Morgunblaðið - 19.11.1996, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 19. NÓVEMBER 1996 15
ÚRVERINU
JÓHANN A. Jónsson fram-
kvæmdasfjóri Hraðfrysti-
stöðvar Þórshafnar.
SVEINN Sigurðsson skoðar síldina í tunnunum.
ÞEIR Karl Guðmundsson og Ægir Kristinn Sævarsson sjá um
að blanda saltið með kryddi hjá Bakkasíld.
Tangi mannvirkin á leigu en
skömmu eftir 1990 var stofnað
hlutafélagið Bakkasíld ehf. um
reksturinn. Ásbræður sf. eiga
helmingshlut í fyrirtækinu, Tangi
30%, Vopnafjarðarhreppur 10% og
Verkalýðsfélag Vopnafjarðar 10%.
Síldin, sem er söltuð, hausuð
og slógdregin, er seld til Svíþjóð-
ar, Finnlands og Rússlands og til
Strýtu á Akureyri. Síldarsöltun
hófst hjá Bakkasíld hinn 26. sept-
ember sl., tæplega mánuði fyrr en
í fyrra, og er búið að salta í yfir
7.000 tunnur með gamla laginu.
Erfiðleikarnir snúa að
kvótaskiptingunni
Aðalsteinn segir að margt hafi
breyst í kringum þessa vinnslu á
síðustu árum og m.a. hafi sam-
skipti skipveija síldarbátanna og
fólksins í landi nær alveg horfið.
„Ég man þess dæmi þegar mik-
ið gekk á og tarnirnar voru langar
að skipstjóri og kokkur á einum
síldarbátnum sáu um að gefa sölt-
unarfólkinu kaffi á meðan aðrir
skipveijar tóku þátt í vinnslunni.
Erfiðleikarnir í kringum síldina í
dag snúa að kvótaskiptingunni og
þær söltunarstöðvar sem ekki eiga
kvóta eru í miklum vandræðum
með að komast inn í kerfið. Það
er óvinsælt að tala um kvótakerf-
ið, sem í raun er lögverndað og
eitt mesta feiþspor sem hér hefur
verið stigið. Ég held að það sé
okkur hættulegt að menn með of
mikið afl séu lögverndaðir. En nú
er hægt að bjarga öllum málum
með því að víxla hlutabréfum -
hvað sem það endist lengi,“ sagði
Aðalsteinn.
Tangi frystir fyrir Samherja
Pétur ísleifsson verkstjóri hjá
Tanga segir að síldin sé flokkuð
í tvær stærðir fyrir frystingu en
minnsta síldin fari í söltun. Alls
eru heilfryst um 65-70 tonn á
sólarhring og var búið að frysta
um 1.100 tonn frá, 25. september,
þegar blaðamaður Morgunblaðsins
kom í heimsókn.
Af þeim á Tangi um 400 tonn
en að undanförnu hefur fyrirtækið
fryst síld fyrir Samheija hf. á
Akureyri, alls um 700 tonn. „Þeir
eiga kvóta og við þurfum fisk,
þannig að ég held að báðir aðilar
hagnist á þessum viðskiptum,"
sagði Pétur. Unnið er á vöktum
allan sólarhringinn, um 12 manns
á hverri vakt, auk þess sem 6
manns vinna við flokkun síldarinn-
ar.
Útlendingasveit á Þórshöfn
Útlendingarnir sem vinna hjá
Hraðfrystistöð Þórshafnar koma
víða að og í sumum tilfellum er
um hámenntaða einstaklinga að
ræða, m.a. lækni og verkfræðinga.
Fólkið kemur m.a. frá Færeyjum,
Bretlandi, Frakklandi, _ Póllandi,
Rússlandi, Króatíu og Úkraínu.
Gunnlaugur Karl Hreinsson
framleiðslustjóri segir að sumt af
fólkinu hafi búið á Þórshöfn í um
4 ár og jafnvel fjárfest í fasteign
á staðnum. Hann segir þetta fólk
yfirleitt standa sig vel í vinnu en
FJÖLÞJÖÐLEGT starfsfólk Hraðfrystistöðvar Þórshafnar. F.v. Mariusz Dobrowski, Póllandi, Guðmundur Jónsson, Beata Klukowska,
Póllandi, Gunnlaugur Karl Hreinsson, Vladimir Kachentsev, Rússlandi, Agnieszka T. Dabrows, Póllandi og Frédéric Le Borgne, Frakklandi.
LOÐNUPÖKKUN stóð sem hæst er blaðamaður Morgunblaðsms
var á ferð á Þórshöfn. Á myndinni eru Friða Alfreðsdóttir,
Bára Sigfúsdóttir, Árnína Stefánsdóttir, Þorbjörg Jónsdóttir og
pólska stúlkan Monika Malesa, sem var nýkomin til starfa.
Konurnar sögðust hafa mjög gaman af að vinna við síldar- og
loðnupökkun og það væri góð tilbreyting frá bolfiskvinnslunni,
þótt törnin hafi verið nokkuð löng og ströng. „Við viljum sjá
skattleysismörk hækkuð og það er allt of mikið tekið í skatt
af fólki sem nennir að vinna. Það er dýrt að búa á Þórshöfn
en hér er hins vegar gott að ala upp börn og unglinga," sögðu
ástæðan fyrir því að starfsfólkið
sé sótt svona langt að sé sú að
ekki hafi gengið of vel á fá íslend-
inga til starfa. Útlendingarnir hafa
fengið íslenskukennslu í skólanum
á Þórshöfn og eru sumir þeirra
altalandi á íslensku.
Endurnýjað fyrir 10 árum
„Við eigum mikil viðskipti við
Rússa og það getur því komið sér
vel að hafa Rússa i vinnu, sem
geta þá líka túlkað fyrir okkur.
En það er alveg ljóst að ekki er
hægt að reka vinnsluna með þess-
um hætti án útlendinga og við
erum einmitt að fá fleiri Pólverja
til starfa,“ sagði Gunnlaugur Karl.
Jóhann Á. Jónsson fram-
kvæmdastjóri Hraðfrystistöðvar
Þórshafnar segir að keypt hafi
verið loðnuverksmiðja frá Noregi
og gömul verksmiðja fyrirtækisins
endurnýjuð árið 1986. Um leið var
farið að landa í auknum inæli
loðnu og síld og við það jukust öll
umsvif og atvinnutækifærum
fjölgaði, segir Jóhann.
„Magnið af loðnu og síld er að
verða mjög mikið og við erum í
auknum mæli farin að skjóta þessu
hráefni inn í fiskvinnsluna. Þegar
vel veiðist af uppsjávarfiski er
unnið á vöktum í frystihúsinu,
PÉTUR ísleifsson, verkstjóri hjá Tanga, ræðir við konurnar í
síldarpökkuninni. Þær heita Bergþóra Friðbjörnsdóttir, Stefan-
ía Friðbjörnsdóttir, Kristín Ingólfsdóttir, Albína Helgadóttir og
Rósa Jónsdóttir.
enda markaðir fyrir þessar afurðir
í Austur-Evrópu.“
Afköstin í húsinu aukist mikið
Afköstin í frystihúsinu hafa
aukist úr 25-30 tonnum á sólar-
hring upp í um 100 tonn og þessi
mikla frysting á uppsjávarfiski
kallar á aukið starfsfólk. Fyrir-
tækið hefur jafnframt fjárfest í
skipum, Júpíter ÞH var keyptur
árið 1993 og Júlli Dan ÞH árið
1995 en bæði skipin voru með
kvóta í síld, loðnu og botnfiski.
„Við erum því með fleiri störf
til sjós og lands sem þarf að manna
og er töluvert umfram stærð
byggðarlagsins. Þetta hlýtur að
ná jafnvægi með tímanum, hvort
sem við minnkum umsvifin eða
fólkinu fjölgar hér. Okkur finnst
gott að búa hér en auðvitað geta
menn haft misjafnar skoðanir á
því. Þetta er ekki miðpunktur
Reykjavíkursvæðisins en hingað
eru ágætar samgöngur og veður-
far gott.“
Metár í hráefnisvinnslu
Líkt og á Vopnafírði hafa skóla-
krakkar á Þórshöfn komið að
vinnslunni og þá aðallega um helg-
ar og segir Jóhann að sé gott að
geta þannig tengt saman atvinnu-
lífið og skólann. Verksmiðjan á
Þórshöfn hefur aldrei tekið á móti
jafn miklu hráefni og í ár, eða um
75.000 tonnum af síld og loðnu.
„Við reynum að vinna eins lítið
af bolfiski og hægt er. Hins vegar
lítum við þannig á að okkur beri
skylda til að halda hér uppi jafnri
og góðri atvinnu fyrir starfsfólkið.
Öll er þessi vinnsla þó breytingum
háð og það sem er uppi í dag
getur verið niðri á morgun. Við
munum því ekki fara alfarið út
úr bolfiskvinnslunni og vonandi á
eftir að birta til á ný í þeirri
vinnslu," segir Jóhann.