Morgunblaðið - 05.01.1996, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 05.01.1996, Blaðsíða 6
Y ðee I HAÖMAl .3 HU0AGUT8ÖH 6 FÖSTUDAGUR 5. JANÚAR 1996 mmÆm&sKM MORGUNBLAÐIÐ Blokkflautan í heimsmetabókina Morgunblaðið/Ásdís STEFÁN Geir Karlsson við blokkflaut- una sem staðsett er við sundlaugina í Árbæjarhverfi. RISASTÓR blokkflauta sem Stefán Geir Karlsson, skipa- tæknifræðingur hjá Siglinga- málastofnun, smíðaði hefur verið tekin inn í Heimsmeta- bók Guinness, en áður á Stefán Geir þar fyrir risastórt herða- tré sem tekið var inn í heims- metabókina 1987. Hann tók í gær formlega við skjali frá Heimsmetabók Guinness um að blokkflautan væri nú komin í heimsmeta- bókina. Helgi Magnússon hjá bókaútgáfunni Erni og Orlygi, sem er umboðs- aðili Heimsmetabókar Guinness hér á landi, sagði í samtali við Morgunblaðið að senni- lega væri það einsdæmi að sami maður ætti tvö verk í bókinni. Stefán Geir hefur lagt fyrir sig að hanna og smíða skúlptúra af ýmsum nytjahlutum og í fyrra smíðaði hann risastóra dómaraflautu fyrir heimsmeistaramótið í handknattleik síðastlið- ið vor. Helgi sagði að flautan væri nú langt komin með að komast inn í heimsmetabókina og verulegar líkur væru á því að það tæk- ist. „Þeir gera kröfu til þess að svona hlutir sem fá inni í bók- inni séu nothæfir, þ.e. þeir séu ekki aðeins skúlptúrar heldur sé hægt að nota þá eins og fyrirmyndina. Ég held að það séu ekki mörg dæmi þess í heiminum að menn hafi lagt sig eftir þessari list og náð þessum árangri," sagði hann. FRÉTTIR Röntgentæknar leggja fram gagntilboð V ongóðir um samkomulag RÖNTGENTÆKNAR lögðu í gær fram gagntilboð á fundi með stjórn Ríkisspítalanna, sem felur í sér hugmyndir um vaktakerfi til lausnar á deilu þessara aðila. Rík- isspítalar höfðu lagt fram tillögu um vaktakerfi á röntgendeild sem Daníel Hálfdánarson, talsmaður röntgentækna, segir þá hafa talið leiða til allt að 15% skerðingar á launum, og því verið óásættaniegt. Daníel segir að farið hafi verið yfir stöðu mála á fundinum, sem hafi verið sá árangursríkasti til þessa. Hann geri sér vonir um samkomulag, án þess að hægt sé að fullyrða um slíkt. „Menn tala nú sama tungumál í meiri mæli en áður og það má segja að fundinn sé flötur á málið sem hægt er að byggja á,“ segir hann. Fimmtán röntgentæknar hættu störfum fyrir um fimm vik- um, eftir að felldir voru niður fimmtán fastir yfirvinnutímar þeirra, á þeim forsendum að sú aðgerð þýddi í raun uppsögn á ráðningarsamningi. Leiðir til launaskerðingar Stjórn Ríkisspítala og röntgen- tæknar funda aftur í dag. Daníel segir að hugmyndir Ríkisspítalans um vaktakerfí hafi haft launa- skerðingu í för með sér. Gagntil- boðið miði að því að laun röntgen- tækna haldist óbreytt, en þó geti verið um einhveija skerðingu að ræða. Einnig hafí verið rætt um möguleika á hagræðingu innan deildarinnar í sparnaðarskyni, sem gæti jafnvel leitt til einhverra launahækkana þeirra sem verða fyrir launaskerðingu. Launalaus frá 1. desember „Við höfum verið launalaus frá 1. desember sem er töluverð skerð- ing, þannig að við erum ekki tilbú- in til að axla meira af því tagi. Væri einhver þjóðarsátt um launa- lækkanir myndum við eflaust fylgja hjörðinni, en ég sé ekki að hægt sé að þvinga eina starfstétt til slíks.“ Daníel segir að 3-4 af 15 rönt- gentæknum muni ekki koma aftur til starfa þótt samkomulag takist við Ríkisspítalana, hvernig sem það samkomulag verður. Andlát SIGURPALL M. ÞORKELSSON SIGURPÁLL M. Þor- kelsson prentari er lát- inn, 81 árs að aldri. Sigurpáll fæddist á Siglufirði 27. febrúar árið 1914. Foreldrar hans voru Þorkell S. Svarfdal skipstjóri og kona hans Jóhanna Kristjánsdóttir. Hann hóf prentnám á Siglu- firði 1. janúar 1931 og lauk þar námi. Sig- urpáll vann þar til árs- ins 1943 er hann flutt- ist til Reykjavíkur. | Reykjavík hóf Sigurpáll í ísafoldarprentsmiðju, þar störf sem Svava Aradóttir. hann setti m.a. texta í Morgunblaðið. Þegar Prentsmiðja Morgun- blaðsins var stofnuð á síðari hluta fimmta áratugarins réðst Sig- urpáll til starfa þar og vann hann við blaðið allt fram til árs- ins 1984 er hann lét af störfum fyrir ald- urs sakir. Síðustu starfsár sín við blaðið las hann prófarkir. Eftirlifandi eigin- kona Sigurpáls er I I j | . í I ! i . Fjármálaráðherra vill endurskoða lög um skattafrádrátt vegna hlutabréfakaupa Reglur um ráðstöf- un fjár o g eftirlit SKATTAFRÁDRÁTTUR VEGNA HLUTABRÉFAKAUPA 1984-94 Heildarfrádrárttur frá skattskyldum tekjum Milijónir kr. Fjöldi hlutabréfakaup- enda sem nutu frádráttar ------------------------10.000 -9.000 Fjöldi hlutafélaga sem veittu rétt til frádráttar -140 BBÍ-II '84 '86 '88 '90 '92 '94’95 Grunnur núverandi fyrirkomulags um frádrátt frá skattskyldum tekjum vegna fjárfestingar í atvinnurekstri var lagður með lögum sem sett voru 1984. titið var keypt af hlutabréfum fyrstu árin en eftir að skilyrði frádráttarins voru rýmkuð með lagabreytingu 1989 margfölduðust kaupin og náðu hámarki 1990 þegar , Fjöldi- lll.l B4 '86 '88 '90 ’92 120 100 •80 60 40 •20 '84 '86 '88 '90 '92 '94 “ tæpir 2 milljarðar (á verðlagi ársins 1994) voru dregnir frá tekjum á skattframtali. Akvæðln voru þrengd árið 1992 og var fyrirhugað að fetla hlutabréfafrádráttinn niður í áföngum en víð kjarasamninga 1994 ákvað rikis- stjómin að stöðva við þá 20% skerðingu sem komin var til framkvæmda. FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð- herra fagnar áhuga almennings á hlutafjárkaupum. Hann telur þó tímabært að endurskoða þær reglur sem um þetta gilda og nefnir í því sambandi starfsemi hlutabréfasjóð- anna. Bendir fjármálaráðherra á að skattaafslátturinn sé til þess ætlað- ur að hvetja fólk til að leggja áhættufé í atvinnufyrirtæki. Þróun- in hafí síðan orðið sú að stór hluti kaupanna fári fram í hlutabréfasjóð- um sem ávaxti fé sitt að stórum hluta í skuldabréfum, jafnvel örugg- um ríkisskuldabréfum, og í erlend- um verðbréfum. Telur hann koma til greina að setja reglúr um eftirlit bankaeftir- litsins með þessum sjóðum, eins og þegar gildi um fjárfestingarsjóðina, og að setja viðmiðunarreglur um ráðstöfun ljármuna þeirra. Þá vill hann minnka eitthvað frádráttar- möguleika. Óvissa um áætlun í tekjuáætlun fjárlaga er gert ráð fyrir 10% aukningu á frádrætti vegna hlutafjárkaupa frá árinu á undan, alis 1.135 milljónir kr. í Morgunblaðinu í gær kom fram að heildareign hlutabréfasjóðanna jókst um 40% í desember. Friðrik Sophusson segir þó að ekki sé hægt að slá því föstu áð mikið meiri hluta- bréfakaup komi til frádráttar til skatts en fjárlög geri ráð fyrir. Þó mikið hafí selst af bréfum hluta- bréfasjóðanna megi gera ráð fyrir að sala hlutabréfa í einstökum fyrir- tækjum hafi verið með minnsta móti. Þá bendir hann á að ekki nýtist öll hlutabréfakaup við útreikning frádráttar til skatts, einhveijir kaupi fyrir hærri fjárhæð en þeir eigi rétt á að draga frá tekjum og svo nýtist einungis 80% kaupanna til frádrátt- ar. Ef áætlun fjárlaga stenst og ein- staklingar fá 1.135 miiljónir kr. til frádráttar tekjum þýðir það að ríkið er að gefa um það bil 400 milljóna kr. afsiátt af tekjum sínum og sveit- arfélögin um 100 milljónir. Ef hlut- afjárkaupin reynast til dæmis 40Ö-500 milljónum kr. hærri en áætlunin gerir ráð fyrir má reikna með að ríki og sveitarfélög tapi um 200 milljóna kr. tekjum til viðbótar. Lögin verði endurskoðuð Friðrik segir að svo virðist sem hlutabréfakaupin séu að mestu í hlutabréfasjóðunum og það hljóti að vekja ýmsar spumingar. Þróunin hafí orðið sú að hlutabréfasjóðirnir hafí selt hluti án þess að hafa hluta- bréf á bak við. Bendir hann á að sjóðirnir séu gjarnan með liðlega helming eigna sinna í hlutabréfum en verulegan hluta í skuldabréfum, jafnvel öruggum ríkisskuldabréfum, og erlendum verðbréfum. Rifjar hann það upp að í stefnuyf- irlýsingu núverandi ríkisstjórnar sé kveðið á um að almenningur verði hvattur til að leggja áhættufé í at- vinnufyrirtæki. Ríkisstjórnin vilji beita skattalögunum í þessum til- gangi en áherslan sé á áhættufé. Telur fjármálaráðherra eðlilegt að endurskoða þau lög sem um þetta gilda með tilliti til reynslunnar. Seg- ir hann að nefnd stjórnarflokkanna og aðila vinnumarkaðarins vinni n'ú að endurskoðun tekjuskattslaganna og þetta mál gæti komið upp í starfi hennar eins og aðrir frádráttarliðir tekjuskatts. Reglur um ráðstöfun eigna Ráðherra segist ekki vera að boða stórkostlegar breytingar á núver- andi fyrirkomulagi, fremur lagfær- ingar. Bendir hann á að ákveðnar reglur hafí verið lögfestar um fjár- festingarsjóði. Þar sé kveðið á um eftirlit Bankaeftirlits Seðlabanka íslands og ráðstöfun eigna. Hluta- | bréfasjóðirnir falli ekki undir þessar reglur en hugsanlega megi setja sambærilegar reglur um þá. I „Það er eðiilegt að hlutafjársjóð- irnir hafi eitthvert svigrúm og séu ekki bundnir af því að kaupa ein- göngu hlutafé í fyrirtækjum, en það er spurning hvað svigrúmið eigi að vera mikið. Það getur varla talist eðlilegt að í raun séu menn að fá skattfríðindi við það að kaupa hlut í sjóðum sem eiga eignir sínar að '| verulegu leyti í ríkisskuldabréfum. Er eðlilegt að sjóðirnir geti tekið við þessu fjármagni gegn skattfríð- | indum kaupendanna og freistað þess síðan að kaupa hlutabréf einhvers staðar á næstu mánuðum? Það hlýt- ur einnig að spenna uþp verðið. Eg tel að það sé almennt mjög mikilvægt að takmarka sem mest frádráttarliði í tekjuskattslögunum. Stefnan er að fækka undanþágum og breikka skattstofna. Þegar verið ( er að nýta frádráttarleiðir til að knýja fram ákveðna breytni verður að gera það með nákvæmum hætti,“ I segir Friðrik. Hann segir að ríkið þurfi einnig að haga einkavæðingu ríkisfyrir- tækja með tilliti til hlutabréfamark- aðarins. Bjóða íjárfestingarkosti sem hæfi markaðnum á hverjum tíma. Segir Friðrik að því miður hafi komið slaki í einkavæðinguna eftir að Lyfjaverslunin var seld og framboð hlutabréfa þess vegna ójafnt. Hefur skilað sér vel „Það er enginn vafi á því að skatt- afrádráttur vegna hlutabréfakaupa hefur skilað sér vel. Það hefur orðið bylting á hlutabréfamarkaðnum á undanförnum árum og hún er for- senda þess að hér geti orðið fram- farir í efnahags- og atvinnulífínu á borð við það sem gerist í nálægum löndum. Eg vil ekki að þetta gangi f til baka heldur vil ég að þessi skatt- fríðindi nýtist með beinskeyttari 1 hætti," segir fjármálaráðherra.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.