Morgunblaðið - 31.05.1998, Qupperneq 50

m 50 SUNNUDAGUR 31. MAÍ 1998_
HUGVEKJA
MORGUNBLAÐIÐ
í DAG
Kom þú, Andi
friðar og
kærleika!
Hér fer á eftir bæn Jóhannesar
Páls páfa II fyrir annað undirbún-
ingsárið - ár Heilags Anda - að
fagnaðarárinu 2000.
Heilagur Andi, kærkominn gestur hjarta vors,
opinbera oss hina djúpstæðu merkingu fagnaðarársins mikla,
búðu hjarta vort undir að fagna því í trú,
í þeirri von sem ekki bregst,
ogí þeim kærleika sem leitar ekki endurgjalds.
Andi sannleikans, þú sem rannsakar djúp Guðs,
og ert minning og spádómsorð kirkjunnar,
leið mannkynið til að þekkja íJesú frá Nasaret
Drottin dýrðarinnar, frelsara heimsins,
mestu fyllingu veraldarsögunnar.
Kom þú, Andi friðar og kærleika!
Andi sköpunar, hulinn smiður Guðs ríkis,
leiðbein kirkjunni fyrir krafta þinna heilögu
að stíga afhugrekki yfir þröskuld
hins nýja árþúsunds
og að færa komandi kynslóðum
Jjós Orðsins sem veitir hjálpræði.
Andi heilagleika,
guðlegur andardráttur sem alheimurinn bærist við,
kom og endumýja ásjónu jaróar.
Tendra í kristnum mönnum löngun tíl fullrar einingar,
að þeir megi vera heiminum
sannarleg tákn og leiðsögn
um nána einingu við Guð
og einingu allrar fjölskyldu mannkyns.
Kom þú, Andi friðar og kærleika!
Andi samfélags,
sál og styrkur kirkjunnar,
veit að auðlegð náðargjafa og helgiþjónustu
fái stuðlað að einingu líkama Krists;
veit að leikmenn, klausturvígðir menn
og prestvígðir
vinni samstilltir í starfi sínu
að byggingu hins eina ríkis Guðs.
Andi huggunar,
óbrígðul uppspretta fagnaðar og fríðar,
vektu samstöðu með hinum fátæku,
veit hinum sjúku þann styrk sem þeir þarfnast,
gefþeim traustogvon
sem búa við þrengingar,
tendra í hjarta alíra manna vilja
til betri framtíðar.
Kom þú, Andi friðar og kærleika!
Andi visku, andrúd hugar og hjarta,
bein vísindum og tækni
til þjónustu við líf, frið ogréttlæti.
Veit að viðræður vorar við fylgjendur
annarra trúarbragða verði árangursríkar,
gef að hinir ólíku menningarheimar
fái metið gildi guðspjallsins.
Andi lífs, fyrir mátt þinn varð Orðið hold
ískauti Maríu meyjar,
konu sem er íhugul íþögn sinni,
gjör oss hlýðin kvaðningu kærleika þíns
ogfús að meðtaka tímanna tákn
sem þú birtir oss á vegferð vorrí.
Kom þú, Andi friðar og kærleika!
Andi kærleikans,
þér sé lof, heiður og dýrð,
ásamt með hinum almáttuga Föður oghinum eingetna Syni,
um aldir alda. Amen.
VELVAKAJVPI
Svarað í súna 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Hver kannast við
þessar myndir?
KANNAST einhver við
fólkið á þessum myndum?
Ef svo er vinsamlega hafið
samband við Kristin í síma
421 4145.
Hver er fatlaður?
NÝLEGA flutti Illugi Jök-
ulsson áhugaverðan pistil í
morgunútvarpið á Rás 2
um ungling sem var að búa
sig undir próf í íslensku í
framhaldsskóla og þurfti
að læra um hin ýmsu hljóð
í íslensku. Hann nefndi hin
ýmsu hljóð í íslensku m.a.
kringd hljóð sem ég held
að fáir viti hvað þýðir, en
mun vera hljóð myndað
með framskotnum hring-
mynduðum vörum. Ekki er
svo að sjá að ungt fólk til-
einki sér þennan fróðleik í
reynd eins og svo greini-
lega kom fram í pisth sem
ég heyrði á sömu útvarps-
rás nokkrum klukkutímum
síðar. Þá var viðtal við
ungan íslenskufræðing um
rómantískar skáldsögur,
svokallaðar „sjoppubók-
menntir", sem hún hafði
varið verulegum tíma í að
rannsaka. Gott ef þetta var
ekki á Degi bókarinnar.
Auðheyrt var að fræðing-
urinn var vanari að lesa í
bókum en koma hugsun
sinni í skiljanlegt mál. Hún
notaði mikið orðin „þúst“
(þú veist), ,Jhédna“
(héma), einnig orðið „að
fíla“ sem rekja má til
ensku sagnarinnar „to
feel“ og í orðinu“ róman-
tískaaaar“ dró hún síðasta
atkvæðið eins og svo
mai’gt ungt fólk gerir nú
til dags. Osjálfrátt kom sú
spuming í hugann hver
yrði framtíð íslenskrar
tungu ef íslenskufræðing-
ar kunna ekki að tala ís-
lensku betur en raunin var
í þessu viðtali. En svo kom
ljósið í myrkrinu; Viðtal í
sjónvarpinu um menntun-
armál fatlaðra. Talað var
við stúlku sem var sögð
fötluð, en hún talaði svo
kjamyrta íslensku með
þroskuðum orðaforða að
margt langskólagengið
æskufólk gæti lært af. Sú
spuming vaknar, hver það
er sem er fatlaður.
Utvarpshlustandi.
Vegur á Heklu!
í MORGUNBLAÐINU 7.
maí sl. er grein eftir Guðna
Ágústsson, þingmann í
Suðurlandskjördæmi, um
veg á Heklu. Greinin er
góð, enda hér um að ræða
hið bezta mál. Guðni víkur
þama að ýmsum hliðum
þessa máls, og er rök-
semdafærsla hans, honum
til sóma. - Hér skiptir ekki
máli hvaða flokki hann til-
heyrir, mest er um vert að
hér er um að ræða mál
sem varðar alþjóð, og eðli-
legt því að allir þingmenn
kjördæmisins sameinist
um það.
Hugmyndin um veg upp
á Heklu er ekki ný. Menn
hafa rætt þetta áður, og
viljað hefjast handa, en
„úrtölumenn, fífl og veð-
urvitakálfar" hafa lagst
gegn þvi. Því hefir ekkert
gerst.
Hekla er hluti af Rang-
árvallahreppi. Það hefur
verið svo og mun verða,
hvort sem mönnum líkar
betur eða verr. Það er því
hreppsnefnd þessa hrepps,
með oddvita í broddi fylk-
ingar, sem hefur mikið
vægi og áhrif varðandi veg
upp á Heklu.
Ekki er ástæða til að
ætla annað en Rangvell-
ingar séu jákvæðir, hvað
þetta snertir og ekki spillir
að oddviti þeirra gegnir
starfi ferðamálafulltrúa í
Rangárþingi.
Hvað snertir náttúru-
vemdarsjónarmið, er það í
þágu landvemdar að
leggja vegarslóða upp eftir
Heklu. Slíkur slóði, eða
vegur, beinir umferðinni í
einn farveg, og menn
leggja niður þann ósið að
beina torfærutröllum sín-
um hingað og þangað, eftir
fjallshlíðum svo sem nú er.
Jú, fróðlegt verður að
fylgjast með þessum mál-
um - en ekki er nóg að
menn sitji yfir kaffibollum
austur á Hellu og bara
ræði málin, þótt „orð séu
til alls fyrst“.
Eyjólfur Guðmundsson.
SKÁK
Umsjón Margeir
Pétnrsson
STAÐAN kom upp í for-
setabikarkeppninni í
Elista í Kídmykíulýðveld-
inu í Rússlandi. Aleksei
Drejev (2.630) var með
hvitt, en Evgení Barejev
(2.675) hafði svart og átti
leik.
24. - Rxc4! 25. Dd3 (Eða
25. Rxc4 - Del+ 26. Kg2
-Dg3+ og svartur vinnur)
25. - Dg3+ 26.
Bg2 - Rf4! 27.
Dfl - Dxe3+ 28.
Kh2 - Rxd2 29.
Ddl - Rxg2 30.
Bxd2 - Dxe4 31.
Kg3 - Re3 32.
Kf2 og hvítur
gafstupp.
Elista verður
vettvangur
Ólympíuskák-
mótsins í haust,
en hún er
heimaborg Kirs-
ans Ilumsjínovs,
forseta Alþjóðaskáksam- jafnframt forseti í Kal-
bandsins FIDE. Hann er mykíulýðveldinu.
Áster...
.. .að tala sama
tungumál.
TM Rag U 8. Pat CW. — bH nghta raMfVt
(c) 1998 U» Angotaa T«i» Synöcmto
Víkverji skrifar...
HAFNARFJÖRÐUR fékk
kaupstaðarréttindi 1. júní árið
1908 - fyrir 90 árum. Fleiri merkis-
atburðir heyra til þeim vikudögum
sem framundan eru. Kennarasam-
band íslands var stofrað 3. júní árið
1980. Flugfélag Akureyrar, síðar
Flugfélag íslands, var stofnað 3.
júní árið 1937. Á fýrstu dögum júní-
mánaðar fæddust og ýmsir þekktir
menn í listasögu okkar, m.a. Jón
Stefánsson, Þorgils gjallandi, (1.
júní 1851), Páll ólafsson (3. júní
1883), Þorvaldur Thoroddsen (6.
júní 1855) og Eyjólfur J. Eyfells
(sama dag árið 1886).
í vikunni eru og tveir alþjóðlegir
átakadagar. í dag, 31. maí, er al-
þjóðlegur tóbaksvamardagur. 5.
júní er síðan alþjóðlegur umhverfis-
vemdardagur. Með öðram orðum
tvíþætt átak fólks á plánetunni jörð:
Heilbrigt fólk í heilbrigðu umhverfi.
Ekki slök vika atama.
XXX
SKÆÐADRÍFA skoðanakann-
ana féll yfir landslýð síðustu
dagana fyrir sveitarstjómarkosn-
ingamar. Víst er að kannanir af
þessu tagi gefa nokkrar vísbending-
ar um það sem koma skal og því for-
vitnilegar. En of mikið af öllu má þó
gera.
í þessu eftii, sem öðram, er ís-
lenzka verklagið annaðhvort í ökkla
eða eyra. Að þessu sinni var það í
eyra - og reyndar vel það. Það er
greinilega vandratað meðalhófið?
XXX
SVEITARFÉLÖG era að sam-
einast í stærri og sterkari ein-
ingar. Það er af hinu góða. Þannig
era þau betur í stakk búin til að
bjóða þau búsetuskilyrði og rísa
undir þeirri margþættu þjónustu,
sem búsetuval ræðst af. Vandinn
virðist einkum vera að sættast á
heiti hins sameinaða sveitarfélgs!
Málið snýst um að finna orð sem
merkir sveitarfélag, segir Ami
Ólafsson í grein í Degi, sem hægt er
að nýta sem viðhengi við staðar- eða
héraðsheiti. Nöfti á flestum samein-
um sveitarfélögum hafa fengið end-
inguna -bær, -byggð eða -sveit. Ámi
telur að til sé orð, sem uppfylli öll
skilyrði í þessu efni, þ.e. orðið
hreppur. „Otti um vísun í fyrri
hreppaflutninga, hrepparíg eða
hreppsómaga fyrri tíma er bara
pempíuháttur," segir hann.
Ekki kann Velvakandi dagsins
við Austurríki sem heiti á sveitarfé-
lagi; það er dulítið derringslegt.
Þeir sem til slíks nafns horfa finnst
trúlega ekki mikið til nafnsins Aust-
urhreppur - eða Austfjarðahreppur
- koma. En til hvers þarf þessar
endingar allar? Má ekki Reykjavík-
urborg heita Reykjavík, sameinuð
sveitarfélög við Eyjafjörð Eyja-
fjörður o.s.frv.? Máski er á meðal
okkur einhver snjall orðasmiður
sem fundið getur „viðhengi“ á nöfn
sveitarfélaga sem felur í sér hina
réttu merkingu, fer vel í munni og
fólk almennt getur sætt sig við?
XXX
JÚNÍMÁNUÐUR fer í hönd með
nóttlausri voraldarveröld í um-
hverfi okkar. Margur landinn hefur
farið fögram orðum um íslenzka
sumarlandið, lífríki þess og litadýrð.
Einn þeirra er Stefán frá Hvítadal,
sem kvað m.a.:
í vetur gat ég sagt með sanni:
Svart er yfir þessum ranni,
sérhvert gleðibros í banni,
blasir næturauðnin við.
Drottinn! Þá er döprum manni
Dýrsta gjöfin sólskinið.
Nú er hafinn annar óður.
Angar Hfsins Beruijóður.
Innra hjá mér æskugróður
Óði mínum létt um spor.
Ég þakka af hjarta, Guð minn góður,
gjafirþínar,sólogvor.