Morgunblaðið - 03.10.1997, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 1997 31
AÐSENDAR GREINAR
Læknir í nýju
Eru útgerðarmenn
hlutverki
þjófar og sjómenn
Hrafnkell
Helgason
þjófsnautar þeirra?
heilbrigðisráðherra
illa í ætt skotið, segir
Hrafnkell Helgason,
ef hún líður undirsátum
slíka hegðun gagnvart
sjúklingum og starfs-
fólki.
nú á Vífilsstaðaspítala. Landspítal-
inn hefur enga aðstöðu til þess fyrr
en byggt verður yfir Barnaspítala
Hringsins. Það er auðvelt að sitja
í djúpum stól uppi í ráðuneyti og
leika reiknilistir. Sl. 10 ár hefur það
verið árlegur viðburður, að mér
hefur verið tilkynnt að nú ætti að
loka Vífilsstaðaspítala og spara.
Jafnframt stundum gefið í skyn að
vel væri hægt að komast af án
starfskrafta minna. Ekki hefi ég
nú orðið sérlega uppnæmur, enda
oftast fengtö þessar fréttir áður úr
fjölmiðlum. Ég hefi einnig í 30 ár
verið svo lánsamur að vita að með
einu símtali gæti ég fengið vinnu
hjá stofnun er kann mannasiði í
umgengni við starfsfólk. Hitt ætti
flestum að vera ljóst hve slík fram-
koma er heppileg gagnvart öðru
starfsfólki. Ekki veit ég hversu oft
ég hefi reynt að eyða áhyggjum
þess og oft undrast þann góða starf-
sanda sem hér ríkir, þrátt fyrir
endurteknar árásir á starfsheiður
fólksins. Margt af þessu fólki hefur
unnið hér áratugum saman og hef-
ur aflað sér mikillar sérþekkingar
í umönnun lungnasjúklinga.
Ég er löngu hættur að undrast
vinnubrögð og niðurstöður reikni-
meistaranna, er ég og
aðrir starfsmenn heyr-
um fyrst um í fjölmiðl-
um. En lengi getur
vont versnað. Fyrir
skömmu var skýrt frá
því í fjölmiðlum að loka
ætti lungnadeild Vífils-
staðaspítala 1. nóvem-
ber nk. Var þar að
verki þríeyki nokkurt
og einn þeirra er Krist-
ján Erlendsson. Það er
ömurlegt til þess að
vita að læknir, auk
þess með alllanga
reynslu af starfsemi á
sjúkrahúsum, skuli
taka þátt í slíkum
gjörningum við hlið reiknimeistar-
anna. Honum ætti þó að vera ljóst
að bak við allar tölur og útreikninga
er lifandi fólk. Ég held að eins sé
komið fyrir honum og húsfreyjunni
í Málmey, sem lesa má um í sögum
af sr. Hálfdáni á Felli en vonandi
farnast honum betur en húsfreyju,
og á afturkvæmt úr tröllahöndum.
Auk Kristjáns voru í þríeykinu
Hjörleifur E. Kvaran og Magnús
Pétursson. Varðandi vinnubrögð
þeirra er þess fyrst að geta að ekki
hirtu þeir um að kynna sér fjölda
lungnasjúklina og hjúkrunarsjúkl-
inga á Vífilsstaðaspítala og fara þar
með alrangar tölur, væntanlega
vegna vanþekkingar. Þá segjast
þeir hafa fundað með faglegum
stjórnendum sjúkrahúsanna. Eins
og aðrir heyrði ég fyrst um þetta
í fjölmiðlum en líklega dregur sumt
starfsfólk mitt þá fullyrðingu mína
í efa.
Framkoma þríeykisins gagnvart
sjúklingum minnir mig á orð Arna
Magnússonar í íslandsklukkunni er
selja skyldi ísland: íslenskir? Hver
spyr ærulaust fólk? Mér þykir
hæstvirtum heilbrigðisráðherra illa
í ætt skotið, ef hún ætlar framveg-
is að líða undirsátum sínum slíka
hegðun gagnvart sjúklingum og
starfsfólki.
Höfundur er forstöðulæknir.
UNDANFARNA
mánuði hefur ekki
linnt skrifum um
„kvótann" og þjóðar-
eignina, hafið um-
hverfis landið og
fiskimiðin. Talsverður
hópur hagfræðinga,
lögfræðinga og stjórn-
málamanna hafa hald-
ið fram þeirri skoðun
að hafið, miðin og fisk-
urinn væri það sem
þeir nefna „þjóðar-
eign“. Hugtakið þjóð-
areign er ekki til sem
afmarkað lagalegt
hugtak. Það er hægt
að tala um „fullveldis-
rétt“ einnar þjóðar yfir legi og landi
og þar með ríkiseign á landi og
legi. „Þjóð“ er ekki löghæf og „þjóð-
areign" innantómur frasi, gjaman
notaður í lýðskrumsræðum, eins og
gerðist á árum frönsku byltingar-
innar - „Territoire national" -
hafði ekkert lagagildi, en aftur á
móti „propriété de l’État" var laga-
hugtak og þýðir ríkiseign. í októb-
erbyltingunni 1913 var einlægt tal-
að um eign bænda í landinu og
verkamanna á verksmiðjum og að
„alþýðan" ætti þetta allt saman, en
öll sú öreigaeign endaði með fullko-
minni ríkiseign, þ.e. flokkseign á
gjörvallri alþýðunni, sem hafði þær
afleiðingar að nokkrir tugir milljóna
þjóðarinnar voru gerðar „óvirkar".
En nú hljómar þetta dýrðarorð
„þjóðareign" í skrifum og ræðum
manna, sem ætti að vera skylt að
skilja þau hugtök sem þeir nota,
en virðist skorta skýran skilning á
hugtökum. Á Vesturlöndum er hug-
takið þjóðareign aldrei notað, allra
síst af hagfræðingum, hvað þá
sæmilega skýmm lögfræðingum.
Því er þessi sónn mjög sérstakur
og séríslenskt fyrirbrigði og vekur
efa um skilningshæfi margra ís-
lenskra hagfræðinga og lögfræð-
inga. „Pósitívismi" í
lögfræði stenst að
vissu marki, en það er
ekki nóg að kunna öll
lagaparagröff utanað
ef menn skilja ekki
hugtökin sem notuð
eru. Þetta er áhyggju-
efni.
Þegar lögfræðingar
krefjast þess að há-
lendi íslands sé „gert“
að þjóðareign þá skyldi
engan undra þótt skel-
eggir baráttumenn fýr-
ir jöfnuði og félags-
hyggju slái fram hæpn-
um staðhæfingum um
eign á hafi og fiskimið-
um og skrifi að „þjóðareign lands-
manna hafi verið stolið", þá af út-
gerðarmönnum og væntanlega þjóf-
snautum þeirra, íslenskum sjó-
mönnum. Þegar umræðan og róg-
burðurinn er kominn á þetta stig
er kominn tími til að lágkúruleg-
ustu pólitíkusar hætti að geipa og
„þjóðareignarsinnar" meðal hag-
fræðinga og lögfræðinga átti sig á
gildi séreignarréttarins og að sá
sem aflar verðmætanna er eignar-
aðili þeirra og að landareign mark-
ast af því sem fljót og ár draga inn
á jökla og öræfi.
Skömmtun aflaheimilda var sett
í upphafi til vemdar fiskistofnum
og vissulega má deila um þá „pósi-
tívu“ lagasetningu, en eins og nú
hagar til sjá útgerðarmenn og sjó-
menn íslendingum fyrir 3/, þjóðar-
tekna og hefur svo lengi verið.
Þeir ágætu vísindamenn og fiski-
fræðingar sem marka sóknarþung-
ann í auðlindir hafsins mættu gjarn-
an auka „kvótann" innan flóa og
fjarða það mikið að sjómenn mættu
afla nokkurs úr auðlindinni, sem
hefur stóraukist í öllum fjörðum og
flóum umhverfis landið til þess að
tryggja íbúum sjávarþorpanna líf-
vænlegri afkomu. Þessi aukning
Siglaugur
Brynleifsson
KRISTJÁN Er-
lendsson, skrifstofu-
stjóri og læknir, ritaði
greinarkorn í Morgun-
blaðið hinn 27. sept-
ember sl. um flutning
lungnadeildar Vífils-
staðaspítala á Land-
spítala. Ég hefi verið
sömu skoðunar í næst-
um 30 ár. Starfshópur
þriggja lungnasér-
fræðinga er skipaður
var af framkvæmda-
stjórn Ríkisspítalanna
skilaði áliti í september
1996 og komst að
sömu niðurstöðu. Mál-
ið hefur oft verið rætt
við próf. Þórð Harðarson, sviðs-
stjóra lyflækningasviðs Ríkisspítal-
anna, og er hann sama sinnis.
Að Kristjáni undanskildum höf-
um við allir verið sammála um að
skapa yrði sjúklingum jafn góða
aðstöðu á Landspítala og þeir hafa
Mér þykir hæstvirtum
Néstlé

s vmmmH sm
3 REIÐHJÓL
10 SKÓLATÖSKUR
4 * 100 BOLIR "
og sendid til: MÆ\ M
Box 4033 V
124 Reykjavik ™
Nafn:..........................................
Heimili:.......................................
(LC
Sími:........................ _ .._._
SSttK&tomfáffia#*
ýrm&w /

Skilafrestur til 15. október
Á Vesturlöndum er hug-
takið þjóðareign aldrei
notað, seffir Siglaugnr
Brynleifsson, hvorki af
hagfræðingum né
sæmilega skýrum lög-
fræðingum.
fiskgengdar mun ekki stafa af
„friðunarútreikningum“ fiskifræð-
inga heldur af hinni gömlu stað-
reynd að hækkandi hitastig í hafinu
umhverfis landið veldur aukinni
fiskgengd.
Líklega fer senn að líða að því
þegar ríkisafskiptum af landbúnaði
linnir og bændur geta um fijálst
höfuð strokið og einhver fjármagns-
myndun hefst aftur í landbúnaði
eftir u.þ.b. 60 ára ríkis- og sam-
vinnufélaga forsjárhyggju, að
„þjóðareignarkvakið“ hefst yfir
bændum í svipuðum dúr og útgerð-
armenn og sjómenn hafa orðið að
hlusta á undanfarin misseri. Því að
umhyggja lögfræðinga, hagfræð-
inga og pólitíkusa fyrir hagsmunum
og eign þjóðarinnar á öllum auðlind-
um landsins og hafsins er ótak-
mörkuð!
Höfundur er rithöfundur.
PCIlímogfúj juefni
jdfl.

Stórhöfða 17, vtð Gt sími 567 484 illinbrú, 4
SNYRTISTOFAN
GUERLAIN
IÓðingata 1 • 101 • Reykjavík I
Sími 562 3220 « Fax 552 2320|
Qarð-plöntiistöðin
Viö veg ||nr374lHvammur>j
í Ölfusi
Garöyrkjiifólk !
Sterfcar víðiplöntur
€pottum fyrir
hau stgró ð u rsetn ingar.
Hagstætt verö.
Sími 483 4840;