Morgunblaðið - 03.10.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
LBSTIR
FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 1997 25
Gagnlegar
leiðbeiningar
BOKMENNTIR
Tcxtaran nsókn
LYKILBÓK
að fjórum skáldsögum eftir Halldór
Laxness eftir Guðrúnu Ingólfsdóttur
og Margréti Guðmundsdóttur. 152
bls. Útg-. Vaka-Helgafell. Prentun:
Oddi hf. Reykjavík, 1997.
VERKSTJÓRI minn - ég var þá í
vegavinnu norður í landi, ungling-
urinn - sagði mér eitt sinn að Lax-
ness, sem verið hafði á
ferð þar um slóðir
skömmu áður, hefði
komið að máli við
gamlan bónda og land-
póst og spurt gamla
manninn hvort hann
gæti ekki sagt sér frá
einhverjum fágætum
orðum eða orðtökum.
Jú, gamli maðurinn tók
vel í það. Til dæmis
minntist hann þess að
ferðamaður nokkur
hefði fyrir margt löngu
beðið sig að antvistast
hesta sína, það er að
sjá svo um að þeir
rynnu ekki á tvist og
bast. Ekki var að sök-
um að spyija, orðið skilaði sér strax
í næstu bók skáldsins! Og í Lykil-
bók þeirra, Guðrúnar og Margrétar,
er það enn og aftur að fínna, út-
skýrt: annast, bjástra við. Vera má
að Laxness hafi þekkt orð þetta
áður, engum getum skal að því leitt.
Aðeins er drepið á þetta hér og nú
til að minna á hversu mjög Laxness
gerði sér far um að nema orð af
alþýðu vörum; allt eins orð sem
voru orðin fágæt þegar hann ritaði
sögur sínar - hvað þá nú! Sá var
einn þátturinn í hans faglegu vinnu-
brögðum.
En Laxness kom víðar við. Af
bókum og bréfum nam hann lærðra
manna mál fyrri alda sem oftar en
ekki var kryddað með dönskuslett-
um og spakmælum úr latínu eins
og gerst má lesa í íslandsklukk-
unni. Og í Brekkukotsannái líkir
hann eftir tali lærðra og leikra í
Reykjavík um aldamótin síðustu.
Lykill þessi gengur að fjórum
skáldverkum Laxness: Sölku Völku
og Vefaranum mikla frá Kasmír auk
hinna tveggja sem fyrr voru nefnd.
Framtak þeirra,
Guðrúnar og Margrét-
ar, er bæði lofsvert og
tímabært. Sum orðin,
sem þær taka til út-
skýringar, virðast að
vísu hversdagslegri en
svo að þau þarfnist
skýringa við. En vafa-
laust geta þær betur
um það dæmt en sá er
þetta ritar. Málið
breytist. Og með
breyttum lífsháttum
eru orð og hugtök svo
fljót að gleymast að
furðu sætir. Skáldverk-
in fjögur ritaði Laxness
fyrir mörgum áratug-
um meðan sveitasam-
félagið gamla var í raun undirstaða
hvers konar bókmenningar.
Auk orðaskýringanna ritar Mar-
grét fróðlegan pistil um stafsetn-
ingu Laxness sem var hluti af stíl
hans en einnig herbragð skáldsins
í menningarpólitíkinni.
{ formála Lykiibókar upplýsa
höfundarnir að ætlunin sé að orða-
taka með sama hætti fleiri skáld-
verk eftir Laxness. Vonandi fylgja
aðrir höfundar á eftir.
Erlendur Jónsson
Haildór
Laxness
HEFURÐU PRÓFAÐ PINO?
.Ué.:
PINO
Ertu að fá kvef? Ertumeðgigt? Ertu spennt(ur)?
Ertu bólgin(n)? Vandamál með blóðrennsli?
Heilsubaðoliurnar koma beint úr náttúrunni!
PINO heilsubaðolíurnar eru með verðmætu
plöntuþykkni, s.s. Baldrlan (róandl),
Eukaliptus (öndunartæri), Furunálar (glgt),
llmreyr (liðamót), Kamilla/Baldursbrá
(bólgur), Melissa (taugaspenna), Rósmarln
(blóðrás), Thymian/Blóðberg (kvet).
PINO fyrir iþróttafólk: Bólgueyðandf krem, kælispray, hitakrem og -olía.
PINO Kamillu húðvörur.
„Heilsubaðoliurnar eru mjög kærkomin viðbót við
óhefðbundnar lækningar. Ég mæli hikiaust með PIN0“.
Selma Júllusdóttlr,
llmolíulræðlngur.
Kynning í Lyfju, Lágmúia 5,
í dag og á morgun kl. 13 ■ 18.
20% KYNNINGARAFSLÁTTUR.
ÍSLENSKAINNFLUTNINGSFÉLAGIÐ EHF SÍMI588 5508
V____________________________________________/
mr
mer
vrir UnCJ
* dmum
vvv V'V:
um nr) verm
rirkilekt en érj íét ri/drei uerdn njj hví.
&ÁI/f orr)ir) er érj jf trin nr)lirrfjn
mrirrjt sent
niér /iej)()i jiétt /it í hött nörjern hér nöur fjnrr,
ti/ dremis rjreti érj hurjsnð mér nr) btjrjrjjn
kn/nhiís jjfjf'/r s/n/jjn miiq'.
Olga Sverrisdóttir, ritari
Góð afkoma lífeyrissjóðanna - góðar fréttir fyrir þá sem
ætla að lifa vel og lengi!
Fjárhagsstaða almennu lífeyrissjóðanna er góð og eignirnar aukast stöðugt. Ávöxtun sjóðanna hefur batnað ár
frá ári og stenst fyllilega samanburð við ávöxtun í séreignarsjóðum. Rekstrarkostnaður lífeyrissjóðanna er
einnig mun lægri en hjá séreignarsjóðum og sameining lífeyrissjóða hefur aukið hagkvæmni lífeyriskerfisins í heild.
Cóð ávöxtun lífeyrissjóðanna skilar sér til þín í auknum réttindum.
Séreignarsjóðir
Fjöldi Eignir Hrein
sjóðfélaga (milíjarðar) ávöxtun
4.076 11,7 8,1%
103.836 241,4 8,1%
LÍFEYRISSJÓÐIRNIR
lifðu vel og lengi
Heimild: Bankaeftirlit Seðlabanka fslands 1997. Creiðandi sjóðfélagar, eignir og ávöxtun 1996.