Morgunblaðið - 08.03.1997, Qupperneq 8

8 LAUGARDAGUR 8. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FORSÆTISRÁÐHERRANN er beðinn afsökunar á smá mistökum. Doktorinn heldur
að það hafi eitthvað orðið eftir í pípunum . . .
Ný endurhæfingarmiðstöð við Hrafnistu
„Uppspretta andlegrar og
líkamlegrar vellíðunar“
Morgunblaðið/Ásdís
NÝJA endurhæfíngarmiðstöðin við Hrafnistu var vígð við hátíðlega
athöfn á miðvikudag að viðstöddu fjölmenni á sundlaugarbakkanum.
NÝ ENDURHÆFINGARMIÐSTÖÐ
með sundlaug var tekin í notkun
við Hrafnistu á miðvikudag. Að
byggingunni standa Sjómanna-
dagsráð og Reykjavíkurborg. Áætl-
aður kostnaður er um 206 milljónir
króna. Framkvæmdin er að hluta
til fjármögnuð með hagnaði af
rekstri Happdrættis DAS. Framlag
Reykjavíkurborgar var 89 milljónir
og Álþjóða flutningaverkamanna-
sambandsins 28 milljónir en auk
þess komu til framlög frá fjölmörg-
um einstaklingum.
Byggingin er á tveimur hæðum,
1.500 fermetrar að grunnfleti. Þar
er sjúkraþjálfun, leikfimisalur, bocc-
iasalur þar sem einnig er sex holu
púttvöllur og þar má líka leika krok-
ket, pílukast og billjard. Þá er sund-
laug, heitir pottar, eimbað og að-
staða til hljóðbylgjulækninga. Þar
er einnig aðstaða til félagsstarfs og
ýmiss konar tómstundaiðkana og
keppni í innanhússíþróttum.
Sundlaugin er sérstaklega hönnuð
með þarfir eldri borgara í huga. Hún
er rúmlega sextán metrar að lengd
og sjö metrar á breidd. Við laugina
er lyfta sem auðveldar þeim sem
eiga erfitt um gang að komast í og
úr lauginni.
Endurhæfingarmiðstöðin
blessuð
Endurhæfíngarmiðstöðin var vígð
við hátíðlega athöfn að viðstöddu
fjölmenni á sundlaugarbakkanum.
Séra Árni Bergur Sigurbjömsson,
sóknarprestur í Ásprestakalli, bless-
aði miðstöðina og starfið þar. Ávörp
fluttu formaður Sjómannadagsráðs,
borgarstjórinn í Reykjavík, heil-
brigðisráðherra og talsmaður heimil-
isfólks á Hrafnistu. Kór eldri borg-
ara í Reykjavík söng nokkur lög
undir stjóm Kristínar Pétursdóttur,
við undirleik Hafliða Jónssonar
píanóleikara, Braga Hlíðberg harm-
onikkuleikara og Þorvaldar Stein-
grímssonar fiðluleikara.
Halldór Guðmundsson arkitekt
hannaði bygginguna og hafði yfir-
umsjón með framkvæmdum. Bygg-
ingafélagið Byrgi hf. steypti húsið
upp en starfsmenn byggingadeildar
Hrafnistuheimilanna í Reykjavík og
Hafnarfírði unnu að innréttingum
og frágangi hússins og sáu um pípu-
lagnir og dúklagnir. Orkustýring
hannaði og sá um allan rafbúnað,
Blikkás sá um loftræstikerfi og Han-
sen verktak um múrverk og flísa-
lagnir. Fyrstu skóflustungu að
gmnni hússins tók Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir borgarstjóri í júlí 1994.
Aðalinngangur endurhæfingarm-
iðstöðvarinnar snýr mót austri en
innangengt er í hana frá G-álmu
Hrafnistu, frá hjúkrunarheimilinu
Skjóli og frá Norðurbrún 1. Stöðin
mun nýtast heimilisfólki þessara
bygginga og öðmm öldruðum sem
vilja nýta sér þjónustu hennar.
„Lát engan líta smáum
augum á aldur þinn“
í ávarpi Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur borgarstjóra kom fram
að í borgarráði hefði verið samþykkt
að borgin kæmi að rekstri endurhæf-
ingarstöðvarinnar fram að áramót-
um að minnsta kosti. Samningurinn
felur í sér að þeir eldri borgarar í
Reykjavík sem ekki geta nýtt sér
almenningssundlaugar fái gjald-
fijálsan aðgang að lauginni við
Hrafnistu.
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðis-
ráðherra færði Hrafnistu að gjöf
fjárupphæð sem nýta á til sundþjálf-
unar heimilisfólks. Sverrir G. Mey-
vantsson, talsmaður heimilisfólks á
Hrafnistu, ávarpaði samkomuna og
sagði langþráðan draum loks orðinn
að vemleika og þakkaði fyrir það.
Guðmundur Hallvarðsson, for-
maður Sjómannadagsráðs, vitnaði
til orða eins heimilismanna, sem
hafði óskað þess að nýja endurhæf-
ingarmiðstöðin mætti verða upp-
spretta andlegrar og líkamlegrar
vellíðunar eldri borgara um alla
framtíð. Guðmundur vakti einnig
athygli á áletrun sem komið hefur
verið fyrir við innganginn að sund-
lauginni, en þar stendur: „Lát engan
líta smáum augum á aldur þinn.“
Evrópusamstarf hálshnykkssjúklinga
Einkenni
meiðslanna oft
tortryggð
Jóhannes Albert Sævarsson
SAMTÖK sjúklinga
með áverka eftir
háls- og bakhnykk
voru stofnuð 9. janúar
árið 1995 og fengu þá
heitið Stuðnings- og
sjálfshjálparhópur háls-
og bakhnykkssjúklinga.
Til stendur að breyta
nafninu í „Whiplash" -
ísland en svokallaðir
svipuólaráverkar em al-
gengir í kjölfar umferðar-
slysa. Félagsmenn eru all-
ir þolendur „whiplash“
áverka og aðstandendur
og fólk sem starfar að
málefnum sjúklinganna.
Á mánudagskvöld klukk-
an 20 heldur Jóhannes
A. Sævarsson lögfræðing-
ur fyrirlestur um væntan-
lega stofnun Evrópusamtaka háls-
o g bakhnykkssjúklinga, EWA,
„European Whiplash Association"
í ÍSÍ hótelinu í Laugardal.
„í félagsskapinn leita þeir sem
hafa farið illa út úr slíkum slysum
og hlotið alvarlegan áverka,“ segir
Jóhannes.
Hann bætir við að þótt fólk sé
í öryggisbelti sé höfuðið laust og
þeytist fram, til dæmis við aftaná-
keyrslu. „Beltið heldur manni föst-
um í sætinu en höfuðið sveiflast
tilbaka og getur lent af miklu afli
í hnakkapúðanum og jafnvel þeyst
aftur fram. Þess vegna er talað
um svipuólaráverka því höfuðið
hreyfist eins og svipu sé smellt.
Það getur leitt til tognunar á hluta
hálsins og baksins, á bijóski og
liðböndum og fínum vefjum, sem
skilur eftir sig meinsemdina. Slík
tognun getur valdið erfiðleikum
svo mánuðum skiptir og í mörgum
tilfellum verður um lítinn bata að
ræða.“
- Hvers vegna er talin þörf á
að stofna samtök háls- og bak-
hnykkssjúklinga?
„Fólk sem lent hefur í alvar-
legri umferðarslysum hefur talið
sig þurfa að miðla reynslu sinni
og leita eftir stuðningi hjá öðrum
sem hafa svipaða sögu að segja.
Það sem fer verst með þetta fólk
er að vera kippt út úr dagsins
önn. Það getur ekki unnið sitt
fyrra starf, tómstundir verða erf-
iðari; lífið breytist gersamlega.
Þetta gildir um alvarlegri tilfellin.
Á almenna fundi hafa komið lækn-
ar, sjúkraþjálfarar, lögfræðingar
og flutt framsöguerindi um vanda-
mál sem tengjast háls- og bak-
hnykksáverkum.
I erfiðum tilvikum hafa menn
oft þurft að heyja stranga baráttu
við kvillana sjálfa og auk þess
hafa einkennin oft mætt mikilli
tortryggni hjá samstarfsfólki,
læknum og vátrygg-
ingafélögum. Afleið-
inganna gætir sjaldn-
ast á yfirborði líkam-
ans, þær eru fyrst og
fremst bundnar við þessa fínu vefi
í hálsi og niður í bijóstbak og sjást
til dæmis ekki á röntgenmynd eða
við venjulega skoðun. í slæmum
tilvikum getur tekið mánuði að
jafna sig og menn neyðast oft til
að byija að vinna allt of snemma
því áverkar af þessu tagi hafa
ekki hlotið þá viðurkenningu sem
þeim ber í tryggingakerfinu."
- Hvers vegna Evrópusamtök?
„Tilgangurinn er svipaður og
með starfseminni héma heima en
við teljum að slíkt samstarf geti
gefið okkur aukinn slagkraft. Með
þessu móti eru landsfélögin ekki
að vinna hvert í sínu horni heldur
► Jóhannes Albert Sævarsson
fæddist 8. október 1962. Hann
útskrifaðist með stúdentspróf
frá Menntaskólanum við Sund
árið 1982 og lauk cand. jur.
prófi frá Háskóla íslands árið
1988. Jóhannes starfaði sem
fulltrúi hjá bæjarfógetanum í
Vestmannaeyjum hluta ársins
1988 og þvínæst á lögmanns-
stofu Gests Jónssonar og Hall-
gríms B. Geirssonar 1988-1992
og ásamt Ragnari H. Hall til
ársins 1994. Hann hefur rekið
eigin lögmannsstofu frá árinu
1994 og er lögfræðingur félags
háls- og bakhnykkssjúklinga á
íslandi. Sambýliskona Jóhann-
esar er Hildur Friðriksdóttir og
eiga þau dótturina Hrund.
sameina krafta sína til þess að fá
alþjóðlega viðurkenningu á þess-
um áverka í löndum Evrópu.
Hugmyndin er að afla þekking-
ar og viðurkenningar og stuðla
þannig að réttmætum bótum til
háls- og bakhnykkssjúklinga með
tilliti til fjárhagslegs tjóns sem
þeir verða fyrir og er oft gríðar-
lega mikið.“
- Hvaða Ieiðir eru færar í því
samhengi?
„Félagið hér heima er fámennt
saman borið við til dæmis hol-
lensku samtökin sem hafa að
geyma þúsundir félagsmanna
þannig að Evrópusamstarf ætti
að styrkja okkar baráttu. Við ætt-
um að geta notið góðs af erlendum
rannsóknum, sem til dæmis er
verið að gera á Norðurlöndunum
og í Austurríki, á raunverulegum
afleiðingum slysa af þessu tagi,
svo dæmi séu tekin.
Hollensku samtökin hafa átt
samstarf við tryggingafélög í sínu
heimalandi og gert kynningar-
myndir og forvamarauglýsingar
fyrir sjónvarpsrásir til að vekja
athygli á málefnum
„whiplash" sjúklinga
og afleiðingum þeirra
áverka. Það er mjög
erfitt að sækja rétt
þessa fólks í mörgum löndum Evr-
ópu og þótt afleiðingar háls- og
bakhnykksslysa séu sem betur fer
ekki alltaf alvarlegar verður að
auka forvamir og stuðla að rétt-
mætum bótum til þess sem verður
fyrir tjóni. Vátryggingafélögin
hafa ekki gefíð þessum tiltekna
áverka nægjanlegan gaum. Mikið
starf hefur farið í að vekja athygli
á alvarlegri afleiðingum umferðar-
slysa en afleiðingum háls- og bak-
hnykksáverka hefur lítið verið
sinnt. Það er sérkennilegt þegar
horft er til þess hversu algeng
meiðsli af þessu tagj eru. Félagið
á íslandi og EWA vilja breyta því.“
Áverkarnir oft
alvarlegir
L