Morgunblaðið - 24.09.1996, Qupperneq 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 24. SEPTEMBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ er að nálgast kjarasamninga; hætta að brosa, skipta
um spjöld og kreista fram tár , . .
Samkeppnisráð um skemmtanaskatt kvikmyndahúsa
Undanþágur skekkja
samkeppnisstöðu
SAMKEPPNISRÁÐ hefur komist að
þeirri niðurstöðu að endurgreiðslur
90% skemmtanaskatts af kvik-
myndasýningum sem renna til eig-
enda Háskólabíós og Laugarásbíós,
skekki samkeppnisstöðu og geti
skaðað samkeppnina á markaði kvik-
myndahúsa. Leggur ráðið til við
menntamálaráðherra að samkeppn-
isstaða kvikmyndahúsanna verði
jöfnuð með því t.d. að undanþágu-
ákvæði laga um skemmtanaskatt
sem taka til umræddra kvikmynda-
húsa verði felld úr gildi.
Forráðamenn SAM-bíóanna,
kærðu meinta mismunun til Sam-
keppnisstofnunar, og ætla að ganga
á fund menntamálaráðherra í næstu
viku til þess að gera honum grein
fyrir afstöðu fyrirtækisins. Bjöm
Ingi Hrafnsson, upplýsingafulltrúi
SAM-bíóanna, segist fagna niður-
stöðu Samkeppnisráðs. Hann sagði
að fyrirtækið hefði mátt búa við
skerta samkeppnisaðstöðu um langt
skeið og hér væri um verulegar fjár-
hæðir að ræða. Benti Björn á að
samkeppnislögin hefðu tekið gildi
1993 og fyrirtækið myndi nú í fram-
haldi af áliti Samkeppnisráðs kanna
Iagalegan rétt sinn í þessu máli.
„Það liggur ljóst fyrir að reynt verð-
ur að fara dómstólaleiðina og kanna
rétt okkar til þess að krefjast þess
að annað hvort greiði þessi tvö um-
ræddu kvikmyndahús þennan
skemmtanaskatt frá þeim tíma þegar
samkeppnislögin gengu í gildi eða
við fáum skattinn endurgreiddan frá
þessum sama tíma,“ segir hann.
Lög um skemmtanaskatt
endurskoðuð
Tildrög málsins voru þau að Ámi
Samúelsson, framkvæmdastjóri
Sambíóanna, sendi Samkeppnis-
stofnun erindi og taldi að samkeppn-
isleg mismunun ætti sér stað við inn-
heimtu ríkisins á skemmtanaskatti
hjá kvikmyndahúsum. Öllum kvik-
Svarmi frá Afríku
FIÐRILDIÐ litskrúðuga sem hér
má sjá er hingað komið um lang-
an veg, sennilega allt sunnan frá
Afríku, að sögn Erlings Ólafsson-
ar skordýrafræðings. Það var
glöggur maður í Mosfellsbæ sem
fann fiðrildið og kom því til Nátt-
úrufræðistofnunar.
Fiðrildið er af ætt svokallaðra
svarma og er latneskt heiti þess
„hippotion celerio". Að sögn Erl-
ings hefur enn ekki verið fundið
íslenskt heiti á það. Ljóst er þó
að heitið verður myndað með því
að setja viðskeyti framan við
,,-svarma“ og er þess nú leitað.
„Þetta fiðrildi er útbreitt um
hitabelti Afríku, Asíu og Ástralíu
og flækist mikið norður í Evr-
ópu, til Japans og Nýja-Sjálands.
Þetta er í fyrsta sinn sem það
sést hér á landi,“ segir Erling
Morgunblaðið/Kristinn
og bætir við að Náttúrufræði-
stofnun væri mikill fengur í því
að fá að sjá sem flest af þeim
framandi fiðrildum sem hingað
hafa siæðst með sunnanvindun-
um að undanförnu.
myndahúsum væri gert að greiða
15% af verði aðgöngumiða í ríkis-
sjóð, með þeim undantekningum að
Háskólabíó greiddi skattinn að
stærstum hluta til Sáttmálasjóðs,
sem er eigandi Háskólabíós, og
Laugarásbíó greiddi skattinn að
stærstum hluta til DAS, sem er eig-
andi kvikmyndahússins.
Við athugun Samkeppnisstofnun-
ar á málinu kom fram að mennta-
málaráðuneytið telur þörf á endur-
skoðun laganna um skemmtanaskatt
og hefur falið sérstakri vinnunefnd
það verkefni.
í svari sem Háskólabíó sendi Sam-
keppnisstofnun kemur fram að Há-
skólabíó hefur eigin stjórn sem starf-
ar sjálfstætt og er það rekið sem
sjálfstæð rekstrareining án íhlutunar
stjórnenda Sáttmálasjóðs. Bókhald
Háskólabíós er og aðskilið frá bók-
haldi Sáttmálasjóðs. Fjárhagsleg
tengsl fælust eingöngu í því að Sátt-
málasjóður, eigandi bíósins, fengi
skv. reglugerð 90% af skemmtana-
skatti kvikmyndasýninga. Háskóla-
bíó hefði sjálft fjármagnað nýfram-
kvæmdir eða tekið lán hjá Iánastofn-
unum með ábyrgðum í kvikmynda-
húsinu. Sjóðurinn hefði hins vegar
lagt fram fé til bættrar kennsluað-
stöðu í Háskólabíói.
í svarbréfi Laugarásbíós var lögð
rík áhersla á að endurgreiðsla
skemmtanaskattsins hefði ekki farið
til framkvæmda eða rekstrar
Laugarásbíós. Endurgreiddur
skemmtanaskattur af kvikmynda-
sýningum hefði verið lagður inn á
bankareikning Hrafnistu í Hafnar-
firði og leiddi athugun Samkeppnis-
stofnunar í ljós að fé af reikningnum
hefði eingöngu verið varið til upp-
byggingar Hrafnistu.
Formið veldur
tortryggni
í niðurstöðu Samkeppnisráðs er
tekið fram að núverandi form valdi
tortryggni keppinautanna og geti
haft óbein áhrif á kostnað rekstrara-
ðila Laugarásbíós.
Þýskur neytendamarkaður
Vilja sjá hvemig
fiskurinn lítur út
Hartmut Perschau
PERSCHAU segist telja
að hægt sé_ að auka
viðskipti íslendinga
við Bremen á öðrum sviðum
en í sjávarútvegi.
„Það er hugsanlegt að við
getum selt ykkur meira af
ávöxtum og grænmeti,
stærsta ávaxtafyrirtæki Evr-
ópu er í Bremen. Þar er einn-
ig kaffivinnsla sem annast.
helminginn af Þýskalands-
markaði, að mig minnir, og
Becks-bjór er framleiddur hjá
okkur.
Ýmiss konar hátæknifram-
leiðsla er í Bremen, m.a. er
Mercedes Benz þar með verk-
smiðju og þar er einnig mið-
stöð framleiðslu á búnaði fyr-
ir gervihnetti. Loks má ekki
gleyma að við erum mjög
framarlega í framleiðslu á
hvers kyns hátæknibúnaði
fyrir skip og sjávarútveg.
Eitt af stærstu fyrirtækjum heims
á þessu sviði, SDN Atlas Elektron-
ik, er með aðalstöðvar sínar í borg-
inni, það er með um 20% af heims-
markaðnum."
Perschau segíst vera mjög hrif-
inn af því hve íslensk hátæknifyr-
irtæki, sem þátt tóku í sjávarút-
vegssýningunni, séu framarlega á
sínu sviði. Hann hafi einnig tekið
eftir því að í flestum frystihúsum
hér séu þýskar vélar og tæknibún-
aður.
Hann er spurður um fundina
með fulltrúum hagsmunaaðila í
sjávarútvegi hér og horfur í sölu-
málum í Þýskalandi. Ráðherrann
segir þýska sérfræðinga í mark-
aðsmálum fullyrða að grundvöllur
góðrar ímyndar fisks í huga neyt-
enda sé mjög tengdur ferska físk-
inum og útliti hans; þar sé undir-
staðan. Góður ferskfiskur sé lykill-
inn að markaðnum.
„Aðstæður í málefnum mat-
vælavinnslu og sölu á markaði eru
mjög ólíkar því sem þið þekkið á
Bandaríkjamarkaði. Stærsta fisk-
vinnslufyrirtækið er f eigu Unilev-
er í Þýskalandi og það hefur byggt
upp umboðssölu með meira en eitt
hundrað fyrirtækjum, veitinga-
stöðum og fiskverslunum og þessi
fyrirtæki eru á ýmsum stöðum í
landinu. Þau eru einnig langt inni
í landi þar sem fáir eru vanir að
borða sjávarfisk."
Ráðherrann segir að þetta sé
spurning um hefðir sem séu allt
öðruvísi í þessum efnum í Þýska-
landi en í t.d. Bandaríkjunum.
Þjóðveijar séu ekki jafn hrifnir
af skyndibitamenningunni, þeir
vilji margir sjá hvernig fískurinn
líti út áður en búið sé að verka
hann, fólk vilji fullvissa sig um
að varan sé ný og fersk. „Það
getur því verið nauðsynlegt að
hafa hlið við hlið í versl-
uninni ferskan fisk og
frosin flök til að auðvelt
sé að sjá tengslin!
Við höfum einnig lent
í vanda vegna orma í
fiski, neytendur eru
mjög viðkvæmir fyrir þessu. Þetta
er að miklu leyti spurning um til-
finningar fremur en hefðbundin
viðskiptaleg atriði en seljendur
verða að taka tillit til þess að það
er neytandinn sem ræður og þýsk-
ir neytendur eru vafalaust enn
viðkvæmari í þessum efnum en
bandarískir."
Rætt hefur verið um það hér á
landi að draga úr sölu á heilum
karfa á Þýskalandsmarkað og
selja þess í stað meira af unnum
flökum þangað. Ráðherrann er
spurður hvernig honum lítist á
þær hugmyndir.
„Ég tel að þetta gæti valdið
vanda. Það er um að ræða ákveð-
► BORGIN Bremen í Þýska-
landi og hafnarborg hennar,
Bremerhaven, eru í sameiningu
ein af mikilvægustu miðstöðv-
um fiskvinnslu og fisksölu í
Evrópu. Bremen er eitt af sam-
bandsríkjum landsins og með
eigin ríkisstjórn. I liðinni viku
var hér staddur Hartmut Per-
schau er fer með efnahagsmál
í stjórn Bremen og sótti hann
heim sjávarútvegssýninguna
auk þess sem hann átti fundi
með íslenskum stjórnmála-
mönnum og ráðamönnum í sjáv-
arútvegi. P.erschau er í flokki
kristilegra demókrata (CDU)
og hefur gegnt embætti sínu í
rúmt ár. Hann er fæddur í
Danzig sem nú er pólsk og heit-
ir Gdansk, er 54 ára gamall,
kvæntur og tveggja barna fað-
ir.
ið hlutfall milli ferska fisksins og
frosinna afurða. Ef þið drægjuð
of mikið úr framboði á ferska fisk-
inum gæti orðið erfiðara að selja
afurðirnar í innhéruðum landsins.
Markaðurinn myndi minnka sjálf-
krafa. Þetta væri því ekki mjög
skynsamlegt.
Það eru athyglisverðir mögu-
leikar í stöðunni núna vegna þess
að æ fleira fólk dregur nú úr kjöt-
neyslu í Þýskalandi en ef menn
vilja sannfæra fólk um að betra
sé að borða fisk en kjöt verður
að vera hægt að bjóða því ferskan
fisk. Unilever leggur mikla
áherslu á slíkan áróður, hvetur
fólk til að borða ferskan fisk og
þá gengur ekki að hafa einvörð-
ungu frosin flök á boðstólum.
Ef menn setja sér það markmið
að treysta markaðinn fyrir fisk
er nauðsynlegt að hafa á boðstól-
um ákveðið lágmark af
ferskum og óunnum
fiski, 15-20% af heild-
armagninu, afgangur-
inn getur verið fros-
inn.“
Hann nefnir mikil-
vægi uppboðsmarkaðanna, segir
að sé framboðið ekki stöðugt þar
geti verið erfitt að halda markaðs-
hlutdeild. „Það er erfitt að spá
um horfurnar en við þurfum að
kaupa heldur meira af ferskum
físki en við gerum nú. Við kaupum
þegar mikið af frosnum físki frá
Islandi vegna þess að okkar eigin
veiðifloti er nú sáralítill.
Veiðimiðin hér eru afar mikil-
væg fyrir Þýskaland, einu raun-
verulegu miðin sem við getum
fengið ferskan fisk frá. Við erum
mjög háðir fískinum sem togarar
Mecklenburger Hochseefischerei
og íslensk veiðiskip afla hér og
selja okkur.“
StöAugt
framboð
nauðsynlegt