Morgunblaðið - 31.10.1997, Blaðsíða 68

pr, /
i qncenni
m vnýi
0BLINABARBANKI ISLANI
0BÚNAÐARBANKI ISLANDS
MewdCd
-setur brag á sérhvern dag!
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF3040, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 31. OKTÓBER 1997
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
* >
Uttekt á vaxtakjörum á Islandi og í 8 samkeppnislöndum
Vextir á lánsfé til
" fyrirtækja hæstir hér
ÚTTEKT sem Seðlabanki íslands
hefur gert á vöxtum á lánsfé til lít-
illa og meðalstórra fyrirtækja hér á
iandi og í átta öðrum nágranna- og
samkeppnislöndum leiðir í ljós að
útlánsvextir á rekstrar- og fjárfest-
ingarlánum voru í öllum tilvikum
hærri á íslandi í lok seinasta árs en
í þeim löndum sem samanburðurinn
náði til. Úttektin var gerð að ósk
viðskiptaráðherra og hefur Seðla-
bankinn skilað niðurstöðum sínum í
skýrslu til ráðherra.
Overðtryggð rekstrarlán til lítilla
' - ^og meðalstórra fyrirtækja hér á
landi báru 2-3 prósentustiga hærri
vexti hér á landi en í sex af átta
samanburðarlöndum, skv. skýrsl-
unni. Munurinn er enn meiri gagn-
vart Japan og Finnlandi. Vextir af
rekstrarlánum til meðalstórra og
lítilla fyrirtækja hér var 11-11,2%
en 5,2-5,4% í Finnlandi og 3,2% í
Japan. Ollu meiri vaxtamunur var á
útlánsvöxtum óverðtryggðra fjár-
festingarlána til lítilla og meðal-
stórra fyrirtækja á Islandi miðað
við önnur lönd en á vöxtum á
rekstrarlánum. Þannig voru t.d.
vextir af óverðtryggðum lánum til
meðalstórra fyrirtækja hæstir hér á
landi 11,3%, í Bandaríkjunum 9,6%,
Englandi 8,6%, 7,3% í Danmörku,
6,2% í Finnlandi, 5,7% í Noregi en
lægstir í Japan, 3%.
Seðlabankinn hefur þann fyrir-
vara í skýrslunni að samanburður
nafnvaxta geti reynst villandi þar
sem ekki sé leiðrétt fyrir mismun-
andi verðbólgu- og vaxtastigi eftir
löndum. Bent er á að fjárfestingar-
lán til lengri tíma séu nær undan-
tekningarlaust verðtryggð hér á
landi en erlendis tíðkist ekki að
veita verðtryggð bankalán.
Annar lántökukostn-
aður mestur á Islandi
. Seðlabankinn gerði einnig tilraun
til að afla upplýsinga um annan lán-
tökukostnað, en þau svör sem bár-
ust voru það ófullkomin að bankinn
telur ómögulegt að gera heildar-
samanburð á þeim kostnaði hér og
erlendis. Þær upplýsingar sem
fengust um lántökukostnað af lán-
um af þessu tagi frá nokkrum lönd-
um báru þó undantekningarlaust
með sér að hann væri töluvert meiri
hér á landi en í löndum sem saman-
burðurinn náði til.
■ Vextir/35
Sjávarútvegsráðherra um hugsanleg-
ar afleiðingar veiðileyfagjalds
Lífskjör færð
aftur um 10-15 ár
ÞORSTEINN Pálsson, sjávarútvegsráðherra, fjallaði um andstöðu við núver-
andi fiskveiðistjórnunarkerfi og hugsanlegar afleiðingar veiðileyfagjalds á að-
alfundi LIÚ í gær. Þorsteinn beindi spjótum sínum einkum að jafnaðarmönn-
um og sagði svo: „Verði framtak sjávarútvegsins veikt eða lamað með óhóf-
legri skattheimtu mun það færa lífskjaraalmanakið aftur um 10 til 15 ár og
veikja undirstöður menntunar og heilbrigðisþjónustu.“
Kristján Ragnarsson, formaður LIÚ,
sagði m.a. að umfang rannsókna á
karfastofninum væri ekki í neinu
samræmi við mikilvægi þessara
stofna. Sagði hann mörgum spum-
ingum enn ósvarað varðandi líffræði
karfastofna. Nú væri unnið að rann-
sóknum á skyldleika og aðgreiningu
kai'fastofna, sem að verulegu leyti
væru kostaðar af útgerðum karfa-
veiðiskipa. Mestu máli skipti að vita
hvort úthafskarfaveiðar byggðust á
nýtingu á úthafskarfa eða hvort um
væri að ræða umtalsverðar veiðar á
djúpkarfa.
■ Veiðileyfagjald/20
Ilmandi
þvottur
STEINUNN Sigurðardóttir hefur
búið í sex áratugi í Garði og á
þessari snúru hefur hún þurrkað
bleyjur af 7 börnum og tveimur
barnabörnum. Hún segir að allt
annar ilmur komi í þvottinn sé
hann þurrkaður úti og þvi notar
hún hvert tækifæri sem gefst til að
75% hækk-
un síma-
kostnaðar í
Reykjavík
AÐ MATI hagdeildar Reykjavíkur-
borgar mun símakostnaður borgar-
innar hækka milli áranna 1997 og
1998 um 75% vegna gjaldskrár-
hækkana Pósts og síma.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri segir að ef símakostnaður
heimilanna í borginni hækki einnig
um 75% milli ára þýði það að með-
alsímareikningur fyrir ársfjórð-
ungsnotkun fari úr 5.000 kr. í um
9.000 kr.
j Borgarráð mótmælti hækkuninni
sl. þriðjudag. Borgarstjóri sagði að
þá hefði borgarráð ekki verið búið
að átta sig á því að Póstur og sími
hefði samhliða gjaldskrárbreyting-
unni ákveðið að stytta hvert síma-
skref úr 180 sekúndum niður í 100.
Eftir breytinguna yrðu 5,5 klukku-
stundir innifaldar í ársfjórðungs-
gjaldinu, en voru áður 10.
„Hér er um verulega hækkun að
ræða. I ályktun borgarráðs er því
ekki mótmælt að landið sé gert að
einu gjaldsvæði og því er ekki held-
ur mótmælt að greiddur sé eðlileg-
ur arður til ríkisins af Pósti og
síma. Það verði hins vegar að gæta
hófs og það er ekki hægt að tala um
/■»að þessari hækkun sé stillt í hóf,“
sagði Ingibjörg Sólrún á fundi með
þingmönnum Reykjavíkur í gær.
Borgarstjóri boðaði til fundarins
ásamt öðrum borgarfulltrúum til að
kynna þingmönnum hagsmunamál
Reykvíkinga. Aðeins sex af nítján
þingmönnum Reykjavíkur mættu á
fundinn, þar af einn úr stjórnar-
flokkunum.
Forsætisráðherra hefur
afskipti af málinu
Davíð Oddsson forsætisráðherra
hefur boðað Halldór Blöndal sam-
gönguráðherra og stjórnendur
Pósts og síma á sinn fund í dag til
að ræða gjaldskrárbreytinguna.
Þá mun Samkeppnisstofnun
skoða gjaldskrárbreytingarnar og
kanna hvort þær brjóta á einhvern
hátt í bága við samkeppnislög.
■ Stofnunin fær/6
ESA sendir rökstutt álit vegna tilskipana ESB um hættuleg efni
Tilskipanirnar
ekki lögfestar
Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) í
Brussel hefur samkvæmt heimild-
um Morgunblaðsins í undirbúningi
að senda íslenzkum stjórnvöldum
rökstutt álit vegna misbrests á lög-
festingu sextán tilskipana Evrópu-
sambandsins um meðferð hættu-
legra efna.
Rökstutt álit er efsta stig athuga-
semda stofnunarinnar. Bregðist
stjórnvöld ekki við því getur hún
vísað viðkomandi máli til EFTA-
dómstólsins.
Tveggja ára vinna fyrir tvo
starfsmenn
Samkvæmt samningnum um
Evrópskt efnahagssvæði ber Is-
landi að taka upp í íslenzka löggjöf
ákvæði 36 tilskipana ESB um með-
ferð hættulegra efna. Engar að-
gerðir eru nauðsynlegar vegna 10 af
þessum tilskipunum, en af hinum 26
hefur ísland ekki lögfest 14 og tvær
hafa ekki verið lögfestar með full-
nægjandi hætti að mati ESA.
Hermann Sveinbjörnsson, fram-
kvæmdastjóri Hollustuverndar rík-
isins, segir að ástæðan fyrir því að
tilskipanirnar hafi ekki verið lög-
festar sé fyrst og fremst sú að það
sé afar viðamikið verkefni. „Það
þarf að þýða þverhandarþykkar
reglugerðir og gefa út á íslenzku.
Okkur telst til að þetta sé tveggja
ára átaksverkefni fyrir tvo starfs-
menn og okkur hefur ekki tekizt að
koma þessari vinnu af stað fyrr en
nú fyrir stuttu,“ segir Hermann.
992 tilskipanir lögfestar með
fullnægjandi hætti
Samkvæmt nýrri skýrslu ESA
um framkvæmd EES-samningsins
á ísland að hafa lögfest 1.239 til-
skipanir ESB. Þar af krefjast 172
engi-a aðgerða af hálfu íslenzki-a
stjórnvalda. Af þeim, sem eftir
standa, höfðu 992 tilskipanir verið
lögfestar með fullnægjandi hætti í
síðustu viku, 37 að hluta og 38 ekki.
Þetta svarar til þess að ísland hafi
lögfest með fullnægjandi hætti 93%
tilskipana EES.
Þetta er nokkru betri staða en
um síðustu áramót, þegar 83,7%
EES-löggjafarinnar höfðu verið
lögfest með fullnægjandi hætti. Þá
hafa 96,4% EES-tilskipana verið
lögfest að hluta eða öllu leyti, sam-
anborið við 96,7% um áramót. Engu
að síður standa fleiri tilskipanir út
af nú en í byrjun árs vegna þess að
nýjar tilskipanir hafa bætzt við
samninginn. í ársbyijun hafði ís-
land ekki lögleitt 33 tilskipanir og
31 til viðbótar hafði aðeins verið
lögfest að hluta.