Morgunblaðið - 27.11.1996, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR B/C/D/E
272. TBL. 84. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Væntanlegt leyfi SÞ til olíusölu
Irakar ganga
að skilyrðum
Bagdad. Reuter.
VERÐ á matvælum í Bagdad snar-
féll í gær er fréttir bárust af því
að stjórnvöld hefðu samþykkt skil-
yrði Sameinuðu þjóðanna fyrir tak-
markaðri olíusölu til að kaupa mat-
væli og lyf.
Talið er líklegt að salan geti haf-
ist þegar í næsta mánuði og fá írak-
ar að selja olíu fyrir allt að 130
milljarða króna á sex mánuðum en
hluti fjárins rennur til stríðsskaða-
bóta.
Olíuverð á heimsmörkuðum lækk-
aði nokkuð en ekki er þó talið að
áhrifin verði mikil. Þó megi búast
við lækkun þegar kemur fram á vor
og eftirspurn minnkar vegna hlýrra
veðurs. Bent er á að magnið sem
írakar fá að selja sé ekki meira en
aðildarríki samtaka olíusöluríkja,
OPEC, selji umfram þá kvóta sem
þau fá úthlutað. Umframsalan hefur
dregið úr verðhækkunum á mörkuð-
um en fulltrúar OPEC munu hittast
í dag í Vín til að ákveða kvótana
fyrir fyrri helming næsta árs.
■ Líkuráað/19
Morgunblaðið/Þorkell
Clinton vítir Burma
Bresku fjárlögin
Boða
lækkun
N
skatta
London. Reuter.
KENNETH Clarke, fjármálaráð-
herra Bretlands, lagði í gær fram
nýtt fjárlagafrumvarp og sögðu
fréttaskýrendur að tillögur um að
lækka grunnþrep tekjuskatts í land-
inu um eitt prósentustig, i 23% úr
24%, og hækka framlög til skóla,
sjúkrahúsa og lögreglu bæru því
vitni að kosningar yrðu í maí.
Clarke hyggst hækka ýmsar
óbeinar álögur og afnema_ ýmsar
undanþágur frá sköttum. í frum-
varpinu er því gætt aðhalds og er
ætlunin að koma í veg fyrir að vext-
ir hækki. Ýmsir hagfræðingar í City,
íjármálahverfi L/)ndon, voru þeirrar
hyggju að Clarke gæti neyðst til að
hækka vexti fyrir kosningar með
tilheyrandi óvinsældum vegna þess
að honum hefði ekki tekist að ná
taumhaldi á opinberri lántöku.
Vonir ýmissa þingmanna Ihalds-
flokksins um að staða flokksins
mundi batna fyrir næstu kosningar
glæddust hins vegar þegar í ljós kom
að í frumvarpinu væri kveðið á um
skattalækkun.
Segir velmegun tryggða
„Þetta fjárlagafrumvarp tryggir
velmegun í framtíðinni fyrir alla
hópa þjóðar okkar,“ sagði Clarke
þegar hann kynnti frumvarpið á
þingi.
Clarke lækkar skatta um tvo millj-
arða punda (um 222 milljarða króna)
í fjárlagafrumvarpinu og sker niður
opinber útgjöld að sama skapi.
Tony Blair, leiðtogi Verkamanna-
flokksins, sem er í stjórnarandstöðu,
sagði að íjárlögin væru enn eitt
„bellibragð íhaldsmanna“ og bætti
við að meðalfjölskyldan mundi sam-
kvæmt þeim borga 2.120 pundum
(um 235 þúsund krónum) meira í
skatta en þegar gengið var til kosn-
inga árið 1992.
Bangkok. Reuter, The Daily Telegraph.
BILL Clinton, forseti Bandaríkjanna,
hvatti í gær Asíu- og Kyrrahafsríki
til að taka höndum saman í barátt-
unni gegn eiturlyfjasmygli og beindi
spjótum sínum að herforingjastjórn-
inni í Burma, sem hann sagði standa
fyrir stórfelldu eiturlyflasmygli.
„Burma hefur framleitt meira af
ópíumi og heróíni en nokkurt annað
ríki í heiminum og nú hefur það einn-
ig hafið framleiðslu metamfetam-
íns,“ sagði Clinton. „Hlutverk eitur-
lyfja í efnahag og stjórnmálum
landsins og tregða stjórnvalda til að
standa við loforð sín um fjölflokka-
lýðræði eru í raun tvær hliðar á
sömu mynt.“
Hann bætti við að ekki ætti að
þvinga Asíu til að meðtaka lýðræði
í bandarískri mynd, heldur styðja
algiidar grundvallarhugmyndir.
„Hinir hugrökku umbótasinnar í
Burma undir forustu Aung San Suu
Kyi minna okkur á að þessar hug-
myndir eru engum landamærum háð-
ar,“ sagði Clinton. „Langanir þeirra
eru algildar vegna þess að þær eru
í grundvallaratriðum mannlegar."
Forsetinn lét þessi orð falla í
ræðu í Bangkok, síðasta viðkomu-
staðnum á ferð hans til Ástralíu,
Filippseyja og Tælands. Hann fór
lofsamlegum orðum um efnahags-
uppganginn í Austur-Asíu en sagði
að enn væru mörg vandamál óleyst,
svo sem umhverfisspjöll, útbreiðsla
alnæmis, skipuleg glæpastarfsemi
og eiturlyfjasmygl. „Engin þjóð er
ónæm fyrir tortímingaröflunum og
engin [þjóð] getur sigrast á þeim
ein síns liðs. Því þurfum við að vinna
saman."
Heimkoma
ÞÚSUNDIR flóttamanna voru á
leið tii borgarinnar Goma í Zaire
í gær og hafði fólkið verið á flæk-
ingi í mánuð vegna átakanna í
landinu. Búist er við, að tugir eða
hundruð þúsunda manna muni
snúa heim til Rúanda á næstu
dögum. Þorkell Þorkeisson, Ijós-
myndari Morgunbiaðsins, er
staddur í Rúanda og hefur fylgst
með heimkomu flóttamanna. Hér
er einn þeirra, Anastase Muhozi,
kominn heim eftir 26 daga göngu
frá Zaire. Þar tók móðir hans á
móti honum með opinn faðminn.
■ Gangan langa/31
Andstæðingar Lúkashenkos forseta ákveðnir þrátt fyrir einangrun
Tvö þing starfandi eftir
klofning’ í Hvíta-Rússlandi
Minsk. Reuter.
ÞINGMENN hollir Alexander Lúkashenko, for-
seta Hvíta-Rússlands, komu á fót nýju þingi i
gær og réttu þeir allir sem einn upp hönd til
samþykkis þegar lýsa átti yfir stuðningi við for-
setann. Andstæðingar forsetans á gamla þing-
inu, sem er fámennara, héldu áfram störfum
eins og ekkert hefði í skorist. Tvö þing starfa því
i landinu eftir að tillögur Lúkashenkos um breyt-
ingar á löggjafarsamkundunni voru samþykktar
í þjóðaratkvæðagreiðslu á sunnudag.
Stuðningsmenn Lúkashenkos sögðu að 112
af 199 fulltrúum gamla þingsins hefðu haldið
fund fyrir luktum dyrum í byggingu nálægt
skrifstofum forsetans. 50-70 þingmenn úr röð-
um andstæðinga hans komu hins vegar saman
í þinghúsinu í Minsk en þeir voru þó ekki nógu
margir til að samþykktir þeirra teldust lögmæt-
ar.
Gamla þingið starfaði í einni deild en forset-
inn vill stofna nýtt 170 sæta þing með tveimur
deildum og fækka jafnframt þingmönnunum.
Hann hét því að auki að allir þingmenn gamla
þingsins, einnig þeir sem fengju ekki sæti á
nýja þinginu, myndu halda stöðu sinni og réttind-
um sem þingmenn. Andstæðingar forsetans
sögðu ennfremur að þingmenn hefðu fengið lof-
orð um nýja bíla og íbúðir.
Heimildarmenn í Minsk sögðu að nokkrir af
andstæðingum Lúkashenkos hefðu gengið til liðs
Reuter
ALEXANDER Lúkashenko, forseti Hvíta-
Rússlands, horfir á nýtt þing stuðnings-
manna lýsa yfir hollustu við sig í gær.
við hann eftir þjóðaratkvæðagreiðsluna og það
hefði styrkt stöðu forsetans. Þeirra á meðal er
Júrí Malúmov, varaforseti gamla þingsins, sem
stjórnaði fundi stuðningsmanna forsetans í gær.
Þeir námu úr gildi ráðstafanir sem gamla þing-
ið hafði gert til að ákæra forsetann.
Atkvæðagreiðslan
sögð ólögmæt
Bandaríska utanríkisráðuneytið benti á að
Öryggis- og samvinnustofnun Evrópu, ÖSE,
hefði fyrirfram lýst þjóðaratkvæðagreiðsluna
ólögmæta vegna misnotkunar forsetans á valda-
stöðu sinni I kosningabaráttunni. Framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins kvaðst einnig hafa
miklar áhyggjur af þróuninni í landinu. Hún
hvatti forsetann og stuðningsmenn hans til að
virða úrskurð stjórnlagaréttar Hvíta-Rússlands,
sem komst að þeirri niðurstöðu að þjóðaratkvæð-
ið væri ráðgefandi en ekki bindandi.
Borís Jeltsín, forseti Rússlands, hvatti í gær
báðar fylkingarnar í Hvíta-Rússlandi til að sýna
stillingu og tryggja að deilan leiddi ekki til átaka.
Hann sagði þetta skilyrði fyrir frekari samruna
nágrannalandanna tveggja. Talsmaður forsetans
gaf í skyn að Bandaríkjamenn ættu ekki að
skipta sér af málum Hvít-Rússa, það væri hinna
síðarnefndu að ákveða hvort þjóðaratkvæðið
væri gilt.
■ Rannsókn fyrirskipuð/19