Morgunblaðið - 02.07.1998, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 02.07.1998, Blaðsíða 14
 14 FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1998 MORGUNBLAÐIÐ FRÉTTIR Bréf Halldórs Guðbjama- sonar til bankaráðs Landsbanka Islands hf. HALLDÓR Guðbjarnason, fyrr- verandi bankastjóri Landsbanka íslands, hefur sent Morgunblaðinu til birtingar bréf sitt til bankaráðs Landsbanka Islands í tilefni af greinargerð Jóns Steinars Gunn- laugssonar hrl. sem unnin var að beiðni bankaráðsins og birtist hér í Morgunblaðinu. Jafnframt hefur Halldór sent Morgunblaðinu til birtingar álitsgerð lögmanna sinna. Bréf Halldórs fer hér á eftir: „Bankaráð Landsbanka Islands hf, b.t. Helga S. Guðmundssonar, bankaráðsformanns, Landsbanka íslands hf., Reykjavík. Reykjavík 30. júní 1998 Fimmtudaginn 11. júní sj. fjall- aði bankaráð Landsbanka Islands hf. um greinargerð Jóns Steinars Gunnlaugssonar, hrl., sem það hafði óskað eftir að lögmaðurinn tæki saman um réttarstöðu fv. bankastjóra bankans. Bankaráðið samþykkti niðurstöður lögmanns- ins samhljóða og sendi fjölmiðlum fréttatilkynningu um málið ásamt greinargerðinni. Þar sem margt í greinargerðinni er bæði villandi sett fram og meið- andi fyrir mig, málsástæðum jafn- vel snúið við og rangar ályktanir dregnar, sé ég mig knúinn til að senda yður þetta bréf til að koma leiðréttingum á framfæri. Ég áskil mér þann rétt að senda fjölmiðlum það til birtingar á sama hátt og bankaráðið ákvað að gera. Greinargerð Jóns Steinars er byggð á gögnum um atvik hinna ýmsu þátta málsins sem liggja fyr- ir. Þessi tilvitnuðu gögn eru skýrsla Ríkisendurskoðunar, sem tekin var saman að lokinni skoðun á laxveiði-, risnu- og ferðakostnaði bankastjómar árin 1993 til 1997, að beiðni bankaráðsins. Skal nú vikið að þeim þáttum sem ég geri at- hugasemdir við. Kostnaður við veiðiferðir I því, sem Jón Steinar kýs að kalla „hugleiðingar" sínar um kostnað vegna veiðiferða, ræðir hann um hugsanlega endurkröfu bankans „á hendur hinum þremur fyrrverandi bankastjórum". Astæður þessara „hugleiðinga“ segir Jón Steinar vera tvær. Ann- ars vegar hugsanlegt óhóf í kostn- aði og hins vegar það, að fram kom hjá Ríkisendurskoðun að a.m.k. þriðjungur af kostnaði við veiði- ferðir varð vart rökstuddur með vísan til viðskiptahagsmuna bank- ans. I skýrslu Ríkisendurskoðunar er sérstaklega tekið fram, að engin athugasemd sé gerð við veiðiferðir mínar. Þessar málsástæður eiga því ekki við um mig og beinlínis villandi og meiðandi að ræða hér um hina þrjá fv. bankastjóra sem eina heild eða nota orðið banka- stjóm, því skv. mínum skilningi og flestra annarra er orðið samheiti yfir alla bankastjórana. Því hefði verið rétt og skylt að geta nafna þeirra sem þama var fjallað um, með sama hætti og Jón Steinar gerir í umfjöllun sinni um risnu. Þótt þeirri athugasemd sé skotið inn, þegar Jón Steinar ræðir um þann þriðjung kostnaðar, sem Rík- isendurskoðun taldi ekki rökstudd- an með vísan til viðskiptasjónar- miða, að þessi athugasemd eigi ekki við um mig, vefst fyrir lesend- um að skilja samhengið í textanum. Gott dæmi um þetta er ritstjóri Morgunblaðsins sem tekur upp í ritstjórnargrein 12. júní sl. beina tilvitnun í texta Jóns Steinars þar sem segir „... verður ekki hjá því komist að telja, að lítils hófs eða aðhalds hafi verið gætt við ákvarð- anir bankastjóranna fyri*verandi um þessi efni“. Síðan er lagt út af þessu. Hvergi er þess getið að þessi tilvitnun eigi ekki við mig enda texti Jóns Steinars sýnilega ekki öllum auðskilinn. Af þessu má sjá að textinn er ekki skýr. Upp- setning og orðalag hans virðist því beinlínis til þess fallið að draga mig að ósekju inn í umræður um mál sem ekki snerta störf mín eða per- sónu. Ferðakostnaður I þessum þætti greinargerðar- innar fjallar Jón Steinar um málið með ótrúlegum hætti. Svo virðist sem hlutunum sé hreinlega snúið við og reynt að gera þær skýring- ar, sem ég gaf, tortryggilegar og flytja lagaskyldu bankaráðsins á mínar herðar. í tveimur bréfum til Ríkisendur- skoðanda gerði ég grein fyrir starfskjörum mínum hvað þennan þátt áhrærir. Þar tiltók ég ýmis gögn þessu til sönnunar svo sem yfirlýsingar starfsmanna bankans, núverandi sem fyirverandi, sem þekktu þessi starfskjör og tilurð þeirra, starfssamning sem Lands- bankinn yfírtók frá Samvinnu- banka íslands hf. auk langrar og athugasemdalausrar framkvæmd- ar. Framsetningin í greinargerð- inni er því villandi þar sem sagt er að bankastjórarnir fyrrverandi „hafi talið sér heimilt" að fara með mökum til útlanda tvisvar á ári. Ég hafði þessa heimild skv. starfs- samningi en taldi mig ekld hafa hana. A því er stór munur. Ég hef haldið nákvæma skrá yfír allar mínar ferðir til útlanda, tilefni þeirra og tilgang, í þau rúmu sjö ár sem ég starfaði í bankanum. Því fer víðs fjarri að ég hafi notað mér þessi starfskjör eins og mér var heimilt og myndi óháð skoðun stað- festa það. Á einum stað í greinargerðinni segir Jón Steinar um þessi starfs- kjör m.a.: „Liggur nærri að ætla, að yfirmanni sem kynnt eru slík kjör við upphaf starfs, beri skylda til að kanna með óyggjandi hætti, hvernig stofnað hafi verið til slíkra heimilda í upphafi í því skyni að fá fullvissu um að allt væri með felldu umþaer.“ Ég gaf Ríkisendurskoðun m.a. þær upplýsingar, að við komu mína í bankann í byrjun árs 1991 hefði annar kollega minna kynnt mér starfskjör mín. Jafnframt að ég hefði óskað eftir skriílegum ráðn- ingarsamningi við tvo formenn bankaráðs til að staðfesta þessi kjör mín. Þessar óskir mínar setti ég fram bæði munnlega og skrif- lega. I 39. gr. laga um viðskiptabanka og sparisjóði segir m.a. um starfs- skyldur bankaráðsins, að það eigi „að ráða bankastjóra eða spari- sjóðsstjóra, ákveða laun og ráðn- ingarkjör þeirra og verkaskiptingu samkvæmt sérstöku erindisbréfi sem gildir í ákveðinn tíma“. Telja verður að í þessari lagaskyldu felist að ráðningarkjör skuli ákveð- in á sannanlegan hátt. Oljós ákvæði um ráðningarkjör verður að meta bankaráðinu í óhag þar sem telja verður að því standi nær, sbr. þessa lagaskyldu og almenna reglu vinnuréttar, að sjá til þess að slíkt liggi ljóst fyrir. Það hlýtur að auka enn á ábyrgð bankaráðsins, hvað þetta varðar, þegar fyrir ligg- ur að ég hafi ítrekað óskað eftir því að gengið yrði frá skriflegum ráðn- ingarsamningi við mig, en það farist fyrir hjá bankaráðinu. I ljósi þess sem hér hefur verið rakið og Jóni Steinari var fullkunn- ugt er ótrúlegt að hann skuli álykta eins og hann gerir í ofangreindri tilvitnun. I fyrsta lagi telur hann að mér hafi borið skylda til að rengja kollega minn sem kynnti mér starfskjör mín. í öðru lagi flytur hann lögboðna skyldu bankaráðs- ins á mínar herðar þannig, að ég eigi að bera hallann af sönnunar- byrðinni um að starfskjör mín hafi verið þau sem ég hafði og í þriðja lagi er sú fullyrðing, sem í ofan- greindri „hugleiðingu" Jóns Stein- ars felst, einfaldlega röng þar sem ég þrátt fyrir allt gerði það sem í mínu valdi stóð til að fá þessi atriði á blaði frá bankaráðinu. Það fékk ég hins vegar ekki og vekur það at- hygli, að Jón Steinar sér ekki ástæðu til að gera athugasemdir við það athafnaleysi bankaráðsins. Að öðru leyti geri ég sömu at- hugasemdir við þennan kafla í greinargerð Jóns Steinars og í kaflanum um veiðiferðirnar, að með því að fjalla þar sýknt og heil- agt um „bankastjórana" og „bankastjórnina", en nafngreina ekki þá sem átt var við hverju sinni, hefur Jón Steinar dregið mig að ósekju og án þess að nokkur ástæða væri til inn í þær ávirðingar og meiðandi umræðu sem af þessu hefur hlotist. Þetta er ónákvæmni sem er óþörf, þar sem efnisatriði liggja fyrir og að auki er Ijóst að efnistök Ríkisendurskoðunar vou með allt öðrum hætti. Ábyrgð á röngu svari til við- skiptaráðherra Ég hef áður opinberlega útskýrt hlut minn í þeim upplýsingum sem bankinn sendi viðskiptaráðherra varðandi kostnað Landsbankans við laxveiðar. Jón Steinar sér ástæðu til að kanna það mál og þá sérstaklega hvort hugsanlega hafí verið brotið gegn ákvæðum hegn- ingarlaga í því sambandi. I grein- argerð sinni telur Jón Steinar „... að hlutur allra hinna þriggja fyrrverandi bankastjóra, að því er varðar svörin til viðskiptaráðhen-a, sé sambærilegur". Rökstuðningur hans er sá, að allir bankastjórarnir hefðu undimtað bréfin tvö til ráð- herra, það fyi-ra Sverrir og ég og það síðara Björgvin og ég. Engin tilraun er gerð til að draga fram hlut hvers bankastjóra í málinu, sem í reynd var mjög ólíkur og Jóni Steinari hafði verið gerð gi'ein fyrir. Litið er framhjá skýringum einstakra bankastjóra og málið gert hið tortryggilegasta, þótt nið- urstaða Jóns Steinars sé síðan sú að líklegast komi refsiábyrgð ekki til gi’eina vegna sönnunarörðug- leika. Það hefði þó verið lítið mál að fjalla um hlut hvers og eins, stað- reyna skýringar mínar og afgreiða minn þátt í þessum bréfaskriftum á þann hátt, að ekki væri hægt að sjá að þær vörðuðu við hegningarlög á neinn hátt, enda yrði málið skoðað þannig ef það sætti sakamálarann- sókn. Til þess að háttsemi sé refsi- verð þarf hún að vera saknæm. Til frekari glöggvunar mun ég rekja þær upplýsingar sem ég hef áður lagt fram í þessu sambandi. Fyrra svarbréfið tók Sverrir saman eða lét taka saman fyrir sig, án þess að það væri í hans verka- hring skv. erindisbréfi hans. Hann hefur gert gi'ein fyrir þessu verki sínu í Morgunblaðinu og því óþarfi að endurtaka það hér. Síðara svar- bréfið tók Björgvin saman eða lét taka saman íyrir sig í samræmi við starfsskyldur sínar og erindisbréf sem aðalbankastjóri. Áður en síð- ara svarbréfið var útbúið hafði við- skiptaráðuneytið fimm sinnum ósk- að eftir svari. I samtali frá ráðu- neytinu við mig, þar sem óskað var eftir því að ég sæi um að þessu yrði svarað, svaraði ég því til að þetta félli ekki undir starfsskyldur mínar í bankanum og yrði að óska eftir þessu við réttan aðila. Þetta er auðvelt að staðreyna ef áhugi er á. Skýringin á því hvers vegna ég undimtaði bréfin með þeim, sem útbjuggu þau eða létu útbúa þau, er þessi: Skv. gamalli venju voru engin formleg bréf send frá banka- stjóra nema með undimtun tveggja aðila, þeim bankastjóra sem þréfið stafaði frá og öði-um bankastjóra eða aðstoðarbanka- stjóra sem með undirskrift sinni kannaðist þá við að bréf þessa efnis hefði verið sent. Venja þessi um tvær undirskriftir er líklega jafn gömul bankanum og hefur í dag ekkert með skuldbindingar slíkra bréfa að gera sbr. það sem áður er sagt um skýrt afmarkaðar starfs- skyldur hvers bankastjóra fyrir sig. Þegar fyrra svarbréfið var sent var aðalbankastjórinn fjarverandi og gerði ég ráð fyrir því að hann hefði beðið Sven'i að sjá um þetta. Þegai’ það síðara var sent lá fyrir neitun Sverris á undirritun og hef- ur hann gert grein íyrir ástæðunni í Morgunblaðinu og höfðu þær ekk- ert með réttmæti upplýsinga bréfs- ins að gera. Síðara svarbréfið kom ritari minn með til mín undirritað af Björgvini og óskaði í flýti hefð- bundinnar meðundirritunar, því það lægi á að koma því strax upp í ráðuneyti þar sem þess var beðið. Ég kom hvorki að tilbúningi né framsetningu þessara bréfa, enda ekki á minni könnu skv. fyrr- nefndri starfsskiptingu, sem bankaráðið hafði ákveðið milli bankastjóranna með erindisbréfi. Vegna niðurstöðu Jóns Steinars, sem hann styður ekki lagalegum rökum, hlýt ég að fara fram á það að málið verði rannsakað. Bæði verði rannsakað með hvaða hætti bréfin voru tekin saman, hver vann verkið, tilurð undirritunar minnar og hvers vegna hægt er að fullyrða að hlutur minn í þessu sé hinn sami og kollega minna. Rétt er að minna hér á, að á Alþingi flutti viðskipta- ráðherra þingmönnum rangt svar í góðri trú um að hann hefði réttar upplýsingar. Forsætisráðherra taldi útilokað að hægt væri að álasa honum fyrir það. A sama hátt og viðskiptaráðherra var í góðri trú var ég í góðri trú og hafði ég hvorki ástæðu né forsendu til að rengja kollega minn og þar fyrir utan hafði ég engu að leyna eins og fram hefur komið hjá Ríkisendur- skoðun. Ég hef fengið skoðun margra lögfræðinga á þessu og þeirri ábyi’gð sem Jón Steinar tengir þessum undin-itunum mín- um. Ég ætla ekki að tíunda þau svör en þau eru öll á sama veg og endurspeglast í því lögfræðilega
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.