Morgunblaðið - 08.12.1996, Blaðsíða 30

30 B SUNNUDAGUR 8. DESEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FLUGVÉL íslandsflugs hef-
ur sig á loft frá Reykjavík-
urflugvelli síðdegis 2.
október. Förinni er heitið
til Þingeyrar með millilendingu á
Bíldudal. Framundan er rúmlega
mánaðartúr með frystitogaranum
Sléttanesi ÍS. Nú skyldi kanna í
fyrsta sinn hvemig líf sjómanna er
í raun og veru á frystitogara, fjar-
vera frá fjölskyldu, ættingjum og
vinum. Skyldi vera eitthvað til í
sögusögnum um eymdarlíf á úthöf-
unum? Hér á eftir lýsir greinarhöf-
undur tæplega 50 daga túr norður
í Smuguna, mannlífi um borð, afla-
brögðum, samskiptum við norsku
strandgæslunna, aðstoð við önnur
skip, vinnuslysum og hvernig líf það
er að vera um borð í skipi með 24
skipverjum í svo langan tíma.
Til að byija með fóru átta skip-
veijar til Bíldudals með flugi, sem
síðan átti að halda áfram til ísa-
fjarðar og þaðan skyldi ekið til
Þingeyrar. En bilun kom upp í raf-
hlöðu flugvélarinnar og varð hún
því stopp á Bíldudalsflugvelli. Rúta
frá Tálknafirði var kölluð til og því
næst var hossast í rútukálfinum
yfir mjög svo óslétta fjallvegi, yfir
Dynjandis- og Hrafnseyrarheiðar
til Þingeyrar þar sem Sléttanesið
lá í höfn. Ekki byijaði ferðin vel.
Ég segi við bróður minn við hlið
mér, þegar rútan skröltir niður
Hrafnseyrarslaufumar, þetta er
eins og maður sé fangi og á leið í
gijótið! Bróðir minn leit á mig og
sagði með yfirvegaðri röddu „við
erum á leiðinni í fangelsi“. Þetta
hljómaði ekki vel. Jú, líklega má
líkja tveggja mánaða útivist um
borð í skipi við fljótandi fangelsi.
Hann ætti að vita það, búinn að
fara ófáa túrana þangað norður
eftir. Mín sjómennska er talsverð,
búinn að fara á ísfisktogara, línu,
net og dragnótaveiðar, en ekki í
lengri sjóferðir en 14 daga. Vel
birgur af lesefni, teiknidóti og hlýj-
um fatnaði horfði ég út í sortann
og hugsaði með mér: kannski mað-
ur ætti bara að sleppa þessu ævin-
týri og skella sér í beitingu á Þing-
eyri í staðinn? En áður en langt um
leið var allur mannskapurinn byrj-
aður að hífa flottrollið frá borði og
um miðnætti var haldið úr höfn.
Haldið í Smuguna
I fyrstu voru menn að velta því
fyrir sér hvert yrði haldið á veiðar.
Síðasti túr í Smuguna var lélegur
og fréttir af aflabrögðum voru af-
leitar. Flestir héldu að veitt yrði á
heimamiðum en svo kom svarið: í
Smuguna, drengir. Þessar fregnir
slógu marga en þó tóku menn þessu
furðuvel. Fréttirnar fengu menn
tveimur tímum fyrir brottför. Skip-
veijar funduðu með útgerðarstjór-
anum í setustofunni og vildu fá
vikulega greidda tryggingu til þess
að eiginkonur þeirra gætu náð end-
um saman heima og voru menn
hvassir í orðum og ákveðnir. Þeir
vissu vel hvað konurnar þurftu að
glíma við í landi að þeim fjarstödd-
um í tvo mánuði. Krafan gekk upp
og mönnum leið strax betur. Marg-
ir um borð voru að fara aftur í
Smuguna eftir vikustopp. Síðasti
túr var 50 dagar. Þessi yrði sjálf-
sagt svipaður! Siglingin í Smuguna
tók fimm sólarhringa og fyrstu þrír
fóru í brælu með norð-austan 8-9
vindstigum. Ekki voru allir á fótum,
margir héldu sig í kojum eða voru
á sífellu rápi á klóið. Sjóveikin sótti
stíft á menn, sérstaklega þá sem
voru að koma um borð eftir langan
tíma frá sjómennsku. Sumir aldrei
farið á sjó eins og tveir 18 ára
drengir frá Þingeyri, þetta átti að
vera hrein tekjulind fyrir þá, að
þeirra sögn.
Nýliði flengdur
Á leiðinni norður eftir horfðu
menn mikið á myndbönd. Sjón-
varpsdagskrá beggja stöðva hafði
verið tekin upp og allt efnið og líka
dagblöð voru frá ágústbyijun fram
að októberbyijun. Sem sagt; hund-
SIGMUNDUR Sigurbjörns-
son, sá yngsti um borð (17
ára), heldur hér á all vænum
golþorski á heimamiðum.
Hann vó 26 kg og mældist 1
metri og 46 cm.
SKIPVERJAR
Sléttaness í víra-
slag.
gamalt efni fyrir þá sem ekki voru
í síðasta túr. Setustofurnar eru
tvær, ein uppi við matsalinn þar sem
reyklausu skipveijarnir héldu sig
og svo önnur niðri þar sem reykj-
armökkurinn réði ríkjum. Þar var
einnig bókakassi og sjoppan sem
starfsmannafélagið sér um. Dag-
blöð voru menn með fyrstu vikurnar
inni hjá sér en þegar leið á túrinn
hrúguðust blaðastaflarnir um öll
borð. Fyrir nýliða var þetta nokkuð
spennandi. Gossjálfsali frammi í
stakkageymslu, ljósabekkur og góð
aðstaða fyrir gufubaðsunnendur.
Eitt þrekhjól á efri gangi og svo
tölvan í brúnni, hún var talsvert
brúkuð til tímastyttingar. Þeir sjó-
veiku fóru nú loks að ná réttum lit
og farnir að standa í báðar, nokk-
urn veginn, eftir þriggja daga sigl-
ingu í bræluskít. Erfiðlega gekk að
finna jafnvægið, þá sérstaklega við
matarborðið. En allt kom þetta með
tímanum. Simmi, 17 ára drengur,
var um borð, kom með pabba sínum
sem er yfirvélstjóri. Simmi leit ekki
út fyrir að endast nema í fimm til
sex daga, grindhoraður með gler-
augu og hálfslappur. En eftir
nokkra daga fór Simmi að bjóða
mönnum birginn. Innanundir leynd-
ist harðduglegur drengur, fullur
áhuga og atorkusamur með ein-
dæmum. Simmi varð síðan vinsæl-
15 TONNA karfa-
hal á heimamiðum
í blíðskaparveðri
30 mílur út af
Kögri.
SMUGULIF
Veiðum íslenskra togara í Smugunni lauk nú nýverið, og reyndist
hún ekki eins gjöful að þessu sinni og stundum áður. Sjómenn
hafa boríð vistinni þama í norðurhöfum misjafna sögu, en
Róbert Schmidt kynnti sér þessar veiðar af eigin raun og
segir hér frá í máli og myndum.
UM 30
smáhá-
karlar
veiddust á
Smugumið-
unum og voru
þeir allir hor-
aðir og það
smáir að engin
not voru af
þeim.