Morgunblaðið - 07.03.1996, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 7. MARZ 1996 15
NEYTENDUR
Félagasöfnun hjá Neytendasamtökunum
80% tekna Neyt-
endasamtakanna
eru félagsgjöld
„ÞAÐ ER fyrst og fremst virk þátt-
taka neytenda sem ræður úrslitum
um hvort hægt er að halda uppi
öflugu neytendastarfi því rúmlega
80% tekna Neytendasamtakanna eru
félagsgjöld. Á hinum Norðurlöndun-
um er þessu öfugt farið, þar eru það
ríki og stofnanir sem fjármagna
starfsemi neytendasamtaka að stór-
um hluta þannig að allt að 70% tekna
koma þaðan,“ segir
Jóhannes Gunnarsson
formaður Neytenda-
samtakanna, en þar er
þessa dagana verið að
undirbúa átak í að fá
nýja félagsmenn til Iiðs
við Neytendasamtökin.
Jóhannes segir að
svipað fyrirkomulag sé
á rekstri neytendasam-
taka hér á landi og í
Bandaríkjunum og
Bretlandi hvað snertir
að félagsmenn haldi
uppi neytendasamtök-
um. „Þar er fjöldinn
hinsvegar miklu meiri
en á íslandi og t.d. eru
um milljón meðlimir í bresku samtök-
unum. Hefðum við slíkan fjölda fé-
lagsmanna værum við ekki í nokkr-
um vandræðum.“ Hann bendir á að
hlutfallslega séu félagsmenn mjög
margir hérlendis eða um 19.000 tals-
ins. „Sú tala er há miðað við höfða-
tölu okkar en ekki þegar við berum
okkur saman við félög erlendis. Ein-
mitt af þessum sökum höfum við hjá
Neytendasamtökunum talið að ríkið
þyrfti að leggja meira af mörkum til
neytendamála, þó ekki nema til að
tryggja jafnan rétt neytenda og hins-
vegar framleiðenda og seljenda,"
segir Jóhannes.
„Því miður hafa stjórnvöld ekki
tekið við sér hvað þetta mál varðar
jafnvel þótt samþykkt hafí verið í
EES samningi að ýta beri undir starf-
semi neytendasamtaka," segir hann.
Neytendasamtökin hyggjast á
næstunni afla nýrra félagsmanna og
verður haft samband símleiðis við
flölda fólks og því boðið að ganga
til liðs við Neytendasamtökin. Ar-
gjaldið er 1.950 krónur og Jóhannes
segir að innifalið í því sé ýmislegt.
„Neytendablaðið kemur út fjórum
sinnum á ári og fá félagsmenn blað-
ið sent heim. Einnig býðst félags-
mönnum aðstoð við að ná fram rétti
sínum í viðskiptum og í
því skyni hafa Neyt-
endasamtökin staðið að
stofnun sex úrskurðar-
og kvörtunarnefnda í
samvinnu við samtök
seljenda. Nefndirnar
fjalla um ágreining
neytenda við ferðaskrif-
stofur, efnalaugar, fjár-
málafyrirtæki, trygg-
ingafélög, vegna ný-
bygginga og viðhalds
húsnæðis og verslana
innan Kaupmannasam-
takanna og Samtaka
samvinnuverslana. Þá
eru gefnar upplýsingar
um gæði á vörum úr
erlendum gæðakönnunum og einnig
veittar ráðleggingar vegna kaupa á
vöru og þjónustu. Lögfræðileg ráð-
gjöf er veitt og útgáfuefni Neytenda-
samtakanna er á hagkvæmara verði
en ella, s.s. heimilisbókhald og
Græna bókin“.
- En hvernig starfa Neytenda-
samtökin fyrir neytendur að öðru
leyti?
„Við leggjum okkur fram um að
knýja fram hagstætt verðlag og
vinna að reglubundnum könnunum
um verð og gæði á vörum og þjón-
ustu,“ segir Jóhannes. „Auk þess
þrýstum við á um réttarbætur fyrir
neytendur með nýrri lagasetningu
og stuðlum að öryggi í innkaupum
með eftirliti á hollustu neysluvara.
Þá starfrækjum við einnig úrskurð-
arnefndir í deilumálum neytenda og
söluaðila."
3C þvottakortin
Þvottakort sem
sparar þvottaefni
HEIMSVERSLUN ehf. flytur inn
svokölluð 3C þvottakort en þessi
framleiðsluvara byggir á rafsegul-
sviðstækni. Með henni segja inn-
flytjendur að megi spara 70-90%
af því þvottaefni sem fólk notar
venjulega í þvottavélar og upp-
þvottavélar.
Kortið sem framleitt er í Sviss
sendir frá sér segulboð í vatnið sem
eru á sérstöku tíðnisviði sem þýðir
að með jöfnum slætti myndast titr-
ingur sem virkar á steinefni í vatn-
inu. Að sögn framleiðanda breytir
3C-þvottakortið sameindauppbygg-
* ingu steinefnanna þannig að sam-
loðunareiginleiki þeirra hverfur og
sundrast í kristalla sem skola má
burtu. Þá verður vatnið mjúkt og
því mýkra sem vatnið er því minna
þvottaefni þarf til að ijarlægja
óhreinindi. Á þetta bæði við um
þvottavélar og uppþvottavélar.
Sérstakt plasthulstur er utan um
kortið sem hindrar segulviðloðun
við tromlu þvottavélanna. Kortið er
því stöðugt á hreyfingu í vatninu.
Það er vatnshelt og brotnar ekki.
Árs ábyrgð er á kortinu og þriggja
ára ábyrgð á virkni þess.
3C-þvottakortin kosta 8.800
krónur.
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
LOÐNUSKIPIN hafa mokað upp loðnu rétt við Vestmannaeyjar í vikunni,
en veiði er nú með mest allri suðurströndinni.
Mokveiði er á loðnunni
rétt við Vestmannaevjar
Vestmannaeyjum.Morgunblaðið
Loðnubátar mokuðu loðnunni upp
rétt .vestan við Eyjar í byijun vik-
unnar. Kap VE var einn bátanna
sem var þar að veiðum og sagði
Ólafur Einarsson, skipstjóri, að þeir
hefðu fyllt sig 2 til 3 mílur norð
vestur af Smáeyjum. Ólafur sagði
að þeir hefðu verið búnir að landa
um 700 tonnum hjá Vinnslustöðinni
í Eyjum í gærmorgun en þá var
ekkert þróarrými laust og enn um
250 tonn í bátnum. Þeir hefðu því
skotist út meðn löndunarbiðin varði
og fyllt sig í tveimur köstum.
Loðnan enn að ganga vestur
með ströndinni
Hann sagði að fimm eða sex
bátar hefðu verið á svæðinu um
leið og þejr og hefðu allir verið að
fylla sig. Ólafur sagði að þeir hefðu
ekki farið vestur fyrir Þorlákshöfn
til veiða síðustu fjóra túrana því
þeir hefðu alltaf fundið torfur
skammt vestan við Eyjar. Ólafur
sagði að loðnan væri enn að ganga
vestur með suðurströndinni því
þessar torfur sem þeir hefðu verið
að veiða úr kæmu sígandi að austa-
nog greinilegt væri að mikið magn
væri á ferðinni, mun meira en mörg
undanfarin ár.
Loðnuaflinn orðinn um
600.000 tonn
Heildarloðnuveiði frá áramótum
er komin vel yfir 400.000 tonn, en
frá upphafi vertíðarinnar síðastliðið
sumar, er aflinn orðinn um 600.000
tonn. Eftirstöðvar leyfilegs afla á
vertíðinni eru því um 500.000 tonn
nú, en venjulega lýkur loðnuvertíð
um eða upp úr mánaðamótum
mars-apríl. Álls hefur um 12.000
tonnum verið landað hér úr erlend-
um fiskiskipum.
Um miðja vikuna hafði SR-mjöl
á Seyðisfirði náð forystunni í mót-
töku á loðnu. Þar hafði verið landað
um 58.300 tonn. Eskiijöðrur og
Neskaupstaður koma fast á hæla
Seyðisfjarðar með rúmlega 57.000
tonn hvor staður og loks kemur
Vinnslustöðin í Vestmannaeyjum
með rúmlega 43.000 tonn.
Löndunarbið
Veiðin er nú nánast frá Skatárós-
um og vestur úr að Reykjanesi og
fylla skipin sig jafnóðum og þau
koma á miðin. Nú er það fyrst og
fremst löndunarbið, sem dregur úr
afköstum flotans. Einmuna blíða
hefur verið og hefur ekki fallið úr
nema einn dagur frá veiðum allt frá
24. janúar, eða í nærri einn og
hálfan mánuð og er það mjög
óvenjulegt á þessum árstíma. Haldi
svo fram sem horfir má því búast
við mikilli veiði að minnsta kosti
út þennan mánuð, því loðnan er enn
að ganga vestur roeð landinu.
Mikið fryst af loðnu - lítið af
hrognum
Loðnufrysting varð nú með allra
mesta móti, eða um 40.000 tonn.
Granda hf. var eitt þeirra fyrir-
tækja sem juku frystinguna veru-
lega, en þar var aðeins fryst fyrir
markað í Japan. Alls voru nú fryst
um 3.300 tonn, þar af rúmlega 400
á sjó, en í fyrra voru alls fryst um
1.700 tonn og ekkert á sjó. Frysting
er því tæplega tvöfölduð frá því í
fyrra. Reiknað er með því að lítið
verði fryst af loðnuhrognum hér-
lendis í ár. Markaðurinn fyrir loðnu-
hrogn í Japan er mettaður vegna
mikillar framleiðslu hér í fýrra.
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Danskt loðnuskip á Þórshöfn
Þórshöfn. Morgunblaðið.
DANSKA loðnuskipið Ruth land-
aði 1100 tonnum af loðnu hér á
Þórshöfn s.l. sunnudag og er það
í þriðja skiptið sem skipið leggur
upp hér. Það sem af er þessari
vertíð hefur loðnuverksmiðjan tek-
ið á mótí 16.000 tonnum af loðnu
sem er um 7.000 tonnum meira
en um svipað leyti í fyrra. Að sögn
verksmiðjustjórans, Rafns Jóns-
sonar, eru menn hér nokkuð
ánægðir með vertíðina þó það hafi
verið viss vonbrigði að loðnan
veiddist ekki í janúar, hvorki nú
eða í fyrra því þá er hún skammt
undan norðausturhorninu og stutt
að sækja. Hrognatíminn er nú að
ná.hámarki en aðeins óverulegt
magn verður tekið í hrognafryst-
ingu þar sem markaðshorfur eru
ekki góðar.