Morgunblaðið - 31.08.1997, Síða 10

10 SUNNUDAGUR 31. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Mikil alvara virðist vera í könnunarviðræðum íslenskra
stjórnvalda og Hydro Aluminium um byggingu og sam-
líkur á að virkjað verði á Austurlandi fyrir álver
1 Reyðarfírði. Helgi Bjarnason kynnti sér stöðu
viðræðna um stóriðju og þá möguleika til orkuöflunar
sem fyrir hendi eru.
eiginlegan rekstur álbræðslu og tilheyrandi virkjunar.
Vegna mikils kostnaðar við hálendislínu eru vaxandi
ISLENDINGAR eru nú á tímamótum í upp-
byggingu stóriðju og tilheyrandi orkuöflun.
Eftir langvarandi kyrrstöðu hefur verið geng-
ið frá þremur samningum um stóriðju, bygg-
ingu Norðuráls á Grundartanga og stækkun
verksmiðja íslenska álfélagsins í Straumsvík
og íslenska járnblendifélagsins á Grundar-
tanga, og næstu árin verður áfram unnið að
virkjunum til að standa við þá. „Á tveimur ánim hef-
ur tekist að ná þremur verulega stórum stóriðju-
samningum. Það er mikil breyting," segir Finnur
Ingólfsson iðnaðarráðherra. Vísar hann til þess að á
lítið eitt skemmri tíma hafí aðeins tólf stóriðjusamn-
ingar verið gerðir í öllum öðrum löndum Evrópu.
„Við stöndum þess vegna á tímamótum. Nú þarf að
huga að næstu skrefum og við það þarf mjög að
vanda sig,“ segir ráðherrann.
Unnið er að könnun á ýmsum stóriðjukostum. Þar á
meðal eru tvö stór álver, á vegum Atlantsáls og norska
fyrirtækisins Hydro Aluminium, hvort um sig með
200-300 þúsund tonna ársframleiðslu. Verið er að gera
hagkvæmniathugun fyrir magnesíumverksmiðju á
Reykjanesi. Þá má ekki gleyma möguleikum á stækkun
þeirra þriggja stóru iðjuvera sem hér eru fyrir, Norður-
áls, Járnblendifélagsins og jafnvel ISAL. Norðurál
áformar að stækka verksmiðju sína á næstu árum úr 60
í 90 þúsund tonna ársframleiðslu og umhverfismat gerir
ráð fyrir tvöfalt stærri verksmiðju. Gert er ráð fyrir að
íslenska jámblendifélagið bæti 4. og 5. ofni við verk-
smiðjuna á Grundartanga, í framhaldi af'Jiegar ákveð-
inni stækkun um 3. ofninn. Þá er vitað að ISÁL býr yfir
tækni til að auka fram-
leiðslu álversins í
Við stöndum þess vegna a straumsvík úr 160 í
tímamótum. Nú þarf að huga 200 Þúsund tonn og
að næstu skrefum og við það þaeð
verði ráðist þegar
þarf mjög að vanda sig iramleiðslan hefur
jafnað sig eftir stækk-
unina sem nýlokið er
við. Einnig er verið að kanna möguleika á útílutningi
orku með sæstreng. Samhliða er verið að meta það hvað
er til af ónýttri orku og hvernig best sé að koma henni
til hugsanlegra stórkaupenda.
Tvöföldun orkuframleiðslu
Ef allar þessar athuganir leiddu til jákvæðrar niður-
stöðu myndi þurfa að tvö- til þrefalda þá orkufram-
leiðslu sem fyrir er og þegar er ákveðin. Stækkun
Ljósmynd/SSJ
'H i @3 m
K j vJj.,'/ ‘fJP
S ? | .■ ff;. ; . .. ' • •,» Éi 1
Norðuráls og Járnblendiverksmiðjunnar, eitt meðalál-
ver og sæstrengur eða annað álver í stærra lagi myndi
leiða til rúmlega tvöföldunar á þegar ákveðinni raf-
orkuframleiðslu. Viðmælendur í orku- og iðnaðargeir-
anum em sammála um að varla kæmi til greina að ráð-
ast í svo miklar framkvæmdir á sama tíma. Það myndi
setja efnahagslífið á annan endann og hætt við röskun
á þeim stöðugleika sem væri einn af þeim kostum sem
stórkaupendur raforku sækist eftir á Islandi. Þá eru
uppi efasemdir um fjárhagslega getu Landsvirkjunar
til að ráðast í svo miklar framkvæmdir. Æskilegt virð-
ist að dreifa þeim á nokkuð langan tíma.
Það hlýtur að vera gott ef upp kæmi samkeppni
tveggja eða fleiri stórra raforkunotenda um hylli ís-
lendinga. Það gæti styrkt samningsstöðuna. Á móti má
benda á að landið er áfram í mikilli samkeppni við önn-
ur svæði og lítið svigrúm til að bjóða hærra verð en
hugsanlegir kaupendur ættu kost á annars staðar.
Hins vegar fer tvennum sögum af því hvort stjórn-
málamenn eða samningamenn iðnaðarráðuneytis og
Landsvirkjunar þurfi nokkurn tímann að standa
frammi fyrir þessu vali. I því sambandi er rétt að fara
yfir stöðu mála í þeim könnunarviðræðum sem
standa yfir við tvo aðila um byggingu meðalstórra
eða stórra álvera.
Efasemdir um Atlantsál
Þrír álframleiðendur, bandaríska fyrirtækið Alu-
max, sænska fyrirtækið Granges og Hoogovens í
Hollandi, stóðu saman að samningum við Islendinga
um byggingu álvers á Keilisnesi undir verkheitinu Atl-
antsál. Aibræðslan átti í upphafi að afkasta um 200
þúsund tonnum á ári en hafa möguleika til stækkunar
upp í 330 þúsund tonn. Samningar voru mjög langt
komnir, nánast aðeins eftir að skrifa undir, þegar
álmarkaðirnir hrundu og framkvæmdum var frestað á
I

I
I
>
*
|
I
I
1
>

t
|
I
l