Morgunblaðið - 02.10.1998, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FÖSTUDAGUR 2. OKTÓBER 1998 2 7
Meciar viðurkenndi ósigur í Slóvakíu
Kvaddi með
tárum og
ljóðalestri
VLADIMIR Meciar, forsætis-
ráðherra Slóvakíu, viðurkenndi
loks í fyrrakvöld tárvotum aug-
um, að hann hefði beðið ósigur í
kosningunum á fóstudag og laug-
ardag í síðustu viku. Hafði þá
ekkert til hans sést eða heyrst
frá því um helgi. Leiðtogar
stjórnarandstöðunnar gerðu í
gær lítið úr „leikrænum" tiiburð-
um Meciars og hvöttu fólk til að
vera á varðbergi.
Vilja ekki starfa með Meciar
Meciar, sem hefur verið við
stjórnvölinn í Slóvakíu næstum
óslitið eftir að Tékkóslóvakíu
var skipt 1993, kom fram í ríkis-
sjónvarpinu og viðurkenndi af-
gerandi sigur stjórnarand-
stöðunnar. Kvaðst hann því
hvorki mundu taka að sér stjórn-
GERT er ráð fyrir að þingkosningar
sem fram fara í Astralíu á morgun
verði hnífjafnar og enn er erfítt að
spá með nokkurri vissu um hvort
hægristjórn Frjálslynda flokksins og
Þjóðarflokksins,
undir forsæti
Johns Howards,
heldur velli.
Hefur Verka-
mannaflokkurinn
mjög aukið fylgi
sitt í kosninga-
baráttunni en
þarf reyndar að
bæta við sig 27
sætum í fulltrúa-
deild ástralska þingsins til að ná
hreinum meh'ihluta sem þætti mikið
afrek ef það tækist. Nýjar skoðana-
kannanir sýna að auki að ekki er enn
hægt að afskrifa Pauline Hanson og
flokk hennar Eina þjóð, þótt fylgi
hennar hafi minnkað. Margir saka
Pauline Hanson um að boða
kynþáttahyggju.
Ahugaleysi kjósenda þykir hafa
einkennt kosningabaráttuna. Sagði
Ross Fitzgerald, prófessor í stjóm-
málafræði við Griffith-háskóla í Bris-
bane, að sennilega myndi það bjarga
Howard að Ástralar eru lögum sam-
kvæmt skyldugir til að neyta at-
kvæðisréttar síns. „Ef ekki væri
skylda að mæta á kjörstað kæmi mér
á óvart ef kosningaþátttaka næði
60%,“ sagði Fitzgerald.
Forsætisráðherrann Howard, sem
er leiðtogi Frjálslynda flokksins,
þykir hafa haldið illa á spilunum en
hann komst til valda fyrir tveimur og
hálfu ári eftir þrettán ára stjórnartíð
Verkamannaflokksins. Hafði sam-
steypustjórn frjálslyndra og Þjóðar-
flokksins að loknum kosningunum
1996 fjörutíu og fjögurra sæta meiri-
hluta í fulltrúadeild þingsins, þai'
sem sitja 148 fulltrúar.
Kjósendur Einnar þjóðar
gætu skipt sköpum
Verkamannaflokkurinn galt af-
hroð í kosningunum 1996 og hlaut
sína verstu kosningu um sextíu og
fimm ára skeið. Töldu fréttaskýrend-
armyndun né taka þátt í næstu
stjórn.
Furðu vakti og nokkra
pólitíska óvissu þegar Meciar lét
sig hverfa að kosningunum lokn-
um því að flokkur hans er enn sá
stærsti á þingi þótt litlu muni.
Hann hefði því getað krafist þess
að fá sljórnarmyndunarumboðið
fyrst í hendur. Leiðtogar hinna
flokkanna lýstu því hins vegar
yfir allir sem einn, að þeir ætluðu
ekki að starfa með Meciar.
Meciar átti bágt með sig í sjón-
varpinu og hann kvaddi með því
að syngja lítið ljóð þar sem segir
eitthvað á þessa leið: „Verið
blessuð, ég er á förum. Ég hef
aldrei gert neitt á ykkar hlut.“
Meciar kvaðst aðeins tala fyrir
sjálfan sig er hann hafnaði
sijórnarmyndunarumboði og er
ur því að það myndi taka flokkinn
langan tíma að ná sér á strik á nýjan
leik. Kim Beazley, sem tók við sem
leiðtogi Verkamannaflokksins af
Paul Keating eftir kosningaósigur-
inn mikla, hefur hins vegar háð afar
öfluga kosningabai-áttu og þykir
hafa afsannað rækilega þau orð
Howards snemma í kosningabarátt-
unni að Beazley hefði ekki þann
þess nú beðið, að flokkurinn geri
það einnig því að hinir fiokkarnir
Qórir vilja starfa saman.
„Bara skrípaleikur"
„Þetta var bara skrípaleikur
og látalæti," sagði Mikulas Dzur-
inda, leiðtogi stærsta stjórnar-
andstöðuflokksins og líklegur
eftirmaður Meciars á forsætis-
ráðherrastóli, um sjónvarps-
ávarpið. Hvatti hann fólk til að
vera á varðbergi því að Meciar
væri til alls vís.
ki-aft sem til þyrfti í stjórnmálum.
I Ástralíu er kosið efth' flóknu
hlutfallskosningakerfi þar sem kjó-
sendur merkja við fleiri en einn
frambjóðanda í forgangsröð. Nái
einhver frambjóðenda ekki tilskild-
um atkvæðafjölda til að hljóta kosn-
ingu við fyrstu talningu eru atkvæði
þeirra sem síðastir koma skoðuð á
nýjan leik og nú með því markmiði
Stjórnarhættir Meciars hafa
þótt mjög einræðiskenndir og
Slóvakía hefur því verið í eins
konar útlegð af þeim sökum.
Flokkarnir fjórir, sem sigruðu í
kosningunum, ætla að breyta
því. Þeir ætla að efla sjálfstæði
dómstóla, koma böndum á
öryggislögregluna og gera ýms-
ar breytingar á stjórnar-
skránni. Þá vilja þeir koma á
markaðskerfi og sækja um inn-
göngu í NATO og Evrópusam-
bandið.
að nýta atkvæði kjósandans handa
þeim frambjóðanda sem kjósandinn
vildi næsthelst að næði kjöri. Gæti
þetta ráðið úrslitum í kosningunum
því miklu máli skiptir hverja kjó-
sendur Einnar þjóðar, flokks Pauline
Hanson, setja í annað sæti hjá sér.
Hanson kom fram á sjónarsviðið
svo um munaði í ríkiskosningum í
Queensland á þessu ári þar sem Ein
þjóð hlaut 23% atkvæða og fjölda
þingsæta á ríkisþinginu. Hún hafði
áður farið fram fyrir Frjálslynda
flokkinn en var send í útlegð þaðan
vegna öfgakenndra skoðana sinna.
Er Hanson fylgjandi verndarstefnu
og hefur krafíst þess að hætt verði
að taka við innflytjendum frá Así-
uríkjunum og dregið verði úr ríkis-
styrkjum handa frumbyggjum
Ástralíu sem veldur því að margir
saka hana um kynþáttafordóma.
Fylgi Einnar þjóðar mælist nú
reyndar ekki nema 7% á landsvísu
en mældist 13% í júlí og búast frétta-
skýrendur vart við því að flokkurinn
hljóti nema í mesta lagi eitt sæti í
fulltrúadeildinni og eitt í öldunga-
deildinni. Vinsældir Hansons hafa
semsé dvínað nokkuð og síðast í gær
vakti það eftirtekt að sonur hennai'
Steven gagnrýndi Hanson fyrir að
taka eigin áhugamál fram yfir börn
sín. Þykir gagnrýni sonai'ins slæm
tíðindi fyrir Hanson því hún hefur
gert það að slagorði sínu að Ástralía
sé hennar land, „og Ástralar eru
börn mín.“ Sagði einn lesenda víðles-
ins dagblaðs að væri þetta rétt, og
væri Pauline Hanson móðir allra
Ástrala „þá fær það mann til að
kjósa að verða ættleiddur.“
Úrslitin gætu þrátt fyrir það oltið
á Pauline Hanson því eftii' er að sjá
hvort hún kemst í oddaaðstöðu á
þingi verði fylgi stóru fylkinganna
jafnt og ekki skiptir minna máli
hvaða leiðbeiningar hún gefur kjó-
sendum sínum um það hvaða fram-
bjóðendur þeir eigi að setja í annað
sæti hjá sér. Gæti það ráðið úrslitum
um það hvort Verkamannaflokknum
tekst að fella stjórn Howards eða
hvort hann lafi naumlega í forsætis-
ráðherrastólnum.

Italska
stjórnin
að falla
ROMANO
Prodi, forsæt-
isráðherra
Italíu, sagði í
gær, að útlit
væri íyrir
stjórnar-
kreppu í land-
inu en einn
stuðnings-
flokka stjóm-
arinnar, Kommúníski endurnýj-
unarflokkurinn, ætlar ekki að
styðja fjárlög stjómarinnar.
Prodi neitar hins vegar að gera
á þeim nokkrar breytingar.
Kommúnistar eru raunar
ekki einhuga í andstöðunni við
fjárlögin og þeir hófsömu í
þeirra hópi segjast furða sig á
því, að flokkurinn skuli ætla að
fella stjórnina því þá muni þeir
koma í veg fyrir, að vinnuvikan
verði stytt í 35 stundir.
Þagað um
lyfln
BRESKA læknatímaritið Brit-
ish Medical Journal sakar evr-
ópsku lyfjaeftirlitsstofnunina
um að halda mikilvægum upp-
lýsingum um lyf frá almenningi
og treysta að miklu leyti á gögn
frá lyfjaframleiðendum. Kemur
þetta fram í leiðara tímaritsins,
sem segir einnig, að starfshætt-
ir stofnunarinnar séu úreltir.
Tsjetsjníu-
stjórn vikið frá
FORSETI og
forsætis-
ráðherra
Tsjetsjníu, Asl-
an Maskhadov,
vék allri ríkis-
stjórninni frá í
gær. Er haft
eftir heimild-
um, að það,
sem fvrir hon-
um vaki sé að ná betri tökum á
efnahagsmálunum en hann
sagði þó í sjónvarpsávarpi á
miðvikudag, að sumir ráðhen'-
anna yrðu hugsanlega sóttir til
saka fyrir spillingu.
Stafrænt
Sky-sjónvarp
SKY-sjónvarpsstöðin, fyrirtæki
fjölmiðlajöfursins Ruplerts
Murdochs, byrjaði með
stafrænt sjónvarp í Bretlandi í
gær og talsmaður hennar spáði
því, að áður en dagur væri að
kvöldi kominn hefðu borist
20.000 pantanir á stafrænni
gervihnattaþjónustu.
I boði verða 140 rásir, þar af
44 sérstakar gæðarásir hvað
varðar hljóð og mynd. Gert er
ráð fyrii', að fyrir áramót verði
búið að afgreiða 200.000 pantanir
á búnaði til að ná sendingunum.
Skoðanakannanir benda til þess að þingkosningarnar í Ástralíu verði hnífjafnar
Canberra, Sydney, Perth, Adelaide. Reuters.
*
Ovíst hvort
stjórn Howards
heldur velli
Fhh Kosningarnar í Ástralíu
Darwinr®'' j KrfíiÚsúVíá
Helsfu staðreyndir
Flatarmál 7.682.400 ferkm
Ibúafjöldi
Atvinnuleysi
Verðbólga
VLF á mann
Erlendar skuldir
18.426.900
8,1% jf
2,3% ^
1.610.000 íkr. \
/r
NORTHERN
TERRITORY
ASTRALIA
WESTERN
AUSTRALIA
\
queensland'•
SOUTH
AUSTRALIA
13,3 ma.kr. (g, Perth
f
K
NEW SOUTHj
WALES
Þjóðhöfðingi: Elísabet 2 Englands-
drottning en lands-
höfðingi, Sir William
Deane, er fulltrúi hennar.
Þjóðþing: Fulltrúadeild þar sem
sitja 148 þingmenn
Öldungadeild þar sem
sitja 76 þingmenn.
Ríkisstjórn: Sfðan 1996 hefur sam-
steypustjórn Frjálslynda
flokksins og Þjóðarflokksins
undir stjórn Johns Howards
stýrt landinu.
- Canberra
Adelaide
VICTORIA® Melbourne
V
km 800
Ágrip af sögu
Bretar hófu að nýta Ástralíu sem
fanganýlendu árið 1788 og var
landið komið alfarið undan breska
stjórn árið 1829.
Samveldið Ástralía, rfkjasamband sex
rfkja, var stofnsett 26. janúar 1901.
Norðursvæðinu og höfuðborginni
Canberra var bætt við ríkjasambandið
árið 1911.
John Howard
Romano
Prodi
Aslan
Maskhadov

ÍSLENSKUR MJÓLKURIÐNAÐUR