Morgunblaðið - 10.01.1996, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Ríkið, það
erum við
Niðurskurður
í heilbrigðisþjónustu
ÍSLENSKA ríkið,
ekki mjög áþreifan-
legt fyrirbæri, á Bún-
aðarbankann. Al-
þingi kýs bankanum
fimm manna ráð, og
þetta ráð útvegar
bankanum þriggja
manna yfirstjórn og
ákveður laun banka-
stjóranna. Að sjálf-
sögðu eru svo laun
bankaráðsmanna til-
tekið hlutfall af laun-
um bankastjóranna.
Búnaðarbankinn
er talinn vera þokka-
lega stæð stofnun,
og hugsanlegt
„markaðsverð“ hans væri svo sem
fimm milljarðar króna.
Við ætlumsttil, segja
þeir Gísli Jónsson og
Sigurður Eggert
Davíðsson, að fá send
tafarlaust þau hlutabréf
sem okkur ber.
í málefnasamningi núverandi
ríkisstjórnar er svo ráð fyrir gert
að breyta Búnaðarbankanum í
hlutafélag. Gerum ráð fyrir að
það verði gert. Þá verði til jafn-
Gísli
Jónsson
mörg hlutabréf og íslendingar eru
margir, því að þjóðin á bankann.
Gerum einnig ráð fyrir að íslend-
ingar séu 270 þúsund talsins.
Glöggur maður hefur reiknað út
fyrir okkur, að hvert mannsbarn
í landinu fái þá hlutabréf upp á
185 þúsund 185 krónur.
Fari svo, að eign okkar, Bún-
aðarbankanum, verði breytt í
hlutafélag, ætlumst við til þess
að okkur verði send án tafar þau
hlutabréf, sem okkur ber, svo og
öðrum samlöndum okkar. Margan
munar um minna.
Þetta greinarkorn var samið á
þrettándanum 1996.
Höfundar hafa fengist við
kennslu.
Sigurður Eggert
Davíðsson
í REYKJ A VÍKUR-
BRÉFI Morgunblaðsins,
sem birt er sunnudaginn
7. janúar sl., er vitnað
ítarlega í viðtal við vara-
formann fjárlaganefnd-
ar, sem birtist í blaðinu
daginn áður. í viðtalinu
kemur fram þung gagn-
rýni á stómendur
sjúkrahúsa, sem Morg-
unblaðið telur að stjóm-
endur hljóti að svara.
Niðurskurði undanf-
arandi ára hefur verið
mætt með fækkun
sjúkrarúma, lokun
deilda, fækkun starfs-
fólks o.s.frv. eins og
segir í bréfinu. En bréfritari telur að
einnig sé hægt að ná fram spamaði
með uppskurði á þeim kerfum, sem
við er fengist hveiju sinni. Sem dæmi
um slíkt nefnir bréfritari sameiningu
Borgarspítala og Landakotsspítala í
Sjúkrahús Reykjavíkur. Og þingmað-
urinn vill bíða átekta og sjá hveiju
sameiningin muni skila.
Sameining Landakots og
Borgarspítala
Forsendur sameiningar þessara
spítala voru þær að sameina á einum
stað alla almenna þjónustu og bráða-
þjónustu. Þannig yrðu dýrustu deild-
imar, þ.e. gjörgæsla, röntgendeild,
rannsóknadeild og skurðstofur, aðeins
á einum stað og á Borgarspítalanum
yrðu aðeins þær deildir sem þurfa á
þessari kjamaþjónustu að halda. Jafn-
framt var gert ráð fyrir að hlutverk
B-álmu Bsp. yrði flutt á Landakot
og þar yrði komið fyrir öldrunarþjón-
ustu hins sameinaða
spítala. Jafnframt yrði
útibúum þar sem reknar
hafa verið einstakar
sjúkradeildir fækkað
vemlega með flutningi á
Landakot. Með öðram
orðum töldu menn að
með þessu næðist fram
mun hagkvæmari
rekstrareining til hags-
bóta fyrir alla aðila.
Áætlaður spamaður
gæti orðið 300-400
milljónir króna árlega
miðað við reksturinn
eins og hann var 1991.
Sá böggull fylgdi hins-
vegar skammrifi að þó
nokkur kostnaður yrði við þessar
breytingar og endumýjun á eldra
húsnæði. Talið var að kostnaður yrði
u.þ.b. 600 milljónir króna. Allar áætl-
anir hafa gengið eftir fram að þessu
hvað hagræðinguna snertir. Sjúkra-
hús Reykjavíkur er langt komið með
breytingarnar en ekki tekst að klára
dæmið vegna þéss að ekki hefur feng-
ist nægilegt fé til þeirra fram-
kvæmda, sem taldar voru forsenda
þess að hagræðingin næðist. Fjárfest-
ingin átti sem sagt að skila sér á 2-3
áram og er vandséð hvort til er hag-
kvæmari ijárfestingarkostur í þjóðfé-
laginu í dag. Einhvem veginn hef ég
á tilfinningunni að hefði hér verið um
að ræða fískvinnslufyrirtæki, t.d. á
Vesturlandi, hefðu heilbrigðisráð-
herra og varaformaður fjárlaganefnd-
ar ekki talið eftir sér að stuðla að
því að slíkt fyrirtæki gæti tekið lán
til framkvæmda sem skiluðu svo
miklu í rekstrinum.
Ólafur Örn
Arnarson.
20-40% AFSLÁTTUR
AF ÚTSÖLUVÖRUM
15 % staðgreiðsluafsláttur af öllum
flísum meðan á útsölunni stendur
Einstakt tækifæri til að eignast góðar fiísar á góðu verði - margar tegundir.
Nokkrar tegundir afganga af 31x31 gólfflísum á kr. 1.270 m?

Stórhöfða 17 við Gullinbrú, sími 567-4844.

Fjármögnun sjúkrahúsa
með föstum fjárlögum,
* ••
segir Olafur Orn
Arnarson, er algerlega
úrelt fyrirbrigði.
Spítali er fyrirtæki
En gallinn er bara sá að kerfið lít-
ur ekki á spítala sem fyrirtæki. Spít-
ali má ekki taka lán. Spítali má ekki
hagræða með því að lagfæra hús-
næði eða endurnýja tæki, sem hafa
gengið sér til húðar, án þess að fá
til þess sérstakar fjárveitingar sam-
þykktar af Alþingi. Spítali má ekki
taka tölvur á kaupleigu til að geta
haft bráðnauðsynlegar rekstrarapp-
lýsingar aðgengilegar. Þessi afstaða
kemur ýmsum spánskt fyrir sjónir. í
skýrslu Dansk Sygehus Institut um
sameininguna segir m.a. í lauslegri
þýðingu:
„Fjárhagslegt sjálfstæði spítalans
verði aukið. Það má opna leiðir tii
þess að dreifa útgjöldum, t.d. til
tækjakaupa, á nokkur ár, t.d. með
því að 'nýta kaupleigu, fá lán úr ríkis-
sjóði, svo og að gera heildarfjárhagsá-
ætlun til nokkurra ára þar sem gert
er ráð fyrir aukningu eitt árið gegn
samdrætti síðar. Með þessu móti er
mögulegt að gera áætlanir nokkur
ár fram í tímann og stuðla að æski-
legri þróun.“
Fjármögnun sjúkrahúsa eins og
hún er í dag, þ.e. með föstum fjárlög-
um, er algerlega úrelt fyrirbrigði. Það
er mjög nauðsynlegt að breyta því í
grandvallaratriðum og láta greiðslur
fylgja sjúklingum. Flugmyndir sem
komið hafa fram á vegum heilbrigðis-
ráðuneytisins í því efni era allrar at-
hygli verðar og sjálfsagt að skoða
nánar.
Tækniframfarir í læknisfræði hafa
gerbreytt þörf fyrir innlagnir á
sjúkrahús. I mjög mörgum tilfellum
er hægt að veita viðunandi þjónustu
á dagdeildum og spara þannig sólar-
hringsþjónustu. Helsta sparnaðarleið
okkar í dag, eins og allra í kringum
okkur, er einmitt á þessu sviði en það
háir þróun mjög að ríkisvaldið virðist
hafa takmarkaðan skilning á málinu
og lítur það jafnvel með töluverðri
tortryggni! Fjármögnun þessarar
þjónustu kemur einnig eftir annarri
leið (þ.e. frá Tryggingastofnun ríkis-
ins) en annar rekstur sjúkrahúsanna
og veldur það miklum erfíðleikum.
Það er ekki fjarri að með því að auka
framlög til ferliverka mætti spara
veralega hærri fjárhæðir í rekstri
sjúkrahúsanna án þess að minnka
þjónustu við sjúklinga.
Ríkisvaldið verður að líta í
eigin barm
Sjúkrahús Reykjavíkur mun nokk-
urn veginn standast íjárlög á árinu
1995. Verður það að teljast vel af sér
vikið með tilliti til þeirra miklu breyt-
inga sem orðið hafa á starfseminni á
síðasta ári. Fjárveitingavaldið gerir
enn kröfu til veralegs niðurskurðar á
þjónustu þessa árs án þess að gera
spítalanum kleift að ná þeirri hagræð-
ingu sem gert var ráð fyrir við sam-
eininguna. Þetta mun valda veraleg-
um erfíðleikum í rekstri á árinu. Skyn-
samlegra hefði verið að fara að ráðum
stjómar spítalans og klára fram-
kvæmdir við sameininguna svo ná
mætti hagræðingunni án mikils sam-
dráttar í þjónustu.
Ríkisvaldið verður að líta í eigin
barm og skoða hvernig staðið er að
framkvæmd heilbrigðisþjónustu.
Uppskurður á kerfínu, eins og það
liggur fyrir af hálfu ríkisins, er nauð-
synlegur. Úreltar fjármögnunarleiðir
og mikil þröngsýni varðandi rekstur
sjúkrahúsa ganga ekki lengur. Til
þess eru hagsmunir almennings í
landinu alltof miklir.
Höfundur er framkvæmdastjóri
við Sjúkrahús Reykjavíkur.