Morgunblaðið - 27.11.1996, Qupperneq 8

8 MIÐVIKUDAGUR 27. NÓVEMBER 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
f
i
r
Breytingar á barnaverndarlögum
Nauðsyn að breyta
vistunarákvæðum
ÞEGAR barn á aðild að alvarleg-
um verknaði, svo sem ofbeldi eða
afbrotum, hefur barnaverndar-
nefnd ekki lagaheimild til að vista
það til rannsóknar á viðeigandi
stofnun nema til komi samþykki
foreldra.
Barnavemdarlögin eru í endur-
skoðun hjá félagsmálaráðuneyti
og segir Bragi Guðbrandsson, for-
stjóri Barnaverndarstofu, að
stofnunin hafi óskað sérstaklega
eftir að sá þáttur sem snýr að
málum ósakhæfra einstaklinga
svo og vistunarkafli barnaverndar-
laganna verði tekinn til endurskoð-
unar.
Nauðsynlegt
að grípa inn í
Bragi rökstyður mál sitt með
því að oft séu mál þess eðlis að
nauðsynlegt sé að taka barn úr
umferð þann tíma sem taki að
upplýsa málið að fullu. í öðru lagi
eigi barn rétt á því að fá viðeig-
andi rannsókn og meðferð strax,
svo tryggt sé t.d. að því sé ekki
sleppt aftur til að endurtaka
verknað af þessu tagi. í þriðja lagi
eigi samfélagið rétt því að barnið
fari ekki á nýjan leik út í samfélag-
ið þannig að öðrum börnum stafi
áframhaldandi hætta af viðkom-
andi einstaklingi.
Bragi segir ekki hægt að gera
þær kröfur til foreldra eftir alvar-
legan atburð, að þeir séu í því
ástandi eða jafnvægi að geta axlað
þá ábyrgð að ákveða að senda
barnið frá sér. Koma ætti þeirri
ábyrgð yfir á barnaverndaryfir-
völd. Hann segist ekki gagnrýna
foreldra fyrir að vilja sjálfír halda
utan um málin meðan þeir eru að
átta sig á hvað hafi gerst. Það sé
eðlileg verndartilfínning foreldra.
„En það er ekki þar með sagt að
hún sé þar með skynsamlegasta
afstaðan,“ sagði hann.
Foreldrar og
barn lögð inn
Bragi er hlynntur því að í tilvik-
um sem þessum sé hægt að leggja
bæði barnið og foreldrana inn.
Með meðferðarstöðinni Tindum
sem opnuð var fyrir tveimur mán-
uðum sé þessi möguleiki fyrir
hendi. „Ég mundi vilja sjá slíka
lausn, því ég tel dýrmætt að fjöl-
skyldan fái tækifæri til að átta sig
á hvað hefur gerst og foreldrunum
sé ekki ýtt út í horn.“
Hann segir ennfremur að al-
mennt varðandi afbrot unglinga
taki lögin afskaplega illa á málum
og veiti litla leiðsögn um það
hvernig fást eigi við þau. Það sé
algjörlega undir barnaverndar-
nefnd á hveijum stað hvernig tek-
ið sé á málum.
Engin ákvæði í lögum
um skyldur lögreglu
„í öðru lagi fela lögin ekki í sér
nein ákvæði um skyldur lögreglu
varðandi rannsókn máls, eins og
t.d. að upplýsa það að fullu né
heldur hvaða heimildir lögreglan
hefur viðvíkjandi barninu sjálfu
sem liggur undir grun,“ segir
Bragi. Hann bendir á að nú gildi
óformlegar starfsvenjur lögregl-
unnar sem geti verið breytilegar
frá einu lögregluumdæmi til ann-
ars.
1Ö ára apíMeKsihlaölbDrD
Cafe Ópeni
Jólalilaðbordid svignar undan krœsingum öll kvöld og jólaandinn svífur um í húsi med sál.
Jörrénir
Hefðbundnir og óhefðbundnir réttir.
'ýlðalréttir
AJlt það besta sem tilheyrir alvöru jólahlaðborði.
Sflirréttir
Hver öðrum girnilegri
Hluli af 'Oeröi jólahlaðborðsins rennur
til krabbameinssjúkra bama.
aÆtíd spennandi, alltafbest.
SémarS52 9«i
SS24M5
■:> ■ -r * ; •:
Ijfandi veilingahú81 rniðborginni, Lækjargötu 2.

Ráðstefna um grindarlos á meðgöngu
Fyrirbyg§jandi
aðgerðir
brýn nauðsyn
Arnar Hauksson
RÁÐSTEFNA um
grindarlos á með-
göngu verður hald-
in að Hótel Grand í Reykja-
vík á föstudag klukkan
þrettán. Þar heldur fyrir-
lestur Birthe Cartensen
sjúkraþjálfari en hún hefur
sérhæft sig í aðferð til að
losa um vöðva og sinaslíð-
ur. Auk hennar eru íslensk-
ir fyrirlesarar, m.a. Arnar
Hauksson dr. med yfir-
læknir Mæðradeildar
Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur. Um hvað
skyldi hans fyrirlestur
fjalla?
- Ég ætla að kynna
grindarlos, hvað það er og
hvað það þýðir fyrir sjúkl-
inginn, fjölskyldu hans og
nánasta umhverfi. Þessi
sjúkdómur er ævaforn og
á Norðurlöndum er talið að allt
að 20% þungaðra kvenna fái ein-
kenni grindarloss og 2-3% kvenna
eru með alvarleg einkenni.
Hvað þýðir þetta fyrír sjúklinginn?
- Yfirleitt er þarna um að ræða
konur sem hafa verið heilbrigðar
á meðgöngu og oftast í vinnu og
með fjölskyldu og áhugamál.
Grindarlosið getur komið á hvaða
tímabili meðgöngu sem er en al-
gengast er hjá frumbyrjum að það
komi ekki fyrr en síðustu 12 til
14 vikurnar. Hjá fjölbyrjum getur
grindarlosið komið fram strax á
þriðja mánuði meðgöngu. Grind-
arlos greinist oft óljóst í byrjun
frá almennum verkjum sem geta
komið og farið hjá öllum konum,
en fljótlega myndast hópur með
ákveðið verkjamynstur, það eru
konurnar sem eiga á hættu að fá
alvarlegt grindarlos og lenda jafn-
vel í hjólastól fram að fæðingunni
og eiga eftir það í höggi við þenn-
an sjúkdóm og verki af hans völd-
um til langs tíma.
Hvað er hægt að gera?
- í fyrsta lagi þarf nauðsynlega
að finna þessar konur og greina
þær snemma. Mikilvægt er að geta
greint þennan sjúkdóm strax við
skoðun í mæðravemd. Ég er að
berjast fyrir að fá stöðugildi fyrir
sjúkraþjálfara við Mæðravernd
Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur.
Stjórn Heilsugæslu í Reykjavík
hefur á þessu fullan skilning. Einn-
ig er nauðsynlegt að þjálfa sjúkra-
þjálfara til þess að meðhöndla
sjúklinga með þennan sjúkdóm og
endurmenntunarstjórn Félags
sjúkraþjálfara tók það vel í þetta
erindi að hún hefur kostað hingað
til landsins þá konu sem fremst
þykir standa meðal
sjúkraþjálfara á
Norðurlöndum i með-
höndlun grindarloss til
þess að halda fyrirlestur
um þennan sjúkdóm,
meðferð hans og bata-
horfur á ráðstefnunni á föstudag.
Hvaða ávinningur er að þessarí
meðferð?
- Þær konur sem hafa farið illa
út úr grindarlosi á meðgöngu eru
margar öryrkjar á eftir og aðrar
geta ekki lifað venjulegu lífi. Um
þetta skrifaði Þóra Bryndís Þórs-
dóttir í Morgunblaðið þann 14.
nóv. sl., en hún á ásamt Margréti
Zophóníasdóttur heiðurinn af því
að hafa haft milligöngu um að fá
Birthe Cartensen hingað til lands-
ins. Þess má geta að hún kemur
hingað sem sjálfboðaliði. Þannig
hefur samvinna sjúklinga, sjúkra-
þjálfara og lækna stuðlað að því
► ARNAR Hauksson er fæddur
9. nóvember 1947 í Reykjavík.
Hann lauk stúdentsprófi frá
Verslunarskóla íslands 1968 og
læknaprófi frá Læknadeild HI
1975. Fór í framhaldsnám í
fæðingar- og kvensjúkdómum
til Háskólasjúkrahússins í
Lundi í Svíþjóð 1979 og varði
þar doktorsritgerð 1988. Hann
starfar nú sem yfirlæknir við
Mæðradeild Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur. Hann er
m.a. ritari í stjórn Félags ís-
lenskra kvensjúkdómalækna og
formaður í Kynfræðingafélagi
íslands. Þá er hann formaður í
fagráði norrænna kvensjúk-
dómalækna og situr í forsætis-
nefnd fyrir næsta heimsþing
kvensjúkdómalækna sem haldið
verður í Kaupmannahöfn 1997.
Arnar er kvæntur Elinborgu J.
Björnsdóttur lögfræðingi og
eiga þau fjögur börn.
að skapa betri framtíðarhorfur
fyrir konur með þennan sjúkdóm
án þess að neinn kostnaður falli
á ríkið. Innan Tryggingastofnunar
ríkisins er skilningur á vanda
þessara sjúklinga en ekki er til
nein löggjöf á Islandi sem gefur
þessum sjúklingum neinn rétt
umfram aðra. Tíu ár eru liðin síð-
an löggjöf var sett um réttindi
kvenna með grindarlos í sumum
nágrannalöndum.
Er eitlhvað fleira íráðihvað snert-
ir þennan sjúkdóm?
- Fyrir tilstuðlan áhugafólks er
í bígerð stofnun félags innan
Landssamtakanna Sjálfsbjargar.
Það félag ætlar að vinna að aukn-
um réttindum fyrir konur með
grindarlos og finna
leiðir til að hjálpa þeim
til að hjálpa sér sjálfar.
Engin lækning er til við
þessum sjúkdómi og
þess vegna er svo mikil-
vægt að fá sjúkraþjálf-
ara til þess að meðhöndla sjúkling-
ana strax eftir greiningu og að
þeim verði fylgt eftir. Hingað til
hefur gengið erfiðlega að greina
°g fylgja þessum sjúklingum eftir
svo þær hafa ekki hlotið þann
stuðning og þá meðferð sem þeim
er nauðsynleg. Vegna aukins
fjölda kvenna með grindarlos er
ekki lengur stætt á að sitja hjá
aðgerðarlaus. Með fyrirbyggjandi
aðgerðum og meðferð má spara
mikið fé af opinberum framlögum,
að ekki sé talað um þær kvalir
og erfiðleika sem koma má í veg
fyrir hjá þessum sjúklingum og
nánasta umhverfi.
Með fyrir-
byggjandi að-
gerðum má
spara mikið fé