Morgunblaðið - 19.04.1996, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Einar Oddur Kristjánsson alþingismaður
Vísar á bu g full-
yrðingum um
afturvirk leyfi
EINAR Oddur Kristjánsson alþingis-
maður vísar á bug fullyrðingum um
að Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
og dómsmálaráðherra hafí gefið út
afturvirkt veiðileyfi vegna tilrauna-
veiða skelveiðibátsins Æsu ÍS á veg-
um fyrirtækis síns.
Höskuldur Skarphéðinsson skip-
herra hjá Landhelgisgæslunni segir
að Þorsteinn Pálsson hafi notað vald
sitt sem sjávarútvegsráðherra til að
gefa út afturvirk veiðileyfi til skipa
sem staðin hafi verið að ólögmætum
veiðum. „Alvarlegasta tilvikið var
Æsa ÍS en ég fékk ekki betur séð á
framvindu mála en að dómsmálaráð-
herra hefði verið ræstur út um miðja
nótt til að ráðuneytið gæti gefið bátn-
um leyfi,“ segir Höskuldur. Þorsteinn
vísaði þessu á bug í fréttum Ríkis-
sjónvarpsins í gærkvöldi.
Varðskipið Týr stóð Æsu að
meintu reglugerðarbroti 13. janúar
1993 þar sem báturinn var að kúfísk-
veiðum án þess að hafa leyfí til þess.
Samkvæmt gögnum frá sjávarút-
vegsráðuneytinu kærði Landhelgis-
gæslan skipstjóra bátsins til sýslu-
mannsins á ísafirði sem bauð sættir
gegn greiðslu 70.000 kr. sektar. Því
hafnaði útgerðin. Málinu var þá vísað
til ríkissaksóknara sem krafðist ekki
frekari aðgerða í þessu máli.
Einar Oddur Kristjánsson segir að
báturinn hafi verið með tilraunaveiði-
leyfi. „Það sem gerðist var að ég
gleymdi að sækja formlega um leyf-
ið. Gamla leyfið féll úr gildi 31. des-
ember 1992 og við höfðum ekki tek-
ið eftir því. Varðskipið var þarna í-
fírðinum og þ'eir sáu að leyfið var
útrunnið og hinn ofvirki skipherra
þess færði bátinn til hafnar. Ráðu-
neytið gaf síðan út nýtt leyfi fyrir
mig 14. janúar. Það gaf aldrei út
afturvirkt leyfi heldur gilti það frá
14. janúar," sagði Einar Oddur.
Ráðuneytið staðfesti hins vegar í
bréfi til stjómstöðvar Landhelgis-
gæslunnar dagsettu 13. janúar, sama
dag og Týr stöðvaði veiðar Æsu, að
hún hefði heimild til þess að stunda
tilraunaveiðar á kúfíski.
Misskilningur útgerðar
í bréfi sjávarútvegsráðuneytisins
til ríkissaksóknara 3. september
1993 segir að enda þótt leyfi til skips-
ins hafi formlega verið gefin út ár-
lega leggi ráðuneytið 'áherslu á að
ekkert hafí verið því til fyrirstöðu
að skipið fengi leyfí og staðfesti ráðu-
neytið það samstundis þegar óskað
var eftir því. Ráðuneytið telur að hér
hafí verið um misskilning að ræða
hjá útgerð skipsins sem skömmu
áður hafði tekið við rekstri þess.
Þingflokkur Alþýðuflokksins hefur
óskað eftir utandagskrárumræðu á
Alþingi um málefni Landhelgisgæsl-
unnar. Össur Skarphéðinssson al-
þingismaður segir að sér hafí verið
greint frá tveimur tilvikum öðrum
þar sem Landhelgisgæslan kom að
skipum að óleyfílegum veiðum og
málum var „kippt í lið af viðkomandi
ráðherra með útgáfu leyfa.“ Össur
kveðst þeirrar skoðunar að afturvirk
veiðileyifísveiting til handa Æsu ÍS
hafí verið óeðlileg.
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjömsson
Vetrarríki
vestra
Morgunblaðið. ísafirði.
VETUR konungur minnti Vestfirð-
inga óþyrmilega á tilveru sína á
miðvikudagsmorgun með norðan
hvassviðri og ofankomu, sem kom
á óvart eftir snjóléttan vetur og
gott vor. Velfært var í flestum
byggðarlögum en nokkrir fjallvegir
voru orðnir þungfærir síðdegis í
gær vegna snjóa.
Flestir Vestfirðingar áttu þá von
í brjósti að veturinn væri á enda
en yngsta kynslóðin fagnaði þó
snjónum og hafði hraðar hendur
við að móta ýmsar kynjaverur úr
honum.
FLUTNINGABÍLL valt út af Vesturlandsvegi slíkri hviðu lét bíllinn undan og valt á hliðina.
við Móa á Kjalarnesi um kl. níu í gærmorgun. Engin slys urðu á mönnum, en ökumaður var
Þá gekk á með snörpum vindhviðum og í einni einn í bílnum.
Valt í vindhviðu
Morgunblaðið/RAX
•»
Ráðuneytisstjóri heilbrigðisráðuneytis í framhaldi af greinargerð Ríkisendurskoðunar
Stór hluti spamað-
ar til að bæta kjör
Ráðuneytisstjóri heil-
brigðisráðuneytisins
segir að stór hluti
sparnaðar á sjúkra-
húsum hafí farið til að
bæta kjör heilbrigðis-
starfsfólks. Framleiðni
á sjúkrahúsum hefur
aukist talsvert.
„MÉR finnst athyglisvert að lesa
má úr greinargerðinni að stór hluti
spamaðar sjúkrahúsanna hefur farið
í að bæta kjör heilbrigðisstarfsfólks-
ins. Á fundi með stjómendum sjúkra-
húsanna í Reykjavík á miðvikudag
kom fram sú ábending, að ef launa-
kostnaður væri framreiknaður miðað
við raunhækkun launa á þessum
sjúkrahúsum, í staðinn fyrir að fara
eftir hækkun BSRB, eins og gert er
í skýrslunni, þá hefði í stað 4,4%
hækkunar heildarkostnaðar orðið
svipaður spamaður, miðað við fast
verðlag," segir Davíð Á. Gunnarsson,
ráðuneytisstjóri í heilbrigðisráðu-
neytinu, um greinargerð Ríkisendur-
skoðunar um fjárhagsstöðu sjúkra-
húsanna í Reykjavík.
Davíð sagði að ein ástæðan fyrir
því að heilbrigðisráðherra hefði ósk-
að eftir greinargerðinni væri áhugi
á að fá fram hvemig ástandið í
sjúkrahúsunum á höfuðborgarsvæð-
inu raunvemlega væri. Hann tók
fram í framhaldi af því að ekki "
væri hægt að neita því að greinar-
gerðin virtist benda til að spamaðar-
aðgerðir hefðu gengið býsna langt
hvað varðaði a.m.k. hefðbundar að-
gerðir í hagræðingu á stofnununum.
Hann var spurður að því hvort
sú niðurstaða myndi auka líkurnar
á aukafjárveitingu til sjúkrahús-
anna. Davíð sagði að greinargerðin
væri fyrst og fremst vinnuplagg.
Hún hefði verið til umræðu á fundi
með fulltrúum stofnananna á mið-
vikudag. Eflaust ætti eftir að spjalia
töluvert um niðurstöðurnar á fleiri
fundum.
Verulegri skerðingu ekki
lengur slegið á frest
„Ég get ekki verið annað en
ánægður, enda staðfestir greinar-
gerðin umtalsverða framleiðniaukn-
ingu á sjúkrahúsunum í Reykjavík
á samdráttartímum. Ekki má heldur
gleyma því að greinargerðin stað-
festir niðurstöðu landlæknis um
aukið álag á starfsmennina. Von-
andi verður niðurstaðan til að stjórn-
völd átti sig betur á því hversu mikl-
ar fyrirmyndarstofnanir við erum
að reka og ekki síður að ekki verði
hægt að ganga lengra í niðurskurði
án afdrifaríkrar skerðingar á þjón-
ustu, t.d. með því að skera niður
heilu þjónustuþættina," segir Jó-
hannes Pálmason, forstjóri Sjúkra-
húss Reykjavíkur, um niðurstöður
greinargerðar Ríkisendurskoðunar
um fjárhagsvanda sjúkrahúsanna í
Reykjavík.
Eins og áður hefur verið rakið
gera stjómendur Sjúkrahúss
Reykjavíkur og Ríkisspítalanna að-
eins ráð fyrir 360 milljóna króna
spamaði til að mæta tæplega millj-
arðs ijárvöntun á árinu. Vegna
Sjúkrahúss Reykjavíkur staðfesti
Jóhannes að aðeins hefði verið tekin
ákvörðun um 150 milljón króna
samdrátt vegna tæplega 400 milljón
króna niðurskurðar á árinu.
Hann sagði að viðræður um frek-
ari samdrátt stæðu yfir við heil-
brigðisráðuneytið. „Ég viðurkenni
að hugmyndum okkar um frekari
samdrátt hefur verið tekið frekar
fálega í ráðuneytinu enda verður
því ekki lengur frestað að skerða
þjónustuna verulega ef á að koma
til fyrirhugaðs samdráttar eins og
reyndar kemur fram í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar," sagði Jóhannes og
vildi ekki upplýsa að hvaða starf-
semi hugmýndirnar lytu. „Vonandi
bera menn gæfu til að átta sig á
því að lengra verði ekki hægt að
ganga og einhver leiðrétting fáist.“
Ríkisendurskoðun vekur athygli
á að launakostnaður hafi hækkað
þó svo stöðugildum í dagvinnu hafi
fækkað. Jóhannes taldi að hluti af
skýringunni væri í því fólgin að
ýmsar fjölmennar heilbrigðisstéttir
hefðu fengið launahækkanir um-
fram meðalhækkanir í þjóðfélaginu.
Um hvort eðlilegra væri að veita
fleiri starfsmönnum vinnu og
minnka með því yfírvinnuna, sagði
hann ekki órökrétt að að álykta sem
svo. Hins vegar væri staðreyndin
sú að ekki væri alltaf nægilegt fram-
boð af sérmenntuðum starfsmönn-
um á sjúkrahúsinu. Sú staðreynd
væri t.d. hluti af skýringunni á því
að sumarlokanir yrðu aldrei algjör-
lega umflúnar á sjúkrahúsunum.
Önnur skýring á þeim væri svo sam-
dráttur vegna niðurskurðar í heil-
brigðiskerfínu.
Jóhannes minnti á að í greinar-
gerðinni kæmi fram að þó sá árang-
ur sem náðst hefði með sparnaðar-
aðgerðum hefði ekki leitt til lækkun-
ar útgjalda hjá sjúkrahúsunum hefði
hann mætt auknum launakostnaði,
auknum fjölda sjúklinga og kostnaði
vegna ýmiss konar nýjunga. Ekki
mætti heldur gleyma því að þjóðinni
hefði fjölgað og aldraðir, sem þyrftu
meiri þjónustu, yrðu sífellt fleiri.
Hvað hagræðingu vegna samein-
ingar Borgar- og Landakotsspítala
varðaði sagði Jóhannes miklu máli
skipta í slíkum útreikningum hvaða
reikningsformúla væri notuð og
henn teldi sjálfur að náðst hefði
meira en 70 milljóna króna spamað-
ur vegna sameiningarinnar. Um leið
minnti hann á að ekki hefðu allar
aðgerðir vegna sameiningar skilað
sér í sparnaði ennþá.
Fleiri meðhöndlaðir fyrir
minna fjármagn
„Mér sýnist greinargerðin afar
jákvæð fyrir stóru sjúkrahúsin í
Reykjavík. Niðurstöðurnar sýna
fram á mikla framleiðniaukningu
og liagræðingu. Að við meðhöndlum
fleiri sjúklinga fyrir minna fjár-
magn,“ segir Ingólfur Þórisson, að-
stoðarforstjóri Ríkisspítalanna, um
greinargerðina. Hann sagði að fjár-
hagsáætlun sjúkrahússins gerði ráð
fyrir að reksturinn yrði innan
ramma fjárlaga á árinu.
„Okkur er ætlað að draga saman
um samtals 400 milljónir miðað við
árið í fyrra. Við höfum tekið ákvörð-
un um 280 milljón króna sparnað
og áætlum að fá 120 milljónir aftur i
til baka úr hagræðingarsjóði vegna j
samvinnu sjúkrahúsanna í Reykja-
vík og á Reykjanesi í ráðuneytinu,"
sagði Ingólfur.
Hann sagði að fyigst væri með
því hvort sparnaðaraðgerðirnar skil-
uð sér í rekstrinum. „Við getum lít-
ið sagt enn, enda hófust afgerandi
sparnaðaraðgerðir á árinu ekki fyrr
en með lokun lyflækninga- og öldr- ,
unarlækningadeildar 1. apríl. Engu ’
að síður er um hver mánaðamót \
kannað hvemig gengur og núna j
erum við innan þeirra marka sem
miðað er við. Ekki er því tilefni til
að grípa til frekari sparnaðarað-
gerða að svo stöddu,“ sagði hann.
Ingólfur sagði að ekki væri hægt
að fullyrða hver væri skýringin á
því að launakostnaður hefði hækk-
að á sama tíma og starfsmönnum
hefði fækkað. „En við erum nokkuð ,
viss um að það sé af því að launa-
þróunin á sjúkrahúsunum hefur P
verið önnur en Ríkisendurskoðun j
gengur út frá í greinargerðinni sem
er viðmið BSRB. Okkur grunar s.s.
að launasamningar ríkis við heil-
brigðisstéttirnar hafi gefið meiri
launahækkanir en þessi viðmiðun.
Skýringarinnar er a.m.k. ekki að
leita í meiri yfirvinnu því hún hefur
dregist saman hjá okkur,“ sagði
hann. j
Eins og Jóhannes benti Ingólfur
á að hagræðing í eldri starfsemi *
hefði verið nýtt til að greiða fyrir \
nýja starfsemi. Ingólfur nefndi í því
sambandi glasafijóvgun og notkun
nýrnasteinbrjóts. En steinbijóturinn
hefur m.a. stuðlað að styttri legu-
tíma. Ingólfur tók undir að styttri
legutími skilaði auknum sparnaði
en hann kvað líklegt að legutími
héldi ekki áfram að styttast jafnm-
ikið á næstu árum eins og verið j
hefði enda væri stundum komið að
örggismörkum. Legutími gæti að- f
eins styst vegna áframhaldandi I
tækniþróunar.