Morgunblaðið - 22.11.1998, Page 30

30 SUNNUDAGUR 22. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Þorkell
FINNUR Árnason, framkvæmdastjóri Nýkaups. „Samkeppnisvopn okkar hefur verið og verður ferskvara og mikil, persónuleg þjónusta."
Framkvæmdastjóri Nýkaups segir áætlanir um veltu standast
Til móts við breyttar
þarfír neytenda
eftír Krisfjón Jónsson
VIÐSKIPri AIVINNUUF
Á SUNNUDEGI
►Finnur Árnason var ráðinn til Hagkaups sl. vor en þá var bú-
ið að ákveða að skipta fyrirtækinu þannig að hverfaverslanir
sem einbeita sér að matvöru yrðu sérstök rekstrareining undir
heitinu Nýkaup.
Finnur er viðskiptafræðingur að mennt og lauk einnig MBA-
námi við Hartford-háskóla í Connecticut í Bandaríkjunum.
Hann var þekktur handknattleiksmaður, lék í sjö ár með meist-
araflokki FH en Finnur er Hafnfirðingur að uppruna og býr
þar í bæ. Að loknu námi varð hann framkvæmdastjóri auglýs-
ingastofunnar Gott fólk, síðan sölustjóri hjá Sláturfélagi Suð-
urlands í níu ár áður en hann tók við nýja starfinu á þessu ári.
Finnur er fæddur 1961, eiginkona hans er Anna María Ur-
bancic viðskiptafræðingur og börnin eru þijú.
NÝKAUP var opnað 4. júní
og á undirbúningstíman-
um segist Finnur meðal
annars hafa valið nafn og
látið hanna merki fyrir nýja fyrir-
tækið. Um 450 manns starfa nú hjá
Nýkaupi. Smáratorgsverslun Hag-
kaups var opnuð á sama tíma og
Nýkaup kom fram á sjónarsviðið.
Að sögn forsvarsmanna eignar-
haldsfélagsins Baugs, sem á bæði
fyrirtækin, var ætlunin að þjónust-
an yrði markvissari og jafnframt að
eðlileg samkeppni yrði milli þeirra
en jafnframt að nokkru leyti verka-
skipting.
Ólíkar tegundir verslana
Nýkaupsverslanirnar eru nú alls
sjö á höfuðborgarsvæðinu en Hag-
kaup er áfram rekið sem sérstök
eining fyrirtækisins og undir þeim
hatti er m.a. stórmarkaðurinn við
Smáratorg í Kópavogi auk verslana
á Akureyri og í Njarðvík. Bæði fyr-
irtækin eru ásamt Bónusi og inn-
flutnings- og dreifíngarfyrirtækinu
Aðföngum í eigu eignarhaldsfyrir-
tækisins Baugs og hlutdeildin í
smásöluverslun á landinu um 50%.
„Hjá Smáratorgsversluninni eru
alls um 40.000 vörunúmer sem er að
miklu leyti sérvara eins og raftæki,
fatnaður, geisladiskar, bækur og
fleira en ekki nema að nokkru leyti
matvara. Vöruvalið er sambærilegt
í Hagkaupsversluninni í Skeifunni,"
segir Finnur.
,Áður en skiptingin var ákveðin
var orðið ljóst að í þéttbýli skiptist
smásölumarkaðurinn íslenski upp
eftir ákveðnu mynstri. Pað sem
ákveðið var að miða við með fram-
tíðina í huga var í fyrsta lagi hlut-
deild verslana með lágt vöruverð og
þá eru Bónus og KEA Nettó góð
dæmi. Þar eru vöiunúmerin tiltölu-
lega fá, hjá Bónus kannski um
1.500, en fjölskyldur geta gert ódýr
magninnkaup, þjónusta er lítil og
ópersónuleg.
I öðru lagi stórmarkaðir eða
blandaðar verslanir eins og Hag-
kaup og Fjarðarkaup á höfuðborg-
arsvæðinu sem hafa þann kost að
þar fæst nánast allt en þjónusta er
nokkru minni en til dæmis hjá okk-
ur og ópersónulegri.
í þriðja Iagi eru það svo verslanir
eins og 10-11 og 11-11 þar sem lang-
ur afgreiðslutími er helsta aðdrátt-
arafiið.
Og loks í fjórða lagi eru það Ný-
kaup og Nóatún sem leggja áherslu
á mikla og persónulega þjónustu,
gott vöruval á sviði matvöru, fersk-
leika vörunnar og ýmis þægindi.
Hér er hins vegar lítið af fatnaði og
yfirleitt öðru en matvörum. Einnig
má segja að Nýkaupsbúðirnar séu
hverfaverslanir sem miða rekstur-
inn við þjónustu á afmörkuðu svæði
en Hagkaupsbúðirnar eni hins veg-
ar miðsvæðis, þar er mikið af bíla-
stæðum og þær eru við mikilvæg-
ustu samgönguæðarnar."
- Mörgum fínnst breytingin til
hins verra og þið hjá Nýkaupi voruð
sakaðir um að hafa hækkað verð á
helstu söluvörum. Hvað segirðu um
þetta?
„Kynningin á breytingunni tókst
ekki sem skyldi í upphafí, það er
rétt. Petta eru óþægileg umskipti
og við vissum að það tæki tíma fyrir
fólk að átta sig á þessu og sætta sig
við þau, sérstaklega fólk sem hafði
átt ánægjuleg viðskipti við Hag-
kaup í jafnvel þrjá áratugi. Við
gerðum ráð fyrir að það tæki ár. Við
höfum bætt stöðuna með ýmsum
ráðum og tilboðum, höfum meðal
annars boðið mikilvægar vörur á þvi
sem við nefnum „Okkar besta verð“
og algengar heimilisvörur undir
heitinu „Undraverð".
Fréttaflutningur allur og umræða
sem varð í tengslum við breyting-
una var á þá leið að Nýkaup hefði
hækkað vöruverðið. Ég mótmæli
því harðlega og bendi á verðkönnun
sem gerð var skömmu eftir að við
opnuðum. Hún sýndi að verðlag á
helstu söluvörum okkar var óbreytt.
Lækkun varð á um 300 tegundum
en hækkun á um 100, grunnvísital-
an hafði meira að segja lækkað lítil-
lega í íyrstu könnuninni í ágúst.
Könnun Neytendasamtakanna um
sama ieyti staðfesti þessa niður-
stöðu.
Við heyrðum líka að Hagkaup
hefði hækkað verð síðustu mánuði
fyrir skiptinguna tii að geta síðan
lækkað en aftur bendi ég fólki á að
líta á verðkannanir frá þessum
tímabili sem segja aðra sögu.
Þessi umræða fór illa með okkur
strax í upphafí og við höfum þurft
að eyða mikilli orku og tíma í að
leiðrétta þessar röngu upplýsingar.
Ég skal ekkert um það segja hvers
vegna svona sögur fara af stað.
Hins vegar er það ljóst að margir
hagsmunaaðilar í sölu og annarri
þjónustu geta átt um sárt að binda
vegna breytinga _ á smásölumark-
aðnum á árinu. Ýmiss konar hag-
ræðing merkir að sumir missa spón
úr askinum.
Okkur var líka borið á brýn að við
sendum ávexti og grænmeti sem
ekki hefði selst í einni verslun yfír í
aðra daginn eftir en þetta er fárán-
legt. Svona vara er einfaldlega við-
kvæmari en svo að hægt sé að gera
svona hluti. Það sem ekki selst er
sett í gáma og er ekki einu sinni
notað í dýrafóður heldur hent.“
Eðlileg tortryggni?
- Er ekki eðlilegt að almenningur
sé tortrygginn gagnvart fyrhtæki
eins og Baugi sem er með um helm-
ing allrar smásöluverslunar á land-
inu?
„Mér fínnst sjálfsagt að neytend-
ur séu tortryggnir. En mér finnst
líka eðlilegt að fólk velti fyrir sér
því sem er jákvætt.
Hvernig hefur árangurinn verið í
smásöluverslun hér á landi? Fyrir
tíu árum töluðu allir um hátt matar-
verð á Islandi, hver gerir það núna?
Við getum borið verðlag hjá okkur
saman við sambærilegar stórversl-
anir í grannlöndunum, t.d. í Dan-
mörku, og þá skiptir öllu að um sé
að ræða verslun með svipaða þjón-
ustu og hjá okkur í Nýkaupi. Niður-
staðan verður að við erum á mjög
svipuðu róli og þeir.
Þessu fmnst mér að fólk gleymi
allt of oft, hér hefur orðið jákvæð
þróun á markaðnum fyrir tilstilli
Hagkaups og Bónusverslananna
síðustu áratugi. Ég tek fram að
þetta á líka við um keppinauta okk-
ar hér, þeir standa jafnvel framar
sambærilegum verslunum erlendis
eins og t.d. Seven Eleven í Banda-
ríkjunum.
Þar sem kostnaðurinn við rekst-
urinn er mismunandi hlýtur verð-
lagið að vera nokkuð ólíkt hjá okkur
og öðrum verslunum í eigu Baugs
og annarra fyrirtækja. Hæst er það
úti á landsbyggðinni þar sem smæð
markaðarins gerir hagstæð
magninnkaup ei'fíð en einnig er það
hátt í 11-11 og Þinni verslun. Verð-
lag hjá okkur og Nóatúni er í með-
allagi en nokkuð hæira en hjá Hag-
kaupi og Fjarðarkaupum. Lægst er
það hjá Bónus og KÉA Nettó, þar
er minnstu til kostað og vörunúmer-
in fæst miðað við veltu.“
- Hvað leggið þið áherslu á hjá
Nýkaupi, hver er sérstaðan?
„Okkar samkeppnisvopn hefur
verið og verður ferskvara og mikil,
persónuleg þjónusta. Við bjóðum
ferskar og góðar kjötvörur og físk,
einnig erum við með mikið úrval af
grænmeti og ávöxtum og þess gætt
að ferskleikinn sé sem mestur. Við
erum líka með nýjungar eins og
olívubari, salatbari og danskt smur-
brauð. Ég nefni einnig heitan mat
og loks bakarí með fullkomið úrval,
einu stórverslanirnar sem bjóða þá
þjónustu.
Við erum með hugmyndir á blaði
um þróunina í kröfum neytenda til
svona verslana og hvaða þjónustu
þurfi að veita í framtíðinni. Fyrst
nefni ég það sem allir gerðu áður,
þá var eldað frá grunni og notuð
ferskvara. Gamla soðningin er gott
dæmi en ég er nú hræddur um að
ýsan eigi eftir að verða sífellt minna
á borðum þjóðarinnar, hún er svo
dýrmæt útflutningsvara.
Þá er það hugmynd að máltíð,
matarlausn, sem hægt er að fá en
þá er ekkert búið að elda hráefnið,
aðeins setja móltíðina saman. Síðan
er það matur sem er tilbúinn til eld-
unar í ofni eða hitunar í örbylgju, þá
tilbúinn matur, heitur eða kaldur,
sem hægt er að taka með sér. Loks
kemur svo til greina að setja á lagg-
irnar veitingastað sem líklega yrði
þá í Kringlunni.
Fólk vill geta keypt sér eitthvað
fljótlegt, það vill hafa möguleika á
að eyða litlum tíma eða engum í
matargerðina á virkum dögum. Það
sem við hugum einkum að er að
koma til móts við breyttar þarfir.
Annað sem við leggjum áherslu á
er hollustuþátturinn og það geram
við með því að leggja mikla vinnu í
ávexti, grænmeti og alla ferskvöru.
En á Islandi er hins vegar ekki
hægt að tala um að stórar verslanir
sérhæfí sig í þörfum þeirra sem
hafa mikið fé milli handanna. Mark-
aðurinn er of lítill til þess.
Við erum hins vegar ákveðin í að
bjóða viðskiptavinum möguleika á
að kaupa mat frá framandi löndum,
mat frá Mexíkó og Austurlöndum til
dæmis sem æ fleiri vilja geta keypt
og nýtur vaxandi vinsælda hér.
Loks vil ég nefna aðafgreiðslu-
tíminn er orðinn það langur hjá