Morgunblaðið - 15.08.1998, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1998 31
tun alþjóðasamnings um flugþjónustu á íslandi hinn 16. september
krar
LUStU
Morgunblaðið/Þorkell
amkvæmdastjóri Flugnmferðarþjón-
stjóri og Stefán Arndal stöðvarstjóri
•innar í Gufunesi.
i flugþjónustu á íslandi í Montreal
Kofoed Hansen þáverandi flugmála-
yrir Islands hönd.
íru gefnar upplýsingar til flugvéla i
asendingar varðandi flugumferðar-
farskilyrði á flugvöllum.
var að flugvél í lendingu fór út af
braut en það uppgötvaðist ekki fyrr
en seinna. Að öðru leyti gekk þetta
mjög vel og síðar fengum við bréf frá
bandarískum yfirvöldum með þakk-
læti fyrir aðstoðina og þar með held
ég að við höfum unnið traust þeirra,"
segir Guðmundur.
Margvísleg áhrif samningsins
Áhrif samningsins á íslenskt sam-
félag eni umtalsverð og störf sem
tengjast flugþjónustunni með bein-
um eða óbeinum hætti eru orðin um
160. Þorgeir Pálsson flugmálastjóri
segir að þekking, færni og þjálfun
hafi aukist mikið síðustu árin. „Starf-
semi í tengslum við samninginn
skiptir ekki síst miklu máli á Islandi
þar sem atvinnuvegirnir hafa lengst
af verið einhæfir," segir Þorgeir.
ÁTJÁN flugumferðarstjórar í nýrri flugstjórnarmiðstöð í Reykjavík árið 1962.
Morgunblaðið/Amaldur
NY flugsljórnarmiðstöð var tekin í notkun árið 1994 og háþróaður tæknibúnaður hennar er árangur
farsæls samstarfs við Alþjóðaflugmálastofnunina.
Heildarrekstrartekjur starfseminnar
námu um einum milljarði króna á
síðasta ári og búist er við að tekjurn-
ar nemi hálfum öðrum milljarði á
næstu árum, einkum vegna nýrra
fjárfestinga í tæknibúnaði.
„Við höfum einnig beitt öðrum að-
ferðum við tækniuppbyggingu en
aðrar þjóðir, sem lýsir sér í því að við
höfum tekið lítil skref í einu og
blandað saman innlendri þróunar-
starfsemi og erlendum tæknibúnaði
þannig að við höfum ekki þurft að
bíða eftir áföngum á tæknisviðinu
eins og tíðkast hefur erlendis. Sú að-
ferðafræði hefur valdið nokkrum erf-
iðleikum og töfum við að taka í notk-
un nýja tækni. Einn kosturinn við
innlenda þróunarstarfsemi er sá að
með henni er byggð upp tækniþekk-
ing í landinu, sem skiptir miklu máli
þegar breytinga er þörf.“
Þorgeir segir að umsvif alþjóða-
flugþjónustunnar hafi farið vaxandi
síðustu árin eftir því sem umferðin
hefur aukist, en þess má geta að um
73 þúsund flugvélar flugu yfir ís-
lenska flugstjórnarsvæðið árið 1997
og reiknað er með því að þær verði
orðnar 140 þúsund árið 2010. „Hag-
íræðistofnun Háskólans gerði fyrir
okkur athugun á því hvernig mætti
bera starfsemi alþjóðaflugþjónust-
unnar saman við aðra þekkta at-
vinnuvegi og niðurstaðan varð sú að
líkja mætti þjónustunni við ígildi
fímm frystitogara ef reiknað er út
frá virðisaukaskatttekjum. Fyi-ir ís-
lensk flugmál skiptir alþjóðasamn-
ingurinn líka miklu máli því sú þjón-
usta sem við veitum gerir það að
verkum að flugsamgöngur til og frá
íslandi eru greiðari en þær hefðu
verið að öðrum kosti,“ segir Þorgeir.
Fjarskiptin eru grundvallaratriði
fyrir flugumferðarþjónustu
í Fjarskiptastöðinni í Gufunesi
starfa 40 manns við fjarskipti við
flugvélar og 20 manns við fjarskipti á
sjó. Til marks um hversu mikið
grundvallaratriði fjarskipti eru fyrir
flugumferðarstjórn er sérhver ný
flugvél búin tveimur til þremur sett-
um af mismunandi fjarskiptabúnaði.
Þegar starfsemi íyrh' Norður-Atl-
antshafsflugið hófst árið 1946 í Gufu-
nesi varð að stækka hús stöðvarinn-
ar og fá viðamikinn búnað og þjálfa
stai’fsfólk til að sinna þjónustunni.
Sendistöðvar voru settar upp í
Leynimýri, á Vatnsenda og á
Rjúpnahæð. Síðar voru settar upp
fjórar mjög langdrægar metrá%
bylgjustöðvar, hver í sínum lands-
fjórðungi. „Metrabylgjustöðvarnar
voru settar upp árið 1968 og urðu
veruleg bót í fjarskiptum við flugvél-
arnar. I gegnum þessar stöðvar sem
við höfum alla tíð fjai-stýrt frá Gufu-
nesi höfum við hnökralaust samband
með miklum gæðum um og yfir 300
sjómílur frá hverri stöð þannig að
þær ná yfir stóran hluta íslenska flug-
stjómarsvæðisins," segir Stefán
Amdal stöðvarstjóri Fjarskiptastöð-
varinnar í Gufunesi. Þá hafa bæst við
2 metrabylgjustöðvai' á Grænlandi og
ein í Færeyjum sem fjarstýrt er frá
Gufunesi. Samskiptin frá Fjarskipta-
stöðinni í Gufunesi við flugvélamar
snúast um allt það sem lýtur að 'óryí
yggi flugvéla í úthafsflugi og má þar
nefna skeytasendingar varðandi flug-
umferðarstjóm, veður og lendingar-
skilyrði á flugvöllum. Stefán Amdal
hefur verið stöðvarstjóri frá árinu
1967 og segir að miklar breytingar
hafi átt sér stað í sögu fjarskipta í
lofti sem legi. „Þegar fjarskipti hófust
í flugi fór allt fram í Morse kerfinu,
bæði sambönd milli landa og við flug-
vélar allt til ársins 1951, en þá hefst
stuttbylgjutalsamband við flugvélar,"
segir Stefán. „Þessi breyting hafði
það í fór með sér að flugfélögin gátu
smátt og smátt losað sig við sérstak-
an loftskeytamann sem alltaf fylgdi
áhöfn og minnkað þannig launakostn;
að, enda var það aðaltilgangurinn. %.
ámnum 1952 til 1956 tókum við upp
radíófjarritasamband milli landa í
stað Morse kerfisins. Það var tölu-
verð breyting því fjarskiptin urðu ör-
uggari. Eftii’ 1960 eru síðan öll fjar-
skipti orðin Lilfjarskipti og með til-
komu neðansjávarstrengjanna
SCOTICE og ICECAN varð bylting í
fjarskiptum. Við þurftum þá ekki
lengur að reiða okkur á stuttbylgj-
urnai- því þær gátu verið gloppóttar
og við fengum í leiðinni ágætt sam-
band við flugstjómarmiðstöðvarnar
erlendis." SCOTICE og ICECANe
sæsíminn var aflagðm- ái-ið 1987 og
eftir það fóm öll fjarskipti fram við
erlendar stöðvar í gegnum gervi-
hnött. Árið 1993 var tækjabúnaður
Fjarskiptastöðvarinnar endumýjaður
og fjarstýrð viðtökustöð fyrir Gufu-
nes tekin í notkun að Þverholtum á
Mýmm eftir samning við Reykjavík-
urborg sem falaðist eftir landi í GufnÁ,
nesi.