hefur víða komið
við en þungamiðja starfsem-
innar síðastliðin ár hefur ver-
ið að flytja ný tónverk á
Sumartónleikum í Skálholti.
Bernharður Wilkinson hefur
verið aðalstjórnandi Hljóm-
eykis frá 1994.
Bílamarkadurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut.
Kopavogi, simi
567-1800
Löggild bílasala
Gleðilega hátíð!
Verið velkomin.
Við vinnum fyrir þig.
Opið laugard. 30. des.
frá kl. 10-17.
Nýr jeppi: Suzuki Sidekick 1.8 Sport '96.
svartur og grár, 5 g., ABS bremsur, rafm.
í rúðum o.fl. V. 2.230 þús.
Honda Civic DXi Sedan '94, vínrauður, 5
g., ek. 32 þ. km. V. 1.250 þús.
Toyota Corolla Touring XL 4x4 ’91, grár,
5 g., ek. 86 þ. km. V. 1.030 þús. Tilboð
920 þús.
Fjöldi bíta á tilboðsverði
og góðum lánakjörum.
Toyota Corolla GL Special Series '92, 5
dyra, 5 g., ek. aðeins 36 þ. km., rafm. i
rúðum o.fl. Fallegur bíll. V. 790 þús.
MMC Colt GL '90, 5 g., ek. 116 þ. km.
(uppt. girkassi), álfelgur o.fl. Tilboðsv. 490
þús.
Grand Cherokee SE 4.0L '93, græn-
sans., sjálfsk., ek. 66 þ. km. Fallegur
jeppi. Tilboðsv. 2.890 þús.
Plymouth Grans Voyager LE 3.3L 4x4
'92,’sjálfsk., ek. 57 þ. km., 7 manna, ABS
og rafm. í öllu. Einn m/öllu. V. 2,4 millj.
Subaru Legacy 1.8 GL 4x4 station '90,
grásans., sjálfsk., ek. 98 þ. km., dráttar-
kúla, rafm. i rúðum o.fl. V. 1.090 þús.
Subaru Legacy 2.0 station (Artic útgáfa)
'95, 5 g., ek. 7 þ. km., dráttarkúla o.fl.,
o.fl. Sem nýr. V. 2.150 þús.