Morgunblaðið - 02.07.1998, Blaðsíða 50

50 FIMMTUDAGUR 2. JÚLÍ 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
DAVÍÐ V.
SIG URÐSSON
+ Davíð Valdimar
Sigurðsson var
fæddur í Einholtum
í Hraunhreppi á
Mýrum 6. maí 1899.
Hann lést í Sjúkra-
húsi Reykjavíkur
22. júní síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Sigurð-
ur Jósefsson, þá
bóndi í Einholtum,
■— <: f. 13. júní 1854, d.
24. júní 1940, og
Sesseija Davíðs-
dóttir, f. 26. júlí
1868, d. 1. apríl
1958. Systkini Davíðs eru: Jón,
f. 1. nóv. 1897, k. Ólöf Sigvalda-
dóttir; Þórarinn Herluf, f. 29.
mars 1901, k. Guðlaug Andrés-
dóttir; Þorleifur, f. 20. maí
1903, k. Sigríður Benjamíns-
dóttir; Guðrún, f. 14. maí 1905,
m. Magnús Einarsson; Hjörleif-
ur, f. 22. des. 1906, k. Ástrós
Vigfúsdóttir; Oddur, f. 27. okt.
1908, k. Guðbjörg Helgadóttir;
Stefán, f. 6. mars 1910, f.k. Ásta
Björnsdóttir, s.k. Vigdís E. Ein-
*■ björnsdóttir. Af systkinunum
eru nú á lífi bræðurnir Hjörleif-
ur og Oddur.
Hinn 10. september 1927
kvæntist Davíð Ingu Eiríksdótt-
ur, f. 10. júní 1904, d. 6. jan.
1996. Foreldrar hennar voru
Eiríkur Kúld Jónsson, bóndi og
Þegar minnast skal góðs vinar
sem að lokinni nær því aldardvöl
hefur nú endað jarðvistargönguna
gerist það eins og jafnan að minn-
mgar hlaðast upp í hugskotinu, og
við þá hugsun getur okkur orðið á
að spyrja sjálf okkur hvar helzt
megi byrja og hvar eigi að enda.
Sjaldnast liggur slíkt ljóst fyrir og
smiður á Ökrum, f.
8. apríl 1854, d. 15.
des. 1916, og k.h.
Sigríður Jóhanns-
dóttir, f. 27. aprfl
1876, d. 24. júní
1921. Börn þeirra
Ingu og Davíðs eru:
Sesselja, verslunar-
mær í Reykjavík, f.
22. ág. 1928, ógift,
og Eiríkur Kúld,
húsasmíðameistari í
Garðabæ, f. 14. okt.
1930, k. Eyrún Jó-
hannsdóttir, f. 3.
febr. 1938. Fóstur-
sonur Davíðs og Ingu er Finn-
bogi Jón Jónsson, f. 8. sept.
1940, sambýlisk. Hlíf Kjartans-
dóttir, f. 16. ágúst 1945. Fóstur-
dóttir Davíðs og Ingu er: Inga
Dadda Karlsdóttir (dótturdóttir
þeirra), f. 21. ág. 1954, m.
Gunnar Jónasson, f. 23. júlí
1953.
Davíð var bóndi í Skíðsholt-
um 1923-1927, á Svarfhóli
1927-1931, Ökrum 1931-1932,
Ánastöðum 1932-1933, vinnum.
í Skíðsholtum 1933-1934. Hann
var bóndi í Miklaholti
1934-1964, fluttist þá til
Reykjavíkur og stundaði þar
ýmis störf.
Útför Davíðs fer fram frá Bú-
staðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
þá væntanlega einna sízt ef í hlut á
maður sem lifað hefur í níutíu og
níu ár og á að baki stefnumarkandi
ævi í sínu byggðarlagi, meðal ann-
ars með því að þjóna því margvís-
lega í félagslegu tilliti allt frá
æsku.
Úr þeim aragrúa minningabrota
sem bundin eru Davið í Miklaholti
Ti
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
GUÐMUNDUR HANSSON
fyrrverandi vörubifreiðastjóri,
Skúlagötu 40,
verður jarðsunginn frá Bústaöakirkju föstu-
daginn 3. júlí kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á
Krabbameinsfélagið eða Hjartavernd.
Elsa D. Helgadóttir,
Halla Guðmundsdóttir, Gunnlaugur H. Gíslason,
Hans B. Guðmundsson, Steinunn Njálsdóttir,
Friðjón Guðmundsson, Karen Emilsdóttir,
Snorri Guðmundsson, Lilja Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Okkar ástkæra
KRISTBJÖRG SIGURÐARDÓTTIR,
Grenigrund 28,
Akranesi,
er lést fimmtudaginn 25. júní sl., verður
jarðsungin frá Akraneskirkju föstudaginn 3.
júlí kl. 14.00.
Þeim, sem vildu minnast hinnar látnu, er bent
á nýstofnaðan Minningarsjóö fermingar-
systkina og samstúdenta Kristbjargar Sigurðardóttur ávnr. 530 í Lands-
banka fslands, Akranesi, eða félagið Einstök börn, reiknnr.
0324-13-19000 í Búnaðarbankanum, Grafarvogi.
Sigurður Villi Guðmundsson, Dagbjört Friðriksdóttir,
Guðmundur Þórir Sigurðsson, Jóhanna S. Sæmundsdóttir,
Pálína Sigurðardóttir,
Sigurður Páll og Vilhjálmur Sveinn.
og fjölskyldu hans hef ég valið að
minnast fyrst óvæntrar gestakomu
að Svarfhóli sunnudaginn 10. sept-
ember 1967, en þá bjó ég á heimili
foreldra minna, sem enn voru þá við
bærilega heilsu. Þungt var í lofti
þennan dag, jörð úðuð regntárum
og fólk því inni við að mestu, enda
sunnudagur. Einhver meðal heima-
fólks veitti því athygli er nálgast tók
miðdegi að bíl var ekið heim mel-
göturnar. Sá staðnæmdist fljótlega
við túnhliðið, fólkið steig von bráðar
út og bjóst til að ganga hinn dágóða
spöl til bæjar. Fimm voru þar á
ferð, en ekki vildi Svarfhólsfólk
vera of lengi í vafa um hverja nú
bæri að garði. Sjónaukinn var grip-
inn, og var þá öllum ljóst að þar
færi Davíð í Miklaholti, sem við
kölluðum ætíð svo þrátt fyrir brott-
flutning, og með honum væri kona
hans, bömin tvö og dótturdóttir.
Hér hlaut einhver hátíð að vera
haldin, því nú gekk Davíð með hatt,
en þannig búinn höfðum við ekki oft
séð hann fram að þeim tíma. Þarna
varð mikill og óvæntur fagnaðar-
fundur og innan tíðar opinberað há-
tíðartilefni dagsins, sem var fjömtíu
ára brúðkaupsafmæli þeirra Davíðs
og Ingu. Fannst okkur sérstaklega
ánægjulegt að þau skyldu minnast
þeirra tímamóta á þennan hátt, en
þau höfðu byrjað sameiginlegan bú-
skap sinn á Svarfhóli og kusu nú að
vitja staðarins á þessum minningar-
degi.
Sem drengur kynntist ég Davíð
fyrst í réttum eins og ýmsum öðram
sveitungum mínum sem vom mun
eldri að áram. Samgöngur vora
ekkert leikandi auðveldar milli allra
hreppshluta eins og nú gerist og
samfundir oft stopulir nema helzt
milli næstu nágrannabæja. Fljót-
lega veitti ég því athygli að Davíð
starfaði í réttunum af lífl og sál,
kannaði vandlega fjárbreiðuna í
kringum sig og lagði sitt af mörkum
til þess að sem greiðast gengi að
draga. Tók ég oft eftir því að jafnvel
um miðbik réttar greip hann kind
og kallaði upp heimili eigandans til
þess að flýta fyrir, en sá fremur
skemmtilegi siður virðist nú nokkuð
á undanhaldi.
I almennum verkháttum kynntist
ég Davíð einnig á öðram vettvangi,
meðal annars í vegavinnu, þegar ég
vann fáeina daga í byggðarvegi
hans. Þá tók hann einnig sem ung-
mennafélagi þátt í vinnuframlögum
við byggingu íbúðarhúsa í sveitinni
eftir að það varð venjubundinn
starfsþáttur í félaginu. Davíð hafði
ungur að áram gerzt félagi í Umf.
Bimi Hítdælakappa, árið 1917, og
gengið til þeirra starfa sem krafizt
var. Meðal annars varð hann ritari í
félaginu, og hefur það að líkindum
verið honum auðvelt verk, þar sem
hann hafði afar góða og styrka rit-
hönd framan af ævi. Var á tímabili
farið að tala um ákveðna skriftar-
hefð er svo var kölluð og talið að
Stefánsblóm
Laugavegí 178
S: 561 0771
r 3lómat>úoin >
. v/ Fossvogskii'kjugai'ð .
\. Símii 554 0500 v'
hefði þróaðist í sveitinni. Áiitu sum-
ir að þar hefðu beztu skrifararnir
áhrif út í frá, og era ekki efni til að
andmæla því að svo hafi verið, enda
rithönd margra hreppsbúa ágæt-
lega læsileg á löngu árabili. Hvað
verkefni félagsritara snerti, voru
þau nokkuð fjölbreytt á þessum
upphafsárum hreyfingarinnar, fyrst
og fremst færsla gerðabókar, en
fundir vora þá mun tíðari en síðar
gerðist. Þá átti ritarinn einnig að
varðveita trúnaðarmanna- og fé-
lagaskrá og loks að færa aðsendar
ritgerðir inn í félagsblaðið. Þó kom
þar á þessu árabili að ráðinn var
sérstakur ritstjóri fyrir blaðið. Da-
víð tók við ritarastarfinu 1923 og
hélt því áfram næstu sex eða sjö ár-
in, en þá var hann farinn að búa og
tími því minni til hugsjónastarfa en
verið hafði á uppvaxtarárum.
Eftir að Davíð var hættur að
standa í framlínu ungmennafélags-
ins sem stjórnarmaður átti hann
stundum sæti í nefndum þess og
kom til dæmis töluvert að málefnum
samkomuskálans í Arnarstapa, sem
ungmennafélögin í vesturhreppun-
um áttu sameiginlega eins og kunn-
ugt er. Fyrir um aldarfjórðungi
vora þau hjónin svo kosin heiðursfé-
lagar í Umf. Birni Hítdælakappa.
Það er til marks um félagsvitund
Davíðs, að ekki sé talað um æsku-
hug, að þegar nágrannafélögin Egill
og Bjöm efndu til sameiginlegrar
ferðar um Suðurland með viðkomu
á þjóðhátíð í Reykjavík vorið 1956
skráði hann sig til þeirrar ferðar,
reyndar með þeim gamansömu um-
mælum að hann vissi nú ekki nema
hann yrði dragbítur á liðið. En því
fór víðs fjarri að einn einasti félagi
áliti það. Allir töldu það ávinning og
skemmtun að hafa Davíð með í för,
en hann var þá 57 ára og sá lang-
elzti í ferðinni. Eitt var það meðal
annars sem við hin veittum sérstaka
eftirtekt, en það var hinn markvissi
áhugi hans á að skoða landið og ná
sem bezt að sjá sig um hvar sem
komið var.
Fyrir hálfum fjórða áratug og
næstu árin á undan og eftir voru
hlutaveltur tíðar til öflunar fjár
vegna félagsheimilisins, sem þá var
í smíðum. Síðla ágústmánaðar 1962
var félag okkar að ljúka undirbún-
ingi að hlutaveltu með skyndihapp-
drætti, eins og venja var. Bar þá
óvæntan gest að garði heima, sem
var Davíð í Miklaholti, akandi á
traktor. Erindið var að færa ung-
mennafélaginu fjölda hluta-
veltumuna, sem þau hjónin létu
bæði persónulega í té og höfðu safn-
að. Allt létti þetta undir hvað árang-
urinn varðaði, en mestu skipti fórn-
arlundin og vorhugurinn sem þarna
var að verki.
Þegar bókin sem lýsti meginhluta
sögusviðs ungmennafélagsins
íyrstu sextíu árin var í undirbúningi
bað ég Davíð og allnokkra aðra
eldri félaga að rita endurminn-
ingapistla í bókina. Þetta gerði hann
með ágætum og minntist þar starfs-
hátta og atvika frá æsku sinni og
H
M
H
H
H
H
H
H
H
H
Erfidrykkjur
H
M
H
H
H
H
M
M
M
M
. Sími 562 0200 ^
xuiiiiinr
LEGSTEINAR t Marmari
Islensk framleiðsla Granít
Vönduð vinna, gott verð Blágrýti
Sendum myndalista Gabbró
MOSAIK Líparít
Hamarshöfði 4, 112 Reykjavík
sími 5871960, fax 5871986 1
unglingsárum í félaginu. Meðal ann-
ars getur hann þess í greininni að
félagið hafi á tímabili staðið fyrir
kartöflurækt og heyskap, og höf-
undurinn lætur þess einnig getið að
hann hafi eitt sinn verið í kaupa-
vinnu hjá félaginu. En þau tildrög
lágu til þess að félagið vildi styðja
bágstatt heimili og útvegaði því
mann til sumarverka.
I minningunni era atvikin mis-
jafnlega skýr. Ein minning frá ung-
mennafélagsáranum er mér sérlega
kær, en hún er frá vetrinum þegar
ég var átján ára. Ungmennafélags-
fundur hafði verið boðaður i Mikla-
holti að kvöldlagi, og kom ég á stað-
inn í samfýlgd annarra ungmenna,
en fundurinn var allvel sóttur. Það
sem ég taldi eftirtektarverðast á
fundinum, sem stóð með alls kyns
leikjum til næsta morguns, var það
að húsbóndinn var, ásamt fjölskyldu
sinni, hrókur alls fagnaðar, þá, eins
og í ferðalaginu síðar, elzti maður-
inn í hópi félaga, þótt hann væri þá
reyndar enn á góðum aldri. Og móð-
ir bónda, komin að áttræðu, lét ekki
sitt eftir liggja að ýta undir gleð-
skapinn.
Ungmennafélagið hóf fýrir um
tuttugu og sjö áram að taka upp
raddir eldri ungmennafélaga og
margra annarra íbúa í sveitinni. Er-
um við svo lánsöm að eiga í fórum
okkar ágæta upptöku með þeim
Ingu og Davíð, þar sem þau skýra
frá ungdómsárum sínum í félaginu.
Davíð hlaut kosningu í hrepps-
nefnd Hraunhrepps vorið 1950.
Virtist ýmislegt óráðið fyrir þær
kosningar, meðal annars sökum
þess að oddvitinn, þá allnokkuð
hniginn að aldri, gaf nú ekki lengur
kost á sér, og annar nefndarmaður
var á förum til búsetu í fjarlægum
landshluta. Þá hafði og verið kosið
af framboðslistum í tvennum kosn-
ingum þar næst á undan, en nú kom
enginn listi fram. Svo fór að einung-
is einn úr fráfarandi hreppsnefnd
náði kjöri. Davíð var eini nýliðinn,
því að hinir þrír höfðu allir setið í
nefndinni áður. Davíð naut trausts
heimamanna og hafði gott kjörfylgi.
Til dæmis jókst atkvæðatala hans
um rúman helming í næstu kosning-
um, en í sveitarstjóm sat hann um
fjórtán ára skeið eða þar til þau
hjón bragðu búi haustið 1964. Það
var meðal annars verkefni hrepps-
nefndar að hafa með höndum um-
sjón Hagasjóðs, helzta menningar-
sjóðs sveitarinnar, og þar var Davíð
um áraraðir fulltrúi hennar sem
gjaldkeri.
Davíð hafði áhuga á búnaðar-
framförum þótt oft væri á brattann
að sækja varðandi samgöngur og
véltækni, og starfaði í búnaðarfélagi
sveitarinnar. Eitt var það að hann
þótti traustur skilamaður í útrétt-
um, enda aðgætinn og fjárglöggur.
Og frá Hraundalsrétt, þar sem
hann hafði svo lengi verið skilamað-
ur, minnist ég þess að sú stund var
komin að því að renna upp að þau
Miklaholtshjón flyttu á brott úr
sveitinni sinni kæru og héldu á vit
hins ókomna. Það fór ekld fram hjá
neinum sem þekkti Davíð vel að
mikill söknuður sótti hann heim að
vera nú að kveðja. Sjónarsvið æsku
og alls þess tíma sem á eftir hafði
komið, landið, búféð, samferða-
mennirnir, allt átti nú innan
skamms tíma að breyta um svip og
nýtt umhverfi að móta framgangs-
hættina. Vinir hans bæði fundu og
sáu að harmur stýrði yfirbragði
hans.
En heimili var mótað á nýjum
stað, fagurt heimili, þar sem kann-
ast mátti við margt það sem í Mikla-
holti hafði skartað í stofu, meðal
annars málverk fögur á veggjum.
En jörðin sjálf, Miklaholtið, hafði
tekið ótrúlegum stakkaskiptum árið
1954, þegar búendur þar réðust í að
byggja sér nýtt og stórt íveruhús
eftir að hafa fram til þess tíma orðið
að láta sér nægja gamla torfbæinn,
sem veitti þó rými á sinn hátt. En
það var haft eftir Ingu húsmóður
við flutninginn í nýja húsið að aldrei
hefði hún trúað því að svo mikið
gæti rúmast í gamla bænum sem
kom nú í ljós þegar rýmt var til. Ári
fyrr en byggt var í Miklaholti var ég
staddur á holtinu sem húsið reis á,
og var þar einnig Davíð og annar