Morgunblaðið - 13.08.1998, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 13. ÁGÚST 1998 27
LISTIR
Heilbrigt
líf
BÆKUR
Sjálfshjálparbók
LÍFIÐ í JAFNVÆGI
eftir Bob Greene og Oprah Winfrey.
PP-forlag 1998.
HEILSA hvers manns ætti að
vera honum dýrmæt og víst er að
bækur sem leiðbeina fólki hvernig
lifa megi lífinu betur era vinsæl
söluvara. Því eru gefnar út fjöl-
margar slíkar árlega, bæði austan
hafs og vestan eins og sagt er, og
nokkrar þeirra slæðast hingað til
lands.
Eg var nýlega í bókabúð í Oxford
og sá þar gríðarlegt samsafn slíkra
heilsubóka sem spanna flest hugsan-
leg vandamál í daglegu lífi. Bók
Oprah Winfrey og Bobs Greene,
„Make the Connection“, var hins
vegar ófáanleg í Waterstones (áður
Dillons) bókabúðinni en hægt var þó
að panta hana. Verðið? Jú, um þús-
und krónur. Á íslenzku hefur bók-
inni verið valið heitið „Lífið í jafn-
vægi. Tíu skref til betri líkama og
betri heilsu". PP-forlag gefur hana
út innbundna og er hún dýrari þess
vegna, en einnig má nefna að Bretar
hafa enn ekki tekið upp virðisauka-
skatt á bækur eins og því miður var
gert hér á landi fyiir nokkrum ár-
um. Margar freistingar verða þess
vegna á vegi bókaorms í brezkum
bókabúðum. En af hverju í ósköpun-
um að leita þessa bók uppi á ensku
þegar ég var með hana í höndunum
á íslenzku? Jú, ég ætlaði að koma
brezkri vinkonu minni á óvart og
gefa henni bókina af því að mér
finnst hún vel uppbyggð og
skemmtileg aflestrar. Mér hefur oft
fundizt áberandi við lestur fræðslu-
bóka fyrir almenning að höfundar
reyni að koma fram með einfaldar
leiðbeiningar sem auðvelt er að
muna og er það vel. Samt er það svo
að skilaboðin geta orðið keimlík og
þessi bók er svo sem engin undan-
tekning.
Ein bók sem ég ritdæmdi fyrir 1-2
árum tók fram að 12 mínútna hreyf-
ing á dag væri lausnin og fyrir
marga (sem fylgt hafa þeim ráðum
dyggilega síðan sá ritdómur birtist)
er tímabært að stíga næsta skref og
fara upp í þær lágmarks 20 mínútur
á dag sem hér er mælt með.
Bob Greene hefur verið einka-
þjálfari Oprah Winfrey í nokkur ár
og nafn hennar hlýtur að hafa orðið
til þess að bókin varð metsölubók í
Bandaríkjunum. Oprah er jú einn
vinsælasti sjónvarpsmaður þar í
landi og ég get vel skilið að hún nái
til áhorfenda í þáttum sínum, svo
blátt áfram, einlæg og lifandi sem
hún virðist vera. Hún var mjög þétt-
holda áram saman og þegar hún
fékk Emmy-verðlaunin fyrir bezta
viðtalsþátt í sjónvarpi varð hún al-
veg miður sín, því að þá þurfti hún
að rísa úr sæti sínu á 1. bekki í saln-
um, toga niður of stutt pilsið og
kjaga upp á svið, vegandi sín 108
kíló.
Næsta dag hitti hún Bob Greene í
fyrsta sinn og þá fór líf hennar að
breytast. Bob hafði aldrei horft á
þátt með henni þegar þau kynntust
fyrst og ég verð að játa að ég hef
ekki séð hana í sjónvarpi. En hún
segir sögu sína í inngangi að bókinni
og skrifar síðan aðfaraorð að hverj-
um kafla fyrir sig. Barátta hennar
við kílóin hefur verið harla skraut-
leg, þyngdin sveiflast milli 63 og 108
kg áratugum saman. Oprah hefur
reynt hugsanlega alla megranar-
kúra og rekur þá sögu upp úr dag-
bók sinni. Maður brosir gegnum tár-
in og kemur í hug nýleg metsölubók
eftir Helen Fielding, Bridget Jo-
nes’s Diary, þar sem ung kona og
ólofuð, búandi í London, er í stöðugu
stríði við kaloríur og aðrar nautnir,
en það er önnur saga. Æ, nú fékk ég
mér óvart kartöfluflögu.
Jæja, en skrefin tíu hjá Winfrey-
Greene teyminu eru kunnugleg og
ég ætla að birta þau hér með
nokkrum innskotum, en nánari
skýringar er að finna í bókinni.
Stundaðu loftsæknar æfingar 5 til
7 daga vikunnar, og helzt á morgn-
ana (innskot: Sem dæmi má nefna
að ganga, skokka eða hlaupa).
Æfðu á þrekpunkti, á 7. eða 8.
styrkleikastigi (innskot: Reyndu
nægilega á þig svo að þú svitnir og
mæðist töluvert). Æfðu þig í 20 til
60 mínútur í hverjum þjálfunartíma.
Borðaðu fitusnauðan og rétt sam-
settan mat á hverjum degi. Borðaðu
3 máltíðir og 2 snarlbita á hverjum
degi (innskot: Borðaðu fremur fyrri
hluta dags en á kvöldin). Takmark-
aðu eða hættu að neyta áfengis.
Hættu að borða 2 til 3 tímum fyrir
háttatíma. Drekktu 6 til 8 glös af
vatni á dag. Borðaðu að minnsta
kosti 2 skammta af ávöxtum og 3
skammta af grænmeti á dag. Endur-
nýjaðu heit þitt að lifa heilbrigðu lífi
á hverjum degi.
Þetta hljómar bara vel, ekki satt?
Megrunarkúrar, meinlæti og kalor-
íutalning út í hafsauga en hollur
matur, hreyfing og sjálfsagi (þetta
með gómsætu kartöfluflögurnar)
komi þess í stað. En grundvöllur alls
er samt að skilja hvers vegna fólk
borðar of mikið og að læra að sýna
sjálfum sér viðhlítandi virðingu,
elska sjálfan sig nægilega til að
bæta útlit sitt, þrek og heilsu. Oprah
gekk reyndar svo vel að hún komst í
toppform og hljóp maraþon í októ-
ber 1994 eftir að hafa þjálfað með
Bob á annað ár og létzt út 106 í 65
kíló.
Undirrituð hefur ekki hugsað sér
maraþonhlaup, en ætlar að fara fyrr
á fætur á morgnana næstu vikurnar
og hlíta ráðum Bobs Greene og
Oprah Winfrey. Sjáum hvað setur.
Og af því að ég var að ljúka við að
lesa Cold Mountain eftir Charles
Frasier ætla ég út að ganga í hálf-
tima, drekka svo 2 vatnsglös og
byrja á nýrri bók eftir Ian McEwan.
Katrín Fjeldsted
TtírVIJST
Djasstónleikar
DELERAÐ
Óskar Guðjónsson, sópran- og tenór-
saxófónar, Edvard Lárusson og Hilm-
ar Jensson, gítarar, Þórður Högna-
son, bassi, Pétur Grétarsson, slag-
verk, Einar Valur Scheving og
Matthías MD Hemstock, trommur og
ásláttarhljóðfæri. Söngdansar eftir
Jón Múla Árnason. Iðnó þriðjudags-
kvöldið 11. ágúst 1998.
ÞAÐ var kominn tími til að ein-
hver íslenskur djassleikari tæki
söngdansana hans Jóns Múla og
túlkaði þá í anda þeirrar tónlistar
sem Jón hefur mest og best kynnt
okkur Islendingum. Það var unga
saxófónskáldið okkar, Oskar Guð-
jónsson, sem átti frumkvæðið að því,
setti saman hljómsveitina Delerað
og dagskrá uppá tvo tíma sem flutt
var án þess gerður væri stans og nú
er Jón semsagt kominn í heilskvölds
djassútgáfu og væri ekki amalegt að
túlkun Oskars Guðjónssonar og fé-
laga bættist í hóp þeirra tveggja
platna sem þegar hafa verið gefnar
út með söngdönsum Jóns Múla, sem
flestir era sungnir við texta Jónasar
bróður hans. Hjá Óskari var að
sjálfsögðu ekkert sungið því þetta
var djass af fínustu sort og svona
músík einsog flutt var í Iðnó á
þriðjudagskvöldið þarf að dreifa til
djassleikara, tónleikahaldara og
fræðinga um víða veröld og íslenska
ríkið og stórfyrirtæki eiga að
styrkja þessa hljómsveit til að heim-
sækja djasshátíðir því þetta er ekki
síðri menningarútflutningur en sin-
fónía og stórsöngvarar - ég hef ekki
heyrt betri íslenska djasstónleika á
þessu ári og af þeim tuttuguogfjór-
um tónleikum er ég heyrði á Kaup-
mannahafnardjasshátíðinni í sumar
hefðu þessir verið vel fyrir ofan
miðju. Þannig að Óskfir og kompaní
með söngvasjóð Jóns Múla á fullt
erindi í víking.
Það var troðfullt í Iðnó á þriðju-
dagskvöld og tónleikarnir vora end-
urteknir á miðvikudagskvöld. Gestir
Múlinn
á njgum
nótum
voru á öllum aldri, en áttu það sam-
eiginlegt að hrífast af tónlistinni,
sem oft var langt frá hefðbundnum
djassi og hefði verið kölluð nokkuð
strembin í gamla daga og menn
klöppuðu og stöppuðu í lokin og
uppskára aukalag, Við heimtum
aukavinnu, sem Oskar blés í beina
tenórinn sinn eftir að bandið hafði
hitað upp með eilítið davísku gráfi
og í lokin sargaði Þórður laglínuna á
hinn húmorískasta hátt svo gleðin
ríkti ein á sviðinu og von að Múlinn
segði: „Eg held að það sé ekki leiðin-
legt að vera í svona bandi.“
Tónleikarnir hófust líka á davísku
gi-úfi og Óskar blés Einu sinni á
ágústkvöldi ljúflega í beina tenór-
inn. Afturá móti breyttist takturinn
svolítið þegar Jólasveinasöngurinn
úr Deleríum Búbonis var leikinn.
Eddi Lár yar blúsaður í sólóunum
sínum og Óskar blés í gamla tenór-
inn og varð dálítið Rollins-legur
einsog jafnan er hann handleikur
þann bogna. Enda þetta lag þeirrar
gerðar að Sonny Rollins hefði alveg
getað dottið í hug að djassa það
hefði hann þekkt það. Svo var komið
að sópraninum og Rjúkandi ráð
blásin dálítið frjálst og Pétur sló
marimbuna en Sérlegi sendiherrann
var ljúfsár og gítarar Edda og
Hilmars runnu nærþví í eitt, hvellir
og mjúkir, og trommararnir burst-
uðu undir ljúfum tenórblæstri
Óskars. Ástardúettinn hefðý mátt
túlka á sama hátt, en aðal Óskars
hefur löngum verið fjölbreytni og
hugmyndaauðgi. Frumskógurinn
ríkti í rýþmanum og sópraninn þan-
inn í austurátt. Stemmningin breytt-
ist svo í Það sem ekki má, þarsem
raftónar ríktu í upphafi þartil Óskar
boðaði fagnaðarerindi laglínunnar.
Óskar og félagar vora ekki með
flóknar útsetningar á söngdönsum
Jóns, heldur var sköpuð rýþmísk
spenna undir írjálslegum spuna
þarsem fullur tránaður var við
dansana. Þetta var ekkert ólíkt því
sem Miles Davis var að gera síðustu
áratugi og djassmenn um víðan völl.
Án þín var óhemju skemmtilega
útfært og sólóar í klassískum
frammúrstefnuanda; stígandi, þögn,
svo örstutt sveifla í lokin. Eg man þá
tíð var flutt á ljúfum ballöðunótum
en svo kom lagið ástsæla: Brestir og
brak. Þá ríkti hin klassíska sveifla í
fyrsta skipti á sviðinu og þeir félag-
ar hver öðrum betri í sólóum sínum
og í fyrsta skipti var klappað á eftir
hverjum sóló að djasssið. Þarna átti
það líka við en í fyi'ri söngdönsum
kvöldsins hefði djassklappið truflað
tónlistina - svona næmt var púp-
likumið í Iðnó þetta kvöld.
Djassvalsinn frægi, Víkivaki, sem
Niels-Henning hefur ma. flutt marg-
sinnis með tríóum sínum, var leikinn
afturábak og áfram. Ikavikiv hljóm-
aði ótrúlega vel - hefði getað verið
kompósísjón eftir einhvern
frammúrstefnudjasspáfann - og svo
kom Víkivakinn - ekta, yndislegur
og hefðbundinn. Gettu hver hún er?
blés Óskar í sópran og undirleikur-
inn af bjölluætt, en ekkert slíkt var
á dagskrá í lokalaginu á efnis-
skránni. Hrynurinn í Augun þín blá
var afríska gerðin af svörtu Suður-
Ameríku-sömbunni og Óskar blés af
rollinskum karnívalkrafti.
Það væri að æra óstöðugan að
ræða um hvern og einn er þarna
kom fram - allur hljóðfæraleikur
var fyrsta klassa og þarna blönduð-
ust vel menn með ólíka skapgerð,
bakgrunn og menntun - þarna náð-
ist sú samkennd sem verður að ríkja
eigi að skapa alvöra djassverk - og
ekki er verra að vera vitni að slíku
þegar maður skemmtir sér svona vel
í leiðinni.
Hafi listamennirnir allir er á svið-
inu stóðu heila þökk fyrir og ekki
síður djassprófessorinn á fremsta
bekk. Höfundur hráefnisins.
Vernharður Linnet
GSM *
jLÆ'A Ék. ‘ * . 7,'^V
/ verslunum TALs, Kringlunni og Síðumúla 28
12.900 kr.
Motorola d160 GSM slmi
Handfrjáls búnaður
Leðurtaska
TALkort
14.900 kr.
Motorola SlimUte GSM sími
aðeiris 122 g
Leðurtaska
TALkort
Gríptu tækifærið!
í nýrrí og glæsilegrí verslun TALs í
Krínglunni bjóðum við nú hreint ótrúlegt
GSM tilboð.
Tryggðu þér Motorola GSM síma á góðu
verði og komdu með í loftið!
Motorola er mest seldi GSM síminn í
Bandaríkjunum.
Verð frá 12.900,- kr.
Nánarí upplýsingar ísíma 570 6060
einnig á www.tal.is.
k ,