Morgunblaðið - 20.04.1997, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 20.04.1997, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. APRÍL 1997 B 3 stjórna því hverjir fara út og inn af svæðinu. 30 ára útlegð Við stóðum þarna og biðum spennt eftir að hitta afa, sem ætlaði að sækja okkur. Hann hafði ætíð verið búsettur á Gaza en sem ungur maður fór hann til Egyptalands með fjölskyldu sína og nam verkfræði við háskólann í Kairó. Er hann hugð- ist snúa aftur heim að námi loknu, var sex daga stríðinu nýlokið og fjöl- skyldunni var meinaður aðgangur að föðurlandi sínu og öllum eigum. Kamal Abu-Samra (afa) tókst að fá vinnu og landvistarleyfi í Líbýu og þar starfaði hann m.a. sem formað- ur palestínskra verkfræðinga. Hann var virkur í pólitík á sínum yngri árum, var meðlimur í Frelsishreyf- ingu Palestínumanna (PLO) og er málkunnugur Yassir Arafat. Eftir að Gaza-svæðið fékk sjálfstjóm, ákvað ijölskyldan að flytja heim aft- ur eftir 30 ára útlegð. Það gekk ekki snurðulaust fyrir sig og héldu ísraelar Kamal i fangelsi í nokkrar vikur eftir heimkomuna. Þeir vom að kanna „feril“ hans. í mars síðast- liðnum var einmitt liðið ár frá því að Abu-Samra flölskyldan hafði komið sér upp heimili á nýjan leik á fóstuijörðinni. Afi tók fagnandi á móti okkur eftir að við höfðum loks þreytt inn- gönguprófið í hinum þrem gullnu hliðum og fengið grænt ljós. Hann faðmaði Alex að sér, uppnuminn yfir að sjá barnabarn sitt í fyrsta sinn og hrærður yfir endurfundum- um við son sinn, sem hann hefur ekki hitt í 7 ár. Við ókum af stað og ég drakk í mig það sem fyrir augu bar. Vegirn- ir voru holóttir malarvegir, eins og íslenskir sveitavegir gerast verstir. Ulfaldar og asnar héngu letilega við vegarkantinn og einu sýnilegu heimilin voru niðurníddir kofar, sem virtust vera eins konar sveitabæir. Þegar við komum inn í Gazaborg voru flestar göturnar malbikaðar og umhverfið tók á sig einhvers konar borgarbrag. Umferðin var mjög hávær og ruglingsleg, bílstjór- arnir á ævafornum bílum þeyttu flauturnar grimmt og gangandi vegfarendur notuðu götuna líkt og hún væri gangstétt. Asnar dragandi heimasmíðaðar kerrur fullar af fólki og grænmeti voru á hveiju strái. Þeir voru barðir áfram með svipum. Ég sá mér til skelfingar að allar konur huldu höfuð sitt með slæðu. Húsin voru mjög hrörleg og um- hverfið allt mjög óhreint. Rusla- haugar lágu víðs vegar úti á götu og asnaskíturinn var alls staðar. Feðgarnir töluðu hratt og ákaft á arabisku, sólin skein heit á bílrúð- urnar, arabísk tónlistin dundi úr útvarpstækinu og blessaður bíl- stjórinn keðjureykti. Ég var komin með menningarhöfuðverk. Höfðinglegat' móttökur Ég var fegin er við nálguðumst húsið sem yrði heimili okkar næstu 10 daga. Ég var spennt. Hvernig myndi amma taka mér? Ég var að koma sem fráskilin kona inn á hefð- bundið palestínskt heimili á Gaza, með barnabarn þeirra í fanginu og skilin að skiptum við son þeirra. En kvíði minn reyndist ástæðulaus með öllu. Mér var tekið eins og þjóðhöfðingja og Alex varð sam- stundis augasteinn afa síns og ömmu. Þar sem ég hafði búið mig undir það versta, var það mér mik- ill léttir er ég komst að raun um að fjölskyldan býr í stóru og fallegu húsi, sem þau hófu að byggja fyrir nokkrum mánuðum og er ekki full- klárað. Það er búið öllum helstu nútímaþægindum og mér til ómældrar gleði var baðherbergið búið bæði sturtu og venjulegu kló- setti! Ég sendi Allah stutta þakkar- bæn í huganum. Án síma, en með gervihnattadisk Sími var þó ekki í húsinu og mér skilst að sá gripur sé jafnan ekki hluti daglegs lífs fólksins á Gaza. Aftur á móti var heljarinnar gervi- hnattadiskur á þaki hússins og gerði okkur kleift að ná frjölda sjón- varpsstöðva. Mér fannst mjög þægi- legt að hafa CNN-stöðina við hend- ina; mér fannst hún vera mitt eina tengi við umheiminn. Það var jafn- framt undarleg tilfinning að sitja á gólfinu á palestínsku heimili á Gaza-svæðinu, drekka rótsterkt arabískt kaffi og horfa á heims- fréttirnar á CNN. Þrátt fyrir allt, þá vorum við með heiminn inni í stofu. Ég var fljót að aðlagast heimilis- lífinu. Við byijuðum daginn á því að fara út í garð og tína ilmandi appelsínur af tijánum, sem við kreistum svo ferskan safann úr. Við sátum síðan úti í sólinni með morgunverðinn og horfðum heilluð á appelsínur, greipaldin, sítrónur og ólífur sem prýddu trén. Getur morgunninn hafist á betri hátt? Alex hljóp og lék sér á risastórri lóðinni allan liðlangan daginn, frjáls og uppnuminn af ævintýrum nátt- úrunnar; gróðrinum, kaðlarólunni sem hékk á milli tijánna og flæk- ingsköttunum sem komu stundum og betluðu mat. Það var ávallt mjög mikið að gera hjá ömmu, sem töfraði fram þijá stórar máltíðir á dag. Það var lagt á „borð“ á gólfinu eins og tíðk- ast hjá aröbum, þ.e.a.s. dúkur var breiddur á stofugólfið og kræsing- unum raðað á hann. Hnífapör eru ekki notuð og fljótlega urðum við Alex leikin við að borða sitjandi á gólfinu og bjarga okkur með guðs- göfflunum og heimabakaða píta- brauðinu, sem notað er til að veiða upp sósur, hrísgijón og kjöt. Á milli máltíða var stöðugt borið í okkur kaffi, te, hnetur og ávextir. Ákveðin landamæri milli karla og kvenna Þegar leið á daginn hófst gesta- gangurinn, en ættingjar, vinir og nágrannar vildu ólmir hitta okkur og daglega þrömmuðu 8-10 konur í kuflum og með slæður inn í húsið og settust á gólfið í stofunni. Flest- ar voru þær með börnin sín með sér sem sátu grafkyrr og hljóð við hlið mæðra sinna. Þau störðu stór- eyg á Alex hlaupa óheftan um allt húsið, með Batman, Bósa ljósár og önnur vestræn leikföng á lofti. Á meðan á þessu stóð sátu eiginmenn kvennanna við bálköst langt úti á lóðinni, svældu sígarettur í gríð og erg og ræddu pólitík. Mig dauðlang- aði að sitja við eldinn hjá körlunum og spjalla við þá, en í þeim efnum eru mjög ákveðin landamæri milli karla og kvenna. Sinn er siður í landi hveiju og sem gestur bar mér að taka tillit til þess. Ég varð því að halda mig við saumaklúbbsstemmninguna hjá konunum. Þær töluðu mikið og mauluðu hnetur og af því litla sem ég skil í arabísku, varð mér ljóst að meginumræðuefni þeirra voru barneignir. Þær hristu hausinn hlæjandi yfir því að ég ætti bara eitt barn. Þær áttu þetta á bilinu 4-7 börn hver og virtist sem barna- fjöldi hverrar konu bæri vott um hversu merkileg hún væri. Fyrsta kvöldið mitt á Gaza bað ég Ranyu að leyfa mér að prófa að fara í kufl og slæðu. Hún er 21 árs verkfræðinemi og eina dótt- irin. Hún hló og skríkti, dró mig inn í herbergið sitt og klæddi mig í alla múnderinguna. Síðan gekk ég feimnislega inn í stofu í kvenna- gerið og vakti þetta uppátæki mitt mikla kátínu. Ámma lét senda eft- ir Bassam sem sat úti hjá karl- mönnunum, með þau skilaboð að hann ætti að koma og heilsa upp á frænkur mínar. Það gerði hann. Hann heilsaði einni í einu og tók í höndina á mér án þess að þekkja mig. Hann horfði meira að segja í augu mér og muldraði kveðju á arabísku. Það varð allt vitlaust í hlátri. En mér fannst þetta hálf dapurt, því þetta atvik staðfesti hversu faldar konurnar eru og eiga engan kost á að persónugera útlit sitt. Eftir að gestirnir fóru um 10 leyt- ið um kvöldið og voru búnir að kyssa okkur í bak og fyrir, var ró- leg samverustund hjá flölskyldunni. Þá var kvöldmáltíðin snædd og mikið spjallað saman. Okkur tókst ótrúlega vel að tjá okkur með hjálp heimatilbúins táknmáls, viðeigandi andlitssvipbrigða og handahreyf- inga. Á heimilinu klæddist ég mínum gallabuxum, reykti mínar sígarett- ur og var að mörgu leyti eins og heima hjá mér. Sömu sögu er að segja um Alex sem naut athyglinn- ar í botn og nýtti sér elskulegheitin til hins ýtrasta, eins og sniðugir fimm ára strákar gera. Afabróðir hans rekur verslun í næsta húsi og var eiginlega þessi hefðbundni kaupmaður á horninu. Þar sat gamli maðurinn berfættur, með bál í gryfju á gólfinu og seldi allt frá eyrnapinnum og matvöru upp í leik- föng og slæður. Alex tók ástfóstri við þennan gamla og sérkennilega frænda sinn, sem var ávallt með skæruliðasjal Palestínumanna um höfuðið og í „síðum gráum kjól“, eins og barnið orðaði það. Að mati Alex höfðu þó þessar fimm búðar- ferðir hans á dag einn stóran galla og hann var sá að aldrei þurfti að borga í búðinni hans frænda. Hon- um fannst ekkert spennandi að fara út í búð án þess að greiða fyrir vöruna. Siðfræðin vafðist líka fyrir honum. „Mamma“, sagði hann al- varlegur á svip, „er þetta ekki það sama og að stela?“ Á þessum hluta Gaza ríkti ró og friður. Ég sofnaði við mun friðsælla umhverfi en á heimili mínu í Reykjavík. Fréttirnar færa okkur aðeins frásagnir af dauðsföllum, blóðugum bardögum og eymd á Gaza. En mér leið líkt og ég væri í Paradís, á þessu heimili og í allra nánasta umhverfí. Ég sofnaði á kvöldin við daufan bjölluhljóm asn- anna sem barst frá götunni, fjarri Lettur o i_______ þœgilegur 10 númera skammvalsminni 72 klst. rafhlaða í biðstöðu innbyggt loftnet Endurval PÓ8TUR OQ SlMI HF Söludeild Ármúla 27, sími 550 7800 http://www.simi.is/simabunadur/simabunadur/ Söludeild Kringlunni, sími 550 6690 • Þjónustumiðstöðin í Kirkjustræti, sími 800 7000 og á póst- og símstöðvum um land allt. Þráðlaus Telia Handy heimilissími á frábœru verði. > „Öko-System" sparar allt aS 20% sápu Taumagn: 5 kg VindingarhraSi: 800 snúningar á mín, meS hægum byrjunarhraða. - Hitastillir: Sér rofi, kalt -95’ Þvottakerfi: Öll hugsanleg ásamt sparnaðarkerfi Ullarkerfi: Venjulegt mikiS vatnsmagn, hægur snúningur á tromlu • 1 /2 hnappur: Minnkar vatnsnotkun þegar lítið er þvegiS > Vafnsnotkun: 98 lítrar > Orkunotkun: 2,2 kwst I tilefni •tSA** ...bjóðumvið BFotnmn Ormnai / aunmat þvottavél á sérstöku almælisverði Þýskt vörumerki þýskt hugvlt hýsk framleiðsla Eitt verö kr: 57000, j= Þriggja Ara s Abyrgð á öllum | AEG I ÞVOTTAVÉLUM | Umboösmenn: Vesturland: Málningarþjónustan Akranesi, Kf. Borgfirðinga, Borgarnesi. Blómsturvellir, Hellissandi. Guðni Hallgrímsson, Grundarfirði. Ásubúð.Búðardal. Vestfirðlr: Geirseyrarbúöin.Patreksfirði. Rafverk, Bolungarvík.Straumur.ísafirði.Noröurland: Kf.Steingrímsfjarðar.Hólmavík. Kf. V-Hún., Hvammstanga. Kf. Húnvetninga, Blönduósi. Skagfirðingabúð.Sauðárkróki. KEA byggingavörur, Lónsbakka, Akureyri.KEA, Dalvík. KEA, Siglufirði. KEA, ólafsfirði. Kf. Þingeyinga, Húsavik.Urð, Raufarhöfn.Lóniö, Þórshöfn. Austurland: Sveinn Guömundsson, Egilsstööum. Kf. Vopnfirðinga, Vopnafirði.Verslunin Vík, Neskaupstaö. Kf. Fáskrúðsfirðinga, Fáskrúðsfirði. KASK.Djúpavogi. KASK, Höfn. Suðurland: Mosfell, Hellu.Ratnagnsverkstæði KR, Hvolsvelli. Árvirkinn, Selfossi. Rás, Þorlákshöfn. Brimnes, Vestmannaeyjum. Reykjanes: Stapafell, Keflavík. Rafborg, Grindavík.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.