Morgunblaðið - 02.07.1997, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 2. JÚLÍ1997 33
unnnandi og hafði næmt auga fyrir
því sem fallegt var. Hún elskaði blóm
og hafði græna fingur. Eftir að hún
eignaðist sitt eigið hemili lagði hún
mikla vinnu í garðinn í kringum
húsið sitt og gerði hann að sannköll-
uðum unaðsreit.
Badda systir mín var rólynd að
eðlisfari en föst á meiningunni ef því
var að skipta. Lítið þurfti til að koma
henni til að hlæja og hláturinn var
smitandi. Hún var trygglynd og ætt-
rækin og unga fólkið í fjölskyldunni
hændist að henni. í hugum barnanna
minna var hún alltaf uppáhaldsf-
rænkan sem gaman var að hafa
nálægt sér.
Á meðan hún var bam mynduðust
náin tengsl á milli okkar systranna
og þau héldust alia tíð. Þegar hún
var orðin fullorðin snerust hlutverkin
við og ég fór að leita ráða hjá litlu
systur. Hún varð besta vinkona mín
og trúnaðarvinur og ég gat alltaf
treyst á aðstoð hennar og stuðning
þegar eitthvað bjátaði á. Erfítt verð-
ur að fylla upp í tómið sem fráfall
hennar skilur eftir sig.
Með þessum fáæklegu orðum kveð
ég hana systur mína sem var mér
svo kær. Eg hugga mig við að ég
átti þess kost að vera mikið hjá henni
síðustu mánuðina sem hún lifði og
fagna því að nú er þjáningum henn-
ar lokið. Ég bið algóðan guð að
geyma hana í faðmi sínum og styrkja
Friðrik og drengina í sorg þeirra.
Jóhanna systir.
Út um gluggann á sjúkrastofunni,
sá ég iðandi mannlíf og umferð ótelj-
andi farartækja á sólríkum Jóns-
messudegi. Og handan við Miklu-
brautina gróandinn. Já, út um allt
var tekist á við lífið. Grenilundimir
í Öskjuhlíðinni blöstu við, safn bein-
vaxinna, kröftugra og fagurgreindra
einstaklinga, sem sjáanlega hafði
tekist að ná nægri lífsorku úr ís-
lenskri mold. En hugurinn dvaldi
ekki við þessa sýn heldur styijöldina
sem háð var inni á sjúkrastofunni.
Við vissum að nú var svo komið að
okkar ástkæm vinkonu var orðið ljóst
það sem felst í þessum orðum skálds-
ins: „Samt vissirðu að dauðinn við
dyrnar beið. Þig dreymdi að hann
kæmi hljótt.“
Við vorum þarna í skugganum,
dimmum, köldum og skelfílegum.
Vanmáttarkenndin kæfði allar hlýjar
tilfínningar. Ég bliknaði og varð að
líta undan yfír til hlíðarinnar, yfír
skógarlundina fagurgrænu sem
breiddu blíðusvipmót yfir hrjóstrugt
landið og tóku æðrulaust á sig norð-
vestan vindinn sem bylgjaði sig inn
frá Skeijafirðinum, kaldur en þrótt-
lítill, eftir ferðalagið yfir hafíð bláa
hafið. Og ég spurði eins og skáldið,
enn einu sinni, „Til hvers þetta allt,
þegar allt er svo valt?“ Hver láir
okkur þótt spurt sé og efast um til-
gang alls þessa; þó vitund um bjart-
ari lífsvang sé huggun í harmi eru
ómar efans í huga og hjarta sárir.
En samt var sem hlýir straumar
vöknuðu þegar óviðjafnanlegir gef-
endur birtu, hlýju og réttra snertinga
sinntu Böddu vini okkar á sjúkrabeð-
inum. Upp í hugann kom englamynd-
in yfir rúminu hennar mömmu, af
engli sem leiðir böm yfír hyldýpið.
Mikið erum við rík að eiga sanna
boðbera kærleika og miskunnar eins
og hjúkrunarliðið á deild 11E.
Kannski er það rétt sem spekingur-
inn Konfúsíus sagði, „Vér höfum
ekki enn lært að þekkja lífið, hvem-
ig ættum við að þekkja dauðann?"
Ég hugleiddi hin mannlegu gildi.
Gildi grenilundarins fyrir hijóstruga
hlíðina var auðsætt. En hvað er það
í íslenskri mold sem færir fram og
nærir svo mikla mannlega reisn, sem
gerir okkur kleift að vera sjálfstæð
þjóð? Reisn hjúkrunarfólksins fól í
sér nær óskiljanlega fegurð sem
enduspeglaði gleði í baráttunni við
sársaukann og mér fannst til veg-
ferðar framundan mikil gjöf vera
mér gefin að sjá að reisn og virðing
vinar á sjúkrabeði var ósvikin.
Ólafía þurfti að að stríða við erf-
iðan og þreytandi sjúkdóm um ára-
bil og harka hennar í þeirri baráttu
bar svipmót foreldra og forfeðra.
Þessa byrði sína bar hún í hljóði án
þess að íþyngja ástvinum og ættingj-
um og á lokadegi var reisn hennar
sönn. Stefíð hans Tómasar átti vel
við mágkonu mína og vin:
Þú hafðir fapað með gróandi grösum
og grátið hvert blóm, sem dó
Og þér hafði lærzt að hlusta unz hjarta
í hveijum steini sló
Og hvemig sem syrti, i sálu þinni
lék sumarið öll sín ljóð,
og þér fannst vorið þitt vera svo fagurt
og veröldin ljúf og góð.
Ólafía Bergþóra Guðnadóttir fædd-
ist í Keflavík þann 13. febrúar 1946
og þar ólst hún upp og átti sinn vett-
vang allt sitt líf. Foreldrar hennar
voru Karólína Kristjánsdóttir og
Guðni Jónsson vélstjóri og skipstjóri
frá Vestmannaeyjum. Þau eru bæði
bæði látin. Guðni lést af slysförum
langt um aldur. Karólína þurfti að
beijast ein áfram með bömin ungu,
oft með vindinn í fangið. En ævinlega
hafði hún nægar bjargir með hug-
rekki sínu og krafti, jafnvel eftir að
miskunnarlaus veikindi gerðu hana
að fanga sínum. Öm Amarson kvað
þetta stef um föður Karólínu, Kristján
Sveinsson eða „Stjána bláa“, „Kjörin
settu á manninn mark - meitluðu
svip og stældu kjark.“ Já, Badda átti
ekki langt að sækja kraft sinn og
hugrekki. Hún átti tvær systur, þær
Jóhönnu og Selmu, sem kvaddi okkur
einnig á besta aldri, og tvo bræður,
þá Gunnar og Karl Steinar. Systkinin
hafa ávallt staðið saman þegar á
móti hefur blásið í ólgusjó lífsins.
Ólafía Bergþóra hélt ung út í lífs-
ins strit og fór eigin leiðir. Eins og
margir góðir Keflvíkingar fór hún í
fískinn, til að byija með. Hún nam
ljósmyndaiðn hjá Heimi Stígssyni
ljósmyndara og vann hjá honum um
langt skeið. Síðan lá leiðin til ýmissa
starfa á Flugstöðinni í Keflavík. En
fyrst og síðast var hún móðir, gef-
andinn, sem eignaðist þijá myndar-
drengi, þá Gylfa Þór, Friðrik og
Brynjar. Þeim veitti hún ást og hlýju,
og um leið fagurt og snyrtilegt heim-
ili sem hún skapaði með eiginmanni
sínum Friðriki Friðrikssyni. Synimir
reyndust móður sinni vel á erfiðum
tímum. Dóttir Gylfa, Aldís, auga-
steinninn sjálfur, kom frá Svíþjóð og
heimsótti ömmu á sjúkrasæng og það
var Böddu mikils virði.
Til Böddu og Friðriks var gott að
koma og þiggja beina. Gestrisni
þeirra var við brugðið og úr eldhús-
inu þeirra var krásum veitt af miklu
yndi. Ólafía bjó yfír listrænni getu
til að skapa, hvort sem var í ljós-
myndaiðn eða víðtækum hannyrðum
og saumaskap. Ólafía tróð sínar eig-
in slóðir og bar tilfínningar sínar
ekki á torg. Allt sem hún tók sér
fyrir hendur bar snyrtimennsku og
listrænum hæfileikum hennar vitni.
Hún var hreinskilin og setti fram
skoðanir sínar af einurð.
Já, minningarnar renna fram og
munu meðal vina hennar verða varð-
veittar í huga og hjarta, minningar
um ljúfa unga telpu, unga konu,
sigra hennar og ósigra, minningar
um vin, brúði og móður í kærleika.
Veikindin, sársaukinn og erfíðu
fregnimar verða einnig með í minn-
ingunni, og það verður hugrekkið og
kjarkurinn einnig. Þreytan og nóttin
hlutu að sækja að og kveðjustundin
óumflýjanleg. Á leið heim til Stykkis-
hólms, sótti hugurinn sífellt til baka
til ástvinar í sjúkrarúminu á Land-
spítalanum. Ög helfregnin kom
seinna um nóttina. Ég neitaði að
trúa, svo grimm var þessi fregn,
þrátt fyrir allt og allt. Nístandi stef-
ið úr ljóðinu „Systurlát" eftir Hannes
Hafstein kom í huga minn:
Við hlustir mér helfregnin lætur
höfug og grimm.
Hvert stynjandi næturljóð nístir mig i gegn,
hver næðandi gjóstur og þetta kalda rep.
Ég skil þetta eigi. Ég skil það ennþá eigi.
Ég er of langt í burtu til þess ég það skilja
megi.
Kæri Friðrik, „þó hver sá nam að
stilla hæsta strenginn og stóð á sviði
einn, - þeim gleymir enginn. Þá nær
til jarðar himnaeldsins ylur, ef andinn
finnur til, - og hjartað skilur.“ Þessi
orð skáldsins eru kveðja mín til þín
á þessari erfíðu stund um leið og ég
sendi þér, Gylfa Þór, Friðriki yngri,
Brynjari og Aldísi mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Systkinum hennar
sendi ég mínar innilegustu kveðjur
og þakkir. Megi góður Guð styrkja
ykkur öll í sorg ykkar.
Guð blessi minningu Ólafíu Berg-
þóru Guðnadóttur.
Erling Garðar Jónasson.
+ Karen Björg
Óladóttir fædd-
ist að Jörva á
Borgarfirði eystra
18. ágpúst 1906. Hún
lést 24. júní síðast-
liðinn á hjúkrunar-
heimilinu Eir. For-
eldrar hennar voru
Elín Jónatansdótt-
ir, ættuð og uppalin
á Borgarfirði, og
Óli Ólafsson frá
Firði í Mjóafirði
eystra, einn hinna
nafnkunnu Fjarð-
arsystkina. Elín og
Óli bjuggu um árabil á Jörva
en fluttust að Haga í Mjóafirði
árið 1913, og bjuggu þar til
1927, þau fluttust til tveggja
ára dvalar í Gamla skóla í
Brekkuþorpi, fóru síðan að
Friðheimi í Fjarðardal í Mjóa-
firði árið 1929, þar sem þau
dvöldust hjá börnum sinum til
æviloka.
Bræður Karenar voru tveir,
báðir látnir nú. Ólafur var elst-
ur systkinanna, f. 1902, útvegs-
bóndi í Friðheimi, síðar skipa-
smiður í Neskaupstað en lést á
Hornbrekku í Olafsfirði árið
1991. Yngstur var Einar, f.
1909, lengi stafsmaður við
lyfjaverslanir á Seyðisfirði,
Keflavík og Reykjavík en lést
árið 1967.
Hinn 15. desember 1928 gift-
ist Karen eftirlifandi manni sín-
Þegar hún amma mín hefur
kvatt þennan heim kallar hugur
minn fram minningar frá uppvaxt-
arárum, þegar ég ásamt foreldrum
+Hólmfríður P. Ólafsdóttir
Kragh fæddist í Reykjavík
29. ágúst 1913. Hún lést á Víf-
ilsstöðum 22. júní síðastliðinn
og fór útför hennar fram frá
Dómkirkjunni 1. júlí.
Hún Fríða mín, blessunin, er búin
að fá hvíldina langþráðu, sagði ég
við Þurý þegar ég sá andlátsfregn-
ina í Morgunblaðinu sl.miðvikudag.
Fríðu Kragh, eins og hún var
ávallt kölluð, hafði ég þekkt frá
bamæsku. Hún var ein af bestu
vinkonum mömmu og heimsóknir
því gagnkvæmar, við á Birkimelinn
til Hansa og Fríðu og þau til okkar
að Kleppjárnsreykjum. Það sem mér
er minnisstæðast frá þessum sam-
verustundum er það hvað Fríða var
alltaf kát og skemmtileg og hlátur-
inn hennar smitandi. Eins var með
Hans, það var stutt í glettnina hjá
honum og í minningunni voru sam-
skiptin við þau hjón afar eftirsókn-
arverð. í því sambandi koma mér í
hug orð pabba sem oft sagði „litlir
pottar hafa líka eyru“ og átti það
einkar vel við okkur bræður sem
þótti skemmtilegt að hlusta á full-
orðna fólkið segja frá. Þetta átti
ekki síst við þau Hans og Fríðu.
Þau höfðu frá svo mörgu skemmti-
legu að segja að lítil eyru á litlum
pottormum sperrtust og svelgdu í
sig frásagnir af mönnum og málefn-
um.. Satt að segja held ég að á
svona lagað skorti dálitið hjá nú-
tímafólki. Meira er um það í dag
að krakkarnir sitji einir að tölvu-
leikjum eða sjónvarpsglápi á meðan
fullorðna fólkið talar saman og þar
með rofna enn frekar tengsl á milli
kynslóðanna. Fyrir mitt leyti er ég
þakklátur fyrir að hafa oft fengið
að sperra eyrun þegar „þeir gömlu
kváðu“, en í vinahópi foreldra minna
um, Magnúsi Tóm-
assyni, Ólafssonar
frá Firði og voru
þau hjónin bræðra-
börn. Þau bjuggu í
Friðheimi frá 1929
til 1956 er þau
brugðu búi og flutt-
ust til Reykjavíkur.
Þau dvöldust síðast
10 ár í Furugerði 1
en síðasta árið, sem
Karen lifði, dvöld-
ust þau bæði á
Hjúkrunarheimil-
inu Eir í Reykjavík.
Börn Magnúsar
og Karenar voru fimm: 1) Guð-
ríður, f. 1.5. 1929, húsmóðir og
póstfulltrúi í Reykjavík; 2) Sig-
urjón, f. 9.7. 1931, húsasmiður
og vélstjóri í Reykjavík; 3) Óli
Tómas, f. 28.9. 1940, sjómaður
og byggingaverkamaður í
Reylqavík, fórst með báti sínum
á Breiðafirði 17. ágúst 1982;
4) Gísli, f. 7.10. 1941, mat-
reiðslumeistari en starfar nú í
fiskvinnslu á Grundarfirði; 5)
Elín Sigurbjörg, f. 12.8. 1943,
húsmóðir og móttökuritari á
Heilsugæslustöðinni í Neskaup-
stað.
Barnabörnin eru 12, öll upp-
komin og gengin til ýmissa
starfa í þjóðfélaginu og flest
búm að stofna eigið heimili.
Utför Karenar fer fram frá
Grafarvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
mínum fór í heimsókn til hennar
og afa á Njálsgötu og síðar á
Lindargötu. Alltaf tók hún manni
opnum örmum og ekki var við það
voru margir eftirminnilegir einstakl-
ingar sem ég tel mig heppinn að
hafa fengið að kynnast, þar með
talin heiðurshjónin Fríða og Hansi.
Eitt einkenndi þau öðru framar,
en það var hversu bamgóð þau vom.
í því sambandi rifjast upp fyrir mér
ferð okkar Odds með þeim til
Reykjavíkur einhvem tíma upp úr
árinu 1950. Ef ég man rétt var far-
arskjótinn Skoda frá Pósti og síma,
en þar átti Hans Kragh einstaklega
langan og farsælan starfsferil. Ekki
þarf að orðlengja að þessi ferð var
hreint ævintýri frá upphafi til enda.
Við vomm bomir á höndum á Birki-
melnum, fómm í Tívolí í Vatnsmýr-
ina og var sýnt allt það sem stráka
á þessum aldri fýsti að sjá. Ég hugs-
aði auðvitað ekkert út í það á þess-
um árum, en þarna vomm við bræð-
ur auðvitað staðgenglar þeirra
barna sem Fríða og Hansi hefðu
viljað eignast, en því miður varð það
hiutskipti þeirra að verða ekki bama
auðið.
Fríða var búin að vera veik í lang-
an tíma þegar kallið kom. Ég hitti
hana á Vífílsstaðaspítala þar sem
hún dvaldist síðustu árin og ekki
fór á milli mála að hverju stefndi.
En kletturinn við hlið hennar var
minni góði vinur Kristján Ólafsson
sem beinlínis bar hana á höndum
sér fársjúka. Það var mikil gæfa
fyrir Fríðu að eiga hann Kristján
að eftir að Hansi dó. Kristján er
einstakur maður, trúr sínum og
hjálplegur. Því kynntist ég þegar
við störfuðum á sama tíma í Áburð-
arverksmiðjunni.
Kæri Kristján. Til þín sendi ég
sérstakar samúðarkveðjur á þessari
stundu. Ég veit að missir þinn er
mikill, en við skulum sameiginlega
hugga okkur við að kvalastríðinu
er lokið. Þessi síðustu ár vom erfið.
KAREN
ÓLADÓTTIR
HOLMFRIÐUR
ÓLAFSDÓTTIR
KRAGH
komandi að fara fyrr en maður
hafði gætt sér á kaffi og kökum
og spjallað dálitla stund eða spilað,
en af því hafði amma mjög gaman
og var þá jafnan stutt í dillandi
hlátur sem var svo smitandi að
ekki var hægt annað en að hlæja
með.
Ég minnist ömmu minnar fyrst
og fremst fyrir þá góðmennsku sem
hún sýndi öllum, fyrir þann léttleika
sem einkenndi fas hennar alla ævi,
fyrir þá ást sem hún gaf mér og
öðrum og ekki síst þá ást sem hún
sýndi afa mínum allt þar til yfír
lauk.
Elsku afí minn, ég votta þér
mína dýpstu samúð því að ég veit
að missir þinn er mikill.
Móður minni og systkinum henn-
ar votta ég einnig samúð mína svo
og öðrum ^aðstanclendum.
Óskar Á. Sigurðsson.
Elsku amma mín, nú ert þú farin
í annan heim þar sem þér mun líða
vel og munum við hittast þar síðar. t
Veit ég vel að þú munt bíða þar ;
með bakkelsi og eitthvað að drekka
með, því aldrei kom maður að tómu
húsi hjá ykkur afa hvað það varð-
aði. Þín verður sárt saknað en afi
mun sakna þín einna mest því þú
varst hans ær og kýr.
Ég minnist ömmu minnar sem
heillandi og elskulegrar konu sem
vildi allt fyrir alla gera og man ég
eftir spjalli sem við áttum saman
fyrir nokkrum árum sem ég vil
ekki tíunda hér en gerði mér og
henni mjög gott. Þá sá ég líka hvað
hún gat gefið mörgum af ást sinni
og ekki bara mér til handa.
Élsku afí minn, ég votta þér
mína dýpstu samúð og guð blessi
þig-
Elskulegum pabba mínum og
fjölskyldunni allri sendi ég samúð-
arkveðjur. En minningin um hana
ömmu mun alltaf lifa.
Ingibjörg Gísladóttir.
Öðrum aðstandendum sendum við
Þurý einnig okkar dýpstu samúðar-
kveðjur og þær kveðjur leyfi ég mér
einnig að flytja í nafni bræðra minna
Odds og Jonna, en hvorugur þeirra
á þess kost að fylgja Fríðu síðasta
spölinn. Þar er og skarð fyrir skildi
þar sem vantar hann Adda bróður
minn sem lést á síðasta ári. Á milli
hans og Fríðu voru sterk bönd og
ófáar samverustundirnar þeirra.
Blessuð sé minning Fríðu Kragh.
Óli H. Þórðarson.
„Bragð er að þá bamið finnur."
Við vomm ekki háar í loftinu ég
og vinkona mín þegar við tókum
upp á því að heimsækja hana Fríðu,
vinkonu hennar ömmu og við fórum
til hennar ansi oft, alla leið niður í
bæ. Það var ekki bara af því að
Fríða bjó okkur alltaf veisluborð.
Það var af því Fríða var svo góð.
Næstum þijátíu ámm síðar lágu
leiðir okkar aftur saman þegar ég
bjó í sömu blokk og hún á Birkimeln-
um. Aftur varð ég heimagangur hjá
Fríðu. Það var svo gott að sækja
hana heim, af því hún var svo góð.
Barnið hafði vitað sem var, að Fríða
var gimsteinn. „Gimsteinn sem glóði
í mannsorpinu." Fríða, sem aldrei
eignaðist börn, var mér sem móðir
með sinn hlýja, útbreidda faðm. Svo
skilningsrík og umburðarlynd, ung
í anda, létt í lund, skemmtileg og
greind. En svo góð. Umfram allt svo
góð.
Og hvað annað skiptir máli þegar
öllu er á botninn hvolft en að vera
góður og trúa á guð? Hún trúði svo
sannarlega á hinn hæsta, svo víst
er að hún á vísa vist í himnaríki.
Það er þvi huggun í að vita, elsku
Kristján minn, að Fríða hefur ekki
lengur sinn drösul að draga. Hún
hvílir þar sem engin veikindi eru,
engin sorg, enginn ótti, engin reiði,
engin illska, ekkert böl. „Eins og
móðir huggar son sinn, eins mun
ég hugga yður,“ segir í ritningunni.
Guð þerri tárin þín, elsku Kristján f
minn, og umveiji þig í kærleika sín-
um.
Þín
Aldís.