Morgunblaðið - 02.07.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ1997 25
í lumarlaik Shellstöðvanna geta allir krakkar algnait f jórar hljóósnaldur
m»i skemmtilegu efni eflir Gunna og Feiix. Nó&u þér i þátttökuseóil á
nastu Shallstöó eðo í Foröabók Gunno og Felix og byrjaðu aö safna skeljum.
PaÖ fast ein skel viö hverja ófyllingw á Shellstöövunum og þegar
skeijarnar eru orönor fjórar, faröu hljóösnaldu aö gjöf.
Feröabók Gunno og Felix fylgir öllum kössum af HK
sem keyptir eru ó Shellstöóvunum.
Shellstö&vamar
Réttindabarátta
aldraðra
Hlöðver
Kristjánsson
Á SÍÐASTA vori var
á fundi í Félagi eldri
borgara í Reykjavík og
nágrenni samþykkt til-
laga þess efnis, að
stjóm félagsins var
gert að fylgjast gaum-
gæfilega með því
hvernig alþingismenn
greiða atkvæði í mál-
um sem sérstaklega
varða félagslega og
fjárhagslega afkomu
aldraðra. Einnig var
samþykkt að birta nið-
urstöður þeirra í blaði
félagsins og samantekt
þar um í prentmiðlum
landsins þegar próf-
kjör flokkanna fara í hönd og skyldi
slík könnun fara fram allt frá síð-
ustu kosningum til Alþingis. Fyrstu
úttektir á þessum atkvæðagreiðsl-
um Alþingis hafa þegar farið fram
og munu væntanlega birtast í næsta
blaði Félags eldri borgara í Reykja-
vík og nágrenni.
Er verið að brjóta
stjórnarskrána?
I greinargerð sem fylgdi tillög-
unni var þess getið að ekki væri
hægt að þola lengur sífelldar árásir
stjórnvalda á lífskjör aldraðra og
minnt á í því sambandi tengingu
greiðslna frá Tryggingastofnun við
atvinnutekjur, á tvísköttun lífeyris
úr lífeyrissjóðum, að störf jaðar-
skattanefndar ná ekki til eftirlauna-
tekna, aftengingu ellilauna við al-
menna launaþróun í landinu, og síð-
ast en ekki síst er fjármagnstekju-
skattur var lagður á aldraða fjórum
mánuðum fyrr en aðra þjóðfélags-
hópa, sem leiddi strax til skerðingar
á tekjutryggingu ellilauna. Þetta
síðastnefnda lýsir hvað best hve
langt ófyrirleitnir ráðamenn seilast
þar sem þeir finna vegginn lægst-
an, ekki er hikað við að bijóta
stjórnaskrána, - eða segir ekki í
henni að allir skuli vera jafnir fyrir
lögunum? - þarna var einn aldurs-
hópur settur undir lög sem tóku
seinna til annarra.
Fylgjumst með
atkvæðagreiðslum á Alþingi!
Ennfremur var í greinargerðinni
bent á þá staðreynd, að sæti á Al-
þingi ráðast að stórum hluta við
prófkjör flokkanna, aðeins svoköll-
uð baráttusæti ráðast í kosningun-
um sjálfum, því væri brýnt að fylgj-
ast vel með atkvæðagreiðslum í
þinginu, og að ekki gleymdist
hvernig þeir sem sækj-
ast eftir endurkjöri hafi
varið atkvæði sínu í
hagsmunamálum aldr-
aðra, svo að hægt væri
að hafa það til hliðsjón-
ar þegar prófkjör fer
fram. Aldraðir hafa
löngum verið sein-
þreýttir til vandræða
og lítt beitt þrýstingi á
stjórnmálamenn, en nú
er ljóst að mikil reiði
er meðal þeirra og
langlundargeð þrotið.
Það er því miður allt
of algengt meðal
stjórnmálamanna, hvar
sem þeir skipa flokk,
að þegar þeir komast til valda og
áhrifa eru þeir fljótir að bregðast í
málefnum aldraðra, eins og sjá má
á afstöðu margra þingmanna, á síð-
ustu tveimur kjörtímabilum. Nú
þarf að verða breyting á, og þing-
mönnum gert ljóst að með afstöðu
þeirra er fylgst.
Langlundargeð
aldraðra er þrotið,
segir Hlöðver
Kristjánsson, og
þeir munu herða
róðurinn.
Það er reyndar ánægjulegt að
verða var við breytta afstöðu þing-
manns í málefnum aldraðra eins
og raunin virðist vera með Kristján
Pálsson 10. þingmann Reykjaness,
en í grein sem hann skrifaði í Mbl.
24.6. sl., gagnrýnir hann aðför rík-
isstjórnarinnar að öldruðum og ör-
yrkjum.
Kristján virðist hafa séð að sér
frá því að hann greiddi atkvæði í
þinginu skömmu fyrir jól 1995, en
þá studdi hann stórfelldar skerðing-
ar á hagsmunum þessara hópa.
Vonandi sjá fleiri þingmenn að sér.
Ellilífeyrisþegar, sem eru um 27
þúsund á öllu landinu, og ekki síður
öryrkjar, þurfa og eiga að taka
höndum saman og koma í veg fyrir
að þeir sem staðið hafa að því að
skerða kjör þeirra kembi hærurnar
í þingsölum, - það eitt munu þeir
skilja
Höfundur er í AHA
(Aðgerðarhópi aldraðra)
Meira um sjó-
mannaafsláttinn
Óskar
Skúlason
FIMMTUDAGINN
5. júní síðastliðinn birt-
ist grein í Morgunblað-
inu sem bar titilinn
„Um sjómannaafslátt-
inn“, skrifuð af Pétri
Gylfa Kristinssyni há-
skólanema. Bætist
Pétur þar með í hóp
þeirra fjölmörgu sem
reynt hafa að slá sig
til riddara í gegnum
tíðina með því að sýna
þjóðinni fram á hversu
óréttlátt það sé að sjó-
menn njóti þeirra
hlunninda sem sjó-
mannaafslátturinn er.
Þrátt fyrir að ég sé
ekki sjómaður finn ég mig knúinn
til að svara þessari grein Péturs og
þá hugsanlega öðrum sem áður
hafa komið fram. í upphafi greinar-
innar nefnir Pétur að sjómannaaf-
slátturinn hafi verið barn síns tíma
og þau rök sem þá voru notuð ættu
ekki við í dag. Þ.e.a.s. að sjómenn
yrðu að leggja meira á sig en aðr-
ir, starf þeirra væri hættulegra og
fjarvera vikum saman frá fjölskyld-
um sínum. Þeir sem telja að þarna
hafi orðið mikil breyting á vita
greinilega ekkert um raunverulegt
ástand mála. Þó að skip hafi stækk-
að og verði fullkomnari að mörgu
leyti er mjög fjarri lagi að þau séu
orðin miklu öruggari en þau voru
fyrir nokkrum árum. Raunverulega
hafa mestar tæknibyltingarnar ver-
ið á sviði veiðanna sjálfra en þær
umbætur sem orðið hafa á sviði
öryggismála verða oft ansi léttvæg-
ar úti á rúmsjó í vályndum veðrum.
Og það að bera saman áhættuna í
starfi sjómanna og flugmanna lýsir
algjöru þekkingarleysi á þessum
málum. Samkvæmt upplýsingum
frá Rannsóknarnefnd sjóslysa
sukku 9 skip árið 1996, 23 skip
strönduðu og 10 sjómenn létu lífið
(ath. lágmarkstölur). Slys á sjó-
mönnum sem komu inn á borð
Tryggingastofnunar árið 1996 voru
434, það segir það að rúmlega einn
sjómaður slasist á dag allan ársins
hring. Ekki hefur orðið dauðaslys
í atvinnuflugi síðan í september
1995 og engar tölur eru til um
önnur slys á flugmönnum í starfi.
Flugmenn sinna ábyrgðarmiklu
starfi en þessi samanburður er al-
gjör rökieysa. Eins og er þá er flug
talinn öruggasti ferðamáti sem til
er, satt að segja hugsa ég að það
sé meiri hætta á að háskólaneminn
Pétur Gylfi slasist þegar hann dott-
ar í tíma í háskólanum
og missir höfuðið fram
á borðið fyrir framan
sig. Enn kemur þekk-
ingarleysið í ljós þegar
fram kemur í greininni
að miklar fjarverur frá
fjölskyldum séu létt-
bærari þar sem hægt
sé orðið að hringja svo
til hvar sem er. Þó að
símakerfið sé orðið
fullkomið er mjög fjarri
lagi að hægt sé að
hringja hvar sem er.
Skip verða að vera
frekar nærri landi til
að ná sambandi og
raunveruleikinn er sá
Heildrænt heilbrigði
4.-6. JÚLÍ
Heilunarheigi þar sem fjallað er um heilun mannsins í gegnum einingu
allra þátta hans. Dagskráin hefst á föstudagskvöldinu
og stendur fram á miðjan sunnudag.
Fjallað er um:
★ Ábyrgð á eigin heilbrigði ★ Áhrif Ijóss og lita á heilsuna
★ Fæðuval og fæðuóþol ★ Ayurveda heilsufræði
★ Huna seiðmenningu ★ Tengingu líkamans og andans
★ Heilunarvígslur, einkatímar í heilun, fæðuóþolsmæling o.fl.
Fyrirlesarar: Sveinbjörg Eyvindsdóttir, hjúkrunarfræðingur, Ragnar
Blöndal, sálfræðingur, Hallgrímur Magnússon, læknir, Anna Katrín
Ottesen, sjúkraþjálfari, Guðrún Bergmann, leiðbeinandi og rithöfundur,
Bryndís Sigurðardóttir, reikimeistari, Guðríður Hannesdóttir og Jóhann
Þóroddsson, kristallaheilarar, Guðlaugur Bergmann, leiðbeinandi, Ketill
Sigurjónsson, heilari, Júlía Baldursdóttir m/fæðuóþolsmælingar.
Verð kr. 3.900
Mannræktarmiðstöð Snæfellsáss samfélagsins,
Brekkubæ, Hellnum. Sími 435 6754.
að mikinn hluta þess tíma sem skip
eru á sjó eru þau símasambands-
laus. Síminn er því ekki orðinn það
tæki sem nýtist eins vel og æski-
legt væri til að sjómenn geti haft
samband við ástvini sína. Ég held
að þessi mikli munur á öryggi og
starfi sjómanna sem gefinn er í
skyn í fyrrnefndri grein eigi frekar
við um muninn á árabáta- og skútu-
útgerð annars vegar og hins vegar
deginum í dag.
Jafnræðisreglan er mikið og fag-
urt orð og auðvitað á jafnræði að
ríkja á sem flestum og helst öllum
sviðum. Fyrir suma næst eflaust
fullt jafnræði í landinu með því að
svipta sjómenn sjómannaafslættin-
um. Hvernig væri þá að veita sjó-
mönnum fullt jafnræði til jafns við
aðrar starfsstéttir í landinu? Það
má vel vera að einhveijum finnist
sjávarútvegur ekki vera sérstaklega
mikilvæg atvinnugrein og megi þá
meðal annars tapa einhveijum
hlunnindum þess vegna. Þetta er
náttúrlega algjör fásinna, ennþá er
sjávarútvegurinn sú atvinnugrein
sem er þjóðarbúinu mikilvægust og
gefur mest t.d. til þeirra sem hafa
áhuga á að mennta sig. Það er sjáv-
arútvegurinn sem skapar íslenskum
háskólanemum visst jafnræði í
menntun miðað við aðrar þjóðir.
Sjómennskan er það mikilvæg at-
vinnugrein að ef sjómenn fara t.d.
í verkfall þá eru alltaf sett á þá lög
þar sem verkfallið er bannað. Og
það er vegna þess að þjóðarbúið
þolir ekki verfall sjómanna, þá er
ekkert verið að spyija um neitt jafn-
ræði. Satt að segja þyrfti ekki mjög
langt verkfall sjómanna til þess að
valda þjóðarbúinu það miklum
skaða að menntastofnanir myndu
hreinlega leggjast af um lengri eða
skemmri tíma. í lok greinar sinnar
hvetur Pétur þá sem eru sáttir við
sjómannaafsláttinn að taka það mál
Sjómannaafslátturinn,
------->------------------
segir Oskar Skúlason,
hefur líklega aldrei verið
jafn réttlát hlunnindi og
hann er í dag.
upp við útgerðina, að það sé þeirra
að greiða þessi hlunnindi en ekki
ríkisins. Ég spyr á móti. Hvaðan
heldur fólk að þetta komi? Á meðan
sjávarútvegurinn er jafn mikilvæg-
ur og raun ber vitni þá eru útgerð-
irnar látnar borga eins mikið og
mögulegt er til ríkisins. Þaðan fara
peningarnir til þess sem fram-
kvæmt er af ríkinu, hvort heldur
sem er til mennta-, heilbrigðis-,
vegamála o.s.frv. Sjómannaafslátt-
urinn er auðvitað innan þess alls.
Útgerðir landsins eru að borga það
sem þeim ber og miklu meira en
það og svo verður á meðan sjávarút-
vegur er okkar helsta atvinnugrein.
Sjómannaafslátturinn hefur
eflaust aldrei verið jafn réttlát
hlunnindi og hann er í dag. Á sama
tíma og allir tala um það hvernig
eigi að draga úr vinnuálagi og
skapa meiri tíma fyrir fólk til iðkun-
ar tómstunda þá sitja sjómenn í því
sama fari að þessu verður ekki
breytt hjá þeim. Það er einfaldlega
ekki hægt og þá er ekkert verið
að spyija að neinu jafnræði. Það
jafnræði og þau lífsgæði sem eru í
þessu landi er að svo miklu leyti
skapað af sjómannsstéttinni að ég
held að í stað þess að vera að leggja
sig fram við að hvetja til afnáms
sjómannaafsláttsins, þá eigi þeir
sem velja sér aðrar leiðir í lífinu,
hvort sem er til mennta eða starfs,
að þakka fyrir að það eru enn til
einstaklingar sem eru tilbúnir að
leggja það á sig að vera sjómenn.
Það geri ég í það minnsta.
Höfundur erfuUtrúi á Fiskistofu
tslands.