Morgunblaðið - 02.07.1998, Blaðsíða 41

Morgunblaðið - 02.07.1998, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1998 41 AÐSENDAR GREINAR Vatnsleysi í Skaftá TALSVERT hefur verið rætt um vatns- leysi og minnkandi vatn í lækjum í Land- broti og hefur því verið haldið fram að það sé vegna breytinga á rennsli Skaftár, eða kvísla úr henni sem runnið hafa í Eld- hraunið. Hafa sumir kennt vegagerð og/eða landgræðslu um, með tilheyrandi æsifréttum fjölmiðla. Þrátt fyrir mikla umræðu og rannsóknir hefír lítt eða ekki verið rætt um árif veðráttunnar á vatnsrennsli í Eldhraunið, sem hafa alla tíð verið mikil. Allir kunn- ugir vita að eftir þurrviðrasama vetur, t.d. í langvarandi norðaust- anátt með frostaköflum, rennur Skaftá ekki austur með Skálar- fjalli. Fai’vegui'inn er alveg þurr. Sé vorið þurrt, þ.e. apn'I-, maí- og júnímánuðir, fremur kalt og enginn snjór í fjöllum, getur Skaftá verið mjög lítil, þar til sumarvöxtur af leys- ingu í jökli kemur. Þetta veðurfar hefur verið líkjandi í vetur ásamt snjóleysi. Enda eru heiðamar hér ákaflega og óvanalega þurrar. Mjög lítið er í öllum lækjum og Holtsá og Fjaðrá eru óvanalega vatnslitlar. Þetta er afleiðing af snjóleysi og lítilli úr- komu í vetur. Árni Kr. Arnason, lengi bóndi í Skál, sagði mér að einu sinni hefði ekkert vatn rannið austur með Skálarfjalli, allan veturinn. Þetta var alþekkt og eðlilegt mál í vatns- búskap héraðsins. Og var því í sjálfu sér ekki veitt nein sérstök athygli. Þetta hafði alltaf verið svo og verður líklega alltaf. Svo vel vill Skaftá getur verið mjög lítil, segir Siggeir Björnsson, sé vorið kalt og þurrt og enginn snjór í fjöllum. til að til er heimild ft-á eldri tíð um þessa duttlunga í Skaftá, ef það má nefna svo. Sumarið 1893 ferðaðist Þorvaldur Thoroddsen um Vestur- Skaftfellssýslu. Þegar hann kom af Skaftártunguafrétti fór hann suður Tungu og yfir Skaftá hjá Svínadal á ferju og síðan venjulega leið framhjá Skál og yfir Skaftá hjá mynni Holtsdals og upp að Holti. Þá var Skaftá í venjulegum sumar- vexti og vel það, vegna þess að það var rigningasamt. Fylgdarmaður Þorvaldar um afrétti Skaftártungu og Síðumanna og öræfin þar var auk Ögmundar Sigurðssonar þaul- kunnugur maður, Runólfur Jóns- Siggeir Björnsson son, fæddur og uppalinn á Búlandi, bóndi þar, í Hemru og í Holti á Síðu. Þorvaldur ræðir nokkuð um kvíslar sem renna í hraunið og hverfa þar. Ennfremur segir hann: „Stundum á vetrum er alls ekkert annað vatn í Skaftá en það sem rennur úr smáánum á Síðunni og eins er Eldvatnið hjá Ásum stund- um næm tómt bergvatn og mjög lítið. Það hefir jafnvel einstöku sinnum borið við að Skaftá hefir nærai alþornað fram með Síðunni, en á sumrin er hún oftast mikið vatnsfall." Allar líkur eru til að svokallaðir Hólmslækir hafi verið svipaðir fyr- ir Skaftáreld og þeir hafa verið síð- an. Þar eiga Tungulækur og Gren- lækur upptök sín. Þar var byggt nýbýli upp úr 1830 og var í byggð í nokkur ár. Þar hafa því verið ein- hverjar slægjur. Ekkert vatn hefir komið gegnum hraunið svo stuttu eftir eldinn enda vafalaust verið lengi hiti í hrauninu. Þarna í Lækj- unum vora svo löngu síðar gerðar áveitur sem vora nytjaðar fram á miðja þessa öld. Nú hefir mönnum dottið í hug að veita Skaftá í Langasjó aftur. Þeg- ar Þorvaldur kannaði öræfin norð- ur með Tungná kom hann að norð- urenda Langasjós. Þá féll skriðjök- ull niður í vatnið. Fögrafjöll voru fyrst leituð og gengin haustið 1894. * Þá fannst útfall vatnsins í Skaftá. Meðal leitarmanna var Guðmundur Guðmundsson frá Svartanúpi. Hann skrifaði Þorvaldi og lýsti út- fallinu og fjöllunum. Síðan hafa Fögrufjöll verið leituð flest eða öll haust. Höfundur er fyrrv. bóndi. Vönduð - ryðfrí HÚSASKILTI SUZUKI SÖLUUMBOÐ: Akranes: Ólafur G. Ólafsson, Garðabraut 2, sími 431 28 00. Akureyri: BSA hf., Laufásgötu 9, sími 462 63 00. Egilsstaðir: Bíla- og búvélasalan hf„ Miðási 19, sími 471 20 11. Hafnarfjörður: Guðvarður Elíasson, Grænukinn 20, sími 555 15 50. ísafjörður: Bílagarður ehf.,Grænagarði, simi 456 30 95. Keflavík: BG bilakringlan, Grófinni 8, simi 421 12 00. Selfoss: Bílasala Suðurlands, Hrismýri 5, sími 482 37 00. Hvammstanga: Bíla- og búvélasalan, Melavegi 17, sími 451 26 17. SUZUKI BÍLAR HF Skeifunni 17. Sími 568 51 00. Ertu sammála fagblöðunum? Suzuki Grand Vitara hefur pá sjaldgæfu eiginleika, að geta raun- verulega sameinað í einum bíl hinn hefðbundna lipra fjölskyldubíl í bœjarumferðinni og jeppann án þess að sprengja kaupgetuna. Ökuþór ... fær„Óskarsverðlaun": Fyrir þægindi og ánægjulegan akstur ásamt góðum utanvega- eiginleikum og lágum rekstrarkostnaði fœr Suzuki Grand Vitara titilinn „Bestu 4X4 kaupin undir 200.000 SEK" Motor (Svíþjóð) Með Grand Vitara hefur Suzuki komiðfram með nýja kynslóð jeppa sem er greinilega ,,fullorðnari" en sú á undan. Auto Zeitung (Þýskaland) 2.5 V6 véiin ... er áreynslulaus og öflug lágum snúning og hún feykir Grand áfram á hraða sem kemur á óvart. Car (Bretland) Okkurfinnst hann vera réttur kosturfyrir kaupendur sem hugsa um verð, útlit, og vilja njóta lífsins. Truckworld online (Bandaríkin) frá 2.179.000 kr. i
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.