Morgunblaðið - 25.09.1998, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 25. SEPTEMBER 1998
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Sérfræðingur Hafró sammála rækjusjómönnum
Of mikil veiði er
leyfð úr rækju-
stofninum
UNNUR Skúladóttir, fískifræðing-
ur Hafrannsóknastofnunar, tekur
undir þá skoðun rækjusjómanna að
skera þurfi niður aflaheimildir í
rækju og segir að tillögur stofnun-
arinnar um rækjuveiði á fiskveiði-
árinu séu þess efnis. A fundi Far-
manna- og fiskimannasambands
Islands í fyrradag var það sam-
dóma álit rækjuskipstjórnarmanna
að skerða þyrfti veiðiheimildir í
rækju um fjórðung og lýstu þeir
yfir verulegum áhyggjum sínum af
ástandi úthafsrækjustofnsins fyrir
Norðurlandi.
Unnur segir að Hafrannsókna-
stofnun hafi í tillögum sínum fyrir
nýhafið fiskveiðiár lagt til að leyfi-
legur hámarksafli úthafsrækju
færi ekki yfir 60 þúsund tonn og að
leyfilegar tilfærslur á aflaheimild-
um frá síðasta fiskveiðiári yrðu
hluti af þessum hámarksafla. Til-
lagan hafi því hljóðað upp á mun
minni hámarksafla en fiskveiðiárið
1997/8 þegar tillaga um hámarks-
afla var 60 þúsund tonn. Rækjuafl-
inn á síðasta fiskveiðiári varð um
61 þúsund tonn. Því hafi tillagan
fyrir fiskveiðiárið 1998/9 í raun
gert ráð fyrir að stjómvöld leyfðu
ekki meiri afla en 45 til 50 þúsund
tonn. Unnur segist einnig taka
undir þá skoðun sjómanna að aukin
þorskgengd á rækjuveiðisvæðinu
fyrir Norðurlandi hafi neikvæð
áhrif á rækjuveiðar á svæðinu. Það
væri hins vegar yfirlýst nýtingar-
stefna stjórnvalda að byggja upp
þorskstofninn þó að það bitnaði á
öðrum nytjastofnum, svo sem
rækju og loðnu.
Áhyggjur vegna
smárækju
Á fundinum í fyrradag létu skip-
stjómarmenn einnig í ljós áhyggj-
ur sínar af vaxandi hlutfalli smá-
rækju í afla og vom kynntar hug-
myndir um aðgerðir til verndar
smárækjunni. Guðmundur Karls-
son, hjá veiðieftirliti Fiskistofu,
segir að varpað hafi verið fram
hugmyndum um breytingar á veið-
arfæram, sem og hugmyndum um
svæðalokanir sem nú er unnið að
hjá Fiskistofu. Hann segir að í
þeim sé einkum horft til svæða á
svokölluðum Langaneskanti og
innst á Héraðsflóa. Guðmundur
segir skipstjórnarmenn hafa tekið
heils hugar undir hugmyndirnar á
fundinum. Hann telur ekki að með
lokun svæða muni ásókn á önnur
svæði aukast til muna. „Það mun
engum svæðum verða lokað nema
þar sem aðeins veiðist ónothæf
rækja. Það ríkja sömu sjónarmið í
rækjuveiðistjóm og í öðrum fiski-
stofnum og aðeins svæðum sem
teljast uppvaxtarsvæði rækjunnar
verður lokað,“ segir Guðmundur.
Súrcfnisvörur
Karin
Herzog
• vinna gegn
öldrunareinkeniiuni
• enduruppbyggja liúðina
• vinna á appélsmuhúá
og sliti
• vinna á unglingabólum
• vióhalda ferskleika
húðarinnar
Ferskir vindar í
umhirðu húðar
Ráðgjöf og kynning
í Háaleitisapóteki
í dag kl. 14-18
Kynningarafsláttur
Morgunblaðið/Kristinn
Skipum fjölgar
á sildar-
miðunum
ÁGÆT síldveiði var á Breiðdals-
granni í fyrrakvöld og lönduðu
Húnaröst SF og Jóna Eðvalds SF
um 200 tonna afla á Hornafirði í
gænnorgun. Skipum fjölgar nú ört á
veiðisvæðinu og voru sex skip þar að
veiðum í gærkvöldi.
Að sögn skipstjórnarmanna sem
Morgunblaðið ræddi við í gær var
talsvert að sjá af sfld á Breiðdals-
grunni í fyrrakvöld en skipin áttu
erfitt með að athafna sig vegna veð-
urs. Þá gera þungir straumar sjó-
mönnunum einnig erfitt fyrir. Sfldin
er góð að sögn Jóns Áxelssonar,
skipstjóra á Húnaröst SF, þó tals-
vert sé af átu í henni. Hún sé engu
að síður unnin til manneldis. Hann
segir aðeins hægt að ná til sfldarinn-
ar þegar rökkva fer því hún liggi
mjög djúpt yfir hádaginn. Auk Hún-
arastar SF og Jónu Eðvalds SF voru
Svanur RE, Bergur VE Gullberg
VE og Háberg GK einnig komin á
miðin í gær. Þá hefur Víkingur AK
einnig verið við sfldveiðar á svæðinu
en var að landa afla á Akranesi í
gær.
Bondevik segist kom-
inn til fullrar heilsu
„KRAFTANA þraut,“ var skýring
Kjell Magne Bondevik, forsætisráð-
herra Noregs, á veikindum sínum en
hann sneri aftur til starfa í gær eftir
hálfrar fjórðu viku fjarveru. Á blaða-
mannafundi sem Bondevik boðaði til
í gær, kvaðst hann kominn til fullrar
heilsu og vera reiðubúinn að takast á
við verkefnin sem biðu. Hann myndi
gæta þess að fá tíma til að slaka á og
draga skýrari línur hvað varðaði
vinnuálagið enda væri það orsök
veikindanna. Að öðru leyti vildi
Bondevik lítið sem ekkert tjá sig um
þau.
Bondevik þótti líta vel út er hann
sneri aftur til starfa og vera í engu
frábrugðinn þeim manni
sem tók við stjórnar-
taumunum íyrir réttu
ári. Hann lagði í gær
áherslu á að vinnuálagið
hefði orðið of mikið, ekki
væri hægt að benda á
eina ákveðna ástæðu
þess hvernig fór. „Eg
dró ekki nógu skýrar lín-
ur í starfinu, og því þraut
la-aftana smám saman.
Eg hafði ekki næga orku
til að takast á við vanda-
málin síðla sumars,“
sagði Bondevik. Kvaðst
hann héðan í frá myndu
gæta þess að taka sér frí
um helgar og einstöku
kvöld, til að koma í veg
fyrir að álagið yrði of
mikið.
„Ég hef lært ýmislegt
af því að ganga á vegginn, bæði sem
maður og stjómmálamaður. Mikil-
vægasti lærdómurinn er sá að ég
verð að setja mér takmörk í vinnu og
öðru,“ sagði Bondevik.
Forsætisráðherra
Noregs segir vinnu-
álagið hafa verið orðið
of mikið en vill að öðru
leyti ekki tjá sig um
veikindi sín
Bróðir Bondeviks, Audun, hefur
lýst því yfir að átök innan stjórnar-
innar hafi kostað bróður sinn heils-
una. Gekk hann svo langt að segja
einstaka ráðherra hafa svikið forsæt-
isráðherrann. Bondevik kvaðst ekki
vilja tjá sig um þetta
atriði, sagði fullyrðing-
arnar ekki frá sér
komnar.
Spilaði „yatzy“ og
fór í gönguferðir
Bondevik vildi lítið
segja um veikindi sín
annað en að þau hefðu
lýst sér í svefnleysi og
svartsýni. Hann vildi
hins vegar ekki svara
spurningum um hvort
hann hefði tekið lyf
við þunglyndisein-
kennunum, sem
hrjáðu hann. Kvaðst
Bondevik ekki hafa
verið í nokkrum vafa
um að hann myndi
snúa aftur til starfa,
einungis hafi leikið
vafi á því hversu lengi hann yrði
veikur.
Bondevik kvaðst hafa verið á
heimili sínu, í sumarhúsi fjölskyld-
unnar og í fjallakofa. „Ég spilaði
„yatzy“. Bæði með og á móti vilja
mínum. Það hef ég ekki gert í mörg
ár. Ég hef farið í gönguferðir og not-
ið hreina loftsins. Og horft á fót-
bolta, þótt það hafí nú reyndar ekki
aukið sérstaklega á gleðina," sagði
Bondevik og vísaði þar til slaks
gengis Molde í norsku knattspyrn-
unni en forsætisráðherrann er eld-
heitur stuðningsmaður liðsins.
Staða Bondeviks veikst?
Bondevik sagðist ekki geta svarað
spurningum um hvort staða sín sem
forsætisráðherra hefði veikst við
fjarveruna. Um það yrðu aðrir að
dæma.
Stjómmálaleiðtogar buðu
Bondevik velkominn til starfa í gær.
Jan Petersen, leiðtogi Hægi'iflokks-
ins, sagði stjórnmálaástandið komið
í eðlilegt horf með endurkomu
Bondeviks og Carl I. Hagen, leiðtogi
Framfaraflokksins, sagði hann kom-
inn til „pólitískrar heilsu“. Kirsten
Halvorsen, leiðtogi Sósíalíska
vinstriflokksins, sagði að sér virtist
Bondevik vera til í slaginn og gaf til
kynna að hart yrði tekist á um fjár-
lagaframvarpið, sem lagt verður
fram á næstu vikum.
Einkum mun baráttan standa um
foreldragreiðslur til foreldra ungra
barna en kostnaður við þær er áætl-
aður um þrír milljarðar kr., 28 millj-
arðar ísl. kr. Flokkur Halvorsen og
Verkamannaflokkurinn eru afar
andvígir greiðslunum og lýsti Thor-
bjorn Jagjand, leiðtogi Verka-
mannaflokksins, því yfir í fyrradag
að flokkurinn myndi ekki styðja
fjárlagafrumvai-p minnihlutastjórn-
ar miðflokkanna ef það fæli for-
eldragreiðslur í sér.
Byggt á: Aftenposten og Dagbladet.
Reuters
KJELL Magne
Bondevik, forsætis-
ráðherra Noregs.
Yiðbúnaður NATO vegna ályktunar öryggisráðs SÞ
Loftárásir þurfa
frekari heimilda við
Villamoura í Portúgal, Pristina. Reuters.
UNDIRBÚNINGUR Atlantshafs-
bandalagsins (NATO) fyrir hugsan-
legar loft- og skotflaugaárásir á Jú-
góslavíu er hafinn. Tilgangur þeirra
væri að neyða Slobodan Milosevic,
forseta Júgóslavíu, til þess að hætta
sókn lögreglu og öryggissveita gegn
skæruliðum aðskilnaðarsinnaðra Al-
bana í Kosovo-héraði.
Hersveitir NATO era í viðbragðs-
stöðu en viðbúnaður þeirra miðast
við takmarkaðar loftárásir. Yfir-
menn bandalagsins kanna nú hvern-
ig aðildarlönd þess hyggist taka þátt
í hugsanlegum aðgerðum, t.d. hvaða
hergögn þau geti reitt fram. „Ég vil
leggja áherslu á að hernaðaraðgerð-
ir krefjast frekari ákvarðana [af
hálfu aðildarríkja NATO],“ sagði Ja-
vier Solana, framkvæmdastjóri
NATO, í gær.
Embættismenn segja Atlants-
hafsbandalagið geta ráðist til atlögu
með nokkurra daga fyrirvara.
Þýskaland, Holland og Portúgal
hafa nú þegar sagst geta lagt til 30
orrastuflugvélar alls.
Bardagar hafa staðið í sjö mánuði
á milli Frelsishers Kosovo, skæru-
liða sem vilja aðskilnað héraðsins
frá Júgóslaviu, og serbneskra ör-
yggis- og lögreglusveita. Að minnsta
kosti 270.000 manns hafa neyðst til
að flýja heimili sín vegna átakanna.
Um 200.000 manns eru á flótta í
Kosovo-héraði, þar af er talið að um
50.000 manns hafist við undir beram
himni.
Sadako Ogata, framkvæmdastjóri
Flóttamannahjálpar SÞ, fagnaði
ályktun öryggisráðsins í gær er hún
hóf sex daga ferð um Júgóslavíu og
Albaníu.
„Stjórnvöld í Belgrad era augljós-
lega í stríði gegn þegnum sínum,“
sagði Volker Ruehe, varnarmálaráð-
herra Þýskalands, á fundi varnar-
málaráðherra NATO í Portúgal í
gær. Aðstoðarvarnarmálaráðherra
AUKIN harka er nú komin í deilur á
N-írlandi um afvopnun öfgahópa eft-
ir að Gerry Adams, leiðtogi Sinn
Féin, sakaði David Trimble, leiðtoga
Sambandsflokks Ulster og forsætis-
ráðherra á N-írlandi, um að standa
ekki við skilmála Belfast-samnings-
ins frá páskum um að komið yrði á
fót ríkisstjórn nú í haust. Segir
Adams að Trimble geri með þessu
stöðu sína meðal lýðveldissinna
nánast óbærilega. Vh'ðist deilan nú í
sjálfheldu því IRA vill ekki afvopn-
ast íyrr en ríkisstjórn með aðild Sinn
Féin hefur störf en sambandssinnar
neita hins vegar að setja slíka stjórn
á fót fyrr en IRA afvopnast.
Adams segir að ekki sé að finna í
Belfast-samningnum ákvæði um að
afvopnun eigi að standa í vegi fyrir
stofnun ríkisstjórnarinnar og að
Trimble sé nú, löngu eftir að samn-
ingurinn var samþykktur í þjóðarat-
kvæðagreiðslu, að reyna að breyta
skilmálum hans. „Ég hef sagt
Trimble að ég telji þetta vera afar al-
varlegt mál,“ sagði Adams á blaða-
Bandaríkjanna, Walter B.
Slocombe, sagði þolinmæði alþjóða-
samfélagsins á þrotum. „Við geram
ráð fyrir að loftárásir verði gerðar í
áföngum og skotmörk verði einungis
hernaðarlegs eðlis.“
mannafundi í íyrradag. Er haft eftir
Adams í The Iiish Times að Sinn
Féin hafi augsýnilega gert mistök í
júlí, þegar n-írska þingið hittist til að
kjósa forsætis- og aðstoðarforsætis-
ráðherra, að krefjast þess ekki þá að
lokið yrði við stofnun ríkisstjórnar.
Trimble segir hins vegar af og frá
að hann hafi breytt afstöðu sinni því
það hafi alltaf legið ljóst fyrir að lýð-
veldissinnar yi'ðu að sanna með af-
vopnun IRA að stríði þeirra væri
lokið. „Adams hefur ekki staðið við
sinn enda samningsins en ég vona að
hann geri það. Það var vegna þeirrar
vonar sem ég var reiðubúinn til að
hitta hann að máli. Ef hann ætlar
ekki að standa við orð sín vekur það
spurningar um frekari fundi okkar.“
Fréttaskýrendur segja að Tony
Blair, forsætisráðherra Bretlands,
sé mjög áfram um að finna lausn á
því sem virðist óleysanlegt vandamál
til að kynna á flokksþingi Verka-
mannaflokksins í næstu viku og
binda menn vonir við að Blair takist
þetta, ella sé illt í efni.
Adams harðorður
í garð Trimbles